Giày trail là gì
|
Chạy trail là khái niệm được dùng để chỉ hình thức chạy bộ trên những địa hình không bằng phẳng và gắn liền với thiên nhiên như núi, đồi. So với chạy trên đường bằng, chạy trail đòi hỏi người luyện tập có sự trang bị kỹ lưỡng, từ giày chạy cho đến một số vật dụng cần thiết đi kèm. Show
Mặc dù chạy trail mang đến cho bạn những cung đường với đầy thử thách. Tuy nhiên bù lại,bạn sẽ được trải nghiệm, được hòa mình vào thiên nhiên với không khí trong lành tuyệt vời mà khi chạy trong thành phố hay phòng tập không thể mang lại được. 2. Những lưu ý quan trọng khi chạy trailLời khuyên thứ nhất: Đi bộ lên dốcĐi bộ có thể là thứ khá khó chấp nhận đối với nhiều runners. Nhất là những người chuyển từ chạy bộ đường bằng và mới làm quen với chạy bộ địa hình. Nghe có vẻ đi ngược lại lẽ thông thường, nhưng đi bộ trong một số trường hợp tiêu thụ ít năng lượng hơn so với chạy trên lên dốc ở cùng tốc độ. Tuy nhiên, bạn cần nhớ là hãy đi bộ có chủ đích. Đừng máy móc. Kỹ thuật đi bộ thường được các vận động viên chạy địa hình sử dụng khi leo dốc là power hiking, kiểu đi bộ này nhằm tìm ra chiều dài sải chân hiệu quả nhất để lên dốc. Các bước dài và mạnh mẽ phù hợp cho mức dốc vừa phải, trong khi đi bộ với bước ngắn hơn, nhanh hơn sẽ hiệu quả hơn khi độ dốc tăng lên. Trên địa hình có độ dốc lớn, những sải bước ngắn kết hợp với tay tì trên đầu gối sẽ giúp bạn duy trì tốc độ. Khi được sử dụng một cách thích hợp, kiểu đi bộ này sẽ khiến cơ thể bạn đỡ mệt hơn nhiều so với việc bạn cố gắng chạy bộ liên tục. Lời khuyên thứ 2 khi chạy trail: Ngẩng cao đầu và hạn chế phanh gấp khi đổ dốc (downhill)Như câu nói, "lên rồi lại phải xuống". Sau khi bạn đã đi bộ theo kiểu power hiking tới đỉnh, đã đến lúc bạn nên chuyển sự chú ý sang những đoạn xuống dốc dài. Việc đổ dốc, khi được thực hiện chính xác, có thể mang lại lợi thế đáng kể về thời gian cho bạn, so với những người khác có kỹ thuật kém hơn. Lời khuyên đầu tiên ở đây là ngẩng cao đầu — hay đúng hơn là giữ mắt của bạn luôn nhìn lên. Tiểu não của con người có một khả năng đáng kinh ngạc để ghi nhớ và xác định vị trí của cơ thể trong môi trường xung quanh. Bằng cách nhìn lên, “quét” và ghi nhớ đoạn đường phía trước, bạn sẽ có những bước chân chính xác và di chuyển hiệu quả hơn. Ngoài ra, bạn sẽ có nhiều thời gian hơn để thực hiện các thay đổi về tốc độ hay hướng di chuyển. Nhìn bao xa phụ thuộc vào độ gắt của con dốc. Dốc càng tức bạn nên nhìn càng gần chân hơn.  