Tê bì tay chân là hội chứng khá phổ biến trong các bệnh thần kinh. Bệnh có thể gặp ở mọi đối tượng, gây ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống thường ngày.
Tình trạng tê bì chân tay thường khởi phát nhẹ nhàng như tê các đầu ngón tay, chân, cảm giác như bị kim đâm hoặc kiến bò.
Thậm chí, có người còn mất cảm giác. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống sinh hoạt thường ngày khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, việc vận động cũng khó khăn hơn.
Triệu chứng tê bì chân tay có thể xuất hiện ở các ngón chân, bàn chân, tay, cánh tay, bả vai, đùi, mông, vùng thắt lưng...
Tùy nguyên nhân gây ra tình trạng tê bì chân tay mà người bệnh có các dấu hiệu đi kèm như đau vai gáy, đau thắt lưng do thoái hóa cột sống, đau dọc đường dây thần kinh do thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng.
Thậm chí, người bệnh có thể bị liệt vận động, với các biểu hiện như ăn nhiều nhưng sụt cân nhiều...
Nguyên nhân gây tê bì chân tay chủ yếu là do người bệnh hoạt động sai tư thế, mặc đồ quá bó, khoanh chân hoặc đứng quá lâu có thể dẫn đến tê ở tay, chân. Nguyên nhân là do máu không lưu thông được bình thường. Bạn chỉ cần đổi tư thế hoặc nghỉ ngơi thì cảm giác này sẽ thuyên giảm.
Bên cạnh đó, căng thẳng, mệt mỏi trong thời gian dài cũng có thể gây tê tay, tê chân. Nguyên nhân là do tế bào thần kinh ở tay chân có thể bị ảnh hưởng bởi tâm lý, dễ bị tê liệt nếu tâm lý bất ổn thường xuyên.
Tê bì chân tay thường xuyên còn xuất hiện trong một số trường hợp như: phụ nữ có thai ở cuối thai kỳ thường có triệu chứng tê bì chân tay do thai chèn ép các mạch máu, dây thần kinh khiến việc tuần hoàn máu khó hơn.
Mạch máu và thần kinh bị chèn ép khiến máu khó lưu thông dẫn đến tê bì chân tay. Các tư thế đứng ngồi, ngủ sai tư thế, lao động nặng, ngồi liên tục... là các nguyên nhân dẫn đến tê chức chân tay thường xuyên.
Một số trường hợp tê bì chân tay do thời tiết thay đổi, đặc biệt khi chuyển mùa, trời lạnh, gây rối loạn cảm giác. Người bệnh đái tháo đường thường có triệu chứng tê nhức chân tay do biến chứng của bệnh.
Cách khắc phục tình trạng này đơn giản nhất là bạn cần thường xuyên tập luyện thể dục để nâng cao sức khỏe, tăng cường lưu thông máu. Đồng thời, không nên vận động quá sức, không đứng im hay ngồi một chỗ quá lâu, nên dành nhiều thời gian để nghỉ ngơi và giữ tinh thần thoải mái, hạn chế căng thẳng.
Khi gặp tình trạng tê bì tây chân kéo dài, kèm theo một vài triệu chứng bất thường khác thì người bệnh cần đi khám ngay và tuân theo sự chỉ dẫn điều trị của bác sĩ.
Mời Quý vị cùng lắng nghe chương trình Giờ thứ 9 của Báo Lao Động
Tê tay chân sau sinh kèm theo những triệu chứng khó chịu khác như người mệt mỏi, khó chịu, khả năng vận động bị suy giảm, có cảm giác ngứa ran… Vậy nguyên nhân nào gây ra tê tay chân sau sinh, cách khắc phục như thế nào? Cùng tìm hiểu ngay sau đây nhé!
Tê tay chân sau sinh là tình trạng sau sinh phụ nữ bị giảm, thậm chí mất cảm giác ở bàn tay, bàn chân, ngón tay, ngón chân. Kèm theo đó là các triệu chứng ngứa ran, khó chịu, châm chích, yếu cơ. Trường hợp nặng, phụ nữ sau sinh còn mất khả năng cầm nắm, khó đi lại, mất thăng bằng.
