10 cuốn sách hàng đầu của thế kỷ 20 năm 2022
|
Muốn phát triển tương lai, việc thấu hiểu quá khứ là một điều vô cùng quan trọng. Lịch sử Việt Nam không chỉ có chiến tranh mà còn có nhiều mặt khác về đời sống quá khứ cần được ghi nhận. Chẳng hạn như: người Việt ngày xưa chụp hình như thế nào, có gì trong những tờ báo Nga viết về Việt Nam giai đoạn ấy, người Sài Gòn xưa đón xuân ra sao… Show Để trả lời những câu hỏi đó, đồng thời tìm hiểu thêm về sử Việt ở nhiều góc độ mới mẻ khác, bạn hãy thử tìm đọc những tác phẩm theo danh sách Bookish gợi ý nhé. 1. Những Người Nga Đầu Tiên Đến Việt Nam Tại nước Nga, sự thức tỉnh mối quan tâm đối với Đông Dương là vào những năm 80 – 90 của thế kỷ XIX, khi vị trí của nước Pháp trên thực tế đã được củng cố tại khu vực này. Sang những năm đầu thế kỷ XX, ở Nga bắt đầu xuất hiện nhiều hơn những bài báo và sách riêng biệt chứa đựng thông tin về các nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Các ấn phẩm này đã in khá định kỳ những trích đoạn từ nhật ký của các nhà du lịch, ghi chép của các sĩ quan hải quân và những bài báo của các nhà bác học về Việt Nam. Trong số bút ký, mẩu tin, báo cáo ấy, nhà Việt Nam học người Nga Anatoli Socolov đã sưu tầm, tuyển chọn những bài đặc sắc nhất, tập hợp thành cuốn sách Những người Nga đầu tiên đến Việt Nam (Phóng sự và bút ký thế kỷ XIX – đầu thế kỷ XX). Ấn phẩm là một công trình độc đáo về nguồn cội mối quan hệ hữu nghị Nga – Việt. Tham gia chuyển ngữ cuốn sách là đội ngũ dịch giả tiếng Nga hàng đầu Việt Nam: Dịch giả, nhà văn Hoàng Thúy Toàn, NGƯT. Vũ Thế Khôi, Chu Nga, Vũ Đình Phòng, Hồ Bất Khuất, Nguyễn Văn Thảo, Nguyễn Hào. Có thể nói, cơ sở nội dung của cuốn sách được viết rất sống động và hấp dẫn. Dù phần lớn bài viết được các tác giả viết theo thể ký sự thượng lưu, nhưng độc giả vẫn có thể cảm thấy hoàn toàn rõ ràng rằng, ngoài mục đích nhận thức và giải trí đơn thuần, chủ nhân của các bài viết này còn theo đuổi một mục đích khá cụ thể, đó là xác định địa vị của Nga tại phương Đông trong tình hình thế cục đổi thay nhanh chóng. Vì thế, trong văn bản có không ít các ngoại đề gắn với lịch sử của vấn đề này hoặc vấn đề khác, cũng như những luận chứng và ấn tượng cụ thể về chính trị, nghệ thuật, tín ngưỡng và phong tục dân tộc. Nhìn chung, tuy các tác giả mang địa vị xã hội, nghề nghiệp khác nhau, nhưng các bài viết trong cuốn sách đều mang một đặc điểm chung nổi bật, đó là sự đồng cảm chân thành của người Nga đối với tình cảnh nặng nề của người Việt Nam dưới chính quyền thực dân Pháp, sự kính trọng đối với nền văn hóa và các truyền thống của một dân tộc khác – những nét bao giờ cũng có sẵn ở những đại diện tiến bộ ưu tú nhất của xã hội Nga. 2. Buổi Đầu Nhiếp Ảnh Việt NamĐây là quyển sách đầu tiên về lịch sử nhiếp ảnh Việt Nam thời kỳ đầu viết bằng Anh ngữ. Từ khối tư liệu khổng lồ nhưng phân tán trong các kho lưu trữ, bảo tàng, bộ sưu tập tư nhân, trong đó có bộ sưu tập của riêng mình, Terry Bennett đã dựng lại con đường ra đời và phát triển của nhiếp ảnh tại Việt Nam kể từ khi những bức ảnh đầu tiên được chụp vào giữa thế kỷ XIX cho đến giữa những năm 1950. Mặc dù phần lớn nội dung nói về sự nghiệp của các nhiếp ảnh gia người Pháp và các nước khác, những hình chụp và tiệm ảnh của họ tại Việt Nam, nhưng cũng liệt kê rất nhiều hình chụp cùng danh tính của các nhiếp ảnh gia người Việt và tiệm ảnh của