Alanine aminotransferase là gì

Lấy từ “//vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Alanine_transaminase&oldid=65810390”

Các bệnh lý về gan trong những năm gần đây có xu hương tăng. Vì vậy việc chẩn đoán chính xác, theo dõi và tiên lượng các bệnh gan là rất cần thiết. Gan tham gia nhiều quá trình chuyển hoá của cơ thể nên hệ enzym rất phong phú. AST [SGOT] và ALT [SGPT] là các chỉ số men gan giúp phản ánh tình trạng tổn thương gan. Tùy vào từng loại bệnh, các chỉ số này sẽ tăng đến một mức độ nhất định. Việc định lượng các chỉ số men gan này có thể chẩn đoán bệnh, chẩn đoán phân biệt mức độ tổn thương tế bào trong một cơ quan.

1] Chỉ số AST và ALT là gì?
1.1] Chỉ số AST

• AST là từ viết tắt của cụm từ Aspartate transaminase hay còn gọi với tên gọi khác là SGOT [glutamic-oxaloacetic transaminase].
• AST là một loại enzyme có nhiều ở các tế bào của gan và thận. Đồng thời có một lượng nhỏ hơn của chất này được tìm thấy trong cơ tim và cơ bắp. Đối với những người bình thường có sức khỏe tốt mức AST ở trong máu thường thấp. Khi gan bị tổn thương, gan sẽ giải phóng đưa nhiều AST vào trong máu và khiến hoạt chất này tăng cao. Một khi mức enzyme này trong máu cao hơn mức bình thường, khả năng gan bị tổn thương là rất cao.
• Giới hạn bình thường: 5-40 U/L [hoặc UI/L]

1.2] Chỉ số ALT

• ALT là từ viết tắt của cụm từ Alanine Transaminase hay còn gọi với tên khác là SGPT [Alanine aminotransferase]
• So với chỉ số AST, ALT là chỉ số đặc hiệu, cảnh báo rõ nét hơn những tổn thương ở gan do nằm chủ yếu trong bào tương ở gan [chỉ một số ít trong tế bào cơ vân và tim].
• Giới hạn bình thường: 7 – 56 U/L

2] Vai trò của Chỉ số AST và ALT với bệnh gan

• Mức độ ALT và AST được đánh giá rất cao khi nó lớn hơn 10 lần mức bình thường và thường là do viêm gan cấp tính hay do bị nhiễm virus.
• Đối với bệnh nhân viêm gan cấp tính, mức ALT và AST cao kéo dài khoảng 1 đến 2 tháng và có thể trở lại bình thường sau 3 đến 6 tháng.
• Mức ALT va AST cũng có thể tăng cao rõ rệt khi bệnh nhân sử dụng thuốc hoặc các chất khác gây độc cho gan.
• Khi AST và ALT tăng vừa [2] thì thường viêm gan do rượu.
• Trong viêm gan mãn, chỉ số ALT và chỉ sô AST cũng có thể bình thường hay tăng nhẹ, do đó, các bác sĩ thường sẽ chỉ định kiểm tra thường xuyên để theo dõi các diễn tiến của bệnh.

3] Khi nào chỉ định làm AST và ALT?
Bác sĩ thường chỉ định xét nghiệm ALT và AST để đánh giá một người có các triệu chứng của một rối loạn chức năng gan như:

• Sức khỏe yếu, mệt mỏi chán ăn
• Buồn nôn, nôn
• Bụng sưng hoặc đau
• Vàng da
• Nước tiểu đậm màu, phân có màu nhạt
• Nổi mẩn ngứa

Để biết thêm thông tin chi tiết, vui lòng liên hệ CTCP Bệnh viện Quốc tế Hoàn Mỹ với chúng tôi theo địa chỉ:

CTCP BỆNH VIỆN QUỐC TẾ HOÀN MỸ

Địa chỉ: Số 469, Nguyễn Trãi, Võ Cường, TP Bắc Ninh

Liên hệ khám chữa bệnh: 02223.858.999

Website://benhvienquoctehoanmy.vn/

Đội ngũ giáo sư, bác sĩ giỏi trực tiếp khám

Cơ sở vật chất tiện nghi, thiết bị hiện đại

Áp dụng bảo hiểm y tế và các bảo hiểm khác

Chăm sóc khách hàng chu đáo

Tên kĩ thuật y tế: Xét nghiệm alanine aminotransferase

Bộ phận cơ thể/Mẫu thử: máu

Tìm hiểu thêm

Xét nghiệm ALT/GPT [alanine aminotransferase] nhằm giúp chẩn đoán bệnh gan.

ALT hay còn gọi GPT là một enzym được chứa chủ yếu ở gan; ngoài ra, enzym này còn có ở thận, tim và cơ xương nhưng với lượng ít hơn nhiều so với trong gan. Bất kỳ chấn thương nào hoặc các bệnh ảnh hưởng đến gan đều khiến enzyme này từ gan bài tiết vào máu, do đó làm cho nồng độ của enzym ALT gia tăng lên trong máu.

Nói chung, nguyên nhân của việc tăng nồng độ ALT trong máu đa số là do bệnh ở gan. Vì vậy, enzyme này rất nhạy và đặc hiệu trong việc xác định bệnh ở gan.

Để xác định bệnh gan, ngoài xét nghiệm đo nồng độ ALT, bác sĩ còn sử dụng thêm một số xét nghiệm khác như đo nồng độ AST, alkaline phosphatase, LDH, bilirubin. Nếu cả enzym ALT và AST cùng tăng thì khả năng gan của bạn đang bị tổn thương là rất cao.

Khi nào bạn nên thực hiện xét nghiệm ALT/GPT?

Xét nghiệm này sẽ được chỉ định trong các trường hợp sau:

• Xác định bệnh gan, đặc biệt là những bệnh như xơ gan và viêm gan do rượu, do thuốc hay do siêu vi.
• Kiểm tra xem gan có bị tổn thương không.
• Đi tìm nguyên nhân của bệnh vàng da, xem thử là do bất thường về máu hay là bất thường ở gan.
• Theo dõi tình trạng gan khi đang dùng một số thuốc điều trị các bệnh khác nhưng gây độc lên gan.

Điều cần thận trọng

Bạn nên biết gì trước khi thực hiện xét nghiệm ALT/GPT?

Các yếu tố gây ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm ALT/GPT bao gồm:

• Nếu bạn vừa bị tiêm vào bắp thịt thì xét nghiệm GPT có thể không chính xác.
• Một vài thuốc có thành phần từ thiên nhiên có thể làm sai lệch kết quả ALT.
• Tập luyện thể dục thể thao cường độ cao, các chấn thương đến cơ sẽ làm tăng chỉ số ALT/GPT.
• Đặt ống thông tim mạch hoặc thực hiện phẫu thuật trong thời gian gần đây có thể làm tăng nồng độ ALT.
• Những thuốc có thể làm tăng nồng độ ALT bao gồm acetaminophen, allopurinol, acid aminosalicylic [PAS], ampicillin, azathioprine, carbamazepine, cephalosporin, chlordiazepoxide, chlorpropamide, clofibrate, cloxacillin, codeine, dicumarol, indomethacin, isoniazid [INH], methotrexate, methyldopa, nafcillin, acid nalidixic, nitrofurantoin, thuốc tránh thai, oxacillin, phenothiazin, phenylbutazone, phenytoin, procainamide, propoxyphene, propranolol, quinidin, salicylates, tetracycline và verapamil.

Trước khi tiến hành xét nghiệm, bạn nên hiểu rõ các cảnh báo và lưu ý. Nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có thêm thông tin và hướng dẫn cụ thể.

Quy trình thực hiện

Bạn nên làm gì trước khi thực hiện xét nghiệm ALT/GPT?

Trước khi thực hiện xét nghiệm bạn nên tránh hoạt động quá nặng và phải báo cho bác sĩ biết:

• Mọi loại thuốc được kê đơn và các loại thảo dược bạn đang sử dụng;
• Những loại thuốc mà bạn bị dị ứng;
• Bạn đang có thai hay không.

Bạn nên nói chuyện với bác sĩ về mọi lo lắng liên quan đến xét nghiệm như xét nghiệm có biến chứng gì không, nó sẽ được làm như thế nào và kết quả sẽ ra sao.

Khi đi xét nghiệm, bạn nên mặc áo ngắn tay để điều dưỡng có thể dễ dàng lấy máu từ cánh tay.

Quy trình thực hiện xét nghiệm ALT/GPT là gì?

Khi thực hiện xét nghiệm ALT/GPT, chuyên viên y tế sẽ:

• Quấn một dải băng quanh tay để ngưng máu lưu thông
• Sát trùng chỗ tiêm bằng cồn
• Tiêm kim vào tĩnh mạch. Có thể tiêm nhiều hơn 1 lần nếu cần thiết
• Gắn một cái ống để máu chảy ra
• Tháo dải băng quanh tay sau khi lấy đủ máu
• Thoa miếng gạc băng hay bông gòn lên chỗ vừa tiêm
• Dán băng cá nhân lên chỗ vừa tiêm.

Bạn nên làm gì sau khi thực hiện xét nghiệm ALT/GPT?

Bác sĩ, điều dưỡng hoặc y tá sẽ thực hiện lấy máu để kiểm tra chỉ số ALT/GPT.

Sau khi lấy máu, bạn cần băng và ép nhẹ lên vùng chọc tĩnh mạch lấy máu để giúp cầm máu. Bạn có thể trở lại hoạt động bình thường sau xét nghiệm.

Nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và giải đáp.

Hướng dẫn đọc kết quả

Kết quả bình thường

• Người lớn / trẻ em: 4-36 đơn vị/L ở 37°C, hoặc 4-36 đơn vị/L [đơn vị SI].
• Người cao tuổi: có thể cao hơn so với người lớn.
• Trẻ sơ sinh: có thể cao gấp đôi người lớn.

Kết quả bất thường

Chỉ số GPT cao bất thường có thể do:

Khoảng giá trị bình thường của kỹ thuật y tế này có thể không thống nhất tùy thuộc vào cơ sở thực hiện xét nghiệm mà bạn chọn. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào về kết quả xét nghiệm.

Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Pagana, Kathleen D, and Timothy J. Pagana. Mosby’s Manual of Diagnostic and Laboratory Tests. St. Louis, Mo: Mosby/Elsevier, 2010. Bản in. Trang 22 – 23

“ALT: The Test | Alanine Aminotransferase; ALT Test: Alanine Aminotransferase; SGPT; GPT; Serum Glutamic-Pyruvic Transaminase; Alanine Transaminase | Lab Tests Online.” Blood, Urine & Other Lab Tests Education | Lab Tests Online. //labtestsonline.org/understanding/analytes/alt/tab/test/. Ngày truy cập 27/10/2015