Nguyên nhân dẫn đến tê tay chân sau sinh do nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân chính là do bệnh lý. Tê chân tay sau sinh có thể tự thuyên giảm sau khi áp dụng những cách giảm tê tay chân tại nhà, nhưng nếu do bệnh lý thì người bệnh cần đến gặp bác sĩ thăm khám và có biện pháp điều trị phù hợp.
Cảm giác ở bàn tay, bàn chân, ngón tay, ngón chân bị giảm hoặc mất hẳn là triệu chứng điển hình của tê bì tay chân sau sinh. Dựa vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ nghiêm trọng mà phụ nữ sau sinh ngoài bị tê bì chân tay còn kèm theo các triệu chứng sau:
- Cảm giác châm chích và ngứa ran ở bàn chân, bàn tay, ngón chân và ngón tay
- Yếu cơ
- Đau nhức ở các vị trí bị ảnh hưởng
- Cầm nắm đồ vật khó khăn
- Khả năng giữ thăng bằng bị giảm và rối loạn xúc giác
- Cử động, đi lại, thực hiện những động tác ở chân gặp khó khăn
- Đột ngột bị tê nhói ở chân, tay như bị điện giật
- Tê buốt lan rộng ra những vị trí khác như bắp tay, bắp chân, hông, mông, đùi…
Bên cạnh tê tay chân sau sinh, người bệnh còn có thể gặp một số triệu chứng toàn thân khác như khó chịu, người luôn mệt mỏi, suy nhược cơ thể, rối loạn giấc ngủ, nổi gân xanh, mạch máu dưới da
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng phụ nữ sau sinh bị tê tay chân, dưới đây là những nguyên nhân thường gặp:
Hội chứng ống cổ tay là một bệnh lý dễ xảy ra ở phụ nữ đang mang thai và sau sinh, có thể là nguyên nhân gây tê tay chân sau sinh. Hội chứng ống cổ tay gây tê yếu, ngứa ran và đau nhói ở bàn tay, ngón tay, cánh tay.
Bên cạnh cảm giác tê tay, ngứa ran và đau nhói, người bệnh còn gặp một số triệu chứng khác như cầm nắm đồ vật khó khăn, yếu cơ, tay yếu, có cảm giác như bị điện giật ở ngón tay.
Tê tay chân sau sinh có thể do huyết áp thấp, đây là một trong những nguyên nhân thường gặp. Khi bị huyết áp thấp quá trình tuần hoàn máu bị gián đoạn, lưu lượng máu đến chân, tay bị giảm mạnh gây tê bì mất cảm giác ở các chi.
Huyết áp thấp cũng gây ảnh hưởng đến lượng máu nuôi dưỡng mô khiến cho cơ thể bị suy yếu, dâu thần kinh nhạy cảm và rất dễ bị tổn thương, gây tê buốt, châm chích, ngứa ran ở chân tay.
Hiện tượng khớp dịch chuyển rất phổ biến ở phụ nữ mang thai và kéo dài sau khi sinh từ 2 – 5 tháng. Nguyên nhân xảy ra khớp dịch chuyển là do nồng độ hormone relaxin trong cơ thể bị thay đổi và sự thích ứng của cơ thể trong quá trình phát triển của thai nhi.
Hàm lượng hormone relaxin được sản sinh ra nhiều trong thời kỳ mang thai, loại hormone này gây kích thích, nới lỏng xương khớp, khung xương chậu mở rộng. Khả năng nới lỏng khớp của hormone relaxin có thể gây ảnh hưởng nhiều khớp trong cơ thể khiến các khớp có thể chèn ép vào mạch máu, dây thần kinh gây cảm giác ngứa ran, tê yếu, rối loạn cảm giác ở các chi.
Chế độ ăn uống thiếu chất dinh dưỡng khiến cho nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể không được đáp ứng đủ. Thiếu hụt canxi làm cho xương khớp bị suy yếu tăng nguy cơ bị loãng xương, gai xương, thoái hóa và thoát vị đĩa đệm. Điều này dẫn đến tình trạng chèn ép và tổn thương mạch máu, dây thần kinh.
