Vì sao bệnh nhân giảm chức năng thận tờnế uáamuêeihtgn

Suy thận mạn tính là bệnh lý nguy hiểm, tiến triển âm thầm nên nhiều bệnh nhân phát hiện muộn, biến chứng nặng nề và tiên lượng ảnh hưởng sức khỏe. Một trong những biến chứng nguy hiểm đến khiến bệnh nhân suy thận mạn tử vong là thiếu máu. Vậy tại sao suy thận mạn lại thiếu máu, điều trị dự phòng như thế nào?

1. Tìm hiểu về bệnh suy thận mạn tính

Thận là cơ quan có rất nhiều vai trò quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể, trong đó vai trò chính là lọc máu. Bệnh suy thận mạn tính thường liên quan đến bất thường cấu trúc và chức năng thận kéo dài trên 3 tháng, ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như đời sống của bệnh nhân.

Suy thận mạn tính gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, trong đó có thiếu máu

Bệnh suy thận mạn tính thường tiến triển âm thầm, triệu chứng mờ nhạt, cho đến khi phát hiện bệnh thường ở giai đoạn muộn, tiên lượng xấu. Các vấn đề sức khỏe bệnh nhân suy thận mạn tính thường gặp bao gồm:

• Tăng huyết áp.

• Thiếu máu.

• Vấn đề về xương khớp: viêm xương, loãng xương.

• Chán ăn, buồn nôn, xuất huyết tiêu hóa,…

2. Bác sĩ giải thích chi tiết: Tại sao suy thận mạn lại thiếu máu?

Thiếu máu ở bệnh nhân suy thận mạn rất phổ biến, đặc biệt là bệnh nhân ở giai đoạn cuối, cần điều trị duy trì thường xuyên. Triệu chứng thiếu máu khá dễ nhận biết gồm: da xanh xao, cơ thể yếu ớt, dễ chóng mặt, đau đầu, choáng váng, khó thở, suy tim, nhịp tim bất thường,… Vậy tại sao suy thận mạn lại thiếu máu?

Để khẳng định bị thiếu máu do suy thận mạn, bệnh nhân cần thực hiện một số xét nghiệm máu liên quan. Nguyên nhân khiến người bệnh suy thận mạn bị thiếu máu rất đa dạng, bao gồm:

Bệnh nhân suy thận mạn tính thường phải chạy thận nhân tạo

2.1. Chạy thận nhân tạo

Bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn 4 và 5 bắt buộc phải chạy thận nhân tạo duy trì trong thời gian chờ ghép thận. Quá trình này giúp hỗ trợ thận lọc chất độc ra khỏi cơ thể, song cũng gây nguy cơ mất máu nghiêm trọng. Nguyên nhân do đây là quá trình đưa máu tuần hoàn ra khỏi cơ thể qua hệ thống ống dẫn, đến bộ lọc nhân tạo rồi quay ngược trở về cơ thể.

Dù phương pháp chạy thận hiện nay đã có nhiều cải tiến song vẫn khiến bệnh nhân hao hụt một lượng máu nhất định. Thực hiện chạy thận nhân tạo càng liên tục thì nguy cơ thiếu máu càng cao, kết hợp với các yếu tố bệnh lý khác gây nguy hiểm đến tính mạng.

2.2. Giảm hormone sản xuất hồng cầu

Thận không chỉ giữ vai trò lọc máu mà còn thực hiện chức năng sản sinh hormone erythropoietin - hormone kích thích tủy xương sản sinh hồng cầu. Bệnh nhân suy thận mạn cũng đồng thời giảm chức năng sản xuất hormone này, từ đó việc hình thành hồng cầu cũng suy giảm, trực tiếp gây thiếu máu.

2.3. Chế độ ăn kém

Không những những triệu chứng của suy thận mạn khiến người bệnh mệt mỏi, chán ăn, không còn hứng thú ăn uống mà họ còn phải kiêng nhiều loại thực phẩm. Đứng đầu trong danh sách thực phẩm phải kiêng là những loại thực phẩm giàu đạm, đạm lại là chất quan trọng để cơ thể tạo máu.

Chế độ ăn kiêng khem thường là nguyên nhân khiến bệnh nhân suy thận mạn tính bị thiếu máu

Ngoài ra, bệnh nhân chán ăn, kém hấp thụ cũng khiến cơ thể thiếu hụt nhiều dưỡng chất khác, tiêu biểu như sắt hay acid folic, tình trạng này càng kéo dài thì nguy cơ thiếu máu càng tăng.