Lời khuyên thứ 3 khi chạy trail: Làm quen với địa hình kỹ thuật (technical trails)Việc chạy trail, ngoài những đoạn đường mòn lên xuống trùng điệp nhưng dễ đi ta còn phải vượt qua các địa hình với các bề mặt đường rất kỹ thuật, có thể rải nhiều đá, khó chạy và dễ trượt chân. Đi bộ trên các đoạn sườn dốc, mái taluy bằng đá, hay thậm chí chạy ra ngoài khỏi đường mòn thông thường là một cách tuyệt vời để phát triển khả năng di chuyển hiệu quả của bạn trên các địa hình kỹ thuật (technical trails). Tương tự như chạy xuống dốc, điều quan trọng ở đây là bạn phải nhìn lên, xác định vị trí mà chân bạn sẽ đặt xuống trước vài bước và tin tưởng não bộ sẽ xâu chuỗi chúng lại với nhau. Do điểm đặt chân không phải lúc nào cũng vững chắc nên chúng ta có thể trượt chân bất cứ lúc nào. Bạn sẽ cần luyện tập và thời gian để phát triển phản xạ giữ thăng bằng trong các tình huống bất ngờ. Lời khuyên 4 khi chạy trail: Bổ sung năng lượng hợp lýKỹ thuật của bạn càng tốt, cơ thể của bạn sẽ càng có khả năng thích nghi với việc chạy nhanh và dài trên đường núi. Dù vậy, tất cả các kỹ năng và kỹ thuật kia sẽ không giúp ích gì cho bạn nếu cơ thể bạn không được cung cấp năng lượng đúng cách. Cơ thể con người trung bình có đủ dự trữ để duy trì tốc độ ổn định mà không cung cấp thêm trong vài giờ, nhưng khi lượng năng lượng được dự trữ giảm xuống, tốc độ của bạn cũng giảm theo. Có rất nhiều chiến lược nạp năng lượng khác nhau khi chạy dài và tôi sẽ không cố gắng rút gọn chúng trong vài dòng. Vấn đề là bạn sẽ cần năng lượng trong bất kỳ cuộc chạy đường dài nào, và bạn nên làm quen và tìm hiểu chiến lược của mình trong một khoảng thời gian dài (khoảng 2-3 tháng) trước khi giải đấu diễn ra. Nên sử dụng kết hợp gel năng lượng, thức ăn lỏng và thức ăn rắn trong quá trình chạy trail — nhưng việc tìm ra hỗn hợp và sự cân bằng của những món phù hợp nhất với cơ thể là tùy thuộc vào bạn. Bổ sung năng lượng khi chạy thường là vấn đề được các runners xem nhẹ và tính tới cuối cùng khi chúng ta qua cửa hàng đồ chạy bộ và lấy một ít gel, thanh năng lượng vào vài ngày cuối trước khi chạy giải. Đừng rơi vào trường hợp đó. Trong chạy địa hình, những gì bạn ăn và cách bạn ăn có thể tạo ra sự khác biệt rất lớn - không chỉ về thành tích của bạn, mà còn về sự thoải mái trong suốt cuộc đua, chấn thương và sự hồi phục của bạn sau đó. Lời khuyên thứ 5 khi chạy trail: Chọn giày phù hợp với địa hình và cự lyMột vấn đề còn nhiều tranh cãi khác của việc chạy trail là câu chuyện chọn giày phù hợp. Sẽ không có câu trả lời đúng cho tất cả. Lời khuyên của tôi có lẽ là ngoài chuyện chọn giày rộng hơn một chút so với giày chạy đường nhựa, bạn nên tìm giày thích hợp với đặc điểm của địa hình. Không có một đôi giày nào lý tưởng cho mọi cuộc đua. Đối với các cuộc đua trên địa hình có nhiều đá và đòi hỏi kỹ thuật (technical trails), hãy chắc chắn rằng bạn có một đôi giày có lực bám tốt, cả về kích thước vấu, đế cao su, và bảo vệ. Địa hình kỹ thuật, nhiều đá có thể "phá" đôi chân của bạn nếu chúng không được giày bảo vệ. Cự ly càng kéo dài, việc giày có thể bảo vệ chân bạn hay không càng trở nên quan trọng. Tất nhiên, nếu race diễn ra trên địa hình dễ thở hơn, phần lớn là đất xốp, bạn có thể chọn một đôi giày chạy trail tối giản, mỏng nhẹ hay thậm chí một