Thiếu vitamin B12, sắt ảnh hưởng đến quá trình tạo hồng cầu sẽ làm tăng nguy cơ bị thiếu máu và tê tay chân sau sinh. Bên cạnh đó, thiếu vitamin B12 còn làm cho não bộ và hệ thần kinh trung ương bị ảnh hưởng, gây tê bì, đau nhức, châm chích và ngứa ran khó chịu.
Phụ nữ sau sinh thường nằm nghiêng, ngồi lâu trong thời gian cho con bú, trong lúc ngủ. Khi ngồi lâu, nằm nghiêng sẽ khiến cho mạch máu, dây thần kinh bị chèn ép, ảnh hưởng đến quá trình tuần hoàn máu và vận chuyện oxy đến các cơ quan trong cơ thể, trong đó có các chi. Từ đó sẽ gây tê bì tay chân kèm theo đó là cảm giác châm chích, nóng rát, khó chịu và ngứa ran.
Tê bì chân tay sau sinh do thói quen quen xấu sẽ được cải thiện khi nằm thẳng, đứng dậy, duỗi thẳng tay chân, vận động nhẹ nhàng hoặc thực hiện những động tác giúp lưu lượng máu được lưu thông trở lại bình thường.
Ngoài các nguyên nhân gây tê tay chân sau sinh trên thì hiện tượng này còn do một số nguyên nhân sau:
- Do hội chứng Guillain Barre
- Bệnh động mạch ngoại vi
- Đau cơ xơ hóa
- Bệnh thần kinh do tiểu đường
- Viêm mạch máu
- Bệnh lý thần kinh ngoại biên
- Bệnh Raynaud
- Bệnh truyền nhiễm [bệnh lyme, giang mai]
- Suy thận
- Viêm khớp dạng thấp, bệnh lupus ban đỏ một số tình trạng rối loạn tự miễn khác
Đa số các trường hợp tê chân tay sau sinh không quá nghiêm trọng và được cải thiện sau khi áp dụng những biện pháp chăm sóc tại nhà. Dưới đây là những cách phổ biến được nhiều người áp dụng:
Sau sinh, phụ nữ được khuyên tập luyện thể dục thể thao như yoga, đi lại để phòng ngừa, cải thiện tê bì chân tay, đồng thời nâng cao được sức khỏe toàn diện. Tập luyện thể dục đều đặn hàng ngày sẽ giúp cải thiện tuần hoàn máu và tăng lưu thông oxy đến các cơ quan, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Nhờ vậy mà giảm được cảm giác tê và châm chích khó chịu.
Bên cạnh đó, phụ nữ sau sinh tập luyện thể dục còn giúp thư giãn mạch máu, dây thần kinh, giảm đau nhức lưng sau sinh, tăng tính linh hoạt, dẻo dai cho xương khớp, phòng ngừa bệnh xương khớp hiệu quả.
Tê tay chân sau sinh do nằm nghiêng một bên hoặc do ngồi nhiều thì chị em nên duỗi thẳng chân hoặc nằm ngửa, tay chân thả lỏng đặt xuôi theo thân. Biện pháp khắc phục tê chân tay sau sinh này giúp giải phóng mạch máu, dây thần kinh bị chèn ép và khí huyết được lưu thông bình thường, nhờ vậy giảm đau nhức tê bì tay chân.
Tê tay chân sau sinh do hội chứng ống cổ tay hoặc do thói quen nằm nghiêng khi ngủ thì có thể sử dụng nẹp bảo vệ cổ tay để cải thiện và hạn chế tái phát. Nẹp bảo vệ cổ tay giúp giữ cho cổ tay thằng, bảo vệ và giảm được áp lực lên dây thần kinh giữa. Bạn nên nẹp cổ tay khi thực hiện các hoạt động lặp đi lặp lại một động tác hoặc khi ngủ.
Tê tay chân do thiếu hụt vitamin, khoáng chất thì cần xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, đủ chất. Bổ sung canxi, vitamin B12, sắt để đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể giúp giảm thiểu nguy cơ thiếu máu, thúc đẩy sản sinh hồng cầu, loãng xương, mất xương, tê bì.
Bên cạnh ăn uống lành mạnh đủ chất thì phụ nữ sau sinh cần cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể để duy trì não bộ, thần kinh trung ương, tăng sức đề kháng, khả năng chống bệnh và giảm thiểu nguy cơ bị thoái hóa xương khớp, cải thiện được chức năng xương khớp.