2.4. Chảy máu qua đường tiêu hóa

Một trong những biến chứng mà bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối phải đối mặt là xuất huyết tiêu hóa. Đây là tình trạng sức khỏe nghiêm trọng, không chỉ khiến bệnh nhân mất máu mà còn nguy cơ cao gây sốc, tử vong,…

2.5. Độc chất trong máu phá hủy hồng cầu

Khi chất độc không thường xuyên được thận thải bỏ ra ngoài cơ thể, chúng vẫn tiếp tục tích tụ và lưu thông trong máu. Đến khi đạt hàm lượng nào đó, những chất thải này gây phá hủy hồng cầu nghiêm trọng dẫn tới thiếu máu.

3. Biện pháp điều trị thiếu máu do suy thận mạn

Khi gặp biến chứng thiếu máu, nên không kịp thời khắc phục, sức khỏe, sức chịu đựng cũng như khả năng chống chịu bệnh tật của người bệnh đặc biệt bị ảnh hưởng. Biến chứng có thể gặp phải như suy tim, đột quỵ có thể gây tử vong nhanh chóng. Vì thế phòng ngừa và điều trị thiếu máu là vô cùng cần thiết ở bệnh nhân suy thận mạn.

Nên thực hiện dự phòng thiếu máu sớm ở bệnh nhân suy thận mạn tính

3.1. Dự phòng thiếu máu ở bệnh nhân suy thận mạn

Nếu suy thận mạn chưa đến giai đoạn cuối hoặc tình trạng thiếu máu chưa xảy ra nghiêm trọng, bệnh nhân vẫn cần dự phòng bằng các biện pháp sau:

Chế độ ăn kiểm soát protein

Dù bị suy thận mạn ở giai đoạn nào, thực hiện chế độ ăn hạn chế protein càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, chế độ ăn này có thể gây thiếu hụt năng lượng cũng như thiếu yếu tố cần thiết tạo máu, có thể xem xét bổ sung sắt hoặc folate theo chỉ định của bác sĩ. Nếu thiếu hụt sắt nghiêm trọng, bác sĩ có thể bổ sung sắt khẩn cấp qua đường tĩnh mạch, sau đó giảm dần lượng và chuyển về đường uống.

Lọc máu sớm

Nên chủ động trong việc lọc máu khi suy thận mạn ở mức nghiêm trọng để tránh tình trạng phụ thuộc vào truyền máu. Ngoài ra, lọc máu cũng giúp tăng số lượng hồng cầu và nồng độ hemoglobin, giúp tình trạng máu tốt hơn.

3.2. Điều trị thiếu máu

Tùy vào tình trạng thiếu máu và khả năng đáp ứng, bác sĩ sẽ xem xét 1 hoặc kết hợp các biện pháp điều trị sau:

Lọc máu

Lọc máu sau khoảng vài tháng có thể cải thiện tình trạng thiếu máu cũng như tăng hiệu quả lọc máu song tác dụng này thường không kéo dài sau 3 năm.

Truyền máu

Truyền máu định kỳ là cần thiết với bệnh nhân bị thiếu máu, giúp tăng tưới máu mô cũng như đáp ứng tốt nhu cầu oxy của mô. Tuy nhiên truyền máu quá nhiều có thể dẫn đến một số vấn đề sức khỏe như: quá tải sắt, nhiễm virus, xuất hiện kháng thể kháng lại kháng nguyên HLA, giảm cơ hội ghép thận thành công.

Sử dụng Steroid đồng hóa

Androgen là chất có tác dụng kích thích mô thận hoặc gan sản sinh EPO, đáp ứng tốt với một số bệnh nhân suy thận mạn bị thiếu máu.

Steroid đồng hóa có thể giúp điều trị cho bệnh nhân suy thận mạn thiếu máu

Điều trị thay thế bằng erythropoietin

Sự thiếu hụt erythropoietin ở bệnh nhân suy thận mạn khi được bù đắp cũng giúp cải thiện tốt tình trạng thiếu máu.

Bác sĩ đã giải đáp rất chi tiết tại sao suy thận mạn lại thiếu máu, bệnh nhân nên tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ để kiểm soát tình trạng này.

Suy thận là tình trạng thận bị suy giảm chức năng. Đây là căn bệnh nguy hiểm và có xu hướng gia tăng trong những năm gần đây. Bệnh thận có khả năng gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu như không được chữa trị sớm. Bài viết hôm nay sẽ cung cấp đến bạn đọc những thông tin quý giá nhất về căn bệnh nguy hiểm này.