đôi giày chạy đường bằng mà bạn tập hằng ngày cũng có thể đáp ứng được yêu cầu. Còn nếu như địa hình phần nhiều là đường bê tông, như một số giải chạy địa hình ở Việt Nam, bạn chắc chắn sẽ phải cân nhắc một đôi giày có lượng đệm hỗ trợ nhiều hơn, thay vì một đôi giầy mỏng nhẹ. Dĩ nhiên trên đường trail bạn vẫn sẽ thấy ngoại lệ, nhưng họ chỉ là số ít và có thể họ được trả tiền hoặc tài trợ để đi đôi giày đó, dù nó có thể chẳng ăn nhập gì với đặc điểm của địa hình. Nếu có điều kiện hãy thử một số loại giày khác nhau và nghiên cứu xem những người khác đã sử dụng loại giầy nào trên những địa hình tương tự. Một số cửa hàng chuyên dụng về chạy bộ cũng có thể tư vấn kĩ hơn. Bạn hoàn toàn có thể lựa chọn mang 2 đôi giày, mỗi đôi phù hợp trong từng đoạn có địa hình khác nhau; gửi và thay thế chúng ở checkpoint. Cuối cùng là nếu bạn sắm một đôi giày mới dành riêng cho một giải chạy nào đó, hãy đảm bảo mang nó trong những lần chạy trail dài để thử nghiệm trước khi race thực sự diễn ra! Lời khuyên thứ 6: Dành thời gian ở đường trailMặc dù những lời khuyên ở trên có thể hữu ích cho từng cá nhân theo những cách khác nhau, nhưng lời khuyên cuối cùng và tổng thể nhất của mình đơn giản là hãy dành nhiều thời gian hơn ở trên đường chạy trail. Nghe có vẻ hiển nhiên, nhưng cách tốt nhất để chuẩn bị cho những cuộc chạy dài trên núi là chạy tại thực địa. Tất cả các lời khuyên về chạy lên dốc, chạy xuống dốc, chạy địa hình kỹ thuật, nạp năng lượng, chọn giày được đề cập trước đây đều cần được thực hành. Nhưng cách tốt nhất để áp dụng tất cả chúng cùng nhau, một cách hiệu quả, đơn giản là chạy trail nhiều hơn. Bạn sẽ dần tiến bộ qua từng buổi tập. Nguồn: 1. Xuân Thủy (30/10/2020). Chạy trail là gì và những lưu ý khi chạy trail. https://wheyshop.vn/chay-trail-la-gi-va-nhung-luu-y-khi-chay-trail.html
Chạy Trail là gì?
Những năm gầy đây chạy trail phát triển mạnh và là môn thể thao cuốn hút và hấp dẫn bởi nhiều cự ly siêu việt dã (ultra marathon). Sự phát triển và hấp dẫn của chạy trail diễn ra ở Bắc Mỹ, Châu Âu, và Châu Á. Ở Việt Nam chúng ta biết đến những giải chạy trail lớn ở những vùng núi như: VMM Sapa, VJM Pù Luông, VTM Mộc Châu, DLUT Đà Lạt... A. Hiểu và Chọn giày chạy Trail phù hợp
A1. Chọn Form giày (dáng giày, size giày) Nói đúng hơn ở việc chọn lựa giày chạy bộ thì chúng ta nên chọn một đôi giày có thiết kế dáng giày phù hợp với chân mình. Mỗi người sinh ra đều có những đặc điểm duy nhất, và cấu trúc bàn chân cũng vậy Một đôi giày chạy trail cần tạo cảm giác rộng rãi bề ngang, ôm tốt phần vòm chân và ôm khít phần gót chân nhằm tránh tình trạng trượt & lật gót khi chạy qua các địa hình Giày chạy trail cần phần chân trước dư hơn so với cách chọn giày chạy road để tránh tình trạng nở của các ngón chân và không gian phần mũi dư đủ khi downhill. Hầu hết mọi người chạy trail đều khuyên chọn đôi giày có độ rộng từ đầu ngón chân đến thành giày ít nhất từ 1 - 1.5 size (hoặc tối thiểu dư 1cm từ mũi giày tới mũi chân)
