Hiện nay, tình hình tệ nạn ma túy đang diễn biến phức tạp. Tại tỉnh, số người sử dụng các chất ma túy đang có chiều hướng gia tăng và ngày càng trẻ hóa. Trong số các loại ma túy mà giới trẻ hiện sử dụng đa phần là ma túy đá, một trong những chất kích thích cực độc, hủy hoại nhanh sức khỏe, tinh thần người sử dụng.
Lực lượng công an bắt quả tang đối tượng tàng trữ trái phép ma túy.
Theo thống kê của Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an tỉnh, tính đến tháng 6-2019, số người sử dụng trái phép chất ma túy hiện có trong hồ sơ quản lý là 2.634, tăng 110 người so với cùng kỳ. Đáng chú ý, trong số này, thanh niên chiếm hơn 70%. Như vậy hiện có một bộ phận người trong độ tuổi lao động đang ngày đêm chìm đắm trong ma túy, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội. Không những thế, ma túy đã bắt đầu xâm nhập vào lứa tuổi thiếu niên.
Có nhiều nguyên nhân khiến giới trẻ sa vào con đường nghiện ngập, trong đó phải kể đến sự thiếu hiểu biết về tác hại của ma túy nói chung, ma túy đá nói riêng. Theo một điều tra xã hội học, tỷ lệ những người trẻ nhận thức đầy đủ về tác hại của ma túy đá còn rất hạn chế, hơn một nửa số học sinh, sinh viên được hỏi cho rằng ma túy đá không có khả năng gây nghiện như các loại ma túy khác như thuốc phiện hay heroin; thậm chí còn khẳng định chất này có tác dụng giúp tăng cường sức khỏe, tỉnh táo, giảm mệt mỏi. Đó là những nhận thức sai lầm, thực chất ma túy đá gây nghiện và ảnh hưởng đến sức khỏe gấp nhiều lần so với các loại ma túy khác.
Bác sĩ Huỳnh Ngọc Lan Vy - Bệnh viện Tâm thần Bến Tre, cho biết: “Ma túy đá thuộc nhóm ma túy tổng hợp, có tên hóa học là Amphetamin hoặc các dạng của nó là Methamphetamine và Amphetamine. Khi “đập đá”, người nghiện thường mất ngủ hay không có cảm giác đói, lâu dần đồng hồ sinh học bị rối loạn nên chỉ sau một thời gian ngắn người nghiện sụt cân và già đi nhanh chóng… Nguy hiểm nhất là khi sử dụng ma túy đá trong thời gian dài, các tế bào não sẽ bị tổn thương dẫn đến các bệnh thần kinh với các biểu hiện như: hoang tưởng, ảo giác, loạn thần, loạn cảm…”.
Việc thiếu hiểu biết về tác hại của ma túy nói chung, ma túy đá nói riêng đã khiến nhiều thanh thiếu niên bị kẻ xấu cám dỗ, lôi kéo vào con đường nghiện ngập, nhất là với các em thiếu niên. Ở lứa tuổi này, do các em chưa thực sự trưởng thành nên suy nghĩ còn non nớt, bồng bột, tâm lý thích thể hiện, đua đòi; nhận thức chưa đầy đủ hoặc sai lệch về tác hại của ma túy, vì vậy khi bị dụ dỗ bởi những lời ngon ngọt của kẻ xấu, các em rất dễ bị sa ngã. Ngoài ra, do thiếu sự giáo dục, quan tâm từ phía gia đình, khiến cho các em dễ vướng vào ma túy.
Để phòng tránh tệ nạn này, ngoài sự nỗ lực của lực lượng công an, các ngành, đoàn thể cần phải tích cực hơn nữa trong việc tuyên truyền tác hại của ma túy, đặc biệt là ma túy tổng hợp. Các bậc phụ huynh và nhà trường cần phối hợp chặt chẽ trong việc giáo dục, quản lý học sinh, con em mình; thường xuyên nhắc nhở các em về tác hại của ma túy. Khi thấy các em có dấu hiệu sử dụng ma túy, phải báo ngay với cơ quan chức năng để kịp thời ngăn chặn, giáo dục.
