Làm thế nào để biết mình gầy hay béo

Năm nay cháu 22 tuổi là nam cao 1m6 nặng 50kg .Cháu muốn tăng cân vì thấy mình gầy quá mà vấn đề là cháu bị tăng huyết áp. Vậy mong bác sĩ tư vấn giúp cháu để cháu có thể tăng cân nhanh chóng. Cảm ơn bác sĩ!

Dương Nguyễn Huy ()

Có nhiều công thức khác nhau để đánh giá tình trạng gầy béo của cơ thể người trưởng thành. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến nghị dùng chỉ số khối cơ thể viết tắt theo tiếng anh là BMI (body mass index) để đánh giá tình trạng dinh dưỡng ở người trưởng thành. BMI= cân nặng (kg) chia cho chiều cao bình phương (m). Người bình thường BMI từ 20-25 (nam) và 18.7-23,8 (nữ). Cao hơn giới hạn trên là béo và thấp hơn là gầy. Gầy quá hoặc béo quá đều không tốt đối với sức khỏe. Vấn đề cần quan tâm là trong thư cháu nói cháu bị tăng huyết áp nhưng không nói rõ số đo huyết áp là bao nhiêu do vậy chúng tôi không thể đưa ra lời khuyên cụ thể được. Nếu thực sự tăng huyết áp cháu cần khám và kiểm soát huyết áp tránh biến chứng đáng tiếc do tăng huyết áp. Tôi xin nhắc lại WHO gọi tăng huyết áp là “kẻ giết người thầm lặng”. Trước mắt cháu cần thực hiện chế độ làm việc nghỉ ngơi hợp lý, ăn đúng bữa, ngủ đúng giờ (ngủ 7-8 tiếng/ ngày), không hút thuốc lá, uống rượu, không thức quá khuya... Thể thao rất tốt cho sức khỏe nên cháu cứ chơi những môn mình yêu thích nếu tăng huyết áp thì đi bộ sẽ rất tốt. Về chế độ ăn cần đảm bảo bữa ăn có đủ 4 nhóm thức ăn: tinh bột, chất đạm (từ thịt cá, trứng, sữa, đậu đỗ...), chất béo (từ dầu mỡ) vitamin và khoáng chất (từ rau, củ, quả ). Trường hợp ăn nhiều nhưng vẫn gầy thì cháu nên đi khám, đo chuyển hóa cơ bản xem có tăng không để tìm nguyên nhân và điều trị. Cũng cần nói thêm để đánh giá một người có khỏe mạnh hay không thì cần xác định thêm các chỉ số thể lực chứ không phải chỉ dùng chỉ số nhân trắc dinh dưỡng ở trên. Chúc cháu luôn khỏe.

BS. Kim Oanh

Chỉ số BMI (Body Mass Index) là một phép đo độ gầy hoặc độ béo của một người dựa trên chiều cao và cân nặng. Nhờ có chỉ số BMI, cơ thể sẽ được đánh giá, phân loại và thay đổi chế độ ăn uống kịp thời.

Nguồn: Healthteamadvantage

Chỉ số BMI là gì?

Chỉ số BMI (chỉ số khối cơ thể) là thước đo lượng mỡ cơ thể dựa trên chiều cao và cân nặng áp dụng cho nam và nữ trưởng thành.

BMI so sánh cân nặng với chiều cao của bạn và được tính bằng cách chia cân nặng (tính bằng kilogam) cho chiều cao (tính bằng mét bình phương). Chỉ số BMI sẽ phản ánh tình trạng "thiếu cân", "cân nặng" khỏe mạnh, "thừa cân" hay "béo phì" so với chiều cao thực tế. BMI là một loại công cụ giúp các chuyên gia y tế đánh giá nguy cơ mắc bệnh mãn tính, và có phương án bảo vệ sức khoẻ hợp lý. 

Cách tính chỉ số BMI

Nguồn: Yersinclinic

Bảng BMI cho người lớn

Đây là trọng lượng cơ thể được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị dựa trên giá trị BMI cho người trưởng thành. Nó được sử dụng cho cả nam và nữ, từ 18 tuổi trở lên.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố rằng đối với người trưởng thành, phạm vi lành mạnh của BMI là từ 18,5 đến 24,9.

Nguồn: Thaneprince

Thừa cân được định nghĩa là chỉ số BMI từ 25 đến 29,9 và béo phì được định nghĩa là chỉ số BMI từ 30 trở lên. Đối với mục đích lâm sàng và nghiên cứu, béo phì được chia thành ba loại: Loại I (30-34.9), Loại II (35-39.9) và Loại III (? 40). Với sự phát triển của bệnh béo phì cực độ, các nhà nghiên cứu và bác sĩ lâm sàng đã chia lớp III thành siêu béo phì (BMI 50-59) và siêu béo phì (BMI 60).

Biểu đồ BMI cho người lớn

Đây là biểu đồ của các loại BMI dựa trên dữ liệu của Tổ chức Y tế Thế giới. 

Nguồn: https://www.calculator.net/

Chỉ số BMI có tác dụng gì?

Bằng cách duy trì cân nặng khỏe mạnh và chỉ số BMI bình thường, cơ thể sẽ ít bị đau khớp và cơ bắp hơn, nhiều năng lượng hơn, và huyết áp tốt hơn, giảm gánh nặng cho tim và hệ tuần hoàn, ngủ ngon hơn. Hơn hết việc giữ chỉ số BMI bình thường còn giúp giảm triglyceride máu, và nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường, và giảm nguy cơ mắc bệnh tim và một số bệnh ung thư.

Thông qua chỉ số BMI, cơ thể sẽ phát hiện sớm tình trạng thừa cân hay béo phì, một trong những yếu tố khiến gia tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường, bệnh tim, viêm xương khớp hông, đầu gối và mắt cá chân (do sự hao mòn trên các khớp đó) và một loạt các bệnh khác. 

Với chỉ số BMI cao phản ánh cân nặng tăng quá mức, làm tăng công việc mà trái tim phải thực hiện, ngoài ra còn làm tăng huyết áp và cholesterol trong máu và chất béo trung tính và làm giảm mức cholesterol HDL (tốt). Việc thừa cân, chỉ số BMI quá cao sẽ làm cho bệnh tiểu đường có xu hướng phát triển nhanh. 

Nếu chỉ số BMI quá thấp thì cơ thể đang bị quá gầy, thiếu cân, cần gặp chuyên gia dinh dưỡng để thay đổi và có chế độ ăn uống phù hợp.

Chỉ số BMI còn giúp phản ánh sức khoẻ của trẻ nhỏ, thừa cân hay thiếu cân, từ đó các bậc phụ huynh biết được tình trạng cơ thể của con và điều chỉnh nên ăn uống ít đi hay nhiều lên.