Thềm hoa nghĩa là gì

Trần Văn Trình - 

Trước hết từ “hoa” được dùng nhiều lần như một tính từ chỉ cái đẹp, cái cao sang, quyền quý như “thềm hoa”,“kiệu hoa”, “sân hoa”…

Khi Thúy Kiều gặp Mã Giám Sinh, Nguyễn Du viết:

Thềm hoa một bước lệ hoa mấy hàng

Và khi nàng sa bẫy Sở Khanh, trong cùng một câu thơ Nguyễn Du đã dùng đến ba từ “hoa” để diễn tả tâm trạng của Kiều khiến người đọc, người nghe đã liên tưởng ngay hình ảnh Kiều bị giày vò như thế nào:

Giá đành trong nguyệt trên mây
Hoa sao, hoa khéo đọa đày bấy hoa

Thông thường người ta dùng từ “hoa” với nghĩa là danh từ để chỉ người con gái đẹp, yêu kiều. Nhưng cụ Nguyễn Du đã dành từ “hoa” rất độc đáo chỉ về người con trai để giãi bày tình cảm của Thúy Kiều đối với Kim Trọng khi “xăm xăm băng lối vườn khuya một mình”:

Nàng rằng khoảng vắng đêm trường
Vì hoa nên phải đánh đường tìm hoa

Nếu theo quan niệm “cọc” và “trâu” thì rõ ràng trong tình huống này, “cọc” đã băng vườn tìm “trâu” một cách nhiệt tình, chủ động với cả sự bồng bột đáng yêu của mối tình đầu. Đặt vào bối cảnh khi ra đời của Truyện Kiều mới thấy quan niệm của cụ Nguyễn Du về tình yêu nam nữ chân chính vô cùng tiến bộ, dân chủ, sánh ngang với những mối tình thời hiện đại.

Trong Truyện Kiều, Nguyễn Du đã nhiều lần trở lại dùng từ “hoa” với nghĩa nói về Kim Trọng, về mối tình của Thúy Kiều với chàng Kim:

Thề hoa chưa ráo chén vàng
Lời thề thôi đã phụ phàng với hoa

Hay:

Hoa kia đã chắp cánh này cho chưa

Hoặc mô tả tâm trạng của Thúy Kiều sau 15 năm lưu lạc khi gặp lại người yêu cũ:

Trông hoa đèn chẳng thẹn thùng lắm ru

Rất khó tìm trong thơ ca hiện đại cách dùng từ “hoa” như cụ Nguyễn Du để ám chỉ người con trai, hoặc về tình yêu từ phía người con gái. Có chăng chỉ là những câu chung chung tượng trưng cho tình yêu đôi lứa. Phải chăng, trong cuộc sống thực tại hiện nay và mãi mãi về sau, những người Việt Nam yêu nhau tìm thấy trong Truyện Kiều những áng thơ hay nhất để diễn đạt tình yêu trong mọi tình huống, mọi hoàn cảnh, đủ các cung bậc tình cảm với ý nghĩa vô cùng giàu có của từ “hoa”.

Như khi nam nữ thanh niên đi lễ hội, tình cờ gặp người trong mộng:

May thay giải cấu tương phùng
Gặp tuần đố lá thỏa lòng tìm hoa

Khi diễn tả sự e dè, thẹn thùng của hai cô gái:

Hai Kiều e lệ nép vào dưới hoa

Khi người yêu bị gia đình ép duyên gả cho một gia đình trọc phú hay buôn bán lèo lá:

Xót nàng chút phận thuyền quyên
Cành hoa đem bán vào thuyền lái buôn

Khi bày tỏ thái độ nghiêm túc đối với mối tình chính đáng:

Đừng điều nguyệt nọ hoa kia
Ngoài ra ai lại tiếc gì với ai

Khi phê phán những người tự cho là “sành điệu” trong quan hệ nam nữ, nhưng không thể hiểu nổi bản chất của bạn tình:

Chơi hoa đã dễ mấy người biết hoa

Khi vỗ về, an ủi mối tình tan vỡ được hàn gắn lại:

Hoa tàn mà lại thêm tươi
Trăng tàn mà lại hơn mười rằm xưa

Hay khi nói về những cuộc hẹn hò của các cặp tình nhân sau một thời gian dài xa cách:

Tình nhân gặp lại tình nhân
Hoa xưa ong cũ mấy phân chung tình

Thế mới biết kho tàng ngôn ngữ tiếng Việt giàu có đến nhường nào. Chỉ một từ “hoa” thôi đã có hàng trăm cách biểu đạt khác nhau, cách nào cũng tinh tế, nhẹ nhàng mà thâm thúy, mộc mạc mà sâu sắc.

