Bệnh uốn ván [tetanus] là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính do ngoại độc tố của vi khuẩn uốn ván [Clostridium tetani]. Đây là một bệnh rất nguy hiểm vì sau khi đã xuất hiện các triệu chứng của bệnh thì cơ hội sống sót là rất thấp. Vậy, câu hỏi được đặt ra là tiêm uốn ván bao lâu sau khi bị thương? Hãy cùng tìm hiểu câu trả lời cùng Youmed nhé!
Vắc xin uốn ván
Vắc xin uốn ván có thể giúp cơ thể bạn chống lại bệnh uốn ván. Vắc xin phòng bệnh uốn ván cũng có thể phối hợp với các loại vắc xin phòng các bệnh nhiễm khuẩn khác [như bạch hầu và ho gà]. Một số loại vắc xin có thể phòng bệnh uốn ván phổ biến hiện nay:
- DTaP: vắc xin kết hợp phòng uốn ván, bạch hầu và ho gà. Tiêm cho trẻ em dưới 7 tuổi
- TdaP: vắc xin phòng bạch cầu, uốn ván, ho gà. Tiêm cho trẻ lớn và người trưởng thành
- DT và Td: vắc xin dự phòng bạch hầu và uốn ván. Vắc xin DT được tiêm cho trẻ nhỏ; trong khi đó, Td thường được tiêm cho trẻ lớn và người trưởng thành
Vết thương như thế nào thì cần tiêm phòng uốn ván?
Tiêm uốn ván bao lâu sau khi bị thương? Tất cả vết thương hở, trầy xước, rách da đều tạo điều kiện cho vi khuẩn uốn ván xâm nhập. Các loại vết thương có nguy cơ cao nhiễm uốn ván cần được tiêm phòng khẩn cấp bao gồm:
- Vết thương nặng do tai nạn giao thông nghiêm trọng
- Vết thương được gây ra do các vật sắc nhọn như đinh gỉ, mái tôn gỉ, cành cây,…
Ngoài ra, một số loại vết thương có nguy cơ nhiễm trùng thấp hơn như:
- Vết bỏng
- Trầy xước nhẹ
- Các loại vết thương hở không sâu và không bị nhiễm bẩn
Những loại này cũng cần được sơ cứu kịp thời và đúng cách để phòng ngừa nguy cơ uốn ván. Tốt nhất, để đảm bảo an toàn, những người bị những vết thương này cần tiêm phòng. Vì nếu như bệnh khởi phát thì gần như các biện pháp điều trị đều là quá muộn. Đa số các trường hợp bệnh đều tử vong.
Tiêm phòng uốn ván chủ động cho người khỏe mạnh
Những ai nên tiêm?
Tiêm uốn ván bao lâu sau khi bị thương? Không phải chỉ khi bị thương bạn mới cần tiêm vắc xin phòng uốn ván. CDC [trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh] khuyến cáo rằng, mọi người ở mọi độ tuổi đều nên tiêm vắc xin phòng uốn ván.
- DTaP: nên tiêm vắc xin này cho trẻ dưới 7 tuổi, tiêm khi trẻ đủ 2, 4, 6 tháng và từ 15 đến 18 tháng. Sau đó, nên tiêm nhắc lại khi trẻ từ 4 đến 6 tuổi.
- Tdap: nên tiêm vắc xin này cho trẻ từ 11 – 12 tuổi. Ngoài ra, người trưởng thành chưa được tiêm Tdap ở độ tuổi này nên tiêm nhắc lại vắc xin.
- Td: hiệu lực phòng bệnh của vắc xin uốn ván sẽ giảm dần sau thời gian, do vậy, người trưởng thành nên tiêm nhắc lại vắc xin Td sau mỗi 10 năm.
Những ai không nên tiêm?
Hãy trao đổi thêm với bác sĩ trước khi tiêm vắc xin phòng uốn ván nếu bạn:
- Có những phản ứng dị ứng nghiêm trọng với vắc xin ở những lần tiêm trước
- Bạn có phản ứng dị ứng nghiêm trọng hoặc đe dọa đến tính mạng trong những lần tiêm vắc xin phòng uốn ván trước đó
- Co giật hoặc rơi vào hôn mê sau khi tiêm vắc xin phòng uốn ván
- Bệnh nhân mắc hội chứng Guillain – Barré
- Đang mắc các bệnh cấp tính ngay khi chuẩn bị tiêm vắc xin
- Đang sử dụng thuốc corticoid liều cao
Sơ cứu vết thương – Cách hạn chế sự xâm nhập của vi khuẩn uốn ván
Tiêm uốn ván bao lâu sau khi bị thương? Trước khi đến cơ sở y tế để được tiêm phòng, sơ cứu vết thương trước tiên cũng là cách hạn chế sự xâm nhập của vi khuẩn uốn ván.
