“Yến sào là gì?” hoặc “Tại sao gọi là yến sào?” hai câu hỏi trên không khó để bắt gặp, mặc dù ngày nay yến sào đã được sản xuất và sử dụng phổ biến. Hãy cùng Yến sào Yersin tìm hiểu hết bài viết dưới đây bạn sẽ giải đáp được thắc mắc của mình và bổ sung thêm cho mình một kiến thức hay mới.
1. Yến sào là gì? Tại sao gọi là yến sào?
Từ rất lâu, yến sào là một loại cao lương mỹ vị chuyên phục vụ vua chúa trong cung đình. Vì chúng có hàm lượng dinh dưỡng cao, đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe người dùng. Theo tài liệu về ẩm thực cung đình xưa yến sào cùng với nem công, chả phượng, da tay ngưu, bàn tay gấu, gân nai, môi đười ươi và thịt chân voi được gọi là “Bát Trân” là 8 món ăn quý hiếm chỉ dành riêng cho Vua chúa và các quan cấp cao trong triều đình.
Yến sào chính là tổ của chim yến, được loài chim yến tạo ra từ nước bọt dưới lưỡi. Chúng làm tổ bằng cách tiết ra nước bọt bám vào các vách đá, nước bọt của chim yến rất đặc biệt vì khi được tiết ra gặp không khí bên ngoài chúng sẽ tự đông cứng lại. Cấu trúc tổ yến được hình thành từ các sợi nước bọt xếp chống lên nhau, như hình cái bát dính vào vách của hang đá. Chim yến thường làm tổ trong khoảng thời gian từ cuối tháng 3 đến đầu tháng 5, và cần 1 tháng để tổ yến được hoàn thiện.
Tại sao gọi là yến sào?
Có thể thấy từ “sào” trong “yến sào” được người nhiều người thắc mắc không biết nó có ý nghĩa gì mà lại được ghép chung với từ “yến” như vậy. Thì trong từ Hán – Việt xưa từ “sào” được hiểu như là “tổ hoặc ổ”. Nó củng là từ mà ngày xưa người ra thường hay dùng để biểu thị hình ảnh của các tổ chim khác. Còn từ “yến” thì lại quá đơn giản chắc nhiều người củng biết từ “yến” biểu thị cho loài chim yến. Như vậy có thể hiều một cách đơn giản “yến sào” có nghĩa là tổ của loài chim yến.
Nếu chỉ đưa ra đáp án của 2 câu hỏi “yến sào là gì?” và “tại sao gọi là yến sào” thì quá đơn giản. Chúng tôi muốn sau khi bạn đọc hết bài viết này, sẽ có thêm một kiến thức rộng lớn về yến sào. Sau khi biết được yến sào là gì thì chúng ta hãy cùng tìm hiểu thêm nguồn gốc lịch sử, quá trình tạo và thu hoạch, tại sao gọi là là yến sào?…
2. Nguồn gốc lịch sử yến sào
Hiện nay nhiều người còn lầm tưởng yến sào có nguồn gốc lịch sử từ Nha Trang – Việt Nam, vì cụm từ “yến sào Nha Trang” quá phổ biến trên các phương tiện truyền thông quảng cáo. Chính xác là theo nhiều nguồn ghi chép lịch sử thì yến sào được phát hiện đầu tiên tại vùng Trung đảo Java [hiện tại là Indonesia] do một người đàn ông vô tình tìm thấy, lúc này yến sào vẫn chưa được đưa vào thành thực phẩm. Sau này Trung Quốc mở rộng giao thương đến Indonesia buôn bán và trao đổi với người dân lượng lớn yến sào từ Indonesia, rồi trở thành quốc gia đầu tiên chế biến yến sào thành nhiều món ăn ngon phục vụ trong triều đình.
Lịch sử phát triển yến sào tại Việt Nam
Đến đời nhà Nguyễn, yến sào bắt đầu xuất hiện vào thời kỳ trị vị của Vua Tự Đức. Lúc này các Quan lại thường đưa yến sào vào cung để tiến Vua, rồi dần trở thành món ăn quý tộc mang đẳng cấp hoàng gia. Trải qua hàng ngàn năm lịch sử cho đến nay yến sào vẫn giữ được vị thế của mình là một thực phẩm quý giá với giá thành đắt đỏ.
3. Quá trình tạo và thu hoạch yến sào
Như đã nói ở trên phần trả lời cho câu hỏi yến sào là gì thì các bạn đã biết được yến sào chính là tổ yến được làm từ nước bọt của chim yến. Đây củng là tổ chim duy nhất có thể làm thành thực phẩm vì phần lớn các loài chim thường làm tổ bằng lông, cỏ lá, hoặc bằng rơm rạ.
Quá trình tạo tổ của loài chim yến
Chim yến có một tập tính rất đáng trân trọng đó là chung thủy rất cao, chúng chỉ bắt cặp với một con khác giới cho đến khi một trong hai con chết. Sau khi bắt cặp chúng sẽ xây tổ và sinh sản mỗi năm một lần. Trong lúc sinh sản chim trống phải đi kiếm thức ăn, chim mẹ ở tổ phụ trách ấp trứng.