Nên chọn giày với khoảng cách dư tới mũi giày tầm 1.0 - 1.5 size - khoảng cách an toàn cho chạy Trail ngay cả khi down hill (xuống dốc) A2. Phần đệm (thuật ngữ phổ biến cushioning/ cushion)
Những hãng giày khác nhau đều đưa ra những khái niệm thiết kế khác nhau và nhiều công nghệ mới đáp ứng nhu cầu của trail runners cũng như đưa ra công cụ tốt nhất để ultra runners đạt những cự ly xa nhất, an toàn nhất với thành tích tốt nhất
Độ bám là yếu tố quan trọng nhất của tất cả các đôi giày chạy trail - khi chúng ta đối mặt với nhiều loại địa hình khác nhau. Công nghệ đế phổ biến và có thể nói là đáng tin cậy nhất là công nghệ đế Vibram. Hẳn bạn sẽ thấy rất nhiều model giày từ những hãng nổi tiếng khác nhau đều có logo Vibram ở dưới đế. Thực tế những hãng đó đều mua công nghệ và phần đế của Vibram để nâng cao hiệu năng và độ tin cậy của mẫu giày
Một số công nghệ đế nổi tiếng được ứng dụng trong giày chạy Trail như Vibram (phổ biến nhất), Michelin, Continental đều là những thương hiệu hàng đầu thế giới về lốp xe và đế giày, hoặc những công nghệ phát triển độc quyền của mỗi hãng A4. Sự bảo vệ (Protection) Đây là sự khác biệt lớn giữa giày chạy road và trail, trong khi chạy road bạn không phải quan tâm tới thứ gì có thể làm bạn tổn thương trên những con đường trống trơn, thì Trail là một khái niệm hoàn toàn khác, mọi thứ bạn đều không thể đoán trước và kiểm soát 100% được. Đó là những con đường mòn lần đầu tiên bạn chạy, rất nhiều vật cản, vật sắc nhọn có thể làm tổn thương chân bạn. Vì thế ngoài những yếu tốt về độ linh hoạt trong chạy bộ những dôi giày trail còn phải chú trọng tăng cường sự bảo vệ cho đôi chân của bạn khi di chuyển vào những cung đường off-road Có khá nhiều yếu tố về sự bảo vệ mà các vận động viên cần quan tâm khi tìm mua một đôi giày chạy trail. Đầu tiên là đôi giày có rock plate (một đĩa mỏng thường làm từ vật liệu cardbon hoặc nhựa TPU đặt ở giữa phần midsole) giúp bảo vệ, tránh tổn hại bàn chân khỏi đá sắc nhọn và những vật đâm xuyên từ dưới đất. Những đôi giày Trail có trang bị Rock Plate thường có độ an toàn cao hơn, nhưng bù lại sẽ có trọng lượng lớn hơn và kém linh hoạt hơn một chút. Tuy nhiên một số hãng tin rằng một midsole dày cùng bộ đế chắc chắn đủ sức bảo vệ bàn chân, thường những đôi giày như thế này thường phải có độ đệm tương đối dày và êm, và outsole (phần đế cao su ngoài cùng) cũng rất bền bỉ và chắc chắn rock plate được trang bị ở Altra Lone Peak 4.0 Toe guard (phần cao su gia cố đặt ở mũi giày) là thứ không nên thiếu, nó bảo vệ chân trước những va chạm không thể tránh khỏi với vật cản trên đường trail Hầu hết các đôi giày chạy bộ cũng cung cấp bảo vệ bằng một miếng đệm chân được gia cố và các bên chống mài mòn. Đường trail càng nhiều đá và độ khó cao, bạn càng muốn nhiều sự bảo vệ từ đôi giày. Tuy nhiên càng nhiều sự bảo vệ thì trọng lượng càng tăng, đó là điều mọi người nên cân nhắc khi chọn cho mình một giày chạy trail ưng ý
