Sau tiêm vaccine bao lâu thì cho con bú được

Có nên tiêm mũi 2 vaccine COVID-19 nếu phát hiện có thai?

Sữa mẹ từ lâu đã được biết đến là có tác dụng bảo vệ trẻ sơ sinh chống lại nhiều bệnh nhiễm trùng. Các kháng thể đã được tìm thấy trong sữa mẹ của những phụ nữ được tiêm phòng cúm và ho gà khi đang mang thai. Do vậy, một số nhà khoa học đã nghiên cứu xem điều này có đúng với những bà mẹ được tiêm phòng COVID-19 khi đang cho con bú hay không. Kết quả ban đầu cho thấy vaccine COVID-19 tạo ra phản ứng miễn dịch với protein đột biến SARS-CoV-2.

Nghiên cứu từ Hoa Kỳ - kháng thể IgG có thể bảo vệ trẻ sơ sinh

Mới đây, các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng nhiễm trùng tự nhiên cũng có thể tạo ra các kháng thể trung hòa ở phụ nữ cho con bú, kháng thể này vẫn tồn tại trong sữa đến 10 tháng. Nghiên cứu do Trường Y Icahn tại Bệnh viện Mount Sinai ở New York, Hoa Kỳ cho thấy các kháng thể trong sữa mẹ - Immunoglobulin A (IgA) - với các kháng thể Immunoglobulin G (IgG) trong máu và dịch ngoại bào.

Nghiên cứu được trình bày tại Hội nghị chuyên đề về Nuôi con bằng sữa mẹ và cho con bú lần thứ 15. Theo kết quả nghiên cứu, các kháng thể IgG bảo vệ này không chỉ có thể bảo vệ trẻ sơ sinh, mà các kháng thể cũng có xu hướng bảo vệ những người bệnh nặng COVID-19.

Kháng thể IgG: là một trong 05 loại globulin miễn dịch có bản chất là glycoprotein được cơ thể tạo ra để bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh. Hệ miễn dịch của cơ thể gồm 05 loại kháng thể: IgG, IgA, IgM, IgE và IgD. Trong đó, IgG là loại kháng thể có tỷ lệ cao nhất (khoảng 75%) được tìm thấy trong máu và dịch ngoại bào, cho phép nó kiểm soát nhiễm trùng các mô cơ thể . Bằng cách liên kết nhiều loại mầm bệnh như virus, vi khuẩn và nấm, IgG bảo vệ cơ thể khỏi bị nhiễm trùng.

Đây là kháng thể duy nhất có thể đi xuyên qua hàng rào nhau thai để bảo vệ trẻ trước những tác nhân gây bệnh từ trong bụng mẹ, nó cùng với IgA tiết ra trong sữa mẹ, IgG còn được hấp thu qua nhau thai cung cấp cho trẻ sơ sinh một hệ miễn dịch đầu tiên trước khi hệ thống miễn dịch riêng của mình phát triển.

Kháng thể IgA trong sữa mẹ có tác dụng bao phủ niêm mạc ruột ngăn ngừa các mầm bệnh thâm nhập vào. Khi các loại vi khuẩn nguy hại xâm nhập vào cơ thể của trẻ, các kháng thể IgA sẽ bao bọc các độc tố vi khuẩn và các kháng nguyên với phân tử lớn (macromolecular antigen) do vậy ngăn chặn sự tiếp cận của chúng với biểu mô.

Các kháng thể trong cơ thể.

Nghiên cứu này cho thấy kháng thể đặc hiệu IgA và IgG SARS-CoV-2 tiết ra trong sữa rất mạnh vào tuần thứ 6 sau khi tiêm vaccine. IgA tiết ra ngay sau 2 tuần khi tiêm vaccine; IgG tiết ra và đạt đỉnh sau 4 tuần (1 tuần sau khi tiêm mũi 2).