- Khi gặp vết thương dù lớn hay nhỏ, cần dùng nước sạch rửa ngay lập tức hoặc rửa dưới vòi nước đang chảy. Điều này để pha loãng vi khuẩn và đẩy chất bẩn ra ngoài. Nếu vết thương chảy máu và dính nhiều đát, cát, bùn… thì nên dùng dung dịch ôxy già để sát khuẩn. Tiếp theo, rửa lại vết thương bằng xà phòng rồi lau khô.
- Với vết thương còn có dị vật thì rửa tay sạch rồi tìm cách lấy dị vật ra, băng bó vết thương và thay băng hàng ngày. Nếu dị vật to hoặc nằm sâu bên trong vết thương thì nên đến cơ sở y tế để xử lý dị vật.
- Nếu vết thương có xuất hiện những dấu hiệu như đau tăng dần, phù nề, sưng phồng, đỏ lạn rộng vùng da quanh vết thương, có dịch nhầy chảy ra từ vết thương. Hoặc vết thương bốc mùi khó chịu, hạch sưng, vết thương lâu lành hoặc không lành…. Bệnh nhân cần đến ngay bệnh viện vì có thể vết thương đã nhiễm trùng. Tuyệt đối không tự chữa bằng các phương pháp dân gian như đắp lá, thuốc rê, thuốc bột…
Trên đây là những lưu ý về việc tiêm uốn ván bao lâu sau khi bị thương. Nếu bạn có thắc mắc gì về sức khỏe, hãy liên hệ với nhân viên y tế để được giải đáp nhé!
BS. Châu Hoàng Sơn - Khoa Y tế công cộng Viện Pasteur TP.HCM, cho biết:
Chào bạn! Tùy vào mức độ tổn thương và lịch sử tiêm phòng để quyết định có tiêm phòng uốn ván nữa hay không. Đối với những người bị thương, nếu đã được gây miễn dịch cơ bản đầy đủ bằng vaccine hoặc đã được tiêm liều vaccine nhắc lại trong vòng 5 năm thì không cần tiêm nữa. Nếu đã quá 5 năm và nghi ngờ bị nhiễm uốn ván thì bạn nên tiêm ngay vaccine uốn ván. Đối với các trường hợp có tiền sử tiêm vaccine không rõ, cần tiêm huyết thanh kháng uốn ván phối hợp với vaccine uốn ván.
Khi bị tai nạn trong sinh hoạt, lao động, hoạt động thể thao… để lại vết thương hở, da thịt bị trầy xước, dập nát thì ngay lập tức phải xử lý sạch vết thương bằng dung dịch sát trùng… sau đó đến bệnh viện để khám và điều trị đề phòng uốn ván. Giữ vệ sinh sạch sẽ vết thương tránh nhiễm trùng đề phòng hoại tử…
Do bệnh nhiễm trùng uốn ván không tạo ra miễn dịch vì vậy những người đã mắc uốn ván không có miễn dịch tự nhiên và cần phải tiêm chủng sau khi đã điều trị khỏi bệnh. Bạn cần chú ý sau 2 tuần khi đã tiêm vaccine liều thứ nhất bạn phải tiêm liều vaccine thứ hai, và sau 1 tháng phải tiêm liều vaccine thứ 3. Khi tiêm huyết thanh kháng uốn ván thì bệnh nhân cần được thử trước để tránh tình trạng sốc khi tiêm huyết thanh kháng uốn ván.
Vũ Hảo [Bắc Ninh]
Uốn ván là bệnh nguy hiểm, khi đã xuất hiện triệu chứng thì cơ hội sống sót là rất thấp. Thời gian ủ bệnh uốn ván kéo dài từ 3 - 21 ngày, trung bình là từ 7 - 8 ngày. Do đó, cần tiêm phòng uốn ván càng sớm càng tốt, thời gian tốt nhất là trong vòng 24 giờ để phòng ngừa vi khuẩn xâm nhập và gây bệnh.
Tất cả các vết thương hở, trầy xước, rách da đều tạo điều kiện cho vi khuẩn uốn ván xâm nhập. Các loại vết thương có nguy cơ nhiễm uốn ván cao cần được tiêm phòng khẩn cấp bao gồm vết thương nặng do tai nạn giao thông nghiêm trọng, vết thương gây ra do các vật sắc nhọn như đinh gỉ, cành cây,... Ngoài ra, các loại vết thương có nguy cơ nhiễm trùng thấp hơn như vết bỏng, trầy xước nhẹ, các loại vết thương hở không sâu và không bị nhiễm bẩn cũng cần được sơ cứu kịp thời và đúng cách để phòng ngừa nguy cơ uốn ván.
