Cách học văn hiệu quả để thi đại học năm 2024

Hiện nay, các Trường THPT trên địa bàn thành phố Hà Nội lên kế hoạch ôn tập bài bản giúp học sinh nắm vững kiến thức, sẵn sàng “vượt cạn”. Dựa trên cấu trúc đề thi thử của Bộ GD&ĐT, các trường xây dựng ngân hàng đề thi cũng như rèn luyện kĩ năng làm bài thi cho học sinh.

Chia sẻ về kinh nghiệm ôn thi môn Văn, cô Ngô Thị Nhiên, giáo viên Văn Trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm cho biết, học sinh được làm quen cấu trúc đề thi tốt nghiệp ngay từ năm lớp 10.

“Trong thi giữa kì hoặc cuối kì, tổ ngữ Văn xây dựng bộ đề thi lớp 10 giống cấu trúc đề thi lớp 12, chỉ khác về trình độ kiến thức. Bởi vậy, 3 năm học, học sinh được rèn luyện nhuần nhuyễn kĩ năng làm bài cơ bản. Lên đến lớp 12, học sinh tập trung trau dồi thêm kiến thức, không quá bỡ ngỡ về kĩ năng làm bài”, cô Nhiên cho hay.

Theo cô Nhiên, dạng bài đọc hiểu - phần chiếm 30% trong tổng số điểm bài thi, là phần dễ dàng lấy điểm nhất của học sinh. Để làm tốt bài đọc hiểu sao cho nhanh, gọn, kịp thời gian học sinh cần nắm được cấu trúc câu hỏi phần đọc hiểu, nắm được 4 dạng câu hỏi tương đương với 4 cấp độ: Nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao.

Với dạng bài nghị luận xã hội, cô Nhiên cho rằng, cần có phương pháp làm thống nhất để dạng đề nào cũng có thể áp dụng.

“Khi viết đoạn văn nghị luận xã hội, học sinh cần nêu được vấn đề ở đầu đoạn, sau đó thực hiện các thao tác: Giải thích, phân tích, chứng minh, bàn luận; cuối cùng kết luận lại vấn đề”, cô Nhiên chia sẻ.

Về phần nghị luận văn học, cô Nhiên lưu ý, bên cạnh phân tích chi tiết phần nội dung, mở bài và kết bài rất quan trọng. Một mở bài hay dễ mang lại ấn tượng cho người chấm, nhờ đó học sinh có cơ hội đạt điểm cao.

“Với kết bài và mở bài, ngoài kiến thức cơ bản về tác phẩm văn học, tôi luôn dặn học sinh chuẩn bị sổ tay ghi chép những đánh giá, nhận định về mỗi một nhà văn, nhà thơ và tác phẩm văn học gắn với họ. Từ những nhận định, đánh giá đó, học sinh sẽ dẫn dắt vào mở bài hoặc tổng kết chốt lại vấn đề ở kết bài. Với cách này, học sinh sẽ không bị bí ý tưởng và giúp bài văn trở nên chặt chẽ, giàu sắc thái văn chương hơn”, cô Nhiên nhấn mạnh.

Học đến đâu chắc đến đấy

Cách học văn hiệu quả để thi đại học năm 2024
Ảnh minh họa.

Với bộ đề minh họa môn Văn năm 2023, cô Nhiên nhìn nhận, cấu trúc đề thi vẫn giữ nguyên. Tuy nhiên, giáo viên phải định hướng học sinh học đến đâu chắc đến đấy.

“Ở bài nghị luận văn học, phần liên hệ vẫn thể hiện sự phân hóa. Mặc dù, phần liên hệ nằm trong phạm vi cùng một tác phẩm nhưng học sinh vẫn cần phải nắm chắc kiến thức tác phẩm và cách làm để đạt điểm tối đa. Thông thường các năm đề thi chính thức sẽ có một vài điểm khác biệt so với đề thi minh họa, để không rơi vào thế bị động, học sinh nên rèn thêm kĩ năng liên hệ so sánh trong nghị luận văn học”, cô Nhiên lưu ý.

Để môn Văn “dễ thở” hơn với học sinh, cô Nhiên cũng gợi ý một số cách học văn hiệu quả. Cụ thể, sau mỗi bài học, học sinh có thể lập sơ đồ tư duy. Đặc biệt, học bằng cách ghi chép sẽ nhớ lâu hơn so với học thuộc bằng cách đọc.

“Việc lập sơ đồ tư duy dạng nhánh cây, dạng bong bóng hay dạng vòng tròn... giúp học sinh hệ thống được ý chính, có cái nhìn bao quát toàn bộ tác phẩm. Qua đó, sẽ đi sâu hơn vào các ý nhỏ để ghi nhớ toàn bộ nội dung bài học.

Ngoài kiến thức trong sách giáo khoa, học sinh có thể tham khảo thêm các nguồn tài liệu trên mạng xã hội, trang web học tập.... Học sinh cần chủ động trong việc học, coi khám phá văn học là hành trình khám phá những điều bí ẩn, càng tìm hiểu càng hấp dẫn thì các con sẽ cảm thấy đam mê với môn Văn”, cô Nhiên chia sẻ.