Tiến sĩ Rebecca Powell, Khoa Y của Icahn - Trưởng nhóm nghiên cứu cho biết, khoảng 10% trẻ sơ sinh bị bệnh COVID-19 cần được chăm sóc nâng cao. Các kháng thể trong sữa mẹ hơi khác với các kháng thể Immunoglobulin G (IgG) chiếm ưu thế trong máu và được kích hoạt bằng cách tiêm chủng - mặc dù một số kháng thể này cũng được tiết vào sữa mẹ. Kháng thể chính là IgA, kháng thể này dính vào niêm mạc đường hô hấp và đường ruột của trẻ sơ sinh, giúp ngăn chặn virus và vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể trẻ.

Mặc dù các nhà nghiên cứu trước đây đã phát hiện ra kháng thể chống lại SARS-CoV-2 trong sữa mẹ, nhưng vẫn chưa rõ liệu chúng có thể vô hiệu hóa virus hay không, hoặc sữa mẹ tiếp tục sản xuất chúng trong bao lâu sau khi gặp virus SARS-CoV-2.

Để điều tra, Powell và các đồng nghiệp đã lấy mẫu sữa mẹ của 75 phụ nữ đã khỏi bệnh sau COVID-19, và nhận thấy rằng 88% có chứa kháng thể IgA. Trong hầu hết các trường hợp, chúng có khả năng vô hiệu hóa SARS-CoV-2, có nghĩa là chúng có thể ngăn chặn sự lây nhiễm.

Các đánh giá cho thấy bà mẹ cho con bú tiếp tục tiết ra các kháng thể này cho đến 10 tháng. Tiến sĩ Powell cho biết: "Nếu tiếp tục cho con bú, người mẹ vẫn đang cung cấp các kháng thể đó trong sữa của mình" và tin rằng những kháng thể chiết xuất từ sữa mẹ này cũng có thể có lợi cho người lớn bị COVID-19 nặng.

Nhóm của bà Powell cũng đã tìm hiểu việc chuyển các kháng thể đặc hiệu với virus corona vào sữa mẹ ở 50 phụ nữ sau khi tiêm vaccine Pfizer, Moderna hoặc Johnson & Johnson (J&J). Tất cả phụ nữ được tiêm vaccine Moderna và 87% những người được tiêm vaccine Pfizer có kháng thể IgG đặc hiệu với virus corona trong sữa của họ, trong khi 71% và 51% tương ứng có kháng thể IgA đặc hiệu với virus.

Nhóm nghiên cứu hiện đang điều tra phản ứng kháng thể trong sữa mẹ do vaccine AstraZeneca kích hoạt.

Phụ nữ được tiêm phòng vaccine COVID-19 trong khi cho con bú sẽ truyền kháng thể cho con qua sữa.

Nghiên cứu ở Tây Ban Nha về kháng thể trong sữa mẹ

Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu 98 phụ nữ ở Tây Ban Nha chưa bao giờ bị nhiễm SARS-CoV-2 và đang cho con bú tại thời điểm họ được tiêm vaccine mRNA COVID-19. Họ so sánh nhóm với 24 phụ nữ đang cho con bú mà không được tiêm phòng. 14 ngày sau liều vaccine thứ hai, họ phân tích mẫu máu và sữa, tìm kiếm immunoglobulin (Ig) loại A, G và M chống lại SARS-CoV-2.

Tất cả phụ nữ được tiêm chủng đều có kháng thể IgG vùng liên kết với thụ thể protein tăng đột biến SARS-CoV-2 trong máu của họ và nồng độ trung bình là khoảng 3.380 đơn vị kháng thể liên kết (BAU) / mL.

Khoảng 22,5% phụ nữ được tiêm chủng có IgM trong huyết thanh của họ âm tính với cả hai loại kháng thể.

Tất cả các mẫu sữa đều dương tính với kháng thể IgG với mức trung bình là 12 BAU/mL. Tỷ lệ này thấp hơn so với huyết thanh của phụ nữ được tiêm chủng nhưng cao hơn so với nhóm đối chứng.

