Tại sao lại tạo ra adware

Adware là một dạng phần mềm, công cụ liên quan đến quảng cáo, nó sẽ hiển thị quảng cáo cho bạn xem, nhưng có nhiều trường hợp adware lén hiển thị một số thứ về quảng cáo mà không có sự đồng ý của bạn, thậm chí lén cài một số thứ vào điện thoại hoặc máy tính của bạn nữa. Adware là cái mà bạn nên đề phòng, dù đang dùng điện thoại hay máy tính.

Đây là adware được làm ra với tiêu chuẩn đạo đức tốt ???? Adware dạng này thường yêu cầu bạn xem quảng cáo để đổi lại một số lợi ích khác như được dùng phần mềm miễn phí, được xem video miễn phí… Bên hiển thị quảng cáo được tiền, còn bên cung cấp phần mềm thì có thêm người dùng mới và họ có tiềm năng bán được thêm nhiều dịch vụ khác về sau.

Adware thiện lành thường không có hại, vì nó sẽ nói cho bạn biết tất cả mọi thông tin, thông báo cho bạn về các dữ liệu mà hệ thống quảng cáo sẽ thu thập, cũng như hiển thị cho bạn biết những gì sắp được cài lên máy của bạn. Adware thiện lành cũng có thể cho phép bạn điều chỉnh một số thiết lập liên quan đến quyền riêng tư.

Dạng này rất thường gặp trên Internet, và nó chính là thứ mà người ta nghĩ tới khi nhắc đến khái niệm “adware”. Adware xấu sẽ lén làm rất nhiều thứ mà không có sự đồng ý của bạn, ví dụ như:

  • Lén cài thanh công cụ mới vào trình duyệt (dạo này thì ít thấy rồi)
  • Lén thiết lập trang web mặc định cho trình duyệt của bạn
  • Lén đổi trình tìm kiếm mặc định trên máy tính của bạn
  • Lén hiển thị quảng cáo dù bạn đang không chạy một app nhất định (thường thấy trên Android)
  • Lén add một lịch biểu mới vào ứng dụng lịch rồi hiển thị các quảng cáo dưới dạng sự kiện (thường thấy ở iOS, nếu bạn bị tình trạng này)
  • Trình duyệt thỉnh thoảng load trang lạ mà bạn không biết nó là gì
  • Hiển thị quảng cáo liên tục trên trình duyệt hoặc trong một số phần mềm bạn đang dùng
  • Tự động mở nhiều tab lạ
  • Tự động chơi video hoặc các đoạn âm thanh

Tại sao lại tạo ra adware

Những thứ này rất phiền toái khi sử dụng, và nặng hơn thì adware có thể làm chậm máy tính của bạn.

Ví dụ, 1-Click PDF được giới thiệu như là phần mềm chuyển đổi định dạng file, nhưng thực ra nó là adware xấu. Nó sẽ thay đổi setting trình duyệt, hiển thị quảng cáo trong các cửa sổ popup khó chịu, tự động chuyển hướng trang web bạn đang xem, và thu thập dữ liệu của bạn nữa.

Trên Android, từng có nhiều app hình nền nhưng thực chất là adware xấu, nó hiển thị quảng cáo khắp nơi và làm cho máy chậm đi thấy rõ, mà thường chủ nhân không biết vì sao.

Trước tiên bạn cần nhận thức về adware cái đã, và những nơi mà chúng thường xuất hiện. Về adware thì bạn đọc topic này xong là đã hiểu rồi, còn những nơi mà adware thường xuất hiện là:

  • Trên các trang web đen, web độc hại, web mời gọi tải phần mềm
  • Bị nhúng trong các đường link, che giấu bởi việc download một app nào đó nghe có vẻ rất xịn
  • Bị nhúng trong các file gửi qua email

Tại sao lại tạo ra adware

Khi bạn thấy những thông báo xuất hiện, hãy đọc kĩ chúng là gì, đừng vội nhấn OK hay Đồng ý. Cách đây ít hôm mình đang lướt web trên iPad bỗng thấy thông báo “Cho phép trang web xxx thêm vào sự kiện lịch của bạn hay không”. Nếu xớn xác nhấn OK thì máy sẽ bị dính adware quảng cáo thông qua lịch rồi. Mình cũng từng thấy một số link kêu tải phần mềm, nhưng cách làm giao diện của web khiến bạn nhầm lẫn và tải về một phần mềm quảng cáo nào đó.

Với máy tính, bạn cũng cần bật một trình chống virus nào đó, ví dụ Windows Dendener chẳng hạn. Những phần mềm này có một cơ sở dữ liệu các phần mềm mã độc liên tục được cập nhật, trong đó cũng có danh sách các adware độc hại. Nếu scan máy tính mà thấy các adware đó, phần mềm chống virus sẽ tự động gỡ bỏ chúng giùm bạn. Thậm chí một số công cụ còn chặn việc cài đặt adware trước khi chúng kịp gây hại cho bạn.

Với email, hãy đọc kĩ tên người gửi, người nhận trong trường hợp email bạn nhận có đính kèm file. Hãy xem thật kĩ địa chỉ email người gửi xem có bị giả mạo gì hay không, và hãy chắc chắn rằng người gửi đó thật sự đang gửi file cho bạn.

Hãy đọc các review về app trước khi tải về. Bạn thấy một app trên Play Store chưa chắc là nó an toàn. Google đã từng phải gỡ bỏ nhiều app vì có nhúng mã độc bên trong. Ngoài ra, đừng cài app từ nguồn bên ngoài, chỉ cài từ Play Store mà thôi để tránh việc bị lừa cài adware. Và cũng có nhiều app tương tự nhau xuất hiện trong các cửa hàng app hiện na,y, cả Android và iOS. Bạn hãy đọc kĩ tên app trước khi tải, kẻo nhầm đấy.

Nhiều trang web hiển thị các thông báo chúng mừng dạng: “Bạn là người may mắn trúng giải 5 triệu đồng” hoặc “Chúc mừng bạn đã được Google tặng quà”… Mấy cái dạng này thường là lừa đảo hết, ngoài chuyện bị thu thập thông tin, bị trộm tài khoản thì bạn còn có khả năng bị dính adware nữa. Nên phải hết sức cẩn thận khi thấy các thông báo dạng này nha.

Tại sao lại tạo ra adware

Bạn phải hết sức cẩn thận trước khi click, download hay cài các app. Và đừng nghĩ rằng mình dùng iPhone, MacBook là an toàn, chúng vẫn có thể bị tấn công y như máy tính Windows, điện thoại Android vậy. Hãy thực hành những cài mình ghi trong phần “Làm sao để phòng tránh adware" một cách thường xuyên, trở thành thói quen của bạn luôn. Phòng bệnh hơn chữa bệnh, chứ dính adware rồi thì phiền lắm, việc gỡ bỏ mỗi loại mỗi khác nhau, chưa kể các adware rất xấu có thể nhúng sâu vào hệ thống và rất khó gỡ.

Bài này mình tham khảo của Makeuseof, kết hợp với kinh nghiệm của riêng mình. Hi vọng anh em thấy hữu ích.