Một nhà máy thủy điện nhỏ ở Tây Nguyên . Ảnh: T.L
Mấy tuần qua, cũng đúng vào mùa World Cup, hàng ngàn ngư dân kêu trời vì ông điện cúp nên không sục khí được, khiến tôm chết và cơ nghiệp có thể đi toi; các doanh nghiệp thiệt hại rất lớn.
Tại Hà Nội, người ta nói cắt điện để sửa chữa chứ không phải do thiếu. Cũng có người nói Tập đoàn Điện lực Việt Nam [EVN] không chịu mua điện của các nhà máy khác không thuộc quyền quản lý của mình vì giá cao hơn của EVN, rồi bao nhiêu dự án điện chậm tiến độ nên không đủ điện.
Có quá nhiều lý do và lý do nào cũng có vẻ hợp lý. Nhưng lý do căn bản là do bản thân cách tổ chức ngành điện. Không cải tổ nó, tình hình không giải quyết được tận gốc rễ.
Từ độc quyền tự nhiên...
Hệ thống điện là hạ tầng cơ sở thiết yếu của đất nước. Hệ thống này có thể tạm phân ra làm 5 bộ phận:
[1] Các nhà sản xuất là các nhà máy điện; [2] bộ phận truyền tải điện quốc gia [là bộ phận mạng cao áp hoạt động tương tự như mạng giao thông quốc gia]; [3] các bộ phận bán lẻ điện [cho một cộng đồng, như một thành phố hay một tỉnh nhưng không nhất thiết được tổ chức theo lãnh thổ hành chính]; [4] các bộ phận mua bán điện trung gian [có thể là các tổ chức thuộc bộ phận [3], mua buôn-bán lẻ, hay tổ chức khác, hay thậm chí bộ phận [2] cũng có thể làm việc này]; và [5] bộ phận các hộ tiêu dùng [các gia đình, các doanh nghiệp và cơ quan, các hộ tiêu dùng lớn như nhà máy thép có thể mua với giá bán buôn].
Các nhà máy điện [1] sản xuất ra hàng hóa bán cho các bộ phận loại [3] hay [4], rồi các bộ phận đó bán lại cho bộ phận [5] là các hộ tiêu dùng. Nhưng điện phải được chuyển qua bộ phận truyền tải điện quốc gia [2], hay nói một cách hình ảnh là hệ thống giao thông quốc gia, rồi mới qua hệ thống đường nội đô hay địa phương của bộ phận [3] là các tổ chức bán lẻ để đến tay người tiêu dùng, bộ phận [5].
Tại một địa phương [thí dụ một xã, một quận], không thể xây dựng vài ba hệ thống đường dẫn điện và biến áp để người tiêu dùng có thể chọn lựa, vì như thế quá tốn kém. Như thế, các hệ thống bán lẻ [3] có sự độc quyền tự nhiên, khó dẹp bỏ. Các tổ chức này nên được phân tán và gắn với cộng đồng và do cộng đồng giám sát. Chúng là các công ty có độc quyền tự nhiên và nên được đối xử như vậy [thí dụ bằng một đạo luật riêng].
Hệ thống truyền tải quốc gia [2], giống như hệ thống đường cao tốc, vì lý do tương tự, cũng có tính độc quyền tự nhiên và các công ty vận hành hệ thống này phải được coi như các Cty công ích [thu đủ phí để bảo dưỡng và phát triển hệ thống].
Các nhà máy điện sản xuất ra điện và bán buôn cho các tổ chức thuộc nhóm [3], [4] hay trực tiếp cho hộ tiêu dùng lớn thuộc nhóm [5]. Nếu có vài ba người mua thuộc loại [4] thì các nhà máy điện có thể hoạt động theo cơ chế thị trường cạnh tranh. Còn nếu chỉ có một người mua thì cơ chế thị trường không hoạt động.
Cả bên bán lẫn bên mua đều phải trả phí vận tải cho hệ thống [2] theo tỷ lệ nào đó [và cũng phụ thuộc vào khoảng cách giữa bên bán và bên mua].
