Đến giờ ăn trưa và chợt nhận ra bạn quên uống thuốc tránh thai sáng nay? Hoặc tệ hơn, bạn nhận ra mình bỏ lỡ việc uống thuốc trong ngày hôm qua? Nếu bạn không có kế hoạch xử lý sớm thì bạn sẽ có cảm giác hoảng loạn khi mang thai đột ngột và lo lắng về những gì nên làm tiếp theo. Đừng lo lắng, dưới đây là hướng dẫn của chuyên gia về những việc bạn nên làm nếu bạn quên uống thuốc tránh thai và khi bạn cần tránh thai khẩn cấp.
Thuốc tránh thai kết hợp
Thuốc tránh thai kết hợp [COC] chứa estrogen và progestogen là loại thuốc tránh thai phổ biến nhất. Thuốc được uống hàng ngày theo lịch.
Bạn sử dụng vỉ 21 viên thì sau 21 ngày sử dụng thuốc, mức độ hormone trong hệ thống của bạn đủ để bảo vệ bạn khỏi mang thai trong thời gian nghỉ 7 ngày. Thật dễ dàng để thấy việc thiếu một viên thuốc và kéo dài thời gian không uống thuốc sẽ khiến bạn có nguy cơ mang thai cao.
Bỏ lỡ không uống 1 viên thuốc?
Hãy uống thuốc ngay khi bạn nhận ra rằng bạn đã bỏ lỡ nó và tiếp tục như bình thường. Đừng thay đổi thời gian khi uống viên thuốc tiếp theo, sẽ không có vấn đề gì nếu bạn uống thuốc 2 lần gần nhau. Không cần sử dụng thêm các biện pháp tránh thai do nồng độ hormone của bạn sẽ không giảm nhiều để khiến bạn mang thai.
Bỏ lỡ không uống trên 2 viên thuốc?
Khi bạn bỏ lỡ hai viên thuốc trở lên, mức độ hormone có thể đã giảm đủ để khiến bạn có nguy cơ mang thai. Hãy uống viên thuốc gần đây nhất mà bạn đã bỏ lỡ và tiếp tục huống như bình thường và tránh quan hệ tình dục hoặc nếu quan hệ hãy sử dụng biện pháp tránh thai khác như sử dụng bao cao su trong bảy ngày.
Tránh thai khẩn cấp
Nếu bạn đã bỏ lỡ không uống 2 viên thuốc trở lên cùng với việc bạn quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp tránh thai trong vòng 7 ngày qua thì bạn cần uống thuốc tránh thai khẩn cấp ngoài ra thuốc tránh thai khẩn cấp còn được sử dụng trong các trường hợp sau:
- Bạn đã bỏ lỡ một viên thuốc tuần đó
- Bạn chuyển sang vỉ thuốc mới muộn hơn 24 giờ sau khi nghỉ uống thuốc 7 ngày hoặc muộn hơn 96 giờ sau khi nghỉ thuốc 4 ngày.
- Viên thuốc bỏ lỡ của bạn ở tuần đầu tiên của một vỉ mới
- Viên thuốc bỏ lỡ của bạn ở trong bày ngày trước khi bạn nghỉ dùng
Điều quan trọng là phải tránh thai khẩn cấp ngay sau khi quan hệ càng tốt. Hình thức hiệu quả nhất là đặt dụng cụ tử cung bằng đồng [DCTC] vào tử cung hoặc những viên thuốc nội tiết tố theo chỉ định của bác sỹ. Mặc dù không có phương pháp nào hiệu quả 100% nhưng thực hiện càng sớm thì càng hiệu quả càng cao. Bạn có thể tìm hiểu các biện pháp tránh thai khẩn cấp cùng tư vấn y tế tại trung tâm Kế hoạch hóa gia đình, bác sĩ, dược sĩ.
Thuốc chỉ có progestogen
Các thuốc chỉ chứa progestogen [POP], không có estrogen trong đó. Thuốc được uống liên tục không nghỉ vì vậy sau khi bạn hoàn thành một vỉ và sẽ sử dụng luôn vỉ tiếp theo.
POP cần được sử dụng mỗi ngày để chúng có hiệu quả. Đối với hầu hết các POP, có POP cổ điển có một khoảng uống muộn giờ cho phép là 3 giờ và POPs mới có một khoảng uống muộn cho phép là 12 giờ, gọi là desogestrel.
Khi trễ ít hơn 3 giờ?
Đơn giản chỉ cần uống thuốc muộn và tiếp tục như bình thường, không cần phải lo lắng.
Khi trễ hơn 3 giờ?