[Nguồn: Văn Nghệ Công An]

Đọc hai câu thơ sau

"Nỗi mình thêm tức nỗi nhà,

Thềm hoa một bước lệ hoa mấy hàng !"

Từ hoa trong thềm hoa, lệ hoa được dùng theo nghĩa gốc hay nghĩa chuyển? Có thể coi đây là hiện tượng chuyển nghĩa làm xuất hiện tuef nhiều nghĩa được không?Vì sao?

- Nghĩa chuyển

-Không. Vì từ hoa chỉ có tính tạm thời, không làm thay đổi nghĩa của từ

Những câu hỏi liên quan

Từ hoa trong câu: Thềm hoa một bước, lệ hoa mấy hàng được dùng theo nghĩa nào?

B. Nghĩa chuyển.

Trong hai câu thơ sau, từ hoa trong thềm hoa, lệ hoa được dùng theo nghĩa gốc hay nghĩa chuyển? Có thể coi đây là hiện tượng chuyển nghĩa làm xuất hiện từ nhiều nghĩa được không? Vì sao?

Trong hai câu thơ sau, từ hoa trong thềm hoa, lệ hoa được dùng theo nghĩa gốc hay nghĩa chuyển? Có thể coi đây là hiện tượng chuyển nghĩa làm xuất hiện từ nhiều nghĩa được không? Vì sao?

[Nguyễn Du, Truyện Kiều]

Nỗi mình thêm tức nỗi nhà,

Ngại ngùng dợn gió e sương,

Mối càng vén tóc bắt tay,

- Từ hoa trong thềm hoa, lệ hoa được dùng theo nghĩa chuyển.

- Tuy nhiên không thể coi đây là hiện tượng chuyển nghĩa làm xuất hiện từ nhiều nghĩa, vì nghĩa chuyển này của từ hoa chỉ là nghĩa chuyển lâm thời, nó chưa làm thay đổi nghĩa của từ, chưa thể đưa vào từ điển.

CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ

Các từ in đậm trong đoạn văn sau đây thuộc trường từ vựng nào ?

Vì tôi biết rõ, nhắc đến mẹ tôi, cô tôi chỉ có ý gieo rắc vào đầu óc tôi những hoài nghi để tôi khinh miệt và ruồng rẫy mẹ tôi, một người đàn bà đã bị cái tội là goá chồng, nợ nần cùng túng quá, phải bỏ con cái đi tha hương cầu thực. Nhưng đời nào tình thương yêu và lòng kính mến mẹ tôi lại bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến…

[Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu]

Xem đáp án » 26/06/2020 6,318

Xác định trường từ vựng và phân tích cái hay trong cách dùng từ ở bài thơ sau:

Áo đỏ em đi giữa phố đông Hàng cây xanh như cũng ánh theo hồngEm đi lửa cháy trong bao mắtAnh đứng thành tro em biết không? [ Vũ Quần Phương, Áo đỏ]

Xem đáp án » 26/06/2020 2,494

Cho biết dựa trên cơ sở nào, từ xuân có thể thay thế cho từ tuổi. Việc thay từ trong câu trên có tác dụng diễn đạt như thế nào?

Khi người ta đã ngoài 70 xuân thì tuổi tác càng cao, sức khoẻ càng thấp.

[Hồ Chí Minh, Di chúc]

Xem đáp án » 26/06/2020 1,630

Trong đoạn thơ sau, tác giả đã chuyển các từ in đậm từ trường từ vựng nào sang trường từ vựng nào ?

Ruộng rẫy là chiến trường, Cuốc cày là vũ khí, Nhà nông là chiến sĩ, Hậu phương thi đua với tiền phương. [Hồ Chí Minh]

Xem đáp án » 26/06/2020 950

Đặt tên trường từ vựng cho mỗi dãy sau:

a. Lưới, nơm, câu, vó.

b. Tủ, giường, hòm, va li, chai, lọ.

c. Đá, đạp, giẫm, xéo.

d. Buồn, vui, phấn khởi, sợ hãi.

Xem đáp án » 26/06/2020 498

℘ɧáζƘiᵰђ④⑨ 

-Từ hoa trong thềm hoa, lệ hoa được dùng theo nghĩa chuyển 

- Không , vì hoa chỉ chứa tính tạm thời , cân đối , chứa tính ẩn dụ 

Cho mình xin CTLHN !

Chúc bạn học tốt ! 💯💯❤❤