... đến đòi hỏi chẻ nhỏ EVN
Nếu nhìn nhận một cách đơn giản như vậy, có thể có vài gợi ý về cải tổ hệ thống như sau:
Bao cấp giá điện chính là khuyến khích ngược, làm lợi cho những người tiêu xài điện hoang phí. Giá thấp cũng không khuyến khích các nhà đầu tư xây dựng nhà máy mới, trang bị công nghệ mới, và tham gia vào hệ thống.
Các Cty sản xuất [1] hoàn toàn độc lập với tất cả các phần còn lại, hoạt động chủ yếu trên cơ chế thị trường cạnh tranh.
Hệ thống truyền tải quốc gia [2] hoạt động độc lập [có thể có vài Cty công ích hoạt động theo địa bàn địa lý]. Nó chăm lo cho hệ thống truyền tải, duy trì, nâng cấp, phát triển hệ thống này. Nó được nhà nước đầu tư và hoạt động trên cơ sở thu phí và, nếu hạ thấp được tổn thất thì, lợi nhuận của nó sẽ tăng lên.
Các hệ thống bán lẻ [3] hay trung gian [4] cũng hoạt động độc lập với các tổ chức [1] và [2] cũng như độc lập với nhau [tất nhiên chúng có quan hệ kinh doanh, mua bán hay cung ứng dịch vụ với nhau] và không nhất thiết gắn với các đơn vị hành chính.
Làm được như vậy, thì giá điện về cơ bản là giá thị trường và công việc can thiệp của nhà nước sẽ dễ hơn.
Đáng tiếc, hiện nay một mình EVN chiếm phần lớn lĩnh vực [1], toàn bộ lĩnh vực [2], [3] và [4]. Thế độc quyền này là nguyên nhân chính của các vấn đề, như hoạt động kém hiệu quả, tổn thất lớn và thiếu điện, dẫn đến phải cắt như cơm bữa như vừa xảy ra.
Giải pháp là phải chẻ nhỏ EVN ra, chứ không phải đẩy nó lên thành tập đoàn bao trùm tất cả. Chính vì sự độc quyền ấy mà EVN làm cao với các ông sản xuất điện khác dù là Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam hay Tập đoàn Than&Khoáng sản Việt Nam hoặc Tổng Cty Lắp máy Việt Nam.
Đồng thời với việc tách EVN cũng cần để giá điện sát giá thị trường, do thị trường điều tiết là chính [giữa các tổ chức [1], [3]-[4] và [5]]. Giá điện thấp khiến các hộ tiêu dùng ít có khuyến khích để tiết kiệm điện, không chịu khó đổi mới công nghệ và sử dụng điện không hiệu quả và, như thế, càng dẫn đến thiếu điện. Bao cấp giá điện chính là khuyến khích ngược, làm lợi cho những người tiêu xài điện hoang phí.
Cải tổ hệ thống điện tuy là việc phức tạp nhưng là cách chữa bệnh tận gốc và, vì thế, là việc không thể trì hoãn.
Mất điện là sự cố không thể lường trước được, dù ở nông thôn hay các thành phố lớn. Bởi khả năng truyền tải điện bị quá tải dòng điện sẽ bị cúp điện. Vậy những tình huống cắt điện không báo trước như này liệu có ảnh hưởng như nào đến đời sống chúng ta. Mời bạn đọc cùng Bình Minh đơn vị cung ứng máy phát điện Hyundai số 1 thị trường tìm hiểu về những ảnh hưởng do mất điện nhé!
Hình ảnh minh họa bị mất điện
Ảnh hưởng của mất điện đến các thiết bị điện trong gia đình.