Môn Ngữ văn là môn học quan trọng, có tính chất bắt buộc trong chương trình học của học sinh. Tuy nhiên, đa số học sinh có chiều hướng chán nản, mông lung khi “tiếp xúc” với nội dung của môn học này. Hiểu được thực trạng đó, bài viết hướng dẫn cách học Ngữ văn hiệu quả dưới đây của iSchool sẽ giúp học sinh học tốt và yêu thích môn Văn hơn.

\>> Tham khảo thêm:

  • Cách dạy bé học chữ cái tiếng Việt nhanh và nhớ lâu nhất
  • Các kỹ thuật dạy học tích cực hiệu quả

Học giỏi môn Ngữ văn quan trọng như thế nào?

Nhà văn M.Goóc-ki đã viết: “Văn học là nhân học”. Câu nói ngắn gọn của nhà văn kiệt xuất người Nga càng thêm nhấn mạnh tầm quan trọng của bộ môn Ngữ văn đối với người học. Nếu môn Toán rèn luyện cho trẻ khả năng tư duy logic thì môn Ngữ văn giúp trẻ bồi dưỡng nhân cách, giáo dục tư tưởng sống. Học văn là học làm người, học cách nhìn nhận đúng hơn về cuộc sống. Môn Văn giúp người học biết cảm thông với những số phận bất hạnh, biết rung động trước những hành động tử tế, biết đến giá trị của chân – thiện – mỹ… Những âm thanh, hình ảnh quen thuộc của cuộc sống được phản chiếu trong văn chương không chỉ giúp học sinh mở mang kiến thức về xã hội mà còn giúp trau dồi vốn từ, cải thiện khả năng giao tiếp.

Có thể nói, văn học như quyển “Bách khoa toàn thư” về những cung bậc cảm xúc. Những cảm xúc đó giúp người học hiểu bản thân và cuộc sống hơn. Cho nên, dù ở bất cứ thời đại nào nào thì việc học Văn vẫn vô cùng quan trọng. Cùng với Toán, Văn học giúp người học phát triển toàn diện hơn cả về nhân cách và trí tuệ, từ đó tạo bàn đạp cho người học đạt được sự thành công trong cuộc sống.

Cách học văn hiệu quả để thi đại học năm 2024

Ngữ văn là môn học quan trọng trong chương trình học (Nguồn: Freepik)

Cách học Ngữ văn hiệu quả dành cho học sinh

Thay đổi quan điểm về văn học

Học sinh thường ngại học và bỏ bê môn Văn vì nghĩ rằng bộ môn này nhàm chán, dài dòng và bản thân không đủ khả năng, không hứng thú? Những suy nghĩ này dẫn đến sự “chối bỏ” những ý nghĩa, những cái hay cái đẹp mà môn học này mang lại, từ đó cản trở sự tiến bộ của người học.

Vậy nên, để có phương pháp học tập hiệu quả đối với môn Ngữ văn, trước tiên người học phải thay đổi quan điểm, góc nhìn về Văn học. Hãy nhìn nhận những giá trị tích cực mà Văn học mang đến cũng như hiểu rằng người khác học được mình cũng học được. Bởi, khác với các môn học Tự nhiên như Toán khi đã mất gốc rất khó để học lại. Với Văn học, học sinh chỉ cần chăm chỉ lắng nghe, tìm hiểu nội dung bài học là hoàn toàn có thể giải quyết được.

Cách học văn hiệu quả để thi đại học năm 2024

Những cách học Ngữ văn hiệu quả dành cho học sinh (Nguồn: Scholars Education)

Đọc sách và tìm hiểu các tài liệu liên quan đến văn học

Luyện đọc nhiều tác phẩm từ chương trình học đến các tài liệu liên quan là cách giúp học Ngữ văn hiệu quả hơn. Mẹo để giúp học sinh đọc không sót ý, đọc tràn lan gây nhàm chán là cần tập trung vào một tác phẩm trong khoảng thời gian 30 phút – 1 tiếng, sau đó đọc lại. Điều này sẽ giúp học sinh ghi nhớ nội dung chính tác phẩm, những câu thoại nổi bật của bài… Bên cạnh đó, học sinh nên đọc với tâm thế luôn ứng dụng mô hình 5W1H: “What – When – Where – Why – Who – How” – “ Cái gì – Khi nào – Ở đâu – Tại sao – Ai – Như thế nào” để mở rộng các thông tin liên quan đến tác giả, tác phẩm đó.

Không nên quá phụ thuộc vào sách mẫu

Soạn bài trước thì khi đến lớp sẽ giúp trẻ chủ động và dễ dàng trả lời những câu hỏi được đặt ra. Sách tham khảo là nguồn tài liệu chứa đựng nhiều lời giải hay, nhưng nếu phụ thuộc vào chúng sẽ khiến người học bị lệ thuộc, không hiểu bài và dễ hết ý tưởng. Vậy nên, quý phụ huynh và giáo viên nên hướng dẫn trẻ viết văn theo suy nghĩ, cảm nhận của mình, sau đó mới đọc sách tham khảo để bổ sung thêm ý đã triển khai trước đó. Dùng sách tham khảo không xấu, song học sinh nên chọn lọc và sử dụng một cách khoa học để đạt hiệu quả tốt nhất khi học Văn.