Khoảng 89% mẫu sữa có kháng thể IgA protein tăng đột biến kháng SARS-CoV-2. Nồng độ IgG và IgA cao hơn ở những bà mẹ cho con bú sau 23 tháng so với những bà mẹ cho con bú ít hơn. Các tác giả cũng nhận thấy những phụ nữ có nồng độ IgG cao hơn trong máu có nồng độ IgG trong sữa mẹ cao hơn.

Các phát hiện từ sữa gợi ý các cơ chế thích ứng với sự phát triển miễn dịch của trẻ, qua đó cho thấy các bà mẹ ban đầu bảo vệ trẻ sơ sinh thông qua IgA và IgM dồi dào trong sữa của họ và góp phần phát triển khả năng miễn dịch thích ứng của trẻ.

Xem thêm video đang được quan tâm:

Chính phủ ban hành bốn cấp độ thích ứng an toàn với COVID-19

Bảo Hưng (Tổng hợp)

COVID-19 có thể lây nhiễm qua qua việc cho trẻ bú sữa mẹ không?

Cho đến nay, việc lây truyền vi rút gây bệnh COVID-19 qua sữa mẹ và qua việc cho trẻ bú mẹ vẫn chưa được phát hiện. Do vậy, không có lý do gì để không cho hoặc ngừng cho trẻ bú sữa mẹ.

Ở những nơi mà COVID-19 đang lưu hành, các bà mẹ có nên cho trẻ bú  mẹ không?

Có. Ở tất cả các nơi với điều kiện kinh tế - xã hội khác nhau, nuôi con bằng sữa mẹ  giúp cải thiện tỷ lệ sống sót và mang lại nhiều lợi ích về sức khỏe và sự phát triển trong suốt cuộc đời cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Nuôi con bằng sữa mẹ cũng giúp cải thiện sức khỏe của các bà mẹ.

Sau khi sinh, có nên đặt trẻ da kề da ngay lập tức và cho bú sữa mẹ nếu người mẹ được chẩn đoán xác định hoặc nghi ngờ mắc COVID-19?

Có. Thực hiện da kề da ngay lập tức và liên tục, bao gồm cả chăm sóc trẻ theo phương pháp Kangaroo, nhằm cải thiện việc kiểm soát thân nhiệt của trẻ sơ sinh.  Điều này giúp tăng cường khả năng sống sót của trẻ sơ sinh. Đặt trẻ sơ sinh gần mẹ cũng giúp cho trẻ được bú mẹ sớm hơn dẫn đến giảm tỷ lệ tử vong.

Những lợi ích của việc tiếp xúc da kề da và cho trẻ bú sữa mẹ về cơ bản vượt trội so với nguy cơ có thể của việc lây truyền và bệnh tật liên quan đến COVID-19.

Nếu người mẹ được chẩn đoán xác định hoặc nghi ngờ mắc COVID-19  thì có nên cho trẻ bú không?

Có. Người mẹ mắc hoặc nghi ngờ mắc COVID-19  có thể cho trẻ bú nếu người mẹ muốn.

Người mẹ nên thực hiện 1 số điều sau:

• Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dùng dung dịch rửa tay có cồn đặc biệt là trước khi chạm vào trẻ;

• Đeo khẩu trang y tế bất cứ khi nào tiếp xúc với trẻ, kể cả khi cho trẻ bú;

• Hắt hơi hoặc ho vào khăn giấy. Sau đó loại bỏ khăn giấy ngay và rửa tay lại;

• Thường xuyên làm sạch và khử trùng các bề mặt mà người mẹ đã chạm vào.

Điều quan trọng là phải thay khẩu trang y tế ngay khi thấy khẩu trang bị ẩm và loại bỏ ngay vào thùng rác có nắp đậy. Không nên tái sử dụng khẩu trang y tế hoặc chạm vào mặt trước của khẩu trang.

Nếu người mẹ được chẩn đoán xác đinh hoặc nghi ngờ mắc COVID-19 mà không có khẩu trang y tế thì có nên cho trẻ bú không?

Có. Nuôi con bằng sữa mẹ đã được chứng minh làm giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, mang lại nhiều lợi ích về sức khỏe và sự phát triển trí não trong suốt đời trẻ.