B. Kiểu giày Trail phổ biến Giày chạy Trail thường được phân loại thành 4 kiểu sau: B1. Trail Nhẹ Một số dòng Trail nhẹ điển hình, thường có vân đế khá nhẹ nhàng, lý tưởng với địa hình trail không quá phức tạp, và thời gian luyện tập không quá dài. Việc tập luyện bằng những dòng barefoot hoặc minimal cũng giúp ích nhiều để phát triển nhóm cơ phục vụ những cự ly trail chạy dài B2. Đa địa hình Đây là một kiểu địa hình trail phổ biến ở Việt Nam, khi mà quãng đường dài thường trải qua những đường trail dốc của sườn núi, những đoạn đường đất đá, đường cỏ, lá, bùn và thậm chí qua những quãng đường dân sinh trải bê tông Một số những đôi giày trail đa địa hình tiêu biểu được Running Warehouse liệt kê B3. Nền đất cứng Địa hình nền đất cứng (thuật ngữ Hard Ground - HG) gồm nhiều địa hình off-road khô, gồ ghề, sỏi đá, đá granite, đá răm. Giày thiết kế cho dạng địa hình này thường chú trọng vào cushion (đệm) ở midsole và vân đế (outsole lugs) không quá dài, thường ở mức 2 - 4mm Một số mẫu giày Hard Trail tiêu biểu được giới thiệu bởi Running Warehouse B4. Nền đất mềm Những đôi giày Soft Trail tiêu biểu được Running Warehouse giới thiệu C. Những trang bị khác cần thiết khi chạy trail Cùng tham khảo check list (danh sách) những vật dụng cần thiết cho những cự ly 10km - 100km được xây dựng và tham khảo nhiều vận động viên có kinh nghiệm thực tế 1. Giày chạy Trail: các bạn có thể chọn giày có độ phù hợp cao với mình và đường chạy với hướng dẫn hữu ích ở trên 2. Đồng hồ GPS: bạn có thể lựa chọn giữa các thương hiệu như Garmin, Coros. Đồng hồ sử dụng để chạy trail nên có thời lượng pin đủ dài để bạn có thể hoàn thành cự ly chạy trong nhiều giờ và không cần sạc. Phần cứng của đồng hồ cần đủ bền và cứng cáp, có khả năng chịu được các va đập có thể gặp phải trên đường trail (viền kim loại, mặt kính sapphire,...). Ngoài ra, đồng hồ cần hỗ trợ tính năng dẫn đường cơ bản để bạn có thể không bị lạc đường Các dòng đồng hồ của COROS có thời lượng pin GPS vượt trội, cho phép bạn thoải mái chạy mà không phải đem thoe sạc dự phòng Tham khảo thêm về các sản phẩm của COROS: So sánh các dòng đồng hồ COROS 3. Quần chạy Trail: Quần sử dụng khi chạy trail cần nhẹ thoát nước, mồ hôi tốt, nhanh khô, không gây khó chịu cho người mặc trong nhiều giờ đồng hồ. Vấn đề không chỉ nằm ở công nghệ vải, các quần sử dụng cho chạy trail thường dùng công nghệ ép nhiệt hoặc dệt không đường may (seam-less) để hạn chế tối đa chaffing (hiện tượng da cọ sát với quần áo trong thời gian dài gây ngứa, đỏ da, thậm chí chảy máu,....). Ngoài các loại quần shorts, bạn có thể chọn các loại quần bó cơ compression. Đồ bó cơ có thể giúp hỗ trợ các nhóm cơ khi chạy và hồi phục nhanh hơn.
