Các tiêu chí cần có của người phụ nữ việt nam là gì
|
Nhân kỷ niệm Ngày thành lập Hội LHPN Việt Nam (20-10) 08:02, 19/10/2009 (GMT+7) Nghị quyết Đại hội đại biểu Phụ nữ toàn quốc lần thứ X đã đề ra các tiêu chí của người phụ nữ Việt Nam thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước: “có sức khỏe, có tri thức, có kỹ năng nghề nghiệp, năng động, sáng tạo, có lối sống văn hóa, có lòng nhân hậu”. Các tiêu chí rất đúng đắn này vừa kế thừa những đòi hỏi từ ngàn xưa đối với người phụ nữ Việt Nam, vừa nâng cao cho phù hợp với yêu cầu của thời đại mới. Trước hết là tiêu chí có sức khỏe. Theo quan niệm của Tổ chức Y tế thế giới thì có sức khỏe ở đây là trạng thái thoải mái toàn diện về thể chất, tinh thần và xã hội chứ không phải chỉ là tình trạng không có bệnh hoạn hay thương tật. Hiểu có sức khỏe như thế thì đàn ông hay đàn bà đều cần sức khỏe để mà sống và làm việc. Nhưng dẫu sao thì phụ nữ vốn dĩ được xem là phái yếu nên cần có sức khỏe nhiều hơn. Đó là chưa kể nhiều phụ nữ ngày nay cũng lao tâm lao lực không kém gì nam giới và trong không ít trường hợp họ phải gánh vác vai trò lao động chính của cả gia đình, buộc họ không thể không có sức khỏe đủ đảm đương vai trò ấy. Đó là chưa kể có sức khỏe là điều kiện không thể thiếu để phụ nữ thực hiện tốt thiên chức làm mẹ - bởi vậy gần đây mới có khái niệm sức khỏe sinh sản. Có một vấn đề đặt ra là tại sao lại đưa tiêu chí có sức khỏe lên hàng thứ nhất? Đó là vì có được sức khỏe không phải dễ nhưng càng khó hơn là giữ cho được sức khỏe vốn có ấy. Nhìn chung thì phụ nữ ít hoang phí sức khỏe như nam giới - cứ nhìn vào các quán nhậu thâu đêm suốt sáng cũng đủ rõ, tuy nhiên phụ nữ trong thời kỳ thai sản hoặc phải nuôi con nhỏ khó giữ được sức khỏe như bình thường, có người gần như phải vắt kiệt mình để nuôi con. Vì lẽ đó, xã hội và cả gia đình nữa cần tạo điều kiện để phụ nữ nói chung và sản phụ nói riêng giữ được sức khỏe, từ chuyện ăn uống dinh dưỡng hằng ngày - không ít phụ nữ ăn uống nhỏ nhẻ, thậm chí kham khổ để nhường nhịn cho chồng cho con, đến chuyện giải trí thư giãn, tập thể dục hoặc chơi thể thao…Tiếp theo là tiêu chí có tri thức. Ngay việc giữ sức khỏe nói trên kia cũng đòi hỏi người phụ nữ phải có tri thức để ăn uống kiêng khem sao cho đủ dinh dưỡng và an toàn vệ sinh thực phẩm. Uống thuốc theo toa bác sĩ tưởng là chuyện dễ, chỉ cần biết đọc chữ là đủ nhưng kỳ thực người phụ nữ rất cần có tri thức, chẳng hạn như phải uống thế nào cho đúng liều lượng, đặc biệt trong thai kỳ được uống thuốc gì/không được uống thuốc gì đều phải có hiểu biết nhất định. Tuy nhiên, tri thức nói ở đây chủ yếu là những hiểu biết về kinh tế-xã hội của đất nước và của thế giới với tư cách là hành trang để mọi người bất luận nam hay nữ có thể đường hoàng bước vào thời đại hội nhập toàn cầu hóa. Nói nam nữ bình đẳng thì trước hết là bình đẳng trong cơ hội tiếp cận thông tin và đó cũng là ý nghĩa sâu xa nhất của tiêu chí có tri thức. Muốn có tri thức thì phải được đi học, tối thiểu ở trình độ phổ cập giáo dục chung của địa phương - với Đà Nẵng hiện nay là bậc trung học, hơn một chút nữa là phải được vào đại học... Và phải không ngừng được cập nhật tri thức khi không còn đi