1. Suy thận là bệnh gì?

Suy thận hay còn gọi là tổn thương thận tức là thận bị giảm chức năng do nhiều nguyên nhân và các bệnh lý gây ra.

Suy thận là tình trạng thận bị suy giảm chức năng gây ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe bệnh nhân

Dựa theo thời gian mắc bệnh người ta chia thành 2 loại là cấp tính và mạn tính. Việc phát hiện sớm bệnh thận rất có ý nghĩa đối với kết quả điều trị cũng như không làm bệnh biến chứng nguy hiểm.

2. Nguyên nhân gây ra bệnh

2.1. Nguyên nhân gây ra suy thận cấp tính

Chức năng thận bị mất đột ngột nên gọi là tổn thương thận cấp tính [ARF]. ARF có 3 cơ chế chính đó là:

• Thiếu lưu lượng máu truyền đến thận.

• Một số bệnh lý tại thận gây nên.

• Tắc nghẽn nước tiểu đào thải khỏi thận.

Một số nguyên nhân phổ biến gồm có:

• Bị chấn thương dẫn đến mất máu.

• Tình trạng mất nước.

• Tổn thương thận do nhiễm trùng máu.

• Tắc nghẽn nước tiểu có thể do phì đại tuyến tiền liệt.

• Thận tổn thương do dùng thuốc hoặc bị trúng độc.

• Biến chứng trong giai đoạn mang thai: sản giật hay tiền sản giật, hội chứng HELLP.

Biến chứng trong thời kỳ mang thai được xem là nguyên nhân gây ra bệnh suy thận

2.2. Nguyên nhân gây ra suy thận mạn tính

Suy thận mạn xuất hiện ở bệnh nhân có bệnh nền hoặc thận bị rối loạn. Tình trạng này làm thận bị tổn thương nghiêm trọng trong thời gian dài có thể vài tháng hoặc vài năm. Một số bệnh lý và các rối loạn gây ra bệnh suy thận mạn gồm có:

• Bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp.

• Viêm cầu thận.

• Tắc nghẽn lâu dài ở đường tiết niệu có thể do chứng phì đại tuyến tiền liệt, bệnh sỏi thận và các bệnh ung thư.

• Viêm đài bể thận tái diễn nhiều lần.

• Trào ngược bàng quang niệu quản gây ra tình trạng nước tiểu đổ ngược vào thận.

3. Triệu chứng cảnh báo bệnh thận

Trong thời điểm khởi phát của bệnh, người bệnh sẽ nhận thấy được một vài triệu chứng dưới đây. Nếu như phát hiện chậm trễ và không điều trị sớm thì bệnh sẽ chuyển sang suy thận mạn tính hay xuất hiện nhiều biến chứng nguy hiểm.

3.1. Khó ngủ

Người bệnh thận mãn tính thường có biểu hiện ngưng thở khi ngủ. Tình trạng ngưng thở này là dạng rối loạn làm xuất hiện một hay nhiều lần chứng ngừng hơi thở khi ngủ. Tình trạng này có thể diễn ra khoảng vài giây cho đến một phút.

Tình trạng ngưng thở trong lúc ngủ là triệu chứng của bệnh

Sau các lần tạm ngừng, hơi thở người bệnh sẽ trở lại như bình thường và có âm thanh khịt mũi to. Nếu tiếng ngáy to và kéo dài thì cần đi kiểm tra bởi đây là tình trạng đáng lo ngại.

3.2. Đau đầu, mệt mỏi và suy nhược cơ thể

Đa số người bệnh thận đều có tình trạng thiếu máu. Việc thiếu máu sẽ xảy ra khi hiệu suất làm việc của thận chỉ ở mức 20 - 50%. Nếu bệnh nhân được nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc nhưng tình trạng đau nhức, mệt mỏi vẫn kéo dài thì phải đi bệnh viện để kiểm tra sức khỏe.

3.3. Da khô và ngứa ngáy

Một quả thận khỏe mạnh, bình thường sẽ thực hiện tốt các công việc như đào thải chất dư thừa, chất thải có trong máu hỗ trợ hoạt động sản sinh tế bào hồng cầu và duy trì lượng khoáng chất thích hợp cho bệnh nhân. Nếu như da khô và ngứa thì đây là triệu chứng bệnh thận đáng lưu ý.