Khi có vết thương hở, bạn cần rửa sạch vết thương dưới vòi nước sạch. Loại bỏ tất cả các chất bẩn, dị vật bám lên vết thương [có thể sử dụng oxy già, dung dịch sát khuẩn povidon]. Băng bó và đến cơ sở gần nhất để tiêm phòng uốn ván. Việc sơ cứu đúng cách có thể làm chậm sự phát triển của vi khuẩn 4 giờ.
Việc cần tiêm bao nhiêu mũi, bác sĩ tại nơi tiêm chủng sẽ tư vấn cụ thể cho bạn.
BS. Ánh Hồng
Tham vấn y khoa: Bác sĩ Nguyễn Văn Hòa | Tác giả: Duyên Nguyễn Ngày đăng: Tháng Năm 5, 2021
Tiêm phòng uốn ván có tác dụng trong bao lâu, khi nào cần chủng ngừa và lịch trình cụ thể ra sao? Bạn cần nắm rõ những thông tin trên để tiêm vacxin đầy đủ, giúp cơ thể chống lại bệnh uốn ván nguy hiểm. Hãy xem ngay bài viết này của Phòng khám Đa khoa Phương Nam nhé!
Khi nào cần tiêm phòng uốn ván?
Trước khi tìm hiểu tiêm phòng uốn ván có tác dụng trong bao lâu, chúng ta cần biết thời điểm nên chủng ngừa, cụ thể như sau:
- Tiêm 3 mũi vacxin 6 trong 1 [ngừa bệnh uốn ván, bạch hầu, bại liệt, ho gà, viêm gan B, Hib] hoặc vacxin 5 trong 1 [phòng bệnh uốn ván, bạch hầu, bại liệt, ho gà, Hib] khi trẻ từ 2 – 4 tháng tuổi.
- Trẻ khoảng 18 tháng tuổi sẽ được tiêm nhắc lại vacxin 6 trong 1 hoặc 5 trong 1.
- Vacxin uốn ván không tạo ra miễn dịch bền vững suốt đời, nên phải tiêm nhắc lại để bảo vệ cơ thể sau 5 – 10 năm.
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới [WHO], để tạo ra kháng thể giúp trẻ sơ sinh và mẹ bảo vệ sức khỏe trước sự xâm nhập của vi khuẩn uốn ván, tất cả phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ đều cần chủng ngừa vacxin, ngay cả khi đang mang thai hoặc không có thai. Tổng cộng có 5 mũi cần tiêm và nh0ắc lại sau mỗi 5 – 10 năm.
Với phụ nữ lần đầu mang thai chưa từng chủng ngừa uốn ván, tiêm thiếu liều hoặc có tiền sử phòng ngừa vacxin không rõ ràng sẽ được tiêm 2 mũi.
Với phụ nữ lần thứ hai mang thai:
- Trường hợp đã tiêm đủ 2 liều uốn ván ở lần mang thai trước và khoảng cách giữa hai lần có bầu dưới 5 năm, thì tiêm 1 liều uốn ván lúc thai đủ 24 tuần.
- Trường hợp đã tiêm 1 liều uốn ván ở lần mang thai trước hoặc khoảng cách giữa hai lần có bầu trên 5 năm, thì tiêm 2 liều uốn ván như lúc lần đầu mang thai.
Nhóm có nguy cơ cao như bộ đội và thanh niên xung phong, công nhân xây dựng, người dọn vệ sinh chuồng trại, cống rãnh, nông dân làm việc tại các nông trường chăn nuôi gia cầm, gia súc,… trong vòng 6 tháng nên được tiêm 3 liều miễn dịch, giúp bảo vệ cơ thể 5 năm. Để có tác dụng phòng bệnh uốn ván suốt đời, tiêm nhắc lại 1 liều sau 5 – 10 năm.
- Nếu đã tiêm liều nhắc lại trong 5 năm hoặc chủng ngừa miễn dịch cơ bản đầy đủ thì không cần tiêm phòng nữa.
- Cần tiêm ngay 0,5 ml vacxin khi nghi ngờ bị uốn ván và đã chủng ngừa quá 5 năm.
- Nếu tiền sử không rõ thì tiêm 0,5 ml vacxin và 1500 IU huyết thanh kháng uốn ván bằng hai bơm tiêm ở vị trí khác nhau. Tiêm nhắc lại liều 0,5 ml vào hai tuần sau đó. Một tháng tiếp theo chủng ngừa mũi thứ ba với 0,5 ml.