Khi mất điện đột ngột tức là điện áp ngay lập tức giảm xuống còn 0V. Nguyên nhân chính gây ra việc này có thể là do công ty điện lực cắt điện, cũng có thể do sự cố quá tải làm nhảy aptomat, sự cố đứt, chạm chập trên đường dây dẫn điện. Thông thường việc quá tải dòng diện cũng xảy ra các sự cố làm mất điện như nóng chảy đường dây…
Khi sự cố này xảy ra các thiết bị điện tử ngừng hoạt đột ngột, đặc biệt là với máy tính đang sử dụng khi bị ngừng đột ngột sẽ làm ảnh hưởng đến dữ liệu phần mềm và các dữ liệu đang được ghi sẽ bị lỗi. Không chỉ vậy nó còn khiến máy tính có thể bị treo, đơ và lỗi, đây có lẽ là sự cố ai trong chúng ta cũng đã gặp phải khi sử dụng laptop nhưng tháo pin ra khỏi máy cắm trực vào nguồn… Nếu nhiều lần bị cắt điện đột ngột như vậy sẽ làm giảm tuổi thọ của các thiết bị điện. Khi mất điện sẽ gây ra một số hậu quả và ảnh hưởng đến thiết bị điện như sau:
Tăng áp đột ngột
Là hiện tượng điện áp tăng cao đột ngột trong thời gian rất ngắn. Nguyên nhân chính gây ra hiện tượng này có thể là so sét đánh, sét lan truyền ra các đường dây điện, hay việc tăng cường thiết bị phát điện hòa vào điện lưới, hay các sự cố trên đường dây truyền tải điện. Nhưng có lẽ đa phần là do hoạt động đóng ngắt các thiết bị phụ tải trên đường dây điện sinh ra. Việc điện áp tăng cao đột ngột rất dễ làm hư hỏng các thiết bị điện. bởi khi áp tăng đột ngột làm làm cho dòng điên tăng lên đột ngột đồng thời khiến nhiệt độ dây dẫn tăng lên.
Giảm áp đột ngột
Là hiện tượng điện áp giảm đột ngột trong thời gian rất ngắn. Nó khiến cho dữ liệu bị lỗi, hư phần cứng, đèn bị chớp nháy, thiết bị tắt vì không đủ điện cung cấp. Nguyên nhân chính là do cắt giảm, sự cố ở trạm máy phát, các sự cố trên đường dây truyền tải điện, nhưng đa số là do đóng ngắt các thiết bị phụ tải trên đường dẫn điện sinh ra. Nếu ở những nơi mà điện áp không ổn định thì ta cần phải sử dụng ổn áp để bảo vệ các thiết bị điện.
Biến tần
Là hiện tượng thay đổi tần số so với tần số ổn định. Nguyên nhân chính là do máy phát điện không ổn định, do chất lượng nguồn điện không được đảm bảo…
Việc này diễn ra thường xuyên có thể khiến cho các thiết bị điện bị hư hỏng, hoạt động không ổn định còn có nguy cơ gây ra cháy nổ. Có lẽ hậu quả của hiện tượng này chúng ta đã gặp rất nhiều trong đời sống. Chỉ một chút bất cẩn cũng có thể mang nguy hại đến cho chúng ta rồi đúng không nào?
Nhiễu trên đường dây
Nguyên nhân gây ra hiện tượng này là do các tần số cao xuất hiện trong nguồn điện gây ra bởi EMI, các nguồn phát ra sóng hài như biến thế, mô tô điện,… Hiện tượng này diễn ra âm thầm mà rất khó phát hiện, nó có thể sinh ra nhiệt cao và gây hư hỏng thiết bị, hỏa hoạn và nguy cơ cháy nổ cao,…
Ảnh hưởng của mất điện đến sinh hoạt đời sống của chúng ta
Tại các tòa nhà hay chung cư khi thang máy bị mất điện đột ngột, không thể hoạt động một cách bình thường xuất hiện ở nhiều nơi, ảnh hưởng tiêu cực tới chính quá trình sử dụng thang máy của mỗi người. Vấn đề này có thể gây ra nhiều phiền phức, có những tác động tiêu cực tới chính chất lượng thang máy, an toàn cho người dùng và độ bền bỉ cần thiết của thiết bị.
- Thang máy bị mất điện đột ngột trước tiên ảnh hưởng tới người dùng thiết bị. Nguồn điện bị mất khiến cho quá trình vận hành của thiết bị không thực hiện được đầy đủ, từ đó khiến quá trình ứng dụng thang máy không diễn ra liên tục như chúng ta mong muốn. Việc thang máy hoạt động không ổn định sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới các hoạt động thường ngày của mỗi người.