họ. Dựa trên kinh nghiệm tích lũy từ những quyển viết về nhiếp ảnh Nhật Bản và Trung Quốc thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX, Buổi Đầu Nhiếp Ảnh Việt Nam của Bennett sẽ là cẩm nang hỗ trợ quý báu cho những ai quan tâm đến lịch sử nhiếp ảnh hoặc những nhà sưu tầm tư liệu. 3. Những Bức Di Thư Thành CổNhận thấy tình hình chiến trường đang có những bước chuyển vô cùng thuận lợi, Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương quyết định mở cuộc tấn công chiến lược trên toàn miền Nam trong năm 1972. Chiến trường Trị – Thiên (Quảng Trị – Thừa Thiên-Huế) được chọn là mũi tấn công chiến lược. Sau khi ta giành được ưu thế bước đầu, giải phóng Quảng Trị, quân lực Việt Nam Cộng hòa, với sự yểm trợ hỏa lực pháo binh và không quân của quân đội Mỹ, ra sức giành lại ưu thế trên chiến trường. Thành cổ Quảng Trị trở thành chiến trường ác liệt nhất, nơi bộ đội ta kiên cường bám trụ giữ đất trước sự tấn công hùng hổ của kẻ thù trong 81 ngày đêm. Trong những ngày đỏ lửa ấy, biết bao xương máu đã gửi lại nơi thành cổ Quảng Trị. Trước khi hy sinh, những chiến sĩ giải phóng, những người chiến đấu vì đất nước ấy, đã lấy gì làm động lực vượt qua những hiểm nguy, gian khổ tưởng chừng không thể vượt qua? Họ nghĩ gì và mơ ước gì? Quyển sách tập hợp 10 bức di thư được viết hoặc được đọc trong khói lửa chiến trường của 81 ngày đêm ấy, đặc biệt có những bức thư được khai quật mấy chục năm sau cùng với thi hài liệt sĩ. Những bức thư thấm đẫm tình yêu và sự oai hùng, thấm cả máu và mồ hôi những người lính, nước mắt những người vợ sẽ đưa chúng ta trở về những ngày ấy… 4. Tùy Bút – Hồi Ký – Giai Thoại Trên Báo Xuân Sài Gòn XưaTuyển tập Tùy Bút – Hồi Ký – Giai Thoại Trên Báo Xuân Sài Gòn Xưa tập hợp gần năm mươi bài viết đặc sắc được tuyển chọn từ các giai phẩm xuân xuất bản tại sài Gòn từ thập niên 1950 đến giữa thập niên 1970. Tất cả được viết lại từ những câu chuyện có thực, có thể được thêm chút chi tiết ngẫu hứng tùy theo trí nhớ người kể nhưng không phải là những sáng tác mang tính hư cấu. Đó là chuyện nhà cách mạng Tôn Văn nghe hát cô đầu tao nhã ở tiệm bà Đốc Sao nổi tiếng Hà Nội. Chuyện hai phụ nữ quý tộc Mỹ lẻn vào sân triều đình Huế để xem lễ mùng Một Tết ở điện Thái Hòa vốn chỉ chấp nhận sự hiện diện của nam giới. Đó là những câu chuyện của giới báo chí một thời đình đám ở Sài Gòn. Câu chuyện cảm động lỉên quan đến nhà văn, nhà phóng sự yểu mệnh Vũ Trọng Phụng. Hay cảnh Tết trong tù thời chống Pháp hấp dẫn lạ lùng. Đó còn là chuyện sân khấu thời thạnh trị với lời kể của người trong cuộc như nghệ sĩ Bảy Nhiêu, nghệ sĩ Năm Châu, soạn giả Duy Lân, nghệ sĩ Kim Cương, hoặc nghệ sĩ Phùng Há. Thưởng thức các bài viết trong tuyển tập, không chỉ giúp độc giả hưởng lợi như được đọc lại gần bốn mươi tờ báo xuân trải dài qua gần ba mươi cái Tết trên đất Sài Gòn xưa, mà còn có cơ hội chiêu niệm về con người, xă hội, phong tục Việt Nam thời trước. 