Sốt là vấn đề sức khỏe thường gặp ở trẻ nhỏ. Ngoài việc chườm khăn ấm, nới lỏng bỉm, quần áo để hạ thân nhiệt cho trẻ, mẹ cũng có thể cho con uống thuốc hạ sốt. Tuy nhiên, cha mẹ cần phải tìm hiểu cách dùng thuốc hạ sốt cho trẻ sao cho an toàn, hiệu quả vì nếu sử dụng thuốc sai cách có thể gây ra những hậu quả khó lường.
1. Một số nguyên nhân khiến trẻ bị sốt
Rất nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị sốt. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến:
- Sốt là một phản ứng phòng vệ tự nhiên khi cơ thể trẻ bị vi trùng, vi khuẩn xâm nhập.
- Một số trẻ bị cảm lạnh, viêm phổi, sốt xuất huyết, viêm ruột,… sẽ có dấu hiệu bị sốt.
- Sốt cũng có thể là do trẻ bị nhiễm trùng ở da, tai, phổi, họng, bàng quang,… hay một số bộ phận khác trên cơ thể.
- Sau khi tiêm vắc xin phòng bệnh, nhiều trẻ cũng xuất hiện tình trạng sốt.
- Một số trẻ sốt do mọc răng, nhưng những trường hợp này chỉ sốt nhẹ, thân nhiệt của trẻ thường không cao hơn 38°C.
- Sốt cũng có thể do một số tác dụng phụ của thuốc.
Trẻ nhỏ bị sốt khiến bố mẹ vô cùng lo lắng
Khi bị sốt trẻ có thể gặp phải một số biểu hiện như sau: Thân nhiệt của trẻ >38 độ C, trẻ thường xuyên quấy khóc, trẻ mệt mỏi và đổ nhiều mồ hôi, trẻ chán ăn, bỏ bú, uống ít nước, với những trường hợp nặng trẻ có biểu hiện thở gấp, lơ mơ, ngủ li bì,… Cha mẹ cần liên tục theo dõi những biểu hiện của con. Với những trường hợp nhẹ có thể tham khảo bác sĩ và áp dụng một số cách để hạ sốt cho con ngay tại nhà. Tuy nhiên, với những trường hợp nghiêm trọng, cha mẹ cần đưa con đến các cơ sở y tế càng sớm càng tốt để được các bác sĩ kịp thời điều trị.
2. Một số cách giúp trẻ hạ sốt
Khi bé bị sốt, mẹ có thể sử dụng những cách sau để hạ thân nhiệt cho con:
- Cho trẻ uống nhiều nước để phòng tránh tình trạng mất nước khi bị sốt. Nếu trẻ không muốn uống nước và không thể uống nước trong vòng hơn một giờ, cha mẹ nên liên hệ bác sĩ để tìm phương pháp khắc phục sớm.
Chườm khăn ấm giúp trẻ hạ thân nhiệt
- Khi bị sốt trẻ sẽ ăn kém hơn vì thế bạn nên cho trẻ ăn những món ăn dạng lỏng như cháo, súp hoặc cho bé uống sữa.
- Nới lỏng bỉm hoặc mặc quần áo rộng rãi cho trẻ. Nếu cha mẹ cho con mặc quần áo quá dày thì sẽ rất khó để hạ thân nhiệt cho trẻ.
- Để trẻ nghỉ ngơi: Khi trẻ bị ốm, cơ thể luôn cảm thấy mệt mỏi vì thế mẹ cần cho trẻ nghỉ ngơi nhiều hơn để trẻ nhanh hạ sốt.
- Lau người cho trẻ bằng nước ấm, nhất là vùng trán, vùng cổ, vùng nách và vùng bẹn của trẻ: Phương pháp này sẽ giúp trẻ cảm thấy dễ chịu và hạ thân nhiệt nhanh hơn.
- Khi bé bị sốt, mẹ cũng nên bổ sung những thực phẩm giàu vitamin C và canxi giúp trẻ nhanh chóng hạ sốt và hồi phục sức khỏe tốt hơn.
3. Hướng dẫn mẹ cách dùng thuốc hạ sốt cho trẻ an toàn và hiệu quả
Một số loại thuốc hạ sốt cho trẻ phổ biến là thuốc Paracetamol và thuốc Ibuprofen. Tuy nhiên, thuốc Paracetamol được đánh giá là loại thuốc an toàn và được sử dụng nhiều hơn so với thuốc Ibuprofen. Thuốc hạ sốt Ibuprofen có thể mang lại nhiều tác dụng phụ và chống chỉ định với nhất là khi trẻ bị sốt xuất huyết nên chỉ nên sử dụng khi thực sự cần thiết và có sự theo dõi chặt chẽ của các bác sĩ.
