Rất nhiều người bị lạnh chân vào mùa đông dù đã tìm nhiều cách giữ ấm đôi chân và cơ thể. Chân lạnh vào mùa đông có đáng lo ngại không? Làm cách nào để khắc phục?
Chân tay lạnh là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi thời tiết trở lạnh. Khi đó, các mạch máu ở tay và chân co lại làm giảm lượng máu lưu thông. Từ đó, nhiệt lượng cũng giảm đi khiến bạn bị lạnh tay hoặc lạnh chân vào mùa đông. Nếu được ủ ấm, tay chân bạn sẽ ấm áp trở lại.
Tuy nhiên nếu tình trạng tay chân lạnh vẫn kéo dài mặc dù đã được ủ ấm kỹ thì bạn nên lưu tâm. Đặc biệt, nếu chân bị lạnh kèm với triệu chứng da tái xanh thì đó có thể là dấu hiệu của bệnh lạnh tay chân và cần chữa trị kịp thời.
Nguyên nhân bị lạnh chân vào mùa đông
Thời tiết lạnh là nguyên nhân lớn nhất khiến hầu hết mọi người bị lạnh chân mùa đông. Trong vài trường hợp, chân bị lạnh vào mùa đông còn do những yếu tố liên quan đến sức khỏe, bao gồm:
1. Hiện tượng Raynaud
Hiện tương Raynaud xuất hiện ở một số người do khi tiếp xúc với nhiệt độ lạnh hoặc có tâm lý căng thẳng cao. Lúc đó, mạch máu sẽ bị hạn chế lưu thông, khiến cho các ngón tay chân bị lạnh cóng hoặc bị tê không còn cảm giác gì nữa.
2. Tâm lý lo lắng và căng thẳng quá độ
Căng thẳng hay lo lắng cao độ cũng là nguyên nhân khiến chân tay lạnh. Cơ thể của người thường xuyên lo lắng có một phản ứng khá tự nhiên là sản xuất ra hormon adrenaline, làm giảm lưu lượng máu đến các vùng ngoài cùng của cơ thể. Từ đó, dẫn đến hiện tượng bị tắc nghẽn mạch, không đủ nuôi dưỡng tế bào trên cơ thể, đặc biệt là ở phần tay và chân.
Những người gặp vấn đề tuần hoàn máu kém sẽ gặp khó khăn trong việc làm ấm cơ thể cũng như bàn tay, bàn chân. Điều này dễ xảy ra với người ít vận động và có thói quen hút thuốc lá.
4. Thiếu máu
Người bị thiếu máu cũng rất dễ bị lạnh chân vào mùa đông. Khi bị thiếu máu, cơ thể có quá ít tế bào hồng cầu. Lúc này, bạn cần quan tâm nhiều hơn đến chế độ ăn uống và tìm gặp bác sĩ để được tư vấn dinh dưỡng.
5. Đái tháo đường
Người bị đái tháo đường [tiểu đường] có lượng đường trong máu cao. Điều này khiến mạch mạch bị thu hẹp, giảm lượng máu cung cấp đến các tế bào. Không chỉ bị lạnh chân, người bệnh còn có các triệu chứng khác như: bị ngứa ran hoặc có cảm giác như bị kim châm, tê hoặc đau rát pử bàn chân và các ngón chân.
6. Suy giáp
Suy giáp xuất hiện do sự hoạt động kém ở tuyến giáp. Điều này gây ảnh hưởng lớn đến nhịp tim, thân nhiệt và quá trình tuần hoàn máu. Dấu hiệu dễ thấy nhất là chân tay lạnh. Nghiêm trọng hơn, bệnh khiến cơ thể mệt mỏi và gặp một số vấn đề về trí nhớ.
3 cách giữ ấm khi bị lạnh chân vào mùa đông
Nếu hiện tượng bị lạnh chân vào mùa đông kéo dài, bạn cần được bác sĩ kiểm tra để chẩn đoán bệnh. muốn tìm giải pháp khắc phục tại nhà, bạn hãy thử những cách sau:
Đi tất là cách đơn giản nhất để “ủ ấm” bàn chân và làm ấm cơ thể. Ngoài ra, nếu sàn nhà không được trải thảm hoặc lắp đặt hệ thống sưởi thì bạn có thể tự trang bị cho mình đôi dép cách nhiệt.