5. Sự Tiếp Xúc Của Văn Hóa Việt Nam Với PhápTác giả Phan Ngọc chọn giai đoạn tiếp xúc với Pháp bởi ông là người được trực tiếp chứng kiến và tham gia công cuộc giao thoa này. Đây là công trình được ông thai nghén, thu thập tư liệu bản thảo từ những năm 1960. Gói gọn trong 8 chương sách, tác giả nhìn nhận văn hóa và tiếp xúc văn hóa qua lăng kính mới, lăng kính của của những mặt ưu việt của các nền văn hóa Trung Hoa, Pháp, Anh, Mỹ, Đông Nam Á… Từ đó đưa ra những mở đề về sự tiếp thu thích hợp, nhất là cách tiếp cận của Bác Hồ trong việc tiếp thu ưu điểm của các nền văn hóa đó và có những đổi mới cần thiết, phù hợp với bối cảnh Việt Nam hiện nay. 6. Lực Lượng Mãnh HổMột trong những quyển sách hay nhất năm 2006 do Washington Post Book World, San Francisco Chronicle, Pittsburgh Post-Gazette và St. Louis Post-Dispatch lựa chọn. “Lực lượng Mãnh Hổ” là tên gọi của trung đội viễn thám thuộc Sư đoàn Dù 101 của Quân đội Mỹ. Được thành lập vào năm 1965 để đối phó với chiến tranh du kích, đơn vị được cho là tinh nhuệ này thường phải độc lập hành quân sâu trong rừng rậm nhiều tuần liền. Lực lượng Mãnh Hổ đã gây ra những tội ác ghê gớm đối với dân thường ở vùng Quảng Ngãi – Quảng Tín trong suốt năm 1967. Lục quân Mỹ bắt đầu điều tra về tội ác chiến tranh của đơn vị này từ năm 1971. Cuộc điều tra kéo dài 4 năm sau đó và hồ sơ cho thấy lính Mãnh Hổ đã giết ít nhất 81 dân thường, vi phạm nhiều quy định quân đội. Cục điều tra của Lục quân Mỹ đã đề nghị kết án nhiều thành viên Mãnh Hổ. Nhưng tập hồ sơ bị lờ đi và rơi vào quên lãng suốt gần 30 năm. Các phóng viên Michael Sallah, Mitch Weiss và John Mahr bắt đầu lần giở lại hồ sơ và tiến hành phỏng vấn các cựu thành viên của Lực lượng Mãnh Hổ. Nhiều sự thật ghê gớm đã được tiết lộ. Loạt bài “Buried Secrets, Brutal Truths” (“Bí mật chôn vùi, Sự thật tàn bạo”) trên tờ Toledo Blade đã nhận được giải thưởng Pulitzer hạng mục Báo chí năm 2004, cũng chính là nền tảng để Sallah và Weiss viết nên quyển sách tuyệt vời này. 7. Việt Sử YếuĐược hoàn thiện bằng chữ Hán năm 1914, rồi được chính tác giả chuyển soạn sang chữ quốc ngữ và đăng trên Đông Dương tạp chí năm 1915, Việt Sử Yếu của Hoàng Cao Khải có thể xem là cuốn sách quốc ngữ đầu tiên mở ra lối viết hiện đại về lịch sử Việt Nam. Học tập cách viết sử từ phương Tây, sách tạo nên một bứt phá đáng kể trong cách tiếp cận và biên soạn lịch sử, khác hẳn lối chép sử biên niên truyền thống của các sử gia phong kiến. Như một cuốn sử yếu, tác phẩm khái quát ngắn gọn nhưng tương đối đầy đủ về toàn bộ lịch sử Việt Nam, từ sự khởi đầu của nhà nước Văn Lang cho đến thời điểm cuốn sách được hoàn thiện năm Duy Tân thứ tám, 1914. Thay vì lần lượt ghi chép các sự kiện theo trình tự năm tháng và các đời vua chúa, Hoàng Cao Khải đưa ra cách phân kỳ lịch sử mới, hệ thống hóa và bố cục thành các chương, tiết rành mạch, chặt chẽ, đồng thời có những ý kiến phê bình, nhận xét tinh tế, sắc bén. Đó là điều mang lại cảm hứng cùng những gợi dẫn vô cùng quan trọng để các công trình sau đó kế thừa, phát huy, trong đó trực tiếp và đáng kể nhất là Việt Nam sử lược của Trần Trọng Kim. Cho đến nay, Việt Sử Yếu vẫn là một công trình mang nhiều điểm độc đáo để chúng ta cùng suy ngẫm và đối thoại. 8. Đường 20 Quyết Thắng: Lịch Sử, Địa Danh, Sự Tích Và Tri ÂnĐường Trường Sơn – đường Hồ Chí Minh nói chung, Đường 20 Quyết Thắng nói riêng là những trang sử vẻ vang, là niềm tự hào của dân tộc ta, là tài sản vô giá về nghệ thuật quân sự Việt Nam. Mỗi cây số đường, mét ngầm trên Đường 20 đều thấm đẫm mồ hôi, nước mắt và cả máu của những người xây dựng, bảo vệ và vận hành tuyến đường. Chống chọi với một kẻ địch hùng mạnh trong tay có đầy đủ các phương tiện tối tân cùng những thủ đoạn kinh khủng nhất, hàng ngàn người đã ngã xuống, mãi mãi để lại tuổi 20 trên núi rừng Trường Sơn. Cuốn sách không chỉ là ấn phẩm thỏa mãn nhu cầu “một thời để nhớ” của các cựu chiến binh Trường Sơn mà còn là tài liệu quý để giúp người đọc hiểu hơn về lịch sử hào hùng của Trường Sơn – Đường 20 Quyết Thắng. Đây cũng là ấn phẩm cầm tay không thể thiếu cho du khách trong các chuyến về nguồn tại Quảng Bình nói riêng và cung đường Trường Sơn nói chung. 