Sử dụng thuốc hạ sốt Paracetamol dạng siro cho trẻ
Lưu ý: Mẹ không sử dụng thuốc Aspirin cho trẻ vì nó có thể gây ra nhiều tác dụng phụ. Đáng lo ngại hơn, nếu mẹ cho trẻ bị nhiễm virus uống Aspirin, trẻ sẽ có nguy cơ mắc hội chứng Reye - gây ra những tổn thương gan cấp tính và những tổn thương nghiêm trọng ở não, thậm chí có thể đe dọa tính mạng của trẻ.
Đối với Paracetamol, thuốc có nhiều dạng, bao gồm: Dạng siro có thể pha với nước sôi, có hương thơm trái cây rất dễ cho trẻ uống và nhanh chóng hấp thu vào cơ thể, nhưng cần bảo quản cẩn thận hơn; Dạng bột cũng tương tự như dạng siro, có thể pha với nước và cho trẻ uống dễ dàng; Dạng viên nén, phù hợp với những trẻ lớn hơn; Dạng viên đặt hậu môn dùng trong trường hợp trẻ khó uống thuốc và hay bị nôn.
Cách dùng thuốc hạ sốt cho trẻ như sau:
-
Cha mẹ cho trẻ uống thuốc hạ sốt khi thân nhiệt của trẻ trên 38,5 độ C.
-
Nên cho trẻ dùng thuốc dạng bột hoặc dạng siro để bé dễ uống và nhanh chóng đạt hiệu quả hạ sốt.
-
Liều dùng thuốc Paracetamol như sau: 10 - 15mg/kg/lần và liều tối đa không quá 60mg/kg/ngày.
-
Khoảng cách giữa mỗi lần dùng thuốc với trẻ sơ sinh là 6 đến 8 giờ, đối với trẻ lớn hơn thì thời gian dùng thuốc cách nhau từ 4 đến 6 giờ.
Trẻ lớn hơn có thể dùng thuốc dạng viên nén
Một số lưu ý:
- Đối với trẻ dưới 3 tháng tuổi, mẹ không nên tự ý cho trẻ uống thuốc hạ sốt mà cần tham khảo ý kiến bác sĩ.
- Lưu ý, liều lượng thuốc dựa vào cân nặng của trẻ chứ không phải theo tuổi. Mẹ cần tính toán kỹ càng để đảm bảo hạ sốt nhanh và an toàn cho trẻ.
- Không nên vì nóng vội mà cho trẻ uống thuốc quá liều hoặc không tuân thủ khoảng cách giữa 2 lần uống thuốc. Nếu uống thuốc sai cách và quá liều, trẻ có thể gặp nguy hiểm.
- Sử dụng những loại thuốc đảm bảo, hạn sử dụng rõ ràng.
- Không tự ý phối hợp các loại thuốc hạ sốt Paracetamol và thuốc Ibuprofen với nhau.
Đối với trẻ nhỏ, thuốc hạ sốt là một loại thuốc thường sử dụng đến, vì thế các bậc phụ huynh nên tìm hiểu để biết cách sử dụng thuốc hạ sốt cho trẻ được an toàn, hiệu quả, đồng thời tránh nguy cơ rủi ro về sức khỏe cho bé.
Khoa Nhi của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC thường xuyên tiếp nhận và điều trị các bệnh nhi tại Hà Nội và nhiều tỉnh thành lân cận. Tại đây, đội ngũ bác sĩ không chỉ có trình độ chuyên môn cao mà còn luôn tận tâm với người bệnh. Hơn nữa, lợi thế của bệnh viện là được đầu tư quy mô về cơ sở vật chất, trang thiết bị khám chữa bệnh, vì thế, các bậc phụ huynh luôn an tâm khi gửi gắm con mình đến với MEDLATEC. Mẹ có thể liên hệ với tổng đài 1900 56 56 56 để được các bác sĩ tư vấn trực tiếp.
Chăm sóc trẻ sơ sinh
08/05/2008
Các thuốc nào được sử dụng để hạ sốt cho trẻ ?
Các qui tắc chung khi sử dụng thuốc hạ sốt.
