Tập đoàn Nhật Bản AEON vừa hoàn tất "chia tay" Fivimart và nhượng lại chuỗi siêu thị này cho một doanh nghiệp trong nước, chấm dứt "mối lương duyên" kéo dài gần 4 năm. Đây cũng là giai đoạn mà cả hai bên đều không có kết quả kinh doanh khả quan.
Thành lập từ năm 1758, Aeon là một trong những tập đoàn thương mại bán lẻ lâu đời nhất của Nhật Bản sở hữu 179 liên doanh trong và ngoài nước. Tại Việt Nam, Aeon hoạt động từ năm 2009 dưới hình thức văn phòng đại diện, và đến cuối năm 2011 mới thành lập Công ty TNHH Aeon Việt Nam với vốn điều lệ 192,38 triệu USD.
Ngay khi gia nhập thị trường Việt Nam, Aeon triển khai chuỗi cửa hàng tiện ích Ministop qua hình thức nhượng quyền thương hiệu với sự kết hợp của Tập đoàn Trung Nguyên. Tuy nhiên, tới năm 2015, việc hợp tác này không hiệu quả khiến Ministop dừng hợp tác với Trung Nguyên và chuyển sang bắt tay đối tác Nhật Sojitz, đặt mục tiêu mở 800 cửa hàng trong vòng 8 năm tới.
Ba năm sau đó, Tập đoàn này tuyên bố mua 30% cổ phần củaCông ty cổ phần Nhất Nam [đơn vị sở hữu Fivimart].Với 10 siêu thị hiện nay, Fivimart làchuỗi siêu thị lớn tại miền Bắc. Aeon Việt Nam cũng mua 49% cổ phần Citimart – chuỗi siêu thị lớn tại phía Nam. Cùng năm đó, Aeon khai trương 2 trung tâm mua sắm tại quận Tân Phú, TP HCM và Bình Dương. Trong năm đầu tiên vận hành các chuỗi trung tâm mua sắm, Aeon Việt Nam đạt doanh thu gần 1.300 tỷ đồng nhưng lại báo lỗ 112 tỷ đồng.
Kết quả kinh doanh của Aeon Việt Nam trong vài năm gần đây.
Aeon Việt Nam liên tục mở rộng hệ thống vào những năm sau đó với việc khai trương thêm Aeon Long Biên tại Hà Nội vào năm 2015 và đến năm 2016 là Aeon Bình Tân, TP HCM, nâng tổng số trung tâm mua sắm tại Việt Nam lên 4.
Việc mở rộng hệ thống giúp cải thiện kết quả kinh doanh của Aeon Việt Nam những năm sau đó. Trong năm 2016, doanh thu Aeon Việt Nam đã tăng lên 3.883 tỷ đồng, gấp 3 lần năm 2014 và lợi nhuận trước thuế 54 tỷ đồng.Năm 2017, doanh thu tăng hơn 30%, đạt 5.136 tỷ đồng và lãi trước trước thuế 234 tỷ đồng, gấp hơn 4 lần năm trước đó.
Kết quả này được nhận định là không tệ trong bối cảnh doanh nghiệp liên tục phải đầu tư mở rộng hệ thống chuỗi trung tâm thương mại quy mô lớn. Tuy nhiên, xét riêng trong các thương vụ quan hệ hợp tác với các doanh nghiệp Việt lại không mấy khả quan.
Trước khi có sự hợp tác nói trên, 2 chuỗi siêu thị Fivimart và Citimart cũng khá lận đận nên khi hợp tác với tập đoàn bán lẻ hàng đầu Nhật Bản, họ kỳ vọng rất nhiều. Song kết quả lại không như mong đợi, mặc dù liên tục mở rộng hệ thống.
Năm 2016, chuỗi siêu thị Fivimart đạt doanh thu 1.243 tỷ đồng, tăng trưởng khoảng 20% so với năm trước đó. Tuy nhiên, đơn vị này vẫn báo lỗ 96 tỷ đồng, cao gần gấp đôi mức lỗ 2015.Đến cuối năm 2017, tổng số lỗ lũy kế của Fivimart sau 3 năm hợp tác với Aeon Việt Nam lên tới gần 200 tỷ đồng; nợ phải trả ở mức 823 tỷ đồng, tương đương giá trị tổng tài sản công ty. Trong khi đó, hiện số siêu thị của Fivimart đang sở hữu là 23, quy mô gấp hơn 2 lần thời điểm mới hợp tác.
Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến kết quả kinh doanh đó là chi phí quản lý doanh nghiệp lớn, cao hơn cả lợi nhuận gộp từ bán hàng hóa trong siêu thị.
Vẫn duy trì sự hợp tác với Citimart, song mối quan hệ này cũng không mang lại kết quả khả quan cho Aeon Việt Nam những năm qua. Doanh thu của chuỗi siêu thị này có tăng trưởng khoảng 15%, đạt gần 1.600 tỷ đồng trong năm 2016. Tuy nhiên, đến cuối năm 2016, lỗ lũy kế ghi nhận lên tới 157 tỷ đồng.
Với chiến lược xác định Việt Nam là thị trường quan trọng nhất tại Đông Nam Á, Aeon vừa khởi công thêm 2 trung tâm nữa tại Hải Phòng và Hà Đông, đồng thời tuyên bố mục tiêu đạt 20 trung tâm mua sắm tại Việt Nam đến năm 2025.
Nguyễn Hà
Fivimart hiện có 26 siêu thị tại Hà Nội còn Citimart điều hành khoảng 30 siêu thị nằm chủ yếu tại TP.HCM
Đầu năm 2015, Tập đoàn bán lẻ Aeon của Nhật Bản tuyên bố mua lại 30% cổ phần của Fivimart và 49% cổ phần của Citimart, 2 chuỗi bán lẻ siêu thị lớn, một ở phía Bắc và một ở phía Nam của Việt Nam.
Đây là một trong những bước đi mới lạ trong chiến lược đầu tư ra nước ngoài của Tập đoàn Aeon.
Trong 30 năm bước chân ra thị trường quốc tế, Aeon nổi tiếng với chiến lược tiếp cận một mình. Tập đoàn không liên doanh, liên kết với hãng bán lẻ nội nào, hướng đi của Aeon là tự phát triển chuỗi siêu thị riêng.
Tuy nhiên, riêng tại Việt Nam, hãng bán lẻ Nhật đã chọn phương án liên doanh với đối tác bản địa. Chủ tịch Aeon, Motoya Okada lý giải, việc liên doanh với 2 chuỗi siêu thị lớn tại Việt Nam sẽ giúp Aeon có thể phát triển nhanh chóng tại đây, cũng như tạo bàn đạp tại thị trường Đông Nam Á.
Còn với Fivimart và Citimart, hai chuỗi siêu thị này kỳ vọng liên doanh sẽ giúp hệ thống chuỗi ngày càng phát triển hơn khi được hỗ trợ từ hệ thống quản trị của người Nhật.
Sự xuất hiện của siêu thị Fivimart bên trong các trung tâm thương mại Aeon Mall cùng với logo chung vừa giúp tăng doanh số bán hàng, vừa là lời đảm bảo uy tín, “chất lượng Nhật Bản” của hàng hóa được bày bán bên trong.
Mặc dù vậy, 2 năm sau ngày hợp tác, kết quả Fivimart và Citimart thu được là những khoản lỗ lũy kế tăng đột biến.
Báo cáo tài chính năm 2016 của Fivimart cho thấy, năm 2016, doanh thu của chuỗi siêu thị này đạt 1.243 tỷ đồng, tăng trưởng khoảng 20% so với năm trước đó.
Tăng trưởng doanh thu là tín hiệu tích cực với các doanh nghiệp ngành bán lẻ như Fivimart. Nhưng hệ thống siêu thị này đồng thời báo lỗ 96 tỷ đồng trong năm 2016, cao gần gấp đôi con số lỗ năm 2015.
Sau hai năm hợp tác với người Nhật, khoản lỗ lũy kế của Fivimart đã tăng lên 173 tỷ đồng khiến vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp này chỉ còn hơn 30 tỷ đồng tính đến cuối năm 2016.
Yếu tố chính khiến Fivimart thua lỗ đến từ chi phí quản lý doanh nghiệp rất lớn, cao hơn cả lợi nhuận gộp từ bán hàng hóa trong siêu thị. Cụ thể, năm 2016, chi phí quản lý doanh nghiệp lên tới 280 tỷ đồng trong khi lãi gộp chỉ là 183 tỷ đồng. Điều tương tự đã diễn ra trong năm trước đó.
Tình hình hoạt động của Citimart cũng khá tương đồng với Fivimart khi doanh thu của chuỗi siêu thị này có tăng trưởng khoảng 15%, đạt gần 1.600 tỷ đồng trong năm 2016.
Tuy nhiên, Citimart cũng báo lỗ tổng cộng 123 tỷ đồng trong các năm 2015 và 2016. Đến cuối năm 2016, lỗ lũy kế của doanh nghiệp này đã lên tới 157 tỷ đồng.
Đáng chú ý là ngoài hoạt động thua lỗ, cả hai công ty này đều đang có vay nợ lớn ở các ngân hàng. Đến cuối năm 2016, tổng nợ và thuê tài chính của Fivimart là gần 700 tỷ đồng còn Citimart là hơn 710 tỷ đồng.
Các báo cáo của Fivimart và Citimart cho thấy, trước khi hợp tác với Aeon, hoạt động của hai chuỗi siêu thị này không có kết quả tài chính khả quan. Sau đó, sự xuất hiện của đối tác Nhật Bản cũng không cải thiện được tình hình tài chính của các doanh nghiệp này và ngược lại còn sa sút thấy rõ.
Hoạt động kinh doanh thua lỗ, kế hoạch mở rộng của Fivimart và Citimart cũng không hoàng tráng như đã từng công bố. Fivimart giới thiệu hiện có 26 siêu thị tại Hà Nội so với mục tiêu mở 30 địa điểm đặt ra vào năm ngoái.
Còn Citimart vận hành gần 30 siêu thị, chủ yếu đặt tại TP. HCM và một số khác tại Hà Nội và các tỉnh Khánh Hòa, Bình Dương, Kiên Giang, Hưng Yên.
Trong khi các siêu thị này kinh doanh thua lỗ, Aeon không ngừng bánh trướng vị thế tại trong ngành bán lẻ tại thị trường Việt Nam với việc phát triển các đại siêu thị Aeon Mall. Hiện hệ thống này đã có 4 trung tâm và mới đây khởi công thêm 2 trung thâm nữa tại Hải Phòng và Hà Đông. Tập đoàn này có kế hoạch mở 20 trung tâm mua sắm tại Việt Nam đến năm 2025.
Trần Anh
Trung bình mỗi tháng Việt Nam có 18,7 nghìn doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động, xuất siêu đạt 3,96 tỷ USD, tổng mức bán lẻ ...
Với một loạt những ý kiến, phản ánh “nóng” mang tính trái chiều quanh chuyện bất ổn của các thương nhân phân phối xăng dầu cũng là điều để các ...
Sau Apple, Boeing cũng đang rục rịch có các động thái chuẩn bị cho kế hoạch xây chuỗi cung ứng trong ngành công nghiệp chế tạo của Việt Nam, giống ...