Soạn văn 9 khúc hát ru những em bé năm 2024

Soạn bài Khúc hát ru những đứa trẻ lớn trên vai mẹ. Câu 3. Em hiểu như thế nào về hai câu thơ 'Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi/ Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng'? Phân tích tình cảm của mẹ với con trong câu thơ thứ hai?

ND chính

- Trong gian nan, vất cả của cuộc sống ở chiến khu, người mẹ càng dành cho con tình yêu thương thắm thiết, càng ước mong con mau lớn khôn, khỏe mạnh, trở thành công dân của một đất nước tự do.

- Nguyễn Khoa Điềm đã thể hiện tình yêu thương con gắn với lòng yêu nước, với tinh thần chiến đấu của người mẹ miền tây Thừa Thiên qua bài thơ.

Câu 1

Câu 1 (trang 154 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)

Bài thơ là lời hát ru cho những đứa trẻ dân tộc Tà-ôi 'lớn trên vai mẹ' ở khu vực chiến khu Tri - Thiên trong thời gian kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra gay gắt. Lời hát ru gồm ba phần, mỗi phần có hai đoạn thơ, đều bắt đầu bằng lời ru của tác giả, kết thúc bằng lời ru của mẹ: 'Em cu Tai… đừng rơi lưng mẹ' rồi kết thúc bằng lời ru trực tiếp của người mẹ: 'Ngủ ngoan a-kay ơi…' (bốn câu). Mỗi lời ru trực tiếp của người mẹ được ngắt nhịp đều đặn ở giữa dòng thơ. Theo em, việc lặp lại này và cách ngắt nhịp như thế có tác dụng tạo nên âm điệu như thế nào cho lời ru, có liên quan đến tình cảm của bài thơ không?

Lời giải chi tiết:

- Bài thơ có 3 phần, mỗi phần có hai đoạn thơ đều mở đầu bằng lời ru của tác giả, kết thúc bằng lời ru của mẹ.

- Điệu hát ru vừa có sự lặp lại vừa có sự phát triển qua ba phần thơ. Cách lặp đi lặp lại và cách ngắt nhịp như thế tạo ra âm điệu dịu dàng của lời ru, gợi vẻ êm đềm của chiếc nôi đưa. Mặc dù có sự lặp lại, nhưng mỗi phần thơ cũng có sự phát triển. Giọng điệu ấy thể hiện một cách rõ nét tình cảm thiết tha, trìu mến của người mẹ dành cho con, mong con lớn khôn, khỏe mạnh, trở thành công dân tự do của đất nước độc lập, thống nhất.

Câu 2

Câu 2 (trang 154 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)

Phân tích hình ảnh người mẹ Tà-ôi trong bài thơ. (Gợi ý: Qua từng đoạn thơ, người mẹ được miêu tả trong những công việc gì, hoàn cảnh nào? Tìm những chi tiết, hình ảnh thể hiện sự vất vả, gian khổ của người mẹ trong chiến khu)

Lời giải chi tiết:

Người mẹ Tà Ôi ru con ngủ, nhưng đồng thời mẹ thực hiện các công việc của cuộc kháng chiến, của cuộc cách mạng. Mẹ ru con trong khi mẹ giã gạo nuôi bộ đội. Mẹ ru con khi mẹ cắt bắp. Mẹ ru con trong khi mẹ chuyển lán, đi trước rừng, trực tiếp tham gia chiến đấu chống giặc Mỹ. Tình thương con luôn kết hợp với tình thương dành cho bộ đội, dân làng và tình yêu quê hương. Chính điều đó đã làm nên nét vĩ đại của người mẹ Tà Ôi.

Câu 3

Câu 3 (trang 154 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)

Em hiểu thế nào về hai câu thơ 'Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi/ Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng'? Phân tích tình cảm của mẹ với con trong câu thơ thứ hai?