học nữa. Một người phụ nữ Việt Nam thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa không thể không biết giá một cân gạo, một lạng thịt, một bó rau hay là một lít xăng… gắn liền với những lo toan thường nhật - điều đó đã đành - nhưng cũng không thể thiếu tri thức về nhiều vấn đề quốc gia đại sự như là số phận của cả một dòng sông, của cả một quần đảo, của cả một dân tộc… đang đứng trước bao nhiêu là thách thức sống còn. Tiêu chí có kỹ năng nghề nghiệp cũng bắt nguồn từ chỗ có tri thức, tri thức càng sâu rộng, uyên bác thì kỹ năng nghề nghiệp càng vững vàng thuần thục, và cũng như tri thức, kỹ năng nghề nghiệp đòi hỏi phải được thường xuyên cập nhật hoặc đổi mới không ngừng. Chúng ta - nam cũng như nữ - đang sống trong một thời đại mà không một ai dẫu giỏi giang đến mấy lại có thể học một lần để làm một đời, nói cách khác thời buổi này không ai có thể sử dụng kỹ năng nghề nghiệp được hình thành từ khi mới bước vào nghề cho suốt cả quá trình hành nghề hàng bao năm tháng. Chính vì vậy mà bên cạnh tiêu chí có kỹ năng nghề nghiệp, người phụ nữ Việt Nam cần phải năng động và sáng tạo. Hai tiêu chí năng động và sáng tạo cùng xuất phát từ một phẩm chất chung là không bao giờ bằng lòng, thỏa mãn với cái đương có. Những ai an phận thủ thường rất khó có thể năng động và sáng tạo, cho nên hai tiêu chí năng động và sáng tạo đặc biệt quan trọng đối với những phụ nữ muốn thành đạt và tự khẳng định mình, bởi an phận thủ thường tuy không phải là đặc sản của phụ nữ - thực tế vẫn có nhiều phụ nữ hằng khao khát vươn lên trong cuộc sống và ngược lại cũng có không ít nam giới luôn bằng lòng cam chịu sự sắp đặt của số phận - nhưng nói chung đây là nét tâm lý phổ biến của số đông phụ nữ. Tiêu chí có lối sống văn hóa chủ yếu đòi hỏi người phụ nữ cách ứng xử đúng mực - nghĩa là không thái quá cũng không bất cập, không quá cương cũng không quá nhu - trong quan hệ xã hội cũng như trong quan hệ gia đình. Có nhiều điều có thể bàn luận được xung quanh câu chuyện người phụ nữ ứng xử sao cho có văn hóa, sao cho đúng mực, chẳng hạn như bình thường phụ nữ thùy mị, dịu hiền cũng là quý rồi - bởi những bà những chị trời sinh có máu “trương phi” không dễ được vậy, chứ lúc đương nóng giận bực mình căng thẳng mà chị em vẫn nhu mì, hồn hậu như không thì mới thực sự đáng tâm phục khẩu phục… Nhân đây xin đề cập thêm cách ứng xử của những phụ nữ là nạn nhân bạo lực gia đình - tức là khi người phụ nữ lâm vào tình thế căng thẳng tột độ. Kinh nghiệm cho thấy ngay trong trường hợp duyên cớ hoàn toàn do lỗi của thủ phạm bạo hành như do tính cách/bản chất thô lỗ vũ phu, hoặc do đang đem lòng yêu thương người khác mà đối xử thô bạo… thì người phụ nữ bị hại vẫn phải rà soát toàn bộ ứng xử của mình và kịp thời điều chỉnh những ứng xử - đặc biệt các ứng xử động chạm tới tự ái sĩ diện có thể tạo cớ cho thủ phạm thực hiện hành vi bạo lực gây tổn thương, thậm chí nguy hiểm trực tiếp cho mình. Cần nhớ rằng cộng đồng không chấp nhận hành vi bạo hành của thủ phạm bạo lực gia đình - điều đó đã đành - nhưng đồng thời cũng khó thông cảm với những ứng xử thiếu văn hóa của nạn nhân bạo lực gia đình. Cuối cùng là tiêu chí có lòng nhân hậu. Có lẽ đây là thế mạnh của tâm hồn phụ nữ, càng là thế mạnh của tâm hồn phụ nữ Việt Nam, và chính vì thế mà cũng không cần phải nói nhiều về tiêu chí này. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể liên tưởng đến một cuộc thi hoa hậu thế giới, trong đó hoa hậu Ấn Độ giành được vương miện nhờ câu trả lời liên quan tới lòng nhân hậu của người phụ nữ. Khi được hỏi đâu là phẩm chất của hoa hậu thế giới, hoa hậu Ấn Độ năm ấy đã có một lời đáp đầy sức thuyết phục: “Phẩm chất của mọi hoa hậu là lòng thương người, hoa hậu thế giới là hoa hậu của các hoa hậu, cho nên phẩm chất của hoa hậu thế giới là lòng thương người được nâng lên thành lòng trắc ẩn”… BÙI VĂN TIẾNG
Ngày nay, trong thời đại công nghiệp hóa - hiện đại hóa, những phụ nữ nắm giữ các vị trí then chốt tại các cơ quan, trường học, các doanh nghiệp lớn, những người phụ nữ “chân yếu tay mềm” nhưng không hề thua kém nam giới tại các diễn đàn quan trọng trong mọi lĩnh vực của cuộc sống, được nể trọng đã không còn là trường hợp hiếm hoi nữa. Người ta có thể thấy những việc làm trong lĩnh vực chính trị, công nghệ cao, khoa học kỹ thuật, kinh doanh tài chính… đã không còn là những việc làm của giới mày râu. Ngày nay những lĩnh vực này đã, đang thu hút ngày càng nhiều phụ nữ tham gia và họ đã chứng minh được năng lực của mình. Vậy, những tố chất để trở thành người phụ nữ Việt Nam hiện đại hay những nguyên tắc vàng nào sẽ giúp người phụ nữ trở thành hiện đại? Tố chất thứ nhất là Tự tin –Tự trọng – Trung hậu – Đảm đang. Trước đây quan niệm người phụ nữ anh hùng – bất khuất – trung hậu – đảm đang phù hợp với thời chiến. Ngày nay khi đất nước hòa bình, thế giới đang phát triển và hội nhập trong môi trường công nghiệp hóa - hiện đại hóa quan điểm này vẫn đúng và được phát triển thành Tự tin –Tự trọng – Trung hậu – Đảm đang. - Phẩm chất tự tin: một trong những phẩm chất đạo đức quý giá của người phụ nữ hiện đại là tự tin. Phụ nữ ngày nay tự tin vào bản thân, bình đẳng với nam giới, biết tự đánh giá ưu nhược điểm của bản thân, dám nhận những nhiệm vụ khó để rồi từ đó nỗ lực và vượt khó để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Để có được thành quả đó, các chị đã phải nỗ lực rất nhiều trong học tập, lao động sáng tạo, không ngừng học hỏi, bồi dưỡng trí tuệ, tích lũy tri thức để ngày càng hoàn thiện chính mình. Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ đang đòi hỏi việc trí thức hóa người lao động nữ, đào tạo nhân lực nữ có trình độ cao, biết ứng dụng các công nghệ mới vào sản xuất. Trong điều kiện đó, nếu thiếu sự tự tin vào bản thân, vào những điều kiện cần và đủ để có thể đáp ứng yêu cầu của công việc, của cuộc sống, người phụ nữ sẽ không thể hội nhập; sẽ làm mất đi những cơ hội thay đổi, thăng tiến, cải thiện cuộc sống của mình. Sự tự tin giúp người phụ nữ tiếp cận với những thông tin, tri thức, cách suy nghĩ hiện đại, cải thiện được suy nghĩ bảo thủ, trì trệ của Nho giáo. Do đó, nhờ tự tin, người phụ nữ sẽ tiếp cận ngày càng gần hơn với cơ hội bình đẳng và phát triển, đóng góp ngày càng nhiều hơn cho gia đình, quê hương, đất nước. - Phẩm chất Tự trọng: Tự trọng chính là một yếu tố nền tảng quan trọng nhất để làm nên giá trị và nhân cách của con người