Kẻ 9 lạng người nửa cân
 Mỗi một câu nói, một đồ vật của người xưa đều ẩn chứa những ý nghĩa sâu xa và hàm chứa một đạo lý nào đó mà người thời nay chưa hẳn đã hiểu hết. Từ xưa đến nay, trong cuộc sống hàng ngày, mọi người thường dùng câu nói “Kẻ tám lạng, người nửa cân” để hình dung mô tả hai sự vật hay hai người giống nhau hoặc gần tương đương nhau. Nhưng vì sao lại nói như vậy? Nguyên lai của câu nói này là do, cái cân mà người cổ đại sử dụng có quy định 16 lạng được tính là một cân. Cho nên, nửa cân và tám lạng thực chất là bằng nhau. Như vậy người xưa vì sao lại quy định 16 lạng là một cân? Theo truyền thuyết dân gian kể lại rằng, người cổ đại xưa quan sát thấy Bắc Đẩu thất tinh (Chòm sao gồm 7 ngôi sao), Nam Đẩu lục tinh (Chòm sao gồm 6 ngôi sao), thêm nữa bên cạnh có tam tinh (3 sao) Phúc, Lộc, Thọ, như vậy tổng lại vừa đúng là 16 tinh. Bắc Đẩu thất tinh chủ vong, Nam Đẩu lục tinh chủ sinh; tam tinh Phúc, Lộc, Thọ phân nhau chủ phúc, lộc, thọ của một đời người. Các chư Thần này ở trên trời và nhìn thấy tất cả con người. Cho nên nói: Người đang làm, Thần đang nhìn. Người xưa nói rằng, người buôn bán nếu như cân hàng cho người ta mà cân đuối hay cân thiếu thì đều sẽ phải chịu sự trừng phạt. Nếu như, người buôn bán mà cân thiếu cho người ta 1 lạng, thì Phúc tinh liền giảm bớt phúc của người này đi. Nếu như cân thiếu cho người ta 2 lạng thì Lộc tinh liền giảm lộc của người này đi. Nếu như cân thiếu cho người ta 3 lạng thì Thọ tinh liền giam thọ của người này đi. Người xưa đều tin tưởng rằng: “Người đang làm, Thần đang nhìn” cho nên ai ai cũng không dám làm việc trái với lương tâm mình mà vi phạm đạo đức, tổn hại phúc đức của bản thân.
Một câu thành ngữ phổ biến trong cuộc sống nhưng đến 100% người dùng hiểu nhầm, không rõ nguồn gốc của nó.Trong cuộc sống, khi có xảy ra tranh cãi, đôi co mà hai bên đều cương quyết muốn dành phần thắng về mình hoặc trong trường hợp "ngang cơ" nhau, người ngoài nhìn vào thường nói: "Kẻ tám lạng, người nửa cân đây mà". Tới nay nhiều người vẫn thắc mắc tại sao "tám lạng" (800gr) lại so sánh với "nửa cân" (500gr), chênh nhau đến 300gr mà. Một số người khác lại hiểu theo nghĩa "xấp xỉ bằng nhau". Vì vậy, câu thành ngữ xưa xuất hiện nhiều kiểu biến tấu, nói khác đi: "Người chín lạng, kẻ một cân", "Kẻ bốn lạng, người nửa cân". Có lẽ, người dùng cảm thấy nếu chênh nhau đến ba lạng thì hơi quá nên tự rút bớt khoảng cách còn một lạng để nghe hợp lí hơn. "Kẻ tám lạng, người nửa cân" là câu thành ngữ được sử dụng thường xuyên nhưng ít ai biết được nguồn gốc của nó. (Ảnh minh hoạ) Thực tế, theo hệ thống đo lường xưa, một cân tương đương với mười sáu lạng. Cân này còn gọi là "cân ta" để phân biệt với "cân Tây" (tương ứng với mười lạng). Như vậy, tám lạng đúng bằng với nửa cân ta. Câu nói: "Kẻ tám lạng, người nửa cân" là hoàn toàn chính xác. Ngày xưa, khi cân đo những thứ kim loại quý hay các vị thuốc bắc, người ta thường dùng cân ta. Theo Thành ngữ, tục ngữ lược giải của tác giả Nguyễn Trần Trụ có giảng: "Kẻ bia tám lạng, kẻ này nửa cân: Tám lạng cũng là nửa cân. Ý nói 2 bên bằng nhau, không hơn không kém". Trong cuốn Việt Nam tự điển của tác giả Lê Văn Đức cũng giải thích: "Kẻ kia tám lượng (lạng), người này nửa cân: Bằng nhau, không ai hơn ai (một cân có mười sáu lạng". Câu thành ngữ này vốn bắt nguồn từ thành ngữ Tiếng Trung: "Bán cân bát lượng". Ngày xưa, người ta thường dùng cân ta để cân đo, một cân xưa bằng mười sáu lạng. (Ảnh minh hoạ) Phía dưới bài viết, nhiều người bày tỏ sự ngỡ ngàng xen lẫn hài hước: - Mình cũng thắc mắc câu này từ lâu rồi nhưng giấu trong lòng, không dám hỏi ai. - Giờ thời đại vàng bạc lên ngôi rồi, đổi câu khác đi, chẳng hạn như: "Kẻ năm phân, người nửa chỉ". - Tới giờ mới biết nguồn gốc câu thành ngữ này, từ trước vẫn nghĩ 500gr với 800gr. Tóm lại, "Kẻ tám lạng, người nửa cân" vốn là cách nói chỉ sự ngang tài ngang sức dựa trên hệ thống đo lường xưa, với một cân bằng mười sáu lạng. Theo Pháp luật và bạn đọc Xem link gốc Ẩn link gốc https://phapluat.suckhoedoisong.vn/cau-thanh-ngu-ke-tam-lang-nguoi-nua-can-dam-ca-100-nguoi-dung-hieu-nham-nghe-nguon-goc-te-ngua-nguoi-16222140206002834.htm |