3.4. Mùi hôi miệng có vị kim loại

Các chất thải tích tụ trong máu làm cho vị thức ăn thay đổi và để lại vị kim loại ở miệng người bệnh. Hôi miệng là dấu hiệu tích tụ nhiều độc tố bên trong máu. Bên cạnh đó, người bệnh sẽ không còn cảm giác thèm ăn thịt và không cảm thấy ngon miệng khi ăn từ đó dẫn đến tình trạng sụt cân do thiếu dinh dưỡng.

Bệnh nhân suy giảm chức năng thận có biểu hiện hôi miệng kèm vị kim loại

3.5. Khó thở

Người bệnh có thể gặp tình trạng khó thở nhất là sau khi hoạt động gắng sức liên quan đến 2 cơ chế. Đầu tiên, cơ thể bị ứ dịch bởi thận không lọc thải hiệu quả và làm giảm chức năng phổi. Tiếp đó, việc thiếu hụt lượng hồng cầu gây ảnh hưởng đến quá trình cung cấp oxy cho cơ thể và gây nên chứng khó thở.

3.6. Đau lưng

Đây là triệu chứng thường gặp nhất, bệnh nhân sẽ cảm nhận được cơn đau lan dần ra phía trước ở vùng chậu hoặc hông.

3.7. Cao huyết áp

Hệ tuần hoàn và thận có mối liên quan mật thiết với nhau. Thận có vai trò lọc chất thải trong máu. Nếu hệ tuần hoàn bị ảnh hưởng thì nephron lọc máu không có đủ oxy cùng các chất dinh dưỡng.

3.8. Thay đổi khi đi vệ sinh

Thận có nhiệm vụ sản xuất nước tiểu và đào thải các chất thải thông qua nước tiểu. Vì thế bệnh nhân không được chủ quan những dấu hiệu bất thường như tần suất, mùi, màu, nước tiểu có máu,…

4. Suy thận gây ra những biến chứng gì?

Bệnh thận có thể làm ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể. Một số biến chứng mà bệnh thận gây ra có thể là:

• Cơ thể giữ nước dẫn đến tay chân bị phù, tăng huyết áp hoặc giữ chất dịch trong phổi [gây phù phổi].

• Sự gia tăng đột ngột của nồng độ kali bên trong máu [tăng kali máu], có thể làm suy giảm chức năng tim mạch và gây đe dọa tính mạng.

• Xương bị yếu và làm tăng khả năng bị gãy xương.

• Thiếu máu.

• Thiếu ham muốn tình dục.

Bệnh thận có thể gây ra biến chứng giảm ham muốn tình dục

• Hệ thần kinh trung ương bị ảnh hưởng khiến bệnh nhân khó tập trung, tính cách thay đổi thất thường hoặc co giật.

• Suy giảm phản ứng miễn dịch khiến bệnh nhân dễ bị nhiễm trùng.

• Viêm màng ngoài tim [màng bao phủ bên ngoài tim].

• Biến chứng trong giai đoạn mang thai có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé.

5. Có thể điều trị khỏi bệnh suy thận được không?

Đối với bệnh nhân mắc suy thận cấp tính được điều trị khỏi bệnh hay khỏi một phần chức năng thận nếu như được điều trị đúng cách.

Đối với bệnh nhân suy thận mạn tính, tức quá trình tiến triển không hồi phục chức năng của thận. Việc thực hiện các phương pháp điều trị chỉ có thể làm chậm quá trình phát triển của bệnh và ngăn ngừa biến chứng xảy ra. Nếu như thận bị suy giảm chức năng ở mức 90% thì người bệnh cần được điều trị bằng phương pháp chạy thận nhân tạo hoặc thẩm phân phúc mạc hoặc ghép thận nếu cần.

Suy thận mạn tính không thể điều trị khỏi mà chỉ có thể làm chậm quá trình tiến triển của bệnh

Đa số, các bệnh nhân sẽ tạo ra ảnh hưởng đến những nephron - đơn vị cấu tạo nên thận. Việc ảnh hưởng này khiến thận mất khả năng lọc thải các chất thải ra ngoài. Nếu như không được điều trị sớm thận có thể ngừng hoạt động toàn bộ. Việc thận ngừng hoạt động rất nguy hiểm thậm chí có thể gây ra tử vong.

Bệnh suy thận là căn bệnh nguy hiểm gây ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe bệnh nhân. Việc phát hiện sớm và chữa trị đúng cách là rất quan trọng trong việc điều trị khỏi bệnh cũng như ngăn ngừa biến chứng.