Ma túy không chỉ hủy hoại sức khỏe mà còn hủy hoại tương lai, hạnh phúc của người sử dụng. Chất gây nghiện nguy hiểm này không chỉ tấn công vào thanh niên mà nay đã và đang len lỏi, xâm nhập trường học, nhắm tới thiếu niên. Chính vì vậy, để ngăn chặn vấn nạn này, toàn xã hội cùng nâng cao ý thức, nâng cao tinh thần trách nhiệm, góp phần đẩy lùi vấn nạn ma túy, mang lại cuộc sống bình yên, hạnh phúc cho chính chúng ta.
Bài, ảnh: Thanh Trúc
Rượu là một thức uống phổ biến và được sử dụng thường xuyên nhất ở lứa tuổi thanh thiếu niên. Khi học đến lớp 12, hơn 70% thanh thiếu niên đã dùng thử rượu, và gần một nửa các trường hợp đang uống rượu [uống rượu trong 1 tháng vừa qua]. Việc sử dụng rượu nặng cũng phổ biến, và những người uống rượu ở tuổi vị thành niên có thể bị ngộ độc rượu Ngộ độc rượu và hội chứng cai . Gần 90% tất cả các loại rượu mà thanh thiếu niên uống trong thời gian say sưa, khiến họ có nguy cơ bị tai nạn, chấn thương, hoạt động tình dục không mong muốn và các kết cục tồi tệ khác.
Xã hội và các phương tiện truyền thông cho rằng uống rượu là chấp nhận được hoặc thậm chí là hợp thời. Dù vậy, cha mẹ vẫn có thể tạo ra sự khác biệt bằng cách đưa ra những yêu cầu rõ ràng cho thanh thiếu niên về việc uống rượu, đặt ra các giới hạn và theo dõi sự chấp hành đó. Mặt khác, thanh thiếu niên có người thân trong gia đình uống quá nhiều rượu có thể nghĩ hành vi này là chấp nhận được. Một số thanh thiếu niên ban đầu chỉ thử uống rượu nhưng sau đó có thể bắt đầu bị nghiện uống rượu Rối loạn do rượu và phục hồi . Những yếu tố nguy cơ có thể dẫn đến chứng nghiện rượu là thời điểm bắt đầu uống rượu ở tuổi trẻ và yếu tố di truyền. Thanh thiếu niên có thành viên trong gia đình nghiện rượu nên được biết rằng họ cũng có nguy cơ cao có thể bị rối loạn này.
Các yếu tố nguy cơ cao là có cha mẹ hút thuốc [yếu tố tiên lượng đơn mạch nhất] hoặc có người bạn và hình mẫu yêu thích [ví dụ những người nổi tiếng] hút thuốc. Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm
Hành vi có nguy cơ cao [ví dụ như ăn kiêng quá mức, đặc biệt là ở các cô gái, đánh nhau và lái xe khi say rượu, đặc biệt là ở trẻ trai, sử dụng rượu hoặc các loại chất kích thích khác]
Khả năng giải quyết vấn đề kém
Tình trạng sẵn có thuốc lá
Thanh thiếu niên cũng có thể sử dụng thuốc lá dưới các hình thức khác. Khoảng 5,5% học sinh trung học sử dụng thuốc lá không khói; tỷ lệ này tương đối không đổi kể từ năm 1999. Thuốc lá không khói có thể nhai [thuốc lá nhai], đặt giữa môi dưới và lợi [thuốc lá nhúng], hoặc loại thuốc lá dạng hít. Hút thuốc lá dạng tẩu tương đối hiếm ở Mỹ nhưng tỉ lệ sử dụng đã tăng lên ở lứa tuổi học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông từ năm 1999. Tỷ lệ trẻ trên 12 tuổi hút xì gà đã giảm.