Các loại thực phẩm nên bổ sung thêm:
- Thực phẩm giàu canxi: Cá, hải sản, các loại đậu, sữa, cá, rau màu xanh lá, phô mai, hạnh nhân, các loại hạt…
- Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa: Việt quất, dâu tây, cà chua, táo, dâu tây, các loại đậu, bông cải xanh, rau bina…
- Các loại thực phẩm giàu chất sắt: Trứng, cá, thịt, rau màu xanh lá đậm, đậu xanh, các loại hạt, đầu, trái cây khô…
- Thực phẩm giàu vitamin B12 như cá mòi, cá hồi, cá ngừ, thịt bò, trứng, sữa, sữa chua, ngũ cốc, ngao, gan động vật…
Một trong những mẹo chữa tê chân tay sau sinh đơn giản dễ thực hiện là chườm ấm. Mẹo chữa này có tác dụng kích thích tuần hoàn máu, lượng máu lưu thông đến các chi nhiều hơn, làm ấm cơ thể, giải phóng các dây thần kinh bị đè nén, chèn ép và đuổi hàn thấp. Nhờ vậy mà giảm đau, tê bì tay chân sau sinh hiệu quả.
Bên cạnh đó, chườm ấm còn giúp giảm căng cơ, thư giãn, xoa dịu sưng viêm, kiểm soát căng thẳng và giảm đau nhức xương khớp rất tốt.
Các cách chườm ấm tại nhà như sau:
- Dùng túi chườm ấm hoặc miếng dán vào khu vực tay chân bị tê bì
- Dùng chai thủy tinh chứa nước ấm 60 độ lăn và chườm lên chân, tay, vùng bị tê bì
- Hoặc nằm ngửa trên miếng đệm ấm
Thực hiện chườm ấm 3 – 4 lần mỗi ngày và mỗi lần khoảng 20 phút để cải thiện tình trạng tê bì chân tay sau sinh.
Trường hợp phụ nữ sau sinh bị tê tay chân do khí huyết lưu thông kém, lưu lượng máu giảm, chị em có thể áp dụng biện pháp xoa bóp bấm huyệt sẽ giúp giảm tê bì, đau mỏi, cứng khớp.
Xoa bóp bấm huyệt còn giúp kích thích khí huyết lưu thông tốt hơn đến các bộ phận khác trong cơ thể, thư giãn mạch máu giúp phòng ngừa tê bì cho phụ nữ sau sinh hiệu quả.
Dùng một lượng nhỏ tinh dầu bạc hà hoặc tinh dầu tràm [tinh dầu thảo dược khác] bôi vào vùng tay, chân bị tê mỏi. Sau đó, xoa bóp nhẹ nhàng các vị trí đó khoảng 5 phút để thư giãn, giảm tê bì.
Các hoạt chất trong tinh dầu thảo dược có tác dụng làm ấm cơ thể, kích thích lưu thông mái, giảm tê tay chân, đau mỏi, trừ hàn thấp, cải thiện những triệu chứng đi kèm khác. Bên cạnh đó, mùi hương từ tinh dầu thảo dược còn có tác dụng giảm stress, thư giãn giúp phụ nữ sau sinh dễ ngủ hơn.
Một trong những cách đẩy lùi chứng tê tay chân sau sinh an toàn và hiệu quả là tắm nước ấm mỗi ngày. Cách này giúp toàn bộ mạch máu ở cơ thể được thư giãn, cải thiện được tuần hoàn máu, giảm tê bì, châm chích.
Tắm nước ấm mỗi ngày còn giúp phụ nữ sau sinh thư giãn xương khớp, trừ hàn thấp, giảm đau nhức xương khớp, giảm đau lưng và tăng khả năng vận động, phòng ngừa được trầm cảm sau sinh, rối loạn giấc ngủ.
Cách tắm nước ấm đúng cho phụ nữ sau sinh: Chuẩn bị bồn nước ấm, thêm vài giọt tinh dầu oải hương, tinh dầu bạc hà, tinh dầu tràm hoặc tinh dầu gừng. Tắm rồi ngâm mình ở trong bồn 3 – 5 phút.