Sự cố kẹt thang máy khi mất điện
- Thang máy đang vận hành bị mất điện đột ngột có thể khiến cho người dùng bị mắc kẹt bên trong, tình trạng kẹt thang gây ra những nguy hiểm, những mối nguy hại mà chúng ta hoàn toàn không mong muốn như khó thở ngạt thở thậm chí có thể gây tử vong nếu như không được sửa chữa kịp thời.
Ví dụ như sự cố mất điện tạm thời xảy ra tại chung cư Mỹ Sơn Tower [62 Nguyễn Huy Tưởng, Thanh Xuân, Hà Nội] khiến cho hệ thống thang máy của tòa nhà bị ngưng hoạt động, nhiều người bị mắc kẹt ở bên trong. đây là sự kém hiểu biết của chủ đầu tư khi không lắp đặt hệ thống dự trữ và cung cấp điện.
Hay từ các nguồn tin nước ngoài cho biết mạng lưới tàu điện ngầm thành phố Athens cho biết người dân đã được yêu cầu rời khỏi ga tàu sau khi mất điện gây ảnh hưởng đến 1/4 số tàu đến từ Syntagma – ga điện ngầm chính tại trung tâm thủ đô. Nhiều khu vực của hệ thống tàu điện ngầm đã bị ảnh hưởng, trong khi ga Syntagma phải đóng cửa. Đèn giao thông cũng không hoạt động tại một số khu vực của thành phố. Lực lượng cứu hỏa đã nhận được hàng trăm cuộc gọi của những người dân bị mắc kẹt trong thang máy.
Một số giải pháp khắc phục sự cố mất điện
Để khắc phục sự cố mất điện đột ngột này, EVN khuyến cáo mọi người nên sử dụng máy phát điện với công suất đầy đủ. Đảm bảo có thể tải hết được các thiết bị tại các chung cư, toàn nhà, hay văn phòng làm việc. Tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra.
Để lựa chọn các dòng máy phát điện an toàn và thân thiện với người dùng EVN khuyên mọi người nên tìm đến mua máy phát điện tại các cơ sở cung cấp máy phát điện chính hãng chất lượng. Tránh tiền mất tật mang khi mua phải thiết bị máy phát điện kém chất lượng không rõ nguồn gốc.
Mua ngay máy phát điện giá gốc – Cam kết giá thành cạnh tranh so với các đơn vị khác trên thị trường
Ngoài chất lượng sản phẩm luôn được ưu tiên hàng đầu thì máy phát điện do Bình Minh trực tiếp nhập khẩu nguyên chiếc – phân phối – bảo hành. Hoàn toàn không qua bất cứ trung gian thương mại nào, do đó chúng tôi tự tin mang đến cho quý khách hàng những sản phẩm chất lượng với giá tốt nhất trên thị trường. So với việc mua máy phát điện tại các cửa hàng trung gian thương mại, quý khách sẽ tiết kiệm chi phí khá là nhiều.
Là địa chỉ được khách hàng lựa chọn và tin dùng số 1 thị trường. Bình Minh tự hào mang đến cho khách hàng những sản phẩm máy phát điện tốt nhất cả về giá thành lẫn chất lượng. Chúng tôi cam kết bảo hành chính hãng, máy nhập khẩu đồng bộ 100% nguyên chiếc, cung cấp đầy đủ giấy tờ CO, CQ, thư của hãng.
Ngoài máy phát điện Hyundai bạn có thể tham khảo các dòng máy phát điện nhập khẩu khác như: máy phát điện Kubota, máy phát điện cummins, máy phát điện Doosan, máy phát điện Perkins, máy phát điện Denyo,… tại website mayphatnhapkhau.vn. Ngoài ra, bạn có thể liên hệ tới HOTLINE 0982 815 855 – 0941 055 829 để tư vấn chi tiết hơn về các dòng máy phát điện đang quan tâm. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết!