Theo BS. Đặng Bích Diệp [Khoa Nghiên cứu và Ứng dụng công nghệ tế bào gốc - Bệnh viện Da liễu Trung ương], bệnh hạt kê là một bệnh da liễu thường gặp, nguyên nhân chính là do bít tắc các chất sừng ở nang lông, ống tuyến mồ hôi hoặc ống tuyến bã, tạo nên các tổn thương màu trắng, bên trong có sừng nhỏ, kích thước thường dưới 3mm. Tập tổn thương thường hay xuất hiện ở vùng mí mắt, mũi, má, có thể rải rác hoặc tập trung thành từng đám trên da.
Tuổi nào cũng có thể mắc bệnh
Bệnh nhân mắc bệnh hạt kê thường không có dấu hiệu cơ năng như ngứa ngáy, khó chịu; chủ yếu gây ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ, tâm lý vì biểu hiện của bệnh hạt kê thường hay xuất hiện ở vùng mặt khiến bệnh nhân khó chịu và tự ti.
Bệnh hạt kê có thể gặp ở mọi đối tượng và mọi lứa tuổi.
Trẻ sơ sinh thường hay gặp trong những tuần đầu tiên, biểu hiện là các nốt màu trắng ở xung quanh mũi. Cấu tạo da của trẻ chưa hoàn thiện nên dễ bị bít tắc các chất bã, chất sừng.
Ở người lớn, các tổn thương của bệnh hạt kê thường xuất hiện vùng xung quanh mắt như khóe mắt, mi mắt trên, mi mắt dưới, hai bên má,...
Dễ nhầm với các bệnh da liễu khác
Thực tế, bệnh hạt kê là một bệnh da lành tính rất thường gặp trên lâm sàng và không nguy hiểm đến sức khỏe của bệnh nhân. Tuy nhiên, bệnh dễ bị chẩn đoán nhầm với các bệnh da có sần nhỏ khác.
Dấu hiệu của bệnh hạt kê thường bị nhầm với bệnh rôm sảy ở trẻ em vì tổn thương cũng là các sẩn màu đỏ hồng, trên có các mụn nước li ti và một số xen kẽ với mụn trắng. Bệnh rôm sảy thường gặp ở trẻ em và ở các vùng da bài tiết nhiều mồ hôi như vùng trán, vùng ngực, vùng lưng khiến bệnh nhân ngứa. Nguyên nhân là do tắc nghẽn ống tuyến mồ hôi, đặc biệt là thời tiết mùa hè nóng bức và trẻ không được giữ thoáng mát thì bệnh cũng có thể xuất hiện.
Bên cạnh đó, BS. Đặng Bích Diệp cho biết: quá sản tuyến bã, u mềm lây hay u ống tuyến mồ hôi cũng thường có các dấu hiệu bệnh lý tương đối giống với bệnh hạt kê này.
Quá sản tuyến bã là dạng bệnh lý thường gặp ở vùng trán của lứa tuổi trung niên, gồm một hoặc nhiều sẩn nhỏ, mềm, màu vàng, trung tâm lõm giữa, tương ứng với lỗ chân lông; hay gặp ở mặt.
U ống tuyến mồ hôi tổn thương là các sẩn nhỏ, chắc, nhẵn, màu da, đối xứng, thường ở mắt, mí dưới, gò má,..
U mềm lây là các sẩn chắc, tròn, màu trắng, có xu hướng lõm giữa, nguyên nhân là do virut gây ra, bệnh có thể lây lan và thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi.
Điều trị bệnh hạt kê không khó
Bệnh hạt kê là bệnh lý thường gặp đôi khi có thể tự khỏi. Bản thân của bệnh có thể một vài tuần là biến mất. Trẻ sơ sinh bị hạt kê khiến các bậc phụ huynh lo lắng, tìm nhiều phương pháp dân gian để điều trị, nhưng thực tế, chà xát nhiều không tốt cho trẻ.
Thời gian biến mất bệnh hạt kê ở người lớn sẽ lâu hơn. Nếu như chúng ta vệ sinh tốt, các bít tắc này cũng có thể dần hết, không ảnh hưởng gì sức khỏe. Đối với các nốt hạt kê to, bệnh nhân nên chích nặn tổn thương tại các cơ sở y tế, sử dụng kim vô khuẩn, lưỡi dao mổ, nạo vét để loại bỏ tổn thương.
Tùy vào từng tình trạng, bệnh hạt kê dạng lan tỏa nhiều có thể dùng các thuốc bôi có thành phần retinoid [không dùng cho trẻ em]. Ngoài ra, trong trường hợp tổn thương rộng thì có thể điều trị bằng phương pháp Peeling. Đây là phương pháp sử dụng các sản phẩm nhằm loại bỏ lớp sừng trên bề mặt da, hạn chế được hạt kê và giúp bề mặt da mịn màng và sáng khỏe hơn.
Điều trị hạt kê bằng laser cần có sự chỉ định của bác sĩ để tránh các tác dụng phụ như tăng sắc tố sau viêm, sẹo,... Bệnh hạt kê thành từng mảng có thể phải sử dụng thuốc minocyclin, etretinate đường uống.
Lời khuyên của bác sĩ
Để phòng ngừa và chăm sóc da khi mắc bệnh hạt kê cần chú ý làm sạch da đúng cách, thường xuyên; Hạn chế trang điểm vì dễ gây bít tắc nang lông, tạo điều kiện thuận lợi cho hạt kê phát triển; Tẩy da chết thường xuyên; Chống nắng và sử dụng các phương tiện [mũ, áo, kính] bảo vệ da khi đi ra ngoài trời nắng.
Da em bé không được láng mịn rất có thể bé mắc mụn milia hay còn gọi là mụn hạt kê ở trẻ sơ sinh. Hiện tượng này thường khiến cha mẹ lo lắng không yên. Vậy mụn milia ở trẻ sơ sinh có ảnh hưởng gì đến trẻ hay không?
Gần 50% các bé sơ sinh xuất hiện sang thương da mang tên “mụn hạt kê”, thậm chí có bé còn nổi từ rất sớm, chỉ 1 đến 2 ngày sau sinh đã thấy những chấm trắng nhỏ li ti xuất hiện nhiều ở má, mũi, cằm. Đây là những nang chứa chất nhờn hay keratin to bằng đầu kim, màu trắng nhạt trên nền da hay niêm mạc bình thường. Bạn cũng có thể phát hiện hạt này ở nướu hoặc vòm họng của bé.
Theo định nghĩa, milia là những nang nhỏ chứa keratin có nguồn gốc từ cấu trúc biểu mô [nang lông, ống dẫn mồ hôi, ống tuyến bã].
Các nốt mụn có thể nổi ở mọi vị trí, thường hay gặp nhất ở mặt, đặc biệt là mí mắt và má
Các nốt mụn có thể nổi ở mọi vị trí, thường hay gặp nhất ở mặt, đặc biệt là mí mắt và má. Trên lâm sàng, biểu hiện là các sẩn nhỏ < 3mm, màu trắng, rải rác hoặc tập trung thành đám trên da, sẩn màu đỏ hồng trên có mụn nước nhỏ, đôi khi mụn mủ trắng xen lẫn ở vùng da bài tiết nhiều mồ hôi như ngực, lưng, trán. Trẻ có thể ngứa nhiều, nguyên nhân do tắc nghẽn ống tuyến mồ hôi.
Milia được chia thành 2 loại chính: Milia nguyên phát và Milia thứ phát, mỗi loại được chia thành nhiều thể khác nhau. Milia gặp ở trẻ sơ sinh thường là milia nguyên phát, thể milia bẩm sinh: tỷ lệ 40% – 50% trẻ sơ sinh, tổn thương là các sẩn nhỏ, màu trắng rải rác hoặc tập trung thành đám ở quanh mũi, mặt, nửa trên thân mình. Milia có thể xuất hiện trong niêm mạc miệng được gọi là Epstein pearls hoặc trên vòm miệng [Bohn nodules].
Mẹ cần rửa mặt và tắm hàng ngày cho bé bằng nước sạch, ấm
Thông thường ở trẻ nhỏ, do có sự ứ đọng của các chất bã hoặc do kích thích tố của mẹ còn lưu lại nên ở vùng trán, mũi, gò má, cằm của trẻ có những hạt nhỏ màu trắng đục nhô lên da như hạt kê. Nếu bé không có triệu chứng ngứa hay quấy khóc gì thì gia đình có thể yên tâm, vài tháng sau lớp thượng bì cũ tróc đi, da mới được tân tạo thì da sẽ bình thường lại. Chỉ khi nào bé có triệu chứng ngứa, không ngủ được, không tăng cân mới phải điều trị.