Nếu bạn trễ hơn 3 giờ [hoặc hơn 12 giờ đối với POP dedsogestrel] uống viên thuốc gần đây nhất mà bạn đã bỏ lỡ và tiếp tục. Đừng thay đổi thời gian của viên thuốc tiếp theo, sẽ không có vấn đề gì nếu bạn uống thuốc 2 lần gần nhau. Khi bạn có nguy cơ mang thai cần kiêng quan hệ tình dục hoặc sử dụng biện pháp tránh thai khác trong 2 ngày. Nếu bạn có quan hệ tình dục không được bảo vệ trong hai ngày, bạn cần sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp.
Nếu bạn bỏ lỡ một viên thuốc, hành động kịp thời và tránh thai khẩn cấp nếu cần thiết để ngăn ngừa mang thai ngoài ý muốn. Đọc tờ hướng dẫn đi kèm và tìm hiểu các biện pháp tránh thai khẩn cấp cùng tư vấn y tế tại trung tâm Kế hoạch hóa gia đình, bác sĩ, dược sĩ.
Làm thế nào để không quên uống thuốc
Để thuốc tránh thai có hiệu quả bạn cần uống thuốc theo đúng chỉ định. Dưới đây là một số giải pháp bạn có thể thực hiện để không quên uống thuốc:
- Tìm thời gian tốt nhất trong ngày để bạn uống thuốc có thể là buổi sáng, buổi tối hoặc vào giờ ăn trưa là tốt nhất.
- Kết hợp uống thuốc với những hoạt động bạn làm mỗi ngày như đánh răng hoặc pha một tách trà
- Đặt lời nhắc trên điện thoại.
- Sử dụng một ứng dụng uống thuốc để giúp bạn theo dõi, quản lý và được nhắc nhờ uống thuốc mỗi ngày.
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những trở ngại của phụ nữ khi dùng thuốc tránh thai
Đối với những cặp đôi chưa sẵn sàng có con thì áp dụng biện pháp tránh thai là điều cần thiết của cả nam và nữ. Hiện nay có rất nhiều biện pháp phổ biến trong đó có biện pháp sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày đã và đang được nhiều người áp dụng. Nữ giới là đối tượng được “ưu tiên” sử dụng các phương pháp này.
Thuốc tránh thai hàng ngày là biện pháp ngừa thai hữu hiệu và đơn giản. Ngày nay việc sử dụng thuốc tránh thai khá phổ biến. Tuy nhiên vẫn còn không ít chị em chưa hiểu rõ về uống tránh thai hàng ngày đúng cách nên vẫn xảy ra tình trạng “vỡ kế hoạch” dù đã sử dụng thuốc đều đặn.
Thuốc tránh thai hàng ngày [Nguồn Internet] 1. Thuốc tránh thai hàng ngày là gì?
Thuốc tránh thai hàng ngày thường chứa estrogen và progesterone [đây là hai hormone sinh dục nữ], có tác dụng ngăn cản sự rụng trứng, làm dày lớp màng nhầy cổ tử cung, ngăn cản tinh trùng bơi về phía tử cung để thụ tinh, làm biến đổi thành tử cung không thích hợp cho trứng làm tổ, do vậy mà có tác dụng tránh thai. Hiện nay trên thị trường có rất nhiều sản phẩm tránh thai hàng ngày, được chia thành hai loại: Vỉ 21 viên và vỉ 28 viên.
Ưu điểm của thuốc tránh thai hàng ngày
: Viên uống tránh thai là một phương pháp đơn giản, không làm cản trở hoạt động tình dục. Từ nhiều năm, thuốc đã được chứng minh hiệu quả nếu được uống đầy đủ và đúng cách, những trường hợp sử dụng thất bại thường liên quan đến việc sử dụng sai, đặc biệt là quên uống thuốc hàng ngày. Thuốc có hiệu quả tránh thai ngay từ những ngày đầu dùng thuốc, nếu bắt đầu dùng ngay từ đầu chu kỳ.
Một số tác dụng phụ có thể gặp khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày
Những tác dụng phụ không đòi hỏi phải ngừng sử dụng thuốc. Tuy vậy, có thể cần xem xét để đổi sang chế phẩm thuốc tránh thai khác cho phù hợp: - Buồn nôn, nhức đầu, tăng cân, bứt rứt, khó chịu, cảm giác nặng ở chân. - Tức nhẹ ở vú, ra máu giữa chu kì, giảm mức độ và độ dài kỳ kinh, chậm kinh hoặc mất kinh, thay đổi ham muốn tình dục. - Khó chịu ở mắt đối với người đeo kính áp tròng.2. Hướng dẫn uống thuốc tránh thai hàng ngày đúng cách
Đối với vỉ 21 viên Cách uống vỉ đầu tiên: 1 viên/ngày, từ ngày thứ 1 của chu kỳ kinh, liên tục suốt 21 ngày; nếu kinh nguyệt đã xảy ra trong vòng 5 ngày: uống viên đầu tiên vào ngày thứ 5 và tiếp tục 1 viên/ngày cho đến hết vỉ thuốc, dùng kèm bao cao su hoặc kiêng giao hợp trong 7 ngày đầu uống thuốc. Cách uống vỉ kế tiếp: Nghỉ 7 ngày sau khi uống hết vỉ đầu tiên, bắt đầu uống vỉ thứ 2 cho dù kinh nguyệt xuất hiện vào ngày nào.