9. Việt Nam Sử LượcĐầu thế kỷ XX, giữa lúc nền học thuật nước nhà chỉ có các bộ đại tác như Đại Việt sử ký toàn thư hay Khâm định Việt sử thông giám cương mục là nguồn sử liệu chính thống nhưng chưa đáp ứng nhu cầu tìm hiểu lịch sử của phần đông dân chúng, thì Việt Nam Sử Lược, với tư cách là bộ thông sử chi tiết đầu tiên được viết bằng chữ quốc ngữ, đã xuất hiện và nhanh chóng thu hút sự quan tâm của độc giả lẫn giới nghiên cứu cả nước. Từ đó đến nay đã 100 năm trôi qua, tác phẩm vẫn giữ nguyên giá trị và là quyển sách vỡ lòng quen thuộc cho những ai bắt đầu tìm hiểu lịch sử Việt Nam. Để góp phần hoàn thiện và phổ biến “tấm Nam sử” mà học giả Trần Trọng Kim đã dệt những sợi đầu tiên cách nay đúng một thế kỷ, Đông A tiến hành tái bản tác phẩm Việt Nam Sử Lược, dựa theo bản in của nhà Tân Việt năm 1954, có bổ sung một số chi tiết từ các bản in năm 1920, 1928 và 1971. Đồng thời, chúng tôi tuyển lựa và thêm vào một số hình ảnh minh họa từ nguồn tranh dân gian, bảo tàng và một số tư liệu sách báo xưa, với mong muốn gửi tới bạn đọc một ấn bản không chỉ chỉn chu về mặt nội dung mà còn trang nhã về mặt hình thức, nhân kỷ niệm 100 năm ngày tác phẩm ra đời 1920 – 2020. 10. Việt Nam Văn Hóa Sử CươngViệt Nam văn hoá sử cương là một nỗ lực của học giả Đào Duy Anh nhằm giải quyết cuộc va chạm giữa văn hóa Việt Nam truyền thừa từ bao đời và văn hóa Âu tây mới lan tràn. Đào Duy Anh nhìn nhận cuộc va chạm ấy chính là “bi kịch hiện thời” của dân tộc, một bi kịch đến từ “sự xung đột của những giá trị cổ truyền của văn hóa cũ ấy với những điều mới lạ của văn hóa Tây phương”. Và để giải quyết sự xung đột này, Đào Duy Anh đề nghị “một mặt phải xét lại cho biết nội dung của văn hóa xưa là thế nào, một mặt phải nghiên cứu cho biết chân giá trị của văn hóa mới”. Tác phẩm Việt-nam văn-hóa sử-cương chính là lời giải cho nan đề đầu tiên của tác giả: văn hóa xưa là thế nào? Ấn bản Việt Nam văn hoá sử cương của Đông A dựa theo bản in lần đầu năm 1938 của Quan-hải tùng-thư, có tham khảo một số chi tiết trong bản in năm 1951 của Xuất bản Bốn phương, Viện Giáo khoa – Hiên Tân Biên. Trong lần in này, ban biên tập Đông A sử dụng một số minh họa trong các bản sách tiếng Pháp về Đông Dương và các nguồn tư liệu ở bảo tàng, tranh dân gian, sách báo xưa… Với diện mạo mới này, người làm sách kỳ vọng sẽ đem đến cho bạn đọc một ấn bản trang nhã, tương xứng với giá trị lâu dài của tác phẩm. Hết. Kịch bản được viết bởi Sean Harris. Top 10 tiểu thuyết thế kỷ 20Có những cuộc chiến tranh, đã có sự tiến bộ công nghệ, có biến động xã hội ... và có một số bài đọc nghiêm túc! Chào mừng bạn đến với WatchMojo.com, và hôm nay chúng tôi đã đếm ngược những lựa chọn của chúng tôi cho các tiểu thuyết Top10 thế kỷ 20! Đối với danh sách này, chúng tôi đã xem xét tất cả các cuốn tiểu thuyết được xuất bản từ năm 1900 đến 1999 và đã xếp hạng chúng theo giá trị nghệ thuật, tầm quan trọng, sự nổi tiếng và khả năng phản ánh thế kỷ mà chúng được viết! #10: Một trăm năm cô độc (1967) Gabriel García Márquez |