- Không tự ý cho trẻ dưới 3 tháng dùng thuốc mà không có ý kiến bác sĩ.- Tính liều theo cân nặng của trẻ.- Đọc kỹ nhãn thuốc, chỉ dẫn trước khi dùng.- Cho trẻ dùng thuốc đúng liều lượng.- Dùng thuốc còn trong hạn sử dụng.Paracetamol
An toàn cao cho trẻ, liều dùng là 60mg/kg/ngày hoặc 15mg/kg mỗi 6 giờ hoặc 10mg/kg mỗi 4 giờ.Nên cân trẻ để tính liều cho chính xác. Trường hợp trẻ bị suy thận, khoảng cách giữa các lần dùng thuốc tối thiểu là 8 giờ. Thông dụng nhất là các dạng tọa dược và dạng uống, ngoài ra còn có dạng tiêm truyền nhưng chỉ được sử dụng ở bệnh viện.Dạng tọa dược:
- Thích hợp khi cần hạ sốt trong lúc trẻ ngủ, ói nhiều và trẻ đang lên cơn sốt cao co giật.- Điều trị bằng tọa dược ngắn hạn, sau đó chuyển sang dạng uống vì dạng tọa dược có thể gây ngứa, kích thích trực tràng.- Cách dùng: Làm lạnh viên thuốc trước khi đặt. Chỉ đặt cho viên thuốc vừa vào hết hậu môn là được. Không đặt thuốc quá sâu vì như thế thuốc sẽ giảm tác dụng. Nên cho trẻ nằm yên vài phút sau khi đặt viên thuốc. Trong trường hợp đặt 2 viên mới đủ liều thì sau khi đặt viên thứ nhất, phải đợi 1-2 phút mới đặt tiếp viên thứ 2. Tốt nhất nên chọn loại viên tọa dược có hàm lượng phù hợp.Dạng uống:
- Thích hợp khi cần hạ sốt trong lúc bé thức, có nhiều dạng như thuốc bột, thuốc giọt, xirô, thuốc viên.- Gói bột sủi bọt là dạng uống phổ biến nhất. - Cách dùng: Cho thuốc vào một cốc nhỏ nước để hòa tan, cho trẻ uống ngay sau khi thuốc đã hòa tan hoàn toàn.Aspirin
- Không được dùng khi trẻ bị loét dạ dày, xuất huyết tiêu hóa, sốt xuất huyết. Từ nhiều năm nay, Aspirin ít được dùng để hạ sốt cho trẻ em vì có thể gây nhiều tác dụng phụ trên đường tiêu hóa và có liên quan đến hội chứng Reye’s [gây tổn thương gan và thần kinh].- Liều dùng 60mg/kg/ngày hoặc 15mg/kg mỗi 6 giờ.- Chỉ nên dùng khi có chỉ định của bác sĩ.Ibuprofene
- Chỉ dành cho trẻ trên 6 tháng tuổi. Ở trẻ nhỏ, Ibuprofene thường gây nhiều tác dụng phụ, nhất là ở trẻ bị thủy đậu.- Không được dùng khi trẻ bị lóet dạ dày, xuất huyết tiêu hóa, sốt xuất huyết.- Liều dùng 20-30mg/kg/ngày hoặc 7-10mg/kg mỗi 6-8 giờ đường uống.- Chỉ nên dùng khi có chỉ định của bác sĩ.Trẻ em bị sốt là mối lo thường xuyên của mọi nhà, nhất là các gia đình mới sinh con đầu lòng. Vì quá lo nên nhiều bà mẹ thường dùng thuốc không đúng bệnh, dùng quá liều gây nhiều tác hại, ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.
Cần lưu ý khi dùng thuốc hạ sốt cho trẻ?
– Thuốc hạ nhiệt tác dụng lên vùng dưới đồi đưa nhiệt độ trở về 37 độ C, làm cho thân nhiệt trở lại bình thường: thuốc có loại đơn chất [paracetamol] hoặc dưới dạng phối hợp [với các chất kháng histamin, vitamin B1, C…] cần được xác định rõ trước khi dùng [tên thuốc, hàm lượng].
– Không nên dùng nhiều loại có chung tác dụng cùng một lúc dễ gây ngộ độc vì quá liều như uống viên nén tiffy, decolgen, pamin, sirô tiffy, viên đặt hậu môn, viên sủi, thuốc bột… Liều dùng thường được xác định là 60 mg/kg/ngày, chẳng hạn, cháu nặng 10 kg, mỗi ngày có thể dùng 600 mg/ngày, khoảng 15 mg/kg trong 6 giờ hoặc 10 mg/kg trong 4 giờ. Thuốc gói, thuốc viên có nhiều hàm lượng khác nhau nên phải lưu ý khi dùng.