chân chính. Nói đến phẩm chất tự trọng của người phụ nữ Việt Nam là nói đến việc coi trọng và giữ gìn nhân cách, danh dự của mình. Người phụ nữ hiện đại luôn cần phải tự trọng để yêu nước, để thực hiện tốt nghĩa vụ của công dân. - Phẩm chất Trung hậu, Đảm đang: là những phẩm chất truyền thống của người phụ nữ Việt Nam không những phù hợp ở thời kỳ trước của đất nước mà ngày nay những phẩm chất này vẫn luôn được gìn giữ và phát huy. Một người phụ nữ hiện đại không chỉ đảm việc nhà, chăm lo cho gia đình và cuộc sống của bản thân, gia đình, mà còn giỏi việc nước, tham gia các hoạt động cộng đồng, có trách nhiệm với gia đình và xã hội, biết đặt lợi ích chung lên lợi ích cá nhân. Một xã hội không ngừng phát triển như hiện nay luôn đòi hỏi mỗi cá nhân phải thích ứng, không ngừng thay đổi và hoàn thiện bản thân để bắt nhịp với những tiến bộ của xã hội. Tố chất thứ hai là có sức khoẻ - Tri thức. Để trở thành người phụ nữ có thể thực hiện tốt trách nhiệm người công dân trong xã hội, đảm đang tốt vai trò người vợ, người mẹ trong gia đình, cần có sức khỏe. Sức khoẻ là vốn quý của con người, do đó người phụ nữ phải biết giữ gìn sức khỏe cho bản thân, có kiến thức về chăm sóc sức khoẻ, thực hiện kế hoạch hoá gia đình, nuôi dạy con tốt. Sức khoẻ của người phụ nữ cũng là điều kiện gìn giữ hạnh phúc gia đình. Trong thời đại ngày nay, khi khoa học kỹ thuật và công nghệ đã trở thành động lực để thúc đẩy xã hội phát triển thì con người cần phải có tri thức. Tri thức là những kiến thức, là trình độ học vấn và kỹ năng nghề nghiệp của con người, trong đó trí tuệ trở thành yếu tố sản xuất chủ yếu, là lực lượng sản xuất trực tiếp để tạo ra của cải vật chất, làm cho cuộc sống con người ngày càng văn minh, hiện đại, đất nước ngày càng giàu mạnh. Muốn có tri thức, người phụ nữ cần phải không ngừng học tập, nâng cao trình độ, kiến thức về mọi mặt để có thể nắm bắt và biết vận dụng khoa học công nghệ vào cuộc sống. Người phụ nữ trong thời đại mới - thời đại kinh tế tri thức càng phải biết vượt lên chính mình để có cơ hội học tập, nâng cao kiến thức, năng lực bản thân để cùng với nhân dân cả nước đóng góp cho sự nghiệp phát triển đất nước. Tố chất thứ ba là có tư duy hiện đại, dám nghĩ dám làm. Chúng ta đang sống trong một xã hội hiện đại với nhiều luồng tư tưởng tiên tiến, hội nhập, những “tam tòng tức đức” xưa kia đã ít nhiều mờ nhạt. Một thế hệ phụ nữ hiện đại đã dám nghĩ, dám nói, dám làm và dám sống theo cách mình muốn. Một phụ nữ hạnh phúc khi người đó được độc lập, tự chủ trong cuộc sống của mình. Là người hoạt động tích cực, chủ động, dám nghĩ dám làm, có ý thức trách nhiệm và biết khắc phục khó khăn, biết chớp thời có để thực hiện tốt công việc được giao một cách tốt nhất. Người phụ nữ năng động phải biết khắc phục lối sống thụ động, trông chờ, ỷ lại, dựa dẫm, tự ti, mặc cảm, phải thể hiện là người nhanh nhẹn, tháo vát, luôn đặt ra cho mình mục tiêu để phấn đấu vươn lên. Trong thời kỳ phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ, sáng tạo còn giúp người phụ nữ làm chủ trước những công việc đòi hỏi kỹ thuật cao, có những sáng kiến, cải tiến, áp dụng cái mới, tiến bộ khoa học công nghệ để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả công việc. Tố chất thứ tư là Độc lập, tự chủ. Một người phụ nữ hạnh phúc khi cô ấy được độc lập - có nghĩa là có khả năng làm việc, có học vấn và có nghề nghiệp, có quyền tự quyết. Tố chất thứ năm là Năng động - Sáng tạo. Là người hoạt động tích cực, chủ động, dám nghĩ dám làm, có ý thức trách nhiệm và biết khắc phục khó khăn, biết chớp thời có để thực hiện tốt công việc được giao một cách tốt nhất. Người phụ nữ năng động phải biết khắc phục lối sống thụ động, trông chờ, ỷ lại, dựa dẫm, tự ti, mặc cảm, phải thể hiện là người nhanh nhẹn, tháo vát, luôn đặt ra cho mình mục tiêu để phấn đấu vươn lên. Là người phụ nữ hiện đại, cần có những suy nghĩ, say mê, tìm tòi cái mới và áp dụng trong công việc xã hội cũng như công việc gia đình nhằm đáp ứng yêu cầu của cuộc sống. Trong thời kỳ phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ, sáng tạo còn giúp người phụ nữ làm chủ trước những công việc đòi hỏi kỹ thuật cao, có những sáng kiến, cải tiến, áp dụng cái mới, tiến bộ khoa học công nghệ để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả công việc. Tố chất thứ sáu là sống có Văn hóa- Nhân hậu Lối sống văn hóa của người phụ nữ hiện đại được thể hiện trong quan hệ ứng xử, trong lối sống và cả trong công việc hàng ngày. Trong giao tiếp lịch sự, nhẹ nhàng, dùng lời hay, ý đẹp, đoàn kết anh em, bạn bè, láng giềng, đồng chí, đồng nghiệp, với tinh thần tương thân, tương ái; ăn mặc lịch sự, lành mạnh phù hợp với công việc, hoàn cảnh, môi trường sống; biết các tổ chức, sắp xếp ngăn nắp, gọn gàng và duy trì sự ổn định trong cuộc sống gia đình; biết phát huy truyền thống, phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ, kết hợp hài hoà giữa cái mới và cái cũ, giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc. Trong công việc, lối sống văn hoá được thể hiện ở tư thế, tác phong làm việc, giờ giấc, kỷ luật lao động, quan hệ với đồng nghiệp chân tình, có ý thức giúp nhau cùng tiến bộ. Người phụ nữ trong thời đại này, cũng cần thương yêu sâu sắc đối với mọi người, giàu lòng nhân ái, sẵn sàng giúp đỡ và cảm thông với những người có hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn, với tinh thần tương thân, tương ái. Người phụ nữ hiện đại cần có lòng độ lượng, vị tha, biết chia sẻ vui buồn với mọi người, không mặc cảm xa lánh những người mắc lỗi lầm, tạo cơ hội cho họ tái hòa nhập cộng đồng, trở về với cuộc sống đời thường. Trong một xã hội không ngừng phát triển như hiện nay, đòi hỏi mỗi cá nhân phải luôn luôn thích ứng, không ngừng thay đổi để hoàn thiện bản thân; dĩ nhiên đối với phụ nữ cũng không ngoại lệ. Để người phụ nữ Việt Nam luôn xưng đáng với “Tám chữ vàng” sinh thời Hồ Chí Minh đã ban tặng “Anh hùng - Bất khuất - Trung hậu - Đảm đang” thì phụ nữ Việt Nam cần phải đẩy mạnh việc “Việc học tập và làm theo tấm dương đạo đức Hồ Chí Minh” qua đó phải biết kế thừa, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của người phụ nữ Việt Nam, đồng thời phải biết tiếp thu những tinh hóa văn hóa nhân loại trong thời kỳ CNH – HĐH và hội nhập, để xây dựng người phụ nữ Việt Nam Hiện Đại./. Mai Xuân Thắm, CĐ Trường Đại học Hồng Đức Theo: congdoanthanhhoa.org.vn |