2. Ngâm chân bằng nước ấm
Ngâm chân trong nước ấm trong khoảng thời gian 10 đến 15 phút sẽ giúp máu lưu thông tốt hơn và nhanh chóng làm ấm đôi chân. Bên cạnh đó, cách làm này còn giúp bạn dễ ngủ và ngủ ngon hơn.
3. Vận động cơ thể
Để làm ấm cơ thể, chúng ta có thể làm một việc đơn giản nhất là vận động cơ thể bằng những động tác thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, nhảy dây. Điều này sẽ giúp máu lưu thông tốt hơn và bàn chân sẽ được giữ ấm suốt cả ngày.
Hầu hết những trường hợp bị lạnh chân vào mùa đông đều không đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu chân bị lạnh kéo dài dù đã dùng nhiều cách sưởi ấm, bạn cần nhanh chóng tìm gặp bác sĩ để xác định nguyên nhân và tìm cách can thiệp y tế kịp thời.
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Trả lời:
Cơ thể tiếp xúc quá lâu trong môi trường lạnh làm cho tay, chân trở nên lạnh cóng hay khí huyết lưu thông kém, chế độ ăn uống không đủ chất dinh dưỡng, thiếu máu, thiếu sắt, lượng hồng cầu trong máu hạ thấp.
Để giữ ấm, bạn có thể ngâm tay, chân trong nước ấm 40-50 độ, chỉ cần ngâm 15-20 phút trước khi đi ngủ để tăng huyết lưu thông, lại giúp tinh thần thoải mái, ngủ ngon hơn. Thường xuyên massage lòng bàn tay, lòng bàn chân để tuần hoàn máu ở vùng này được tăng cường, giúp tay chân ấm nóng. Tắm nước ấm, có thể thêm tinh dầu thiên nhiên như tinh dầu gừng, bạc hà, hoa quế, hoa oải hương... để thúc đẩy lưu thông máu, giữ ấm cho cơ thể.
Luôn giữ ấm khi ra ngoài bằng tất, đội kín mũi, giày cao cổ. Nên sử dụng chất liệu cotton, len, tạo cảm giác dễ chịu, hấp thụ mồ hôi tốt. Hạn chế mặc đồ quá bó sát, cản trở vận động, giảm quá trình lưu thông của mạch máu. Tập luyện thể thao nhẹ nhàng, không tập sáng sớm hay tập quá sức. Bổ sung thực phẩm giàu calo, vitamin để tái tạo năng lượng. Uống đủ nước, ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi ngày.
Ngoài ra, bạn có thể sử dụng ngải cứu, gừng, muối hoặc hành tím để ngâm tay chân và giữ ấm cho cơ thể.
Một số bài thuốc có thể tham khảo như: Lấy khoảng 30-50 g ngải cứu tươi đun sôi với 1/2 nồi nước khoảng 10 phút. Sau đó pha thêm nước [để nhiệt độ giảm còn khoảng 40 độ] thì cho thêm muối khuấy đều rồi ngâm tay chân 15-20 phút. Bài thuốc này có tác dụng trừ lạnh, tăng cường dương khí, không chỉ dùng cho người bị tay chân lạnh mà còn hỗ trợ chữa bệnh đường hô hấp rất tốt.
Hoặc, dùng 20-30 g gừng tươi đập dập rồi cho vào đun sôi trong 10 phút với 1/2 nồi nước, đậy nắp kín để tránh bay hơi một số chất trong gừng. Pha thêm nước lạnh và muối vào nước gừng để cho nhiệt độ còn khoảng 40 độ thì ngâm tay chân. Áp dụng mỗi buổi tối trước khi đi ngủ sẽ giúp máu huyết lưu thông tốt, từ đó giải trừ chứng tay chân lạnh hiệu quả. Có thể thay ngải cứu và gừng bắng vỏ quế, hoa tiêu, vỏ cam quýt bưởi.
Lưu ý, chỉ ngâm nước đến dưới mắt cá chân, ngược lại có thể gây phản tác dụng. Áp dụng đều đặn vào mỗi buổi tối trước khi đi ngủ. Khi ngâm xong thì lau khô tay chân và giữ ấm bằng tất, tránh tiếp xúc với nước lạnh. Nếu chân lạnh nhiều, có thể dùng lót giày bằng vỏ gỗ quế để làm ấm và kích thích các huyệt ở bàn chân.