Các bà mẹ có các triệu chứng của COVID-19 nên đeo khẩu trang y tế, nhưng ngay cả khi không có khẩu trang y tế, vẫn nên tiếp tục cho trẻ bú. Các bà mẹ nên tuân thủ các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm khác, như rửa tay, vệ sinh khử khuẩn các bề mặt tiếp xúc, sử dụng khăn giấy che miệng khi hắt hơi hoặc ho.

Khẩu trang loại khác không phải khẩu trang y tế (ví dụ khẩu trang tự chế hoặc khẩu trang vải) chưa được đánh giá. Tại thời điểm này, chúng tôi không thể đưa ra khuyến nghị nên hoặc không nên sử dụng những loại khẩu trang này.

Tôi được chẩn đoán xác định hoặc đang nghi ngờ mắc COVID-19 và tôi cảm thấy không khỏe để cho trẻ bú sữa mẹ trực tiếp. Tôi nên làm gì?

Nếu bạn cảm thấy không khỏe để cho trẻ bú sữa mẹ do COVID-19 hoặc do các biến chứng khác, bạn cần được hỗ trợ để cung cấp sữa cho trẻ theo cách sẵn có, an toàn nhất có thể, và bạn có thể thực hiện được.

Các phương pháp đó là:

• Vắt sữa mẹ;

• Ngân hàng sữa mẹ

Nếu việc vắt sữa mẹ hoặc ngân hàng sữa mẹ không khả thi thì nên cân nhắc đến phương pháp “bú nhờ” (cho con bú bằng sữa bà mẹ khác) hoặc sữa công thức cho trẻ sơ sinh cùng với các biện pháp đảm bảo tính khả thi, đúng cách, an toàn và bền vững.

Tôi đã được chẩn đoán xác định hoặc đang nghi ngờ mắc COVID-19 và không thể cho trẻ bú, khi nào tôi có thể bắt đầu cho trẻ bú lại?

Bạn có thể bắt đầu cho trẻ bú ngay khi bạn cảm thấy đủ khỏe mạnh để làm việc này. Không có khoảng thời gian chờ cố định nào sau khi xác định mắc hoặc nghi ngờ mắc COVID-19. Không có bằng chứng cho thấy việc cho trẻ bú làm thay đổi quá trình diễn biến lâm sàng của bà mẹ mắc COVID-19. Cán bộ y tế hoặc cán bộ tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ cần hỗ trợ để bạn cho con bú lại.

Tôi đã được chẩn đoán xác định hoặc đang nghi ngờ mắc COVID-19, cho con tôi uống sữa công thức có an toàn hơn không?

Không. Luôn có những nguy cơ liên quan đến việc cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ uống sữa công thức ở bất cứ môi trường nào. Các nguy cơ liên quan đến việc cho trẻ uống sữa công thức sẽ tăng lên nếu điều kiện của gia đình và cộng đồng còn hạn chế, ví dụ trường hợp khả năng tiếp cận các dịch vụ y tế hạn chế mà trẻ không được khỏe, tiếp cận nước sạch và/hoặc việc tiếp cận nguồn cung sữa công thức cho trẻ còn khó khăn hay không đảm bảo về giá cả và tính bền vững.

Những lợi ích của việc nuôi con bằng sữa mẹ về cơ bản vượt trội nguy cơ có thể của lây nhiễm và bệnh tật liên quan đến COVID-19.

Phụ nữ đang cho con bú có được tiêm vắcxin ngừa COVID-19 không?

Có, phụ nữ đang cho con bú có thể tiêm được vắc xin ngừa COVID-19 nếu vắc xin có sẵn.

Tất cả vắc xin được phê duyệt hiện nay không sử dụng vi rút còn sống, do đó không có nguy cơ lây nhiễm vi rút sang trẻ qua sữa mẹ.

Một số bằng chứng cho thấy, sau khi tiêm vắc xin, các kháng thể được tìm thấy trong sữa mẹ, vì vậy thể giúp bảo vệ trẻ chống lại COVID-19.