Quần chạy bộ T8 với công nghệ vải nhanh khô, ép nhiệt, hạn chế tối đa hiện tượng chaffing. Túi lưới đựng điện thoại, nước, gel,... Tìm hiểu thêm về T8
Bạn có thể sử dụng áo chạy hàng ngày, áo của giải.. là những áo có tính chất mau khô, thoáng khí, thoát nhiệt tốt. Ở phân khúc cao cấp có những dòng áo chạy trail chuyên dụng. Trong những điều kiện khắc nghiệt áo chuyên dụng cho chạy trail sẽ phát huy tác dụng tốt hơn. Ví dụ như chiếc áo Compressport Postural Top có thêm công nghệ ổn định nhiệt giúp cơ thể có sức chịu đựng tốt hơn trong điều kiện khắc nghiệt
Vest chạy gần như là trang bị bắt buộc ở các giải chạy địa hình lớn cho các cự ly 42km trở lên, với thời gian di chuyển chính từ 6 - 30 tiếng
6. Belt (đai) chạy Trail: Belt chạy trail là một trang bị cần thiết ngay cả khi có vest hoặc không, có thể mang bình nước mềm, là nơi gắn gậy hiệu quả
Bình mềm hiệu quả, gọn, chiếm ít không gian, thân thiện với môi trường, sử dụng nhiều lần và an toàn khi đựng nước uống
9. Gậy chạy Trail: cần thiết cho những cự ly xa và độ cao chênh lệch lớn (elevation gain) giúp trợ tải cơ thể lên đôi chân khi leo dốc, hạn chế căng cơ và chuột rút hiệu quả hơn 10. Mũ chạy dạng thường hoặc visor (trọng lượng nhẹ, chất liệu không giữ nước, khả năng chống nắng và UV hiệu quả)
11. Điện thoại và SIM: thiết bị thiết yếu cho phần lớn những runner khi di chuyển vào cung đường ít người sinh sống, cần thiết khi bị lạc, cần trợ giúp và hoạt động tìm kiếm cứu trợ - Điện thoại: Đôi khi smartphone của bạn sẽ là một món đồ tiện dụng, có thể check in, chụp hình, quay phim nhưng hầu hết những chiếc smartphone này có trọng lượng cao, sẽ nhanh chóng hết pin khi sử dụng thường xuyên. Một số runners ưu tiên tốc độ và tối giản trọng lượng chọn cho mình những chiếc điện thoại nhỏ gọn (như nokia 1100i) với thời lượng pin nghe gọi lên tới cả tuần - SIM: Ở một số giải trail nước ngoài họ khuyến cáo trail runners nên mang theo 2 - 3 SIM của những nhà mạng khác nhau. Điều này cực kỳ hữu ích khi địa hình vùng núi đôi khi chỉ có một số mạng phủ sóng được
13. Tất chạy trail hoặc tất 5 ngón: 2 thương hiệu tất 5 ngón đình đám mà trail runners cực ưa chuộng là INJINJI (US) và Yamatune (Japan)
14. Áo gió/ áo mưa: cần thiết khi giải diễn ra trong thời tiết lạnh, nhiều sương, mưa phùn và thời tiết xấu), có thể đựng gọn áo mưa trong vest chạy và belt chạy
Ở Activ, đội ngũ tư vấn viên đều là runners (từng tham gia 21km, 42km, 70km, 100km, 170km) am hiểu sản phẩm có khả năng tư vấn đầy đủ cho các bạn về những set đồ chạy trail Refer tới bài viết Những giải chạy Trail Nổi tiếng thế giới -- By Running Advisor Team at Activ Store Nguồn tham khảo: https://www.runnersworld.com/gear/a22115120/best-trail-running-shoes/ https://www.runningshoesguru.com https://www.runningwarehouse.com/ |