Trong một số trường hợp, tay lạnh và bàn chân lạnh có thể là nguyên nhân của các bệnh như huyết áp thấp, suy giáp, các bệnh về tim mạch... Bạn nên đi khám định kỳ để theo dõi sức khỏe và điều trị sớm.
Lương y Bùi Đắc Sáng
Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ, Hội Đông y Việt Nam
TPO - Mùa đông, có những người thường xuyên gặp tình trạng chân tay tê cóng mặc dù đã đi tất, đeo găng tay dày hoặc được ủ cả tiếng trong chăn ấm. Nguyên nhân có thể là vì đã măc một số bệnh lý sau.
Rất nhiều người cho rằng tay chân bị lạnh trong mùa đông là điều hết sức bình thường. Điều này sẽ là đúng nếu như sau khi được sưởi, ủ ấm mà tay chân ấm trở lại. Còn trong trường hợp tay chân bạn luôn lạnh cóng dù đã cố gắng giữ ấm đến đâu thì bạn cần phải tìm ra nguyên nhân và chữa trị tận gốc.
Một số nguyên nhân gây ra tình trạng lạnh chân tay
Thiếu máu và tuần hoàn kém
Thiếu máu cục bộ ở các đầu ngón tay, ngón chân thường gây ra co thắt, da nhợt nhạt, yếu và bàn tay lạnh. Nếu bàn tay và bàn chân của bạn vẫn lạnh mặc dù có những biện pháp hâm nóng, hãy kiểm tra lượng chất sắt của bạn. Bệnh tiểu đường là một trong những nguyên nhân gây ra các loại vấn đề khác nhau và bao gồm bàn tay và bàn tay lạnh do các vấn đề về tuần hoàn, huyết áp cao và các vấn đề về tuyến giáp.
Hiện tượng Raynaud
Hiện tượng Raynaud xuất hiện ở một số người do khi tiếp xúc với nhiệt độ lạnh hoặc có tâm lý căng thẳng cao. Lúc đó, mạch máu sẽ bị hạn chế lưu thông, khiến cho các ngón tay chân bị lạnh cóng hoặc bị tê không còn cảm giác gì nữa.
Bệnh Lupus
Căn bệnh này có thể tấn công các mạch máu nhỏ trong da của bàn tay và bàn chân và ngăn ngừa sự di chuyển máu bình thường. Kết quả là bàn tay, bàn chân bạn bị lạnh hoặc ra mồ hôi.
Ăn uống thiếu chất dinh dưỡng
Đói, thiếu i ốt, chế độ ăn kiêng quá khắt khe, không đảm bảo chất dinh dưỡng, thiếu vitamin B12 - vitamin có vai trò quan trọng trong việc hình thành các tế bào máu đỏ dẫn tới thiếu máu, thiếu sắt, lượng hồng cầu trong máu hạ thấp làm cho chân tay lạnh và có cảm giác tê buốt như bị kim châm.
Suy giáp
Tuyến giáp là tuyến nhiệt chủ yếu trong cơ thể chúng ta. Khi bị suy giáp, cơ thể sẽ vô cùng mệt mỏi, tóc rụng nhiều, trí nhớ giảm sút và chân tay dễ bị lạnh vào mùa đông.
Huyết áp thấp
Những người khỏe mạnh nhưng có huyết áp thấp thường tập trung dòng máu vào phần thân mình, khiến các đầu ngón tay, chân bị lạnh.
Tâm lý lo lắng và căng thẳng quá độ
Căng thẳng hay lo lắng cao độ cũng là nguyên nhân khiến chân tay lạnh. Cơ thể của người thường xuyên lo lắng có một phản ứng khá tự nhiên là sản xuất ra hormon adrenaline, làm giảm lưu lượng máu đến các vùng ngoài cùng của cơ thể. Từ đó, dẫn đến hiện tượng bị tắc nghẽn mạch, không đủ nuôi dưỡng tế bào trên cơ thể, đặc biệt là ở phần tay và chân.
Đái tháo đường
Người bị đái tháo đường [tiểu đường] có lượng đường trong máu cao. Điều này khiến mạch mạch bị thu hẹp, giảm lượng máu cung cấp đến các tế bào. Không chỉ bị lạnh chân, người bệnh còn có các triệu chứng khác như: bị ngứa ran hoặc có cảm giác như bị kim châm, tê hoặc đau rát ở bàn chân và các ngón chân.