Mẹ cần rửa mặt và tắm hàng ngày cho bé bằng nước sạch, ấm. Pha nước vừa đủ ấm, không dùng nước quá nóng làm hại da trẻ, gây phỏng rộp do da trẻ rất mỏng manh. Dùng khăn mềm lau cho trẻ. Khi tắm chỉ nên dùng xà phòng dành riêng cho trẻ. Không dùng các loại sữa tắm người lớn, không bôi bất cứ loại nước thơm, nước hoa nào làm trẻ bị dị ứng da. Không nên kỳ cọ mạnh, ảnh hưởng đến da của bé. Cần lưu ý giữ cho làn da bé luôn khô ráo và thoáng mát.
Quần áo trẻ phải được giặt kỹ bằng xà phòng ít chất tẩy, ngâm trong nước xả vải cho mềm. Chất liệu vải nên chọn loại cotton, hút mồ hôi và thoáng hơi. Giặt và phơi khô quần áo cho bé rồi cất vào tủ dành riêng cho bé. Quấn cho bé bằng tã vải cho thoáng, không mặc tã giấy làm bít hơi. Ngoài quần áo, chăn màn, khăn lau của bé cũng phải được quan tâm giặt giũ cẩn thận, không dùng đồ bị ẩm thấm nước tiểu.
Tuy nhiên, nếu sau 3 tháng, mụn kê trên làn da bé vẫn còn nhiều, mẹ nên đưa bé đến cơ sở y tế uy tín để thăm khám. Tuyệt đối không thoa bất kỳ loại kem hoặc thuốc mỡ nào vào những chấm trắng khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Không cố gắng ép nặn hay lấy kim lể làm tổn thương và gây sẹo cho da bé.
Khoa Nhi tại Vinmec là một trong số ít bệnh viện đa chuyên khoa với đầy đủ các bác sĩ chuyên khoa thần kinh, tim mạch, tiêu hóa, dinh dưỡng, tâm lý, nội tiết, gan mật,... giúp xử lý nhanh, kịp thời khi phát hiện ra các bệnh lý trong quá trình khám. Là lĩnh vực trọng điểm của Hệ thống Y tế Vinmec, Khoa Nhi luôn mang lại sự hài lòng cho Quý khách hàng và được các chuyên gia trong ngành đánh giá cao với:
- Quy tụ đội ngũ y bác sĩ hàng đầu về Nhi khoa: gồm các chuyên gia đầu ngành, có trình độ chuyên môn cao [giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ], giàu kinh nghiệm, từng công tác tại các bệnh viện lớn như Bạch Mai, 108.. Các bác sĩ đều được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp, có tâm - tầm, am hiểu tâm lý trẻ. Bên cạnh các bác sĩ chuyên khoa Nhi trong nước, khoa Nhi còn có sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài [Nhật Bản, Singapore, Úc, Mỹ] luôn tiên phong áp dụng những phác đồ điều trị mới nhất và hiệu quả nhất.
- Dịch vụ toàn diện: Trong lĩnh vực Nhi khoa, Vinmec cung cấp chuỗi các dịch vụ khám - chữa bệnh liên hoàn từ Sơ sinh đến Nhi và Vaccine,... theo tiêu chuẩn Quốc tế để cùng bố mẹ chăm sóc sức khỏe bé từ khi lọt lòng đến tuổi trưởng thành
- Kỹ thuật chuyên sâu: Vinmec đã triển khai thành công nhiều kỹ thuật chuyên sâu giúp việc điều trị các căn bệnh khó trong Nhi khoa hiệu quả hơn: phẫu thuật thần kinh - sọ, ghép tế bào gốc tạo máu trong điều trị ung thư.
- Chăm sóc chuyên nghiệp: Ngoài việc thấu hiểu tâm lý trẻ, Vinmec còn đặc biệt quan tâm đến không gian vui chơi của các bé, giúp các bé vui chơi thoải mái và làm quen với môi trường của bệnh viện, hợp tác điều trị, nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh.
Để đăng ký khám và điều trị với các bác sĩ Nhi tại các Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec trên toàn quốc, quý khách hàng vui lòng nhấp vào nút “Liên hệ” trên website hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.
Nguồn tham khảo: Bệnh viện Vinmec