Liều dùng hạ sốt cho trẻ thường được xác định là 60 mg/kg/ngày
– Tìm nguyên nhân để điều trị, chỉ nên dùng thuốc khi sốt cao, kéo dài. Trong y tế thường quy ước sốt dưới 38 độ C là sốt nhẹ, từ 38 đến 39 độ C là sốt vừa, từ 39 đến 41 độ C là sốt cao, trên 41 độ C là rất cao.
– Nên dùng các biện pháp hạ sốt khác song song với việc dùng thuốc: lau mát chỗ da mỏng bằng nước ấm ở nơi kín gió, cởi bỏ bớt quần áo, không đặt nằm ở nơi quá nóng, ăn nhẹ dễ tiêu, uống nước như nước chanh, nước cam, orezol… [nếu sốt cao kéo dài sẽ mất nước gây co giật], không xoa bằng nước đá, dầu gió.
– Thuốc tác dụng nhanh ở môi trường lỏng, thuốc đạn có tác dụng hiệu quả như thuốc uống, chỉ nên dùng khi trẻ không uống được [bị nôn, không hấp thụ], thời gian tác dụng chậm hơn thuốc uống.
Có thể bạn quan tâm:
Cách dùng thuốc hạ sốt cho trẻ
Trẻ sốt phát ban cần xử trí như thế nào?
Trẻ sơ sinh bị sốt khi nào cần gặp bác sĩ?
– Cần theo dõi khi trẻ dùng thuốc có thể bị mẫn cảm với thuốc hay một trong những thành phần của thuốc [vì vậy, phải xem kỹ thành phần tá dược của thuốc]. Thận trọng với bệnh nhân suy gan, suy thận.
– Thuốc hạ sốt hoạt chất là paracetamol có nhiều loại khác nhau về thành phần và hàm lượng, dạng bào chế như:
+ Babyplex: thuốc cốm gồm có paracetamol 325mg, vitamin B1, chlorpheniramin maleat, tá dược vừa đủ 3 g. Liều dùng: ngày uống 3-4 lần, mỗi lần như sau: Trẻ dưới 1 tuổi: 1/4 gói, từ 1-5 tuổi: 1/3 gói, từ 5-10 tuổi: 1/2 gói, từ 10-15 tuổi: 1 gói. Hòa thuốc vào chén nhỏ với nước chín, không nên đổ thẳng thuốc vào miệng.
+ Panadol trẻ em: viên nhai màu hồng vị dâu chứa 120mg paracetamol. Liều dùng: từ 1-3 tuổi: 1 viên, từ 3-6 tuổi: 1-2 viên, từ 6-12 tuổi: 2 viên. Nếu cần dùng lại sau 4 giờ. Không quá 4 lần/ngày.
+ Effe-paracetamol: gói bột sủi gồm có paracetamol 200mg, vitamin C và tá dược. Liều dùng: từ 2-6 tuổi: 1 gói x 3 lần/ngày. Từ 6-15 tuổi: 1-2 gói x 3 lần/ngày. Trên 15 tuổi: 2 gói x 3 lần/ngày.
Efferalgan 80 mg: mỗi gói có paracetamol 80 mg – thuốc bột sủi bọt. Thường được chỉ định cho trẻ em cân nặng từ 8-15kg. Lưu ý: Không dùng thuốc này trong các trường hợp mẫn cảm với paracetamol, bệnh gan nặng, không dung nạp với fructose [vì có sorbitol]. Trường hợp cần kiêng muối, hoặc ăn nhạt cần lưu ý vì mỗi gói thuốc có chứa 66 mg natri [phải trừ vào khẩu phần ăn hằng ngày].
+ Các trường hợp không dùng được thuốc đạn: dị ứng với paracetamol, bệnh gan nặng, mới bị viêm hậu môn, trực tràng, chảy máu trực tràng, thuốc có thể gây ngứa tại chỗ, tăng theo lần dùng, liều dùng, thời điểm dùng. Khi bị tiêu chảy không dùng viên đạn.
Những trường hợp sốt cần đưa trẻ đi cấp cứu
– Trẻ dưới 4 tuổi bị sốt 39 độ C trở lên.
– Trẻ sốt kèm theo cứng cổ, phồng thóp.
– Trẻ trên 4 tháng tuổi bị sốt 39 -40 độ C [đã uống thuốc nhưng không giảm sốt].
– Đã điều trị tại nhà quá 4-5 ngày vẫn không khỏi hoặc sốt kéo dài hơn 3 ngày.
Lưu ý:
– Đối với các loại thuốc panadol có thêm cafein chỉ dùng cho trẻ trên 7 tuổi [1 viên/lần, không quá 4 viên/24 giờ].
– Loại thuốc efferalgan codein chỉ dùng cho trẻ trên 15 tuổi
Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: //www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/