Bệnh về tim mạch
Khi nhiệt độ bên ngoài thay đổi, khả năng lưu thông máu tới các chi của những người mắc một số bệnh về tim mạch có thể bị giảm.
Cách chữa bệnh chân tay lạnh mùa đông
Giữ ấm cơ thể
Việc đầu tiên mà bạn cần làm trong cách chữa bệnh chân tay lạnh là giữ ấm cơ thể, đặc biệt là trong những ngày thời tiết trở lạnh. Khi cơ thể đủ ấm thì chân tay cũng sẽ ấm áp và bớt bị lạnh hơn. Bạn cũng nên bảo vệ bàn chân và bàn tay của mình bằng tất và găng tay trong những ngày rét nhé. Hãy chọn những loại bao tay, bao chân có khả năng thấm hút mồ hôi tốt, để tránh ra mồ hôi dẫn tới tay chân càng lạnh hơn.
Ngâm tay chân với nước muối gừng ấm
Buổi tối trước khi đi ngủ, bạn nên ngâm chân và tay trong nước ấm khoảng 40 - 50 độ có pha chút muối, gừng để khí huyết lưu thông dễ dàng. Bạn cũng có thể ngâm chân tay trong nước ấm có pha tinh dầu bạc hà, hoa cúc, nhục quế hoặc oải hương. Ngâm chân tay trong nước ấm khoảng 10 - 15 phút, sau đó bạn lau khô rồi đi tất ấm, không để chân tay tiếp xúc trực tiếp với đất hoặc nước lạnh. Đây là cách chữa bệnh chân tay lạnh vô cùng hiệu quả đấy.
Tập thể dục
Việc tập thể dục đều đặn sẽ thúc đẩy tuần hoàn máu và trao đổi chất, giúp máu lưu thông tốt hơn đến các chi. Nhờ đó mà bàn tay và chân của bạn sẽ không bị lạnh nữa. Đồng thời việc tập luyện còn giúp bạn duy trì một sức khỏe tốt và tinh thần thoải mái để học tập. Do đó, hãy chăm chỉ thể dục hàng ngày kể cả trong những ngày lạnh giá nhé. Nếu ngại ra ngoài bạn có thể tập luyện ngay trong nhà bằng cách leo cầu thang, đi bộ quanh nhà hoặc tập các bài tập.
Chế độ dinh dưỡng giàu calo
Thời tiết lạnh giá để tăng thêm nhiệt lượng, cải thiện chứng chân tay lạnh thì cần phải chú ý bổ sung thực phẩm ấm nóng, hạn chế ăn uống có tính lạnh. Tuy nhiên, bạn không nên ăn quá nhiều đồ nóng vì chúng có thể gây viêm loét nhiệt miệng.
Nên bổ sung nhiều vitamin B1, B12, ăn nhiều thực phẩm chứa vitamin F và chất sắt.
Thư giãn và nghỉ ngơi
Stress và thiếu ngủ luôn là yếu tố nguy cơ của nhiều bệnh. Nghỉ ngơi, thư giản và giấc ngủ đầy đủ sẽ giúp giữ ấm cơ thể tốt hơn. Đối với những trường làm việc tại chỗ, thường xuyên căng thẳng thì cần tăng cường hoạt động thể chất, thể dục giữa giờ làm việc, tập một số động tác tay chân và lưng để tăng cường tuần hoàn máu.
Tránh xa thực phẩm chứa caffeine
Rất nhiều người có thói quen uống cà phê đặc biệt là vào mùa đông. Nhưng nếu bạn bị bệnh lạnh tay chân thì nên hạn chế thức uống này. Bởi caffeine làm nhỏ mạch máu và cản trở sự lưu thông máu trong cơ thể, khiến tay chân bị lạnh. Hãy thay thế chúng bằng các thức uống khác như trà gừng, trà thảo mộc nhé.
Đi tất và găng tay để giữ ấm
Đeo găng tay sẽ giúp tay bạn đỡ bị tê buốt khi trời lạnh. Đi tất là cách đơn giản nhất để ủ ấm bàn chân và làm ấm cơ thể. Ngoài ra, nếu sàn nhà không được trải thảm hoặc lắp đặt hệ thống sưởi thì bạn có thể tự trang bị cho mình đôi dép cách nhiệt.