Sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học là hoạt động sinh hoạt chuyên môn mà ở đó giáo viên tập trung phân tích các vấn đề liên quan đến việc học sinh học như thế nào, gặp khó khăn gì, kết qủa học tập cải thiện như thế nào, các em có hứng thú tham gia và quá trình học tập và giáo viên cần điều chỉnh về hình thức tổ chức, tương tác các đối tượng trong dạy học như thế nào để đạt mục tiêu. SHCM dựa trên NCBH là tạo cơ hội cho mỗi cá nhân nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ năng sư phạm, phát huy khả năng sáng tạo trong dạy học thông qua hoạt động dự giờ, trao đổi, thảo luận, chia sẻ sau khi dự giờ dạy minh họa; rèn luyện một số kỹ năng cho giáo viên. Với chủ đề sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học, cô giáo Hoàng Thị Ương – Tổ trưởng tổ 1 và các đồng chí giáo viên trong tổ 1 đã đã lựa chọn môn Tiếng Việt, kiểu bài: “Tập đọc”, cùng xây dựng kế hoạch bài dạy và gửi đến các giáo viên trong khối
[Ban giám hiệu và các giáo viên dạy lớp 1 thảo luận xây dựng giờ dạy đổi mới SHCM theo hướng NCBH]
Sau khi đã thống nhất kế hoạch bài dạy, chiều ngày 14 tháng 1 năm 2022 cô giáo Hoàng Thị Hằng đã tiến hành dạy minh họa với sự tham gia dự giờ của BGH nhà trường, các thầy cô giáo trong tổ khối 1 Với việc sử dụng linh hoạt và hợp lý các phương pháp tổ chức các hoạt động học tập, giao nhiệm vụ cho học sinh phù hợp vì thế các em đã rất hứng thú với tiết học và tham gia thảo luận tích cực.
[Cô giáo Hoàng Thị Hằng và HS lớp 1B trong tiết Tiếng Việt lớp 1]
Học sinh đã mạnh dạn đọc to, rõ ràng, biết hợp tác, giúp đỡ nhau khi thực hiện nhiệm vụ học tập; giáo viên phát hiện những khó khăn của học sinh và có biện pháp hỗ trợ kịp thời, phù hợp, hiệu quả; không có học sinh bị "bỏ quên".
Học sinh đọc to, rõ ràng ,ngắt nghỉ hơi đúng và trả lời đúng câu hỏi trong nội dung bài, biết nhận xét mình và đánh giá bạn, có hứng thú, niềm tin trong học tập.
[Học sinh lớp 1B trong tiết học Tiếng Việt]
Ngay sau tiết dạy minh họa trên lớp các thành viên trong tổ trao đổi cởi mở, thân thiện, chân tình, có minh chứng cụ thể. Bắt đầu từ việc quan sát được gì ở học sinh [học sinh tham gia học như thế nào, học được cái gì, khó khăn, thuận lợi, tương tác, …]. Những ý kiến đóng góp bổ sung, những bài học kinh nghiệm chân thành, tích cực và chủ động của các thầy cô giáo. Trong đó các ý kiến tập trung thảo luận cách thiết kế và triển khai hoạt động dạy - học , vận dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực phù hợp và hiệu quả. Những khó khăn, vướng mắc trong dạy học cũng được chia sẻ và phần nào được tháo gỡ. Những ý kiến quý báu ấy có ý nghĩa thiết thực trong việc đổi mới phương pháp dạy học cho giáo viên của Tổ chuyên môn 1 và giáo viên toàn trường.
[Chia sẻ sau giờ dạy đổi mới SHCM theo hướng NCBH]
Qua tiết dạy chuyên đề theo hướng nghiên cứu bài học đã giúp các giáo viên nắm vững hơn về phương pháp cách thức tổ chức dạy học môn Tiếng Việt 1 – Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục Nhân dịp này, Ban giám hiệu nhà trường cũng dành thời gian để đánh giá lại thực trạng việc thực hiện Chương trình Giáo dục phổ thông mới đối với lớp 1 trong thời gian qua; tư vấn, hỗ trợ việc thực hiện dạy học môn Tiếng Việt lớp 1; đồng thời, đề ra những giải pháp cụ thể, hữu hiệu để triển khai thực hiện có hiệu quả chương trình trong thời gian tới.
Nguồn: Tổ 1, Trường TH Hà Lang
Với mục tiêu nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn tại nhà trường; tạo điều kiện để giáo viên giao lưu, trao đổi, học tập kinh nghiệm dạy học theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, từ đó đẩy mạnh hoạt động đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực người học, đẩy mạnh sử dụng các kĩ thuật dạy học tích cực vào giảng dạy. Sáng ngày 30 tháng 10 năm 2021 trường THPT chuyên Lê Quý Đôn đã tổ chức thành công buổi sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học của môn Toán và Vật lí, với sự tham dự của các thầy cô trong nhóm chuyên môn nhà trường, các thầy cô giáo trường THPT Thành phố và trường PT DTNT tỉnh.
Sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học là hoạt động sinh hoạt chuyên môn mà ở đó giáo viên tập trung phân tích các vấn đề liên quan đến việc học sinh học như thế nào, gặp khó khăn gì, kết qủa học tập cải thiện ra sao, các em có hứng thú tham gia và quá trình học tập và giáo viên cần điều chỉnh về hình thức tổ chức, tương tác các đối tượng trong dạy học như thế nào để đạt mục tiêu. SHCM dựa trên NCBH là tạo cơ hội cho mỗi cá nhân nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ năng sư phạm, phát huy khả năng sáng tạo trong dạy học thông qua hoạt động dự giờ, trao đổi, thảo luận, chia sẻ sau khi dự giờ dạy minh họa; rèn luyện một số kỹ năng cho giáo viên.
Với chủ đề sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học, thầy giáo Lê Hữu Tính môn Vật lí và cô giáo Hà Thị Thanh Huyền môn Toán đã thực hiện thành công bài dạy. Với việc sử dụng linh hoạt và hợp lý các phương pháp tổ chức hoạt động học tập, giao nhiệm vụ cho học sinh phù hợp vì thế các em đã rất hứng thú với tiết học và tham gia thảo luận tích cực.
Ngay sau tiết dạy minh họa trên lớp các thầy cô đã có buổi trao đổi cởi mở, thân thiện, chân tình, đóng góp bổ sung, bài học kinh nghiệm, có minh chứng cụ thể. Các ý kiến tập trung thảo luận cách thiết kế và triển khai hoạt động dạy - học, vận dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực phù hợp và hiệu quả. Những khó khăn, vướng mắc trong dạy học cũng được chia sẻ và phần nào được tháo gỡ.
Sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học là hoạt động giáo viên cùng nhau học tập từ thực tế việc học của học sinh. Ở đó giáo viên cùng nhau thiết kế kế hoạch dạy học, dự giờ, quan sát, suy ngẫm và chia sẻ [tập trung chủ yếu vào việc học của học sinh]. Đồng thời đưa ra những nhận xét về sự tác động của bài giảng, các nhiệm vụ học tập mà giáo viên đưa ra,…có ảnh hưởng đến việc học của học sinh. Trên cơ sở đó, giáo viên được chia sẻ, học tập lẫn nhau, rút kinh nghiệm và điều chỉnh nội dung, phương pháp dạy học vào bài học hằng ngày một cách có hiệu quả.
SINH HOẠT CHUYÊN MÔN
THEO HƯỚNG NGHIÊN CỨU BÀI HỌC
I. MỞ ĐẦU
Trong các nhà trường nói chung, trường tiểu học nói riêng, hoạt động chuyên môn là hoạt động chủ yếu thực hiện chương trình kế hoạch giáo dục, đổi mới phương pháp dạy học,đổi mới kiểm tra đánh giá theo quy định của Bộ GDĐT.
Dạy học theo chuẩn kiến thức, kĩ năng, điều chỉnh nội dung dạy học phù hợp đặc điểm tâm sinh lí học sinh tiểu học; tăng cường giáo dục đạo đức, giáo dục kĩ năng sống, ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy và trong quản lí.Trong đó, đổi mới nội dung và hình thức sinh hoạt của các tổ chuyên môn cũng luôn được coi trọng. Nhằm tạo cơ hội cho giáo viên được học tập lẫn nhau thông qua hoạt động cùng nhau xây dựng kế hoạch bài học, cùng nhau dự giờ, phân tích bài học, qua đó giúp giáo viên phát triển năng lực chuyên môn, kĩ năng giảng dạy, phát triển khả năng sáng tạo.
Chính vì những lý do trên mà khối 5 đã chọn chuyên đề: “ Đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học’’coi đây là một bước thay đổi cơ bản để nâng cao hiệu quả sinh hoạt chuyên môn, nâng cao chất lượng dạy và học.
II. NỘI DUNG
1. Quan niệm và mục đích đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hướng NCBH
1.1. Quan niệm
Sinh hoạt chuyên môn theo NCBH là hình thức sinh hoạt chuyên môn không tập trung vào việc đánh giá bài học xếp loại GV mà nhằm khuyến khích GV tìm ra nguyên nhân tại sao HS chưa đạt kết quả như mong muốn từ đó có biện pháp cải tiến phương pháp dạy để nâng cao chất lượng học tập của học sinh.
Là hoạt động chuyên môn mà ở đó tạo ra cơ hội tốt cho HS tham gia xây dựng nội dung bài học ; HS thực sự là chủ thể của hoạt động dạy học.
1.2. Mục đích
- Làm thay đổi hình thức sinh hoạt chuyên môn.