Một lưu ý là dù là trẻ em hay người lớn đều sẽ gặp một số phản ứng phụ khi tiêm uốn ván như sưng và ngứa chỗ tiêm, sốt nhẹ, người mệt mỏi, … Vì thế bạn cần theo dõi sức khỏe tại chỗ ít nhất 30 phút và tiếp tục theo dõi tại nhà từ 24 – 48h để đảm bảo an toàn. Và nếu bị sốt cao, chóng mặt, khó thở, tim đập nhanh, … thì cần thông báo ngay với bác sĩ để được xử lý kịp thời.
Lịch tiêm phòng uốn ván
Để giúp bạn có góc nhìn cụ thể và dễ hiểu hơn về lịch tiêm phòng uốn ván, hãy tham khảo bảng dưới đây nhé:
| Đối tượng | Lịch tiêm |
| Trẻ em |
|
| Phụ nữ từ 15 – 35 tuổi |
|
| Phụ nữ đang mang thai | Đối với phụ nữ mang thai lần đầu, chưa từng chủng ngừa uốn ván, tiêm thiếu liều hoặc có tiền sử phòng ngừa vacxin không rõ ràng sẽ được tiêm 2 mũi.
Với phụ nữ lần thứ 2 mang thai: Trường hợp đã tiêm đủ 2 liều uốn ván ở lần mang thai trước và khoảng cách giữa hai lần có bầu dưới 5 năm:
Trường hợp đã tiêm 1 liều uốn ván ở lần mang thai trước hoặc khoảng cách giữa hai lần có bầu trên 5 năm:
|
| Người có nguy cơ cao |
|
| Người đã bị thương | Đã chủng ngừa quá 5 năm và nghi ngờ bị uốn ván: Nếu tiền sử không rõ:
|
Phòng khám Đa khoa Phương Nam vừa chia sẻ đến bạn lịch tiêm vacxin uốn ván cơ bản. Tùy theo tình trạng sức khỏe của người tiêm, bác sĩ sẽ có sự điều chỉnh sao cho phù hợp nhất. Vậy tiêm phòng uốn ván có tác dụng trong bao lâu?
Bên cạnh, lịch tiêm vacxin uốn ván, một trong những lưu ý khi tiêm vắc xin uốn ván là vacxin có tác dụng trong bao lâu và khi nào cần tiêm nhắc lại để đảm bảo hiêu quả phòng bệnh.
Tiêm phòng uốn ván có tác dụng trong bao lâu?
Quyết định tiêm phòng uốn ván sẽ phụ thuộc vào mức độ tổn thương của người bệnh. Trường hợp bạn đã tiêm đủ số mũi trong vòng 5 năm, thì không cần phải chủng ngừa, ngay cả khi bị thương. Nếu tiêm quá 5 năm, thì nên chủng ngừa lại khi bản thân nghi ngờ bị uốn ván. Tránh để lâu vì biến chứng khá nguy hiểm và khó điều trị. Trong trường hợp không rõ tiền sử tiêm, tốt nhất nên kết hợp chủng ngừa vacxin và huyết thanh kháng uốn ván.
Tiêm phòng uốn ván có tác dụng trong bao lâu sẽ phụ thuộc nhiều vào tiền sử chủng ngừa của người đó. Ví dụ như bạn đã tiêm đủ các mũi vacxin theo đúng lịch và mang đến khả năng phòng uốn ván trong vòng 5 năm, thì đương nhiên khoảng thời gian đó sẽ không phải lo lắng bị nhiễm bệnh.
Nếu chẳng may bị tai nạn trong quá trình lao động, chơi thể thao, sinh hoạt,… để lại vết thương hở do dập nát hoặc trầy xước da, cần tiến hành xử lý nhanh chóng. Đầu tiên, dùng dung dịch sát trùng rửa vết thương, tiếp theo di chuyển đến bệnh viện tiêm ngừa uốn ván. Để tránh tình trạng nhiễm trùng, cần giữ vệ sinh thật sạch sẽ.
Cơ thể không có miễn dịch tự nhiên để chống lại bệnh uốn ván, do đó bạn phải tiêm chủng đầy đủ. Nên tiến hành tiêm huyết thanh hoặc vacxin ngay trong vòng 24 giờ đầu sau khi mắc bệnh. Tiếp tục chủng ngừa mũi thứ 2 sau đó hai tuần, sau đó một tháng tiêm lần 3. Đặc biệt, để tránh bị sốc khi tiêm huyết thanh uốn ván, nên thử trước.
Tiêm phòng uốn ván có tác dụng trong bao lâu sẽ phụ thuộc vào việc bạn đã tiêm đủ mũi và đúng liều lượng hay chưa. Do đó, bạn cần quan tâm chủng ngừa để bảo vệ cơ thể trước bệnh uốn ván nguy hiểm nhé.