Cách học văn hiệu quả để thi đại học năm 2024

Cách học ngữ văn hiệu quả là không phụ thuộc văn mẫu (Nguồn: Impactus)

Tập trung nghe giảng để ghi nhớ nội dung bài học

Nhiều trẻ thường sử dụng máy nghe nhạc, đồ ăn thức uống… khi học Văn cho đỡ buồn ngủ. Tuy nhiên, điều này sẽ khiến người học khó tập trung, bỏ lỡ những chi tiết hay và dễ dàng bị đứt quãng mạch cảm xúc… Chính việc học sinh tập trung nghe giảng sẽ giúp thầy cô thêm hứng thú truyền đạt kiến thức giúp người học học tốt hơn. Bên cạnh nghe giảng, học sinh nên chủ động ghi lại những ý được giáo viên nhấn mạnh và những thông tin “độc quyền” được giáo viên giải thích. Điều này sẽ giúp học sinh nắm được ý chính của bài học, ghi nhớ bằng cảm xúc, từ đó cảm thụ Văn học tốt hơn.

Luyện tập tính tự giác trong quá trình học

Câu trả lời cho câu hỏi: “Làm cách nào để học tốt môn Văn?” chính là việc tự giác học tập. Tục ngữ có câu: “Nước chảy đá mòn”. Giống với bất kỳ môn học nào khác, muốn giỏi môn Văn, học sinh phải tự giác rèn luyện viết Văn, tự giác tìm tòi kiến thức Văn học…

Cách học văn hiệu quả để thi đại học năm 2024

Để học tốt ngữ văn mỗi học sinh cần luyện tập tính tự giác trong quá trình học (Nguồn: Additudemag)

Học bằng sơ đồ tư duy ngắn gọn

Sơ đồ tư duy là một trong những phương pháp dạy học tích cực được áp dụng phổ biến hiện nay. Nếu học sinh cảm thấy bài giảng có quá nhiều ý khó học thì hãy gạch chân dưới những ý chính, đồng thời áp dụng sơ đồ cây để lập dàn ý. Theo đó, ý chính nằm ở giữa, các ý phụ sẽ là những nhánh cây nhỏ đâm ra. Văn học là môn học thiên về cảm xúc nhưng nếu bài viết “dạt dào” mà thiếu ý sẽ khó được điểm cao. Vậy nên, sơ đồ cây sẽ giúp bài viết của học sinh đi đúng hướng và nhớ đủ ý.

Cách học văn hiệu quả để thi đại học năm 2024

Cách học Văn hiệu quả bằng sơ đồ tư duy (Nguồn: Career.gpo)

Học với tâm thế thoải mái

Học Văn là hành trình cảm thụ từ từ những câu chuyện, ngôn từ mà tác giả thể hiện. Đây là bộ môn cần có cảm hứng hơn bao giờ hết. Do đó, để có cách học Ngữ văn hiệu quả, phụ huynh và giáo viên không nên nhồi nhét hay bắt buộc trẻ một cách gay gắt. Bên cạnh đó, đừng ngại viết ra những ý kiến riêng của bản thân để bài viết của bạn thêm ấn tượng hơn. Học với tâm trạng thoải mái sẽ thấy việc học môn Văn không hề khó khăn, nhàm chán. Hơn hết, người học sẽ cảm nhận được nhiều giá trị tốt đẹp mà văn chương mang lại.

Ngữ văn là môn học hay khi hiểu được ẩn ý trong từng chi tiết, lời thoại của tác giả. iSchool hy vọng qua bài viết về cách học Ngữ văn hiệu quả trên đây sẽ giúp học sinh cũng như giáo viên và phụ huynh có phương pháp học tập, giảng dạy môn học này hiệu quả nhất, đồng thời giúp học sinh hứng thú với môn học.

Nếu quan tâm đến các chương trình học, các hoạt động về kỹ năng sống cho trẻ và những phương pháp giáo dục đang được áp dụng trong giảng dạy tại iSchool, các bậc phụ huynh có thể liên hệ với đội ngũ tư vấn thông qua 2 hình thức dưới đây để được hỗ trợ:

\>> Quý phụ huynh có thể tìm hiểu thêm:

  • Phương pháp dạy học toán ở tiểu học đơn giản, dễ hiểu
  • Phương pháp dạy tiếng Anh cho bé hiệu quả ba mẹ cần biết
  • Dạy trẻ học toán theo phương pháp Glenn Doman

Tags: cách học hè hiệu quả, cách đọc sách hiệu quả, cách học lịch sử hiệu quả, phương pháp học toán hiệu quả, học toán tư duy lớp 1