Thời gian từ cuối tháng 3 đến đầu tháng 5 chính là mùa sinh sản của loài chim yến. Lúc này sau khi xây xong tổ bằng cách tiết nước bọt, chim yến giao phối rồi đẻ trứng [mỗi lần như vậy tầm 2 trứng], yến mẹ sẽ ấp trứng cho đến khi yến non nở ra.
Thu hoạch yến sào
Có 3 thời điểm để thu hoạch tổ yến, mỗi thời điểm sẽ cho ra tổ yến các đặc điểm khác nhau, và còn tuy vào người thu hoạch muốn thu vào thời điểm nào trong 3 thời điểm dưới đây:
- Thời điểm thứ 1: Khi cặp chim yến vừa xây tổ xong, yến mẹ chưa kịp đẻ trứng. Nếu thu hoạch tổ thời điểm này thì tổ yến sẽ nhỏ nhưng không bị lẫn tạp chất. Lúc này cặp chim yến phải nhanh chóng làm một tổ mới để kịp đẻ trứng.
- Thời điểm thứ 2: Thời điểm này là lúc trứng dang được ấp trên tổ chưa kịp nở, lúc này tổ yến sẽ to hơn ở thời điểm 1 nhưng nếu bạn thu hoạch tổ yến lúc này thì chim mẹ không còn chổ để ấp trứng thành yến non nữa, đồng nghĩa với việc sẽ giảm số lượng yến sau nay.
- Thời điểm thứ 3: Là thu hoạch tổ yến khi yến con đã rời tổ, lúc này tổ yến có khối lượng lớn nhất trong 3 thời điểm thu hoạch yến sào và đương nhiên sẽ không ảnh hưởng tới số lượng loài yến như thời điẻm thứ 2. Tuy nhiên tổ yến lúc này bị lẫn với nhiều tạp chất như do thức ăn và chất thải trong quá trình nuôi yến con phát triển để lại.
Video dưới đây giới thiệu đến các bạn hệ thống nuôi chim yến của Yến sào Yersin và quá trình thu hoạch tổ yến tọa lạc tại thành phố Phan Thiết – Bình Thuận.
4. Một số thông tin bạn cần biết về yến sào
Thành phần dinh dưỡng có trong yến sào là gì?
Yến sào hay còn gọi là tổ yến được tạo ra từ nước dãi của loài chim yến, hoàn toàn được tạo ra một cách tự nhiên không có tác động hay chăm sóc từ con người. Chính vì sự thuần khiết như vậy, yến sào mang lại nguồn dinh dưỡng tự nhiên cao.
Theo các tài liệu được các chuyên gia nghiên cứu và đưa ra kết quả trong yến sào có chứa hơn 30 nguyên tố vi lượng khác nhau. Protein là thành phần chủ yếu của tổ yến, ngoài ra yến sào còn chứa tất cả các axit amin cần thiết cho cơ thể.
Một số thành phần có thể kể đến có trong yến sào như:
- Trong yến sào phần lớn là protein chiếm đến 55% [tùy thuộc vào đặc điểm của, môi trường sinh sống của loài yến mà chỉ số protein có thể khác nhau]
- Các nguyên tố vi lượng: Br, Cu, Ca, Na,…
- Một số loại axit amin thiết yếu cho cơ thể: Lysine, Proline, Serine, Crystine,…
Có thể thấy lợi ích của yến sào đem lại cho người dùng rất lớn, nhưng không phải ai sử dụng chúng củng tốt. Bởi tổ yến có thể gây ra một số dị ứng, nặng hơn là sốc phản vệ ảnh hưởng đến tính mạng người dùng.
Những lưu ý cần biết khi sử dụng yến sào là gì?
Không phải cứ mua yến về ăn là tốt cho sức khỏe, mà bạn cần tim hiểu cách dùng yến sào hiệu quả. Chưng cất là cách chế yến sào giữ lại được nhiều dưỡng chất tốt cho cơ thể nhất, không nấu yến sào trực tiếp hoặc đun sôi yến sào trên 100 độ C. Nhiệt độ là yếu tố rất quan trọng trong chưng cất yến, nó ảnh hưởng trực tiếp đến các lượng chất có trong yến sào.
Nhiệt độ thích hợp nhất để chưng cất yến là 80 – 90 độ C. Để đảm bảo được nhiệt độ thích hợp thì bạn hãy trang bị nhiệt kế kiểm soát theo dõi nhiệt độ trong nấu ăn, và chưng cất yến trong các nồi chưng chuyên dụng.
Đặc biệt lưu ý những người đang mắc các bệnh lý như tiểu đường và viêm tụy cần phải hỏi ý kiến của bác sĩ điều trị hoặc hạn chế dùng yến sào.
Cảm ơn bạn đã dọc hết bài viết. Chúng tôi mong rằng những nội dung trên sẽ giúp bạn giải đáp được các thắc mắc “yến sào là gi?, “tại sao gọi là yến sào?” và biết một số kiến thức thú vị khác về yến sào. Yến sào Yersin là thương hiệu yến có tiếng đến từ thành phố Phan Thiết được nhiều khách hàng tin dùng. Cung cấp đầy đủ từ yến thô, yến tinh chế và yến chưng sẵn có giá trị dinh dưỡng cao, phù hợp cho tất cả mọi người cần bồi bổ sức khỏe.