Thuốc lá điện tử [e-cigarettes, e-cigs, vapes] ngày càng trở nên phổ biến ở thanh thiếu niên trong những năm gần đây, đặc biệt là ở gia đình có kinh tế mức độ trung và cao. Theo CDC, việc sử dụng thuốc lá điện tử ở lứa tuổi học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông đã tăng rõ rệt từ 4,5% năm 2013 lên 21,6% vào năm; 2 Tham khảo chung [Xem thêm Giới thiệu về các vấn đề ở thanh thiếu niên và Tổng quan về Rối loạn Chất gây nghiện.] Sử dụng chất gây nghiện trong thanh thiếu niên có thể chỉ đơn thuần là sử dụng nhất thời đến... đọc thêm ]. Khoảng 42% học sinh trung học đã thử dùng thuốc lá điện tử. Thuốc lá điện tử không chứa thuốc lá mà là thuốc dạng lỏng nicotin có thể chuyển thành dạng hơi để hít. Vì không có sản phẩm do quá trình đốt cháy của thuốc lá nên thuốc lá điện tử không gây ra hầu hết hậu quả thuốc lá lên sức khoẻ Tác động lâu dài của việc hút thuốc Sử dụng thuốc lá là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng đối với cả cá nhân và cộng đồng. Sự lệ thuộc thuốc lá diễn ra rất nhanh. Hút thuốc dẫn tới hậu quả chính là bệnh mạch vành, ung thư phổi... đọc thêm . Tuy nhiên, nicotine có tính gây nghiện cao, và độc tính của nicotin Ngộ độc hoặc quá liều Sử dụng thuốc lá là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng đối với cả cá nhân và cộng đồng. Sự lệ thuộc thuốc lá diễn ra rất nhanh. Hút thuốc dẫn tới hậu quả chính là bệnh mạch vành, ung thư phổi... đọc thêm có thể xảy ra. Thuốc lá điện tử đang ngày càng trở thành dạng sử dụng ban đầu cho thanh thiếu niên với nicotine, nhưng tác động của chúng đến tỷ lệ hút thuốc ở người lớn không rõ ràng. Có một số thành phần khác trong thuốc lá điện tử có thể độc hại với cơ thể. Nguy cơ lâu dài của thuốc lá điện tử còn đang được nghiên cứu [1 Tham khảo chung [Xem thêm Giới thiệu về các vấn đề ở thanh thiếu niên và Tổng quan về Rối loạn Chất gây nghiện.] Sử dụng chất gây nghiện trong thanh thiếu niên có thể chỉ đơn thuần là sử dụng nhất thời đến... đọc thêm ].
Phụ huynh có thể giúp con họ tránh sử dụng thuốc lá và các sản phẩm thuốc lá không khói bằng cách làm gương cho con mình [tức là không hút thuốc hoặc thuốc lá dạng nhai], thảo luận công khai về mối nguy hại của thuốc lá và khuyến khích thanh thiếu niên đã hút thuốc bỏ thuốc lá, tìm đến sự trợ giúp y tế nếu cần [xem Cai thuốc lá Cai thuốc lá ].
Sử dụng các chất kích thích khác trong thanh thiếu niên vẫn là một vấn đề nghiêm trọng. Cuộc khảo sát hành vi nguy cơ thanh thiếu niênsự khảo sát trên toàn quốc đối với học sinh trung học do CDC thực hiện hàng năm đã báo cáo rằng vào năm 2017, tỷ lệ sử dụng cần sa Cần sa [Cannabis] hiện tại ở học sinh trung học là 19,8% [thấp hơn tỷ lệ cao nhất là 25,3% vào năm 1995] và khoảng 35,6% cho biết đã sử dụng cần sa một hoặc nhiều lần trong đời. Trong năm 2010, tỷ lệ sử dụng cần sa vượt qua tỷ lệ sử dụng thuốc lá hiện tại cho lần đầu tiên.
Trong cùng một cuộc khảo sát, tỷ lệ phần trăm học sinh trung học sử dụng các chất bất hợp pháp một hoặc nhiều lần trong cuộc đời của họ như sau:
2: Johnston LD, Miech RA, O’Malley PM, et al: Monitoring the Future national survey results on drug use 1975-2018: Overview, key findings on adolescent drug use Ann Arbor, Institute for Social Research, University of Michigan, 2019.