- GV nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ năng sư phạm, khả năng sáng tạo.
-Học sinh có cơ hội tham gia vào quá trình học tập, GV quan tâm đến năng lực của từng học sinh.
- Nâng cao chất lượng dạy- học và văn hóa ứng xử trong nhà trường.
2. Các bước tiến hành sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học
Bước 1. Xác định mục tiêu, xây dựng kế hoạch bài học nghiên cứu
a]Xác định mục tiêu:
Cần xác định mục tiêu kiến thức và kỹ năng mà học sinh cần đạt được[ theo tiêu chuẩn kiến thức, kỹ năng ở từng môn học, đặc biệt cần chú ý xây dựng mục tiêu về thái độ của học sinh], đảm bảo phù hợp với trình độ và lứa tuổi của HS khi chọn bài học nghiên cứu.
b] Xây dựng kế hoạch bài học nghiên cứu[ Thiết kế bài dạy minh họa]
- Bài học minh họa không phải do một giáo viên thiết kế mà do giáo viên trong tổ cùng thiết kế, thảo luận, thống nhất lựa chọn phương án tối ưu nhất.
- Việc thiết kế bài soạn không nhất thiết phụ thuộc máy móc vào quy trình bước dạy theo SGK hoặc SGV mà dựa vào mục tiêu bài học đã đề ra để thiết kế cho phù hợp.
- Gv trong tổ thảo luận nội dung bài học,các phương pháp, phương tiện dạy học, cách rèn kỹ năng, hướng dẫn học sinh cách vận dụng kiến thức đã học để giải quyết tình huống thực hiện...
- Dự kiến những thuận lợi, khó khăn của HS khi học tập và các tình huống xảy ra cùng với cách xử lý tình huống[ nếu có]...
Sau khi kết thúc cuộc thảo luận, GV thực hiện dạy minh họa sẽ nghiên cứu, phát triển... các ý kiến góp ý của tổ CM[ nhóm] .GV thực hiện hoàn thiện GA dạy minh họa và chuẩn bị điều kiện cho tiết dạy.
Bước 2. Tiến hành dạy bài học [ bài giảng minh họa] và dự giờ
- Gv dạy minh họa bài học nghiên cứu đã chuẩn bị trước
- Các yêu cầu cụ thể của giờ dạy minh họa như sau:
+ Chuẩn bị lớp dạy minh họa, bố trí có đủ chỗ ngồi quan sát thuận lợi cho người dự
+ Điều chỉnh số lượng người dự ở mức vừa phải không gây khó khăn cho người dạy.
- Gv dạy và dự giờ cần quan sát việc học của tất cả học sinh: học cá nhân, tương tác với bạn [cặp đôi, trong nhóm] thái độ tình cảm của học sinh....Khi dự giờ GV tập trung vào việc học của học sinh, theo dõi nét mặt, hành vi, sự quan tâm đến bài học của học sinh.
Bước 3: Suy ngẫm, thảo luận về bài học nghiên cứu
- GV dạy minh họa chia sẻ về bài học: những ý tưởng mới, những thay đổi, điều chỉnh về nội dung, phương pháp dạy học. GV dạy minh họa chia sẻ điều chưa hài lòng và hài lòng trong quá trình dạy minh họa.
- Người dự giờ suy ngẫm và chia sẻ các ý kiến của GV về bài học sau khi dự giờ : cách thức tổ chức dạy học như vậy đã phù hợp với đối tượng hs chưa, hứng thú của học sinh như thế nào, kết quả học tập của hs ra sao
- Mọi người phải lắng nghe, tôn trọng ý kiến của nhau khi thảo luận
- Không đánh giá tiết dạy, tổ trưởng tổng hợp ý kiến và đưa ra các nhận định đạt được và chưa đạt để rút kinh nghiệm
Bước 4: Áp dụng cho thực tiễn dạy học hàng ngày
- Thông qua tiết dạy minh họa, qua thảo luận tiết dạy, GV tự rút ra bài học kinh nghiệm cho bản thân, kiểm nghiệm những vấn đề đã được dự giờ và thảo luận, áp dụng vào bài giảng hàng ngày trên lớp
III. KẾT LUẬN
Như vậy , đổi mới trong sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học, không chỉ bảo đảm cho tất cả học sinh có cơ hội tham gia thực sự vào quá trình học tập,giáo viên có thể quan tâm đến khả năng học của học sinh, đặc biệt những học sinh có khó khăn về học tập mà còn tạo cơ hội cho tất cả giáo viên nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ năng sư phạm và pháp huy khả năng sáng tạo trong việc áp dụng các phương pháp, kỹ thuật dạy học thông qua việc dự giờ, trao đổi, thảo luận, chia sẻ sau khi dự giờ, từ đó nâng cao chất lượng dạy và học của nhà trường.
PHẠM THỊ THU