Thành phần của dịch mạch gỗ chủ yếu là
|
Thành phần chủ yếu của dịch mạch gỗ là: Show
A. B. C. D.
Trong cây có các dòng vận chuyển vật chất sau: - Dòng mạch gỗ (dòng đi lên): vận chuyển nước và ion khoáng từ đất vào mạch gỗ của rễ và tiếp tục dâng lên theo mạch gỗ trong thân để lan tỏa đến lá và các phần khác của cây. - Dòng mạch rây (dòng đi xuống): vận chuyển các chất hữu cơ được quang hợp từ lá đến nơi cần sử dụng hoặc dự trữ trong rễ, hạt, củ, quả… I. DÒNG MẠCH GỖ 1. Cấu tạo của mạch gỗ - Tế bào mạch gỗ gồm các tế bào chết, có 2 loại là: quản bào và mạch ống. Chúng không có màng và bào quan. - Các tế bào cùng loại nối với nhau theo cách: đầu của tế bào này nối với đầu của tế bào kia thành những ống dài từ rễ đến lá cho dòng mạch gỗ di chuyển bên trong $ \rightarrow$ Dòng vận chuyển dọc. - Quản bào và mạch ống xếp sát vào nhau theo cách: lỗ bên của tế bào này khớp với lỗ bên của tế bào kia $ \rightarrow$ Dòng vận chuyển ngang. - Thành của mạch gỗ được linhin hóa tạo cho mạch gỗ có độ bền chắc và chịu nước. 2. Thành phần của dịch mạch gỗ - Chủ yếu là nước và ion khoáng. Ngoài ra còn có các chất hữu cơ được tổng hợp từ rễ (axit amin, amit, vitamin…). 3. Động lực đẩy dòng mạch gỗ Là sự phối hợp của 3 lực: - Lực đẩy (áp suất rễ). - Lực hút do thoát hơi nước ở lá. - Lực liên kết giữa các phân tử nước với nhau và với thành mạch gỗ. II. DÒNG MẠCH RÂY 1. Cấu tạo của mạch rây - Mạch rây gồm các tế bào sống là ống rây và tế bào kèm. 2. Thành phần của dịch mạch rây - Chủ yếu là đường saccarôzơ, các axit amin, vitamin, hoocmôn thực vật, một số hợp chất hữu cơ khác (như ATP…), một số ion khoáng được sử dụng lại, đặc biệt rất nhiều kali. 3. Động lực của dòng mạch rây - Là sự chênh lệch áp suất thẩm thấu giữa cơ quan nguồn (lá) và cơ quan chứa (rễ, củ, quả…). - Mạch rây nối các tế bào của cơ quan nguồn với các tế bào của cơ quan chứa giúp dòng mạch rây chảy từ nơi có áp suất thẩm thấu cao đến nơi có áp suất thẩm thấu thấp. Page 2 SureLRN
Thành phần chủ yếu của dịch mạch gỗ gồm nước, ion khoáng và chất hữa cơ tổng hợp từ rễ. Rễ là cơ quan hút nước của cây. Rễ hút được nước là nhờ hệ thống lông hút. Đáp án chi tiết, giải thích dễ hiểu cho câu hỏi: “Thành phần chủ yếu của dịch mạch gỗ gồm các chất nào sau đây?” cùng với những kiến thức vận dụng để trả lời câu hỏi hay nhất là tài liệu dành cho các bạn học sinh tham khảo để học tập tốt hơn Trắc nghiệm: Thành phần chủ yếu của dịch mạch gỗ gồm các chất nào sau đây?A.Nước và chất hữu cơ được tổng hợp từ lá B.Nước, ion khoáng và chất hữu cơ tổng hợp từ lá C.Nước, ion khoáng và chất hữu cơ dự trữ ở quả, củ D.Nước, ion khoáng và chất hữu cơ tổng hợp từ rễ. Trả lời: Đáp án đúng: D.Nước, ion khoáng và chất hữu cơ tổng hợp từ rễ. Thành phần chủ yếu của dịch mạch gỗ gồm nước, ion khoáng và chất hữa cơ tổng hợp từ rễ. Kiến thức vận dụng để trả lời câu hỏiI. Rễ là cơ quan hấp thụ nước và ion khoáng1. Hình thái của hệ rễ
Rễ là cơ quan hút nước của cây. Rễ hút được nước là nhờ hệ thống lông hút. Đặc điểm hình thái của rễ thực vật giúp chúng thích nghi với chức năng tìm nguồn nước, hấp thụ nước và ion khoáng: - Rễ thực vật trên cạn sinh trưởng nhanh, đâm sâu, lan tỏa hướng đến nguồn nước - Rễ hình thành liên tục với số lượng lông hút khổng lồ, tạo nên bề mặt tiếp xúc lớn giữa rễ và đất, nhờ vậy sự hấp thu nước và các ion khoáng được thuận lợi. 2. Rễ cây phát triển nhanh bề mặt hấp thụ Rễ cây tăng bề mặt hấp thụ bằng cách: - Sinh trưởng nhanh về chiều sâu -Phân nhánh nhiều về chiều rộng -Tăng nhanh số lượng lông hút Rễ cây trên cạn hấp thụ nước và ion khoáng chủ yếu qua miền lông hút. - Cấu tạo của TB lông hút: -Bản chất:do các TB biểu bì kéo dài ra -Thành TB mỏng không thấm cutin. -Chỉ có 1 không bào trung tâm lớn -Áp suất thẩm thấu rất cao do hoạt động hô hấp của rễ mạnh →tăng khả năng hấp thu nước và trao đổi muối khoáng với môi trường -Tế bào lông hút rất dễ gãy và sẽ tiêu biến ở môi trường quá ưu trương, quá axit hay thiếu ôxi. II. Cơ chế hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ cây1. Hấp thụ nước và ion khoáng từ đất vào tế bào lông hút a. Hấp thụ nước Nước được hấp thụ liên tục từ đất => tế bào lông hút theo cơ chế thụ động (thẩm thấu): từ môi trường nhược trương (ít ion khoáng, nhiều nước) sang môi trường ưu trương (nhiều ion khoáng, ít nước) nhờ sự chênh lệch áp suất thẩm thấu. Dịch của tế bào rễ là ưu trương so với dung dịch đất là do 2 nguyên nhân: + Quá trình thoát hơi nước ở lá đóng vai trò như cái bơm hút, hút nước lên phía trên, làm giảm lượng nước trong tế bào lông hút. + Nồng độ các chất tan cao do được sinh ra trong quá trình chuyển hoá vật chất trong cây. ==> Xem thêm: Thành phần của dịch mạch gỗ b. Hấp thụ ion khoáng Các ion khoáng xâm nhập vào tế bào rễ cây theo hai cơ chế: thụ động và chủ động - Cơ chế thụ động: Một số ion khoáng xâm nhập theo cơ chế thụ động: đi từ đất (nơi có nồng độ ion cao) vào tế bào lông hút (nơi nồng độ của các ion đó thấp hơn) - Cơ chế chủ động: Một số ion khoáng mà cây có nhu cầu cao, ví dụ, ion kali, di chuyển ngược chiều građien nồng độ, xâm nhập vào rễ theo cơ chế chủ động, đòi hỏi phải tiêu tốn năng lượng ATP từ hô hấp. 2. Dòng nước và các ion khoáng đi từ đất vào mạch gỗ của rễ -Con đường gian bào -Con đường tế bào chất
III. Ảnh hưởng của các tác nhân môi trường đối với quá trình hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ cây- Các yếu tố ngoại cảnh như: áp suất thẩm thấu của dung dịch đất, độ pH, độ thoáng của đất …ảnh hưởng đến sự hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ: -Nhiệt độ:nhiệt độ ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình hô hấp của hệ rễ → ảnh hưởng đến nồng độ các chất và lượng ATP tạo ra. Nhiệt độ tăng ở mức độ giới hạn làm tăng sự thoát hơi nước → tăng sự hấp thụ các chất khoáng. -Ánh sáng:Ánh sáng ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình quang hợp của cây → ảnh hưởng đến nồng độ các chất hữu cơ được tổng hợp nên, ảnh hưởng đến hô hấp, tính thẩm thấu của nguyên sinh chất. Ví dụ cây để trong tối sẽ không có khả năng hấp thụ photpho. -Độ ẩm của đất:đất có độ ẩm cao trong giới hạn giúp hệ rễ sinh trưởng tốt và tăng diện tích tiếp xúc của rễ với các hạt keo đất, lượng nước tự do trong đất cao hòa tan được nhiều muối khoáng → sự hấp thụ nước và muối khoáng thuận lợi. -Độ pH của đất:ảnh hưởng đến sự hòa tan các chất khoáng trong đất → ảnh hưởng đến sự hấp thụ nước và muối khoáng. Đất có pH = 6 – 6,5 là phù hợp với việc hấp thụ phần lớn các chất khoáng. Đất quá axit hay quá kiềm đều không tốt cho việc hấp thụ các chất khoáng do các chất khoáng dễ bị rửa trôi hoặc gây ngộ độc cho cây. -Đặc điểm lí hóa của đất:đất tơi xốp, thoáng khí giúp cho việc hấp thụ nước và muối khoáng thuận lợi hơn. Đất ngập úng tích lũy nhiều CO2, N2, H2S... thường ức chế sự hoạt động của hệ rễ. -Nồng độ oxi trong đất giảm→ sự sinh trưởng của rễ giảm, đồng thời làm tiêu biến các TB lông hút → sự hút nước giảm. Ngoài ra khi thiếu oxi → quá trình hô hấp yếm khí tăng sinh ra chất độc với cây |