Lời giải chi tiết:

Hai câu thơ này không chỉ sử dụng phép so sánh mà còn sử dụng phép ẩn dụ. Mặt trời của bắp ấy chính là mặt trời của vũ trụ mang lại ánh sáng và sự sống cho tất cả loài. Còn 'Mặt trời của mẹ' chính là con. Con là mặt trời của cuộc đời mẹ. Con mang đến ánh sáng, nguồn sống tinh thần cho mẹ, con là một mặt trời nhỏ bé gần gũi và thân thương ngay trên lưng mẹ. Con là điều cần thiết với cuộc đời mẹ xiết bao! Hình ảnh này mô tả sâu sắc tình cảm của người mẹ dành cho con.

Câu 4

Câu 4 (trang 154 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)

Từ các khúc ru, em cảm nhận tình cảm của người mẹ với con như thế nào? Nhận xét mối liên hệ giữa lời ru trực tiếp của người mẹ với hoàn cảnh, công việc mà mẹ đang làm trong từng đoạn thơ, về sự phát triển của tình cảm và hy vọng của mẹ qua ba khúc ru.

Lời giải chi tiết:

Qua khúc ru, ta thấy tình cảm của mẹ dành cho con là tình yêu đậm đà và to lớn. Mẹ yêu con, mong con trưởng thành, mong con sống trong hòa bình. Tình yêu của mẹ biến thành những lời ru với những ước mơ ngọt ngào.

- Mẹ giã gạo nên mẹ mơ con lớn 'Vung chầy lún sân' giã những hạt gạo trắng ngần.

- Mẹ giã gạo nên mẹ mơ con lớn 'Vung chầy lún sân' giã những hạt gạo trắng ngần.

- Mẹ đưa con ra trận nên mẹ mơ thấy Bác Hồ, nghĩa là mơ thấy đất nước thống nhất, Bắc Nam hòa bình và 'Mai sau con lớn làm người tự do'.

Tình cảm và mong ước của người mẹ ngày càng lớn lao, đi từ cá nhân tới cộng đồng, từ quê hương tới toàn quốc.

Câu 5

Câu 5 (trang 155 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)

Em thấy tình yêu thương của mẹ dành cho con liên quan đến những cảm xúc nào? Em hiểu như thế nào về những ước mong và ý chí của nhân dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ qua các khúc ru?

Lời giải chi tiết:

Tình yêu thương của mẹ dành cho con liên kết với tình yêu đất nước, tình yêu bộ đội, tình yêu cộng đồng. Tình cảm cá nhân và tình cảm chung hòa quyện với nhau. Ước mong của mẹ cũng là ước mong cho con, cho làng, cho đất nước, mong con lớn giã gạo nuôi bộ đội, mở rộng ruộng đất nuôi làng và cầm súng ra trận, cả gia đình ra trận, cả đất nước ra trận. Vì độc lập tự do của dân tộc. Mẹ là mẹ chiến sĩ, mẹ là chiến sĩ, mẹ là người mẹ Việt Nam anh hùng.

Luyện tập

(trang 155 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)

Nhận xét về ý nghĩa của miêu tả trong bài thơ đối với việc thể hiện cuộc sống của người dân ở chiến khu Trị - Thiên thời kháng chiến chống Mỹ.

Lời giải chi tiết:

Miêu tả trong bài thơ làm cho hình ảnh cuộc sống của người dân ở chiến khu Trị - Thiên trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ trở nên sinh động hơn:

\=> Họ cống hiến lao động, sản xuất để phục vụ cho cuộc chiến, vượt qua gian khó, khó khăn: 'mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội', 'mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi', ' mẹ đang tỉa bắp trên núi Ka-lưi', 'lưng núi thì to mà lưng mẹ nhỏ'

\=> Họ tham gia vào cuộc chiến đấu bảo vệ quê hương, họ cầm súng chiến đấu: 'mẹ đang chuyển lán, mẹ đi đạp rừng', 'anh trai cầm súng, chị gái cầm chông', 'mẹ địu em đi để giành trận cuối'.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc và tăng trải nghiệm khách hàng. Mọi ý kiến đóng góp xin vui lòng liên hệ tổng đài chăm sóc: 1900 2083 hoặc email: [email protected]