Gừng được biết đến là vị thuốc có tính ấm, có tác dụng hoạt huyết, khu phong trừ thấp, giảm đau mỏi, tê buốt do phong hàn xâm nhập và khí huyết lưu thông kém. Vì thế, ngâm tay chân bằng nước gừng ấm là cách giảm tê tay chân sau sinh cực kỳ hiệu quả.
Bên cạnh đó, ngâm tay chân bằng nước gừng ấm còn giúp cho các dây thần kinh và mạch máu được thư giãn, giảm sưng viêm, ngăn ngừa cứng khớp, kháng khuẩn, tăng cường sự linh hoạt cho các chi.
Cách ngân tay chân bằng nước gừng ấm như sau:
Gừng tươi rửa sạch thái mỏng, nấu cùng với 2 lít nước trong 10 phút, đổ nước gừng ra chậu cho nguội bớt rồi ngâm tay chân với nước gừng ấm, kết hợp với mát xa nhẹ nhàng trong 10 phút. Thực hiện đều đặn 1 – 2 lần mỗi ngày.
Tê tay chân sau sinh do thói quen sinh hoạt xấu như ngồi bắt chéo cân, ngồi xổm ngủ đè lên tay hoặc ngồi nhiều… thì chị em cần phải điều chỉnh lại tư thế.
Theo nhiều nghiên cứu, tư thế xấu làm cho dây thần kinh, mạch máu bị chèn ép, khí huyết lưu thông kém dẫn đến tình trạng tê bì, châm chích khó chịu. Bên cạnh đó, tư thế xấu còn làm tăng nguy cơ bị đau lưng, cứng khớp, làm mất đi độ cong tự nhiên của cột sống. Do vậy, điều chỉnh tư thế sinh hoạt phù hợp không những cải thiện được tình trạng tê tay chân sau sinh mà còn giúp phòng ngừa được nhiều tình trạng khác như đau nhức xương khớp, đau lưng…
Trường hợp tê bì chân tay sau sinh, phụ nữ cần:
- Khi ngồi ghế có lưng tựa cần ngồi thẳng
- Không nằm bất động hoặc ngồi ở một tư thế trong thời gian dài
- Thay đổi tư thế khi ngủ
- Không ngồi quá lâu ở một tư thế mà nên đứng dậy đi lại nhẹ nhàng, vận động sau mỗi giờ làm việc để khí huyết được lưu thông
- Trành ngồi bắt chéo chân, ngồi xổm
- Không đặt tay ở dưới đầu, bụng, lưng khi nằm tránh mạch máu bị đè nén, khí huyết không được lưu thông
- Hạn chế đi giày cao gót
- Tránh đi lại quá nhiều
Tê tay chân sau sinh cần gặp bác sĩ khi nào?
Trường hợp tê chân tay sau sinh do nguyên nhân cơ học sẽ thuyên giảm sau vài ngày áp dụng những biện pháp chăm sóc điều trị tại nhà và điều chỉnh tư thế sinh hoạt. Nhưng trường hợp do bệnh lý thì cần đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt khi có các triệu chứng sau:
- Hiện tượng tê tay chân sau sinh kéo dài trên 1 tuần, liên tục và mức độ nghiêm trọng tăng theo thời gian
- Cảm giác ngứa ran, tê bì xuất hiện cùng với sưng khớp, đau nhức xương khớp, cứng khớp, khó vận động, đi lại gặp khó khăn
- Giảm cân không rõ nguyên nhân
- Tê mỏi ở nhiều vị trí hoặc tê bì kèm đau nhức từ thắt lưng xuống mông, bàn chân, ngón chân
- Tay chân bị thay đổi màu sắc
- Sốt cao
Tê tay chân sau sinh không quá nguy hiểm nhưng nếu có kèm theo những dấu hiệu bất thường, chị em nên đến bệnh viện thăm khám để được chẩn đoán và có biện pháp điều trị phù hợp. Mong rằng những thông tin về tình trạng tê chân tay sau sinh hữu ích, chúc bạn sớm khỏe mạnh!
>> Xem thêm: Tê Tay Chân Uống Thuốc Gì?