Đối với vỉ 28 viên
Đối với vỉ 28 viên, ngoài 21 viên chứa hormon tránh thai còn có thêm 7 viên giả dược chứa đường hoặc sắt... chứ không chứa thành phần hormon. Sở dĩ có thêm 7 viên giả dược nhằm giúp người dùng uống thuốc liên tục, tránh quên thuốc. Cách sử dụng cũng giống như loại vỉ 21 viên: Uống viên thứ nhất vào ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt,
mỗi ngày 1 viên cho đến hết 28 viên của vỉ thứ nhất thì chuyển sang uống vỉ thứ hai... và cứ tiếp tục uống hết vỉ này thì sang vỉ khác.
3. Những lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày: Mặc dù không quy định giờ uống thuốc tối ưu cho bất cứ loại thuốc nào. Tuy nhiên, nên uống vào một thời điểm cố định trong ngày để tránh quên thuốc. Tốt nhất, nên uống thuốc vào buổi sáng, để trong trường hợp quên thuốc thì có thể uống bù một viên vào buổi chiều hoặc tối cùng ngày. Thuốc có thể uống cùng hoặc xa bữa ăn và cần nuốt nguyên viên. Nếu bệnh nhân muốn thay đổi giờ uống thuốc, nên bắt đầu thay đổi khi uống một vỉ thuốc mới [luôn thay đổi theo hướng tiến thời gian lên] với khoảng thời gian trì hoãn không vượt quá 12 giờ. Khi đi du lịch ở nước ngoài và có chênh lệch múi giờ, nên tiếp tục uống thuốc theo múi giờ của nước mình. Trong trường hợp không thể thực hiện được có thể thay đổi giờ uống thuốc, nên uống sớm hơn bình thường và không được uống muộn quá 12 giờ.
Nếu bạn đang điều trị bệnh lý khác hoặc đang sử dụng một số thuốc khác thì nên tham khảo ý kiến bác sĩ về việc uống thuốc tránh thai, vì một số nhóm thuốc khi dùng chung với thuốc tránh thai sẽ gây tương tác thuốc, thay đổi hiệu lực của thuốc tránh thai: Thuốc chống lao,
thuốc chống động kinh, kháng sinh penicillin, …. và các dẫn xuất, than hoạt và các chất hấp phụ khác, các thuốc chống trầm cảm loại 3 vòng, vitamin C, …, các loại hormon tuyến giáp, thuốc chống tăng huyết áp, thuốc nhuận tràng.4. Nếu quên uống thuốc hoặc nôn sau khi uống thì cần làm gì?
Nếu quên uống thuốc trong khoảng thời gian dưới 12 giờ so với giờ uống thuốc hàng ngày, cần uống ngay viên thuốc đã quên, kể cả trong trường hợp ngày hôm đó phải uống 2 viên, sau đó tiếp tục uống các viên khác theo đúng lịch định kỳ cho đến viên cuối cùng trong vỉ. Không cần sử dụng các biện pháp tránh thai
bổ sung trong những lần quan hệ tiếp theo. Nếu quên uống thuốc trong khoảng thời gian trên 12 giờ so với giờ uống thuốc hàng ngày, cần uống ngay viên thuốc đã quên, kể cả trong trường hợp ngày hôm đó phải uống 2 viên, sau đó tiếp tục các viên khác theo đúng lịch định kỳ cho đến viên cuối cùng trong vỉ.
Tuy nhiên, nếu đã quan hệ tình dục trong vòng 5 ngày trước khi quên, nên sử dụng dự phòng bằng một phương pháp
tránh thai khẩn cấp [nếu chưa vượt quá giới hạn sử dụng phương pháp này]. Trong vòng 7 ngày sau khi quên thuốc nên áp dụng đồng thời với biện pháp tránh thai cơ học [như dùng bao cao su].Thuốc tránh thai hàng ngày là biện pháp ngừa thai đơn giản và an toàn. Lợi ích tuyệt vời nhất của những viên thuốc tránh thai hàng ngày đó là giúp người phụ nữ có thể kiểm soát kế hoạch mang thai, lựa chọn thời điểm mang thai hợp lý và giảm thiểu tối đa tình trạng mang thai ngoài ý muốn. Tuy nhiên để thuốc phát huy tác dụng một cách hiệu quả, người sử dụng cần uống thuốc đều đặn và đúng cách, bên cạnh đó, nếu như bạn đang sử dụng đồng thời các thuốc khác thì nên tham khảo ý kiến bác sĩ để việc uống thuốc tránh thai được hiệu quả nhất mà không ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản sau này./.
Tổng hợp: Nông Nhung
Hợp tác chuyên môn