Thế nào là tác dụng phát sáng của dòng điện

Xem thêm các sách tham khảo liên quan:

Giải Sách Bài Tập Vật Lí 7 – Bài 22: Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện giúp HS giải bài tập, nâng cao khả năng tư duy trừu tượng, khái quát, cũng như định lượng trong việc hình thành các khái niệm và định luật vật lí:

   – Quạt điện;

   – Nồi cơm điện;

   – Máy thu hình [tivi];

   – Máy thu thanh [rađiô];

   – Ấm điện.

    Hỏi khi các dụng cụ này hoạt động thì tác dụng nhiệt của dòng điện là có ích đối với dụng cụ nào? Không có ích đối với dụng cụ nào?

Lời giải:

   – Tác dụng nhiệt của dòng điện là có ích trong hoạt động của nồi cơm điện, ấm điện.

   – Tác dụng nhiệt của dòng điện không có ích trong hoạt động của quạt điện, máy thu hình [tivi], máy thu thanh [radio].

    a. Nếu còn nước trong ấm thì nhiệt độ của ấm cao nhất là bao nhiêu?

    b. Nếu vô ý để quên, nước trong ấm cạn hết thì có sự cố gì xảy ra? Vì sao?

Lời giải:

    a. Khi còn nước trong ấm thì nhiệt độ cao nhất của ấm là 100oC [nhiệt độ của nước đang sôi].

    b. Khi cạn hết nước, do tác dụng của dòng điện, nhiệt độ của ấm tăng lên rất cao. Dây nung nóng [ ruột ấm] sẽ nóng chảy, không dùng được nữa. Do vậy ấm điện bị cháy, hỏng. Một số vật để gần ấm có thể bắt cháy, gây hoả hoạn.

    A. Ruột ấm điện.

    B. Công tắc.

    C. Dây dẫn điện của mạch điện trong gia đình .

    D. Đèn báo tivi.

Lời giải:

   Đáp án: D

Vì khi có dòng điện chạy qua làm cho: ruột ấm điện nóng lên, công tắc nóng lên và dây dẫn điện của mạch điện trong gia đình cũng nóng lên. Vì vậy dòng điện có tác dụng nhiệt. Chỉ với đèn báo tivi thì dòng điện mới có tác dụng phát sáng.

a. Có những vật dẫn thông thường mà dòng điện đi qua chúng hoàn toàn không gây ra tác dụng nhiệt. Đ S
b. Đèn dây tóc nóng sáng chứng tỏ tác dụng phát sáng của dòng điện. Đ S
c. Đèn điôt phát quang [đèn LED] chỉ cho dòng điện đi qua theo một chiều nhất định. Đ S
d. Vonfam được dùng làm dây tóc của bóng đèn vì nó là kim loại có nhiệt độ nóng chảy cao. Đ S
e. Bóng đèn của bút thử điện phát sáng khi có dòng điện chạy qua chất khí ở khoảng giữa hai đầu dây bên trong đèn. Đ S
g. Mọi đèn điện phát sáng đều do dòng điện chạy qua làm chúng nóng chảy tới nhiệt độ cao. Đ S
h. Cầu chì tự động ngắt mạch nhờ tác dụng nhiệt của dòng điện. Đ S

Lời giải:

– Câu đúng là: c, d, e, h.

– Câu sai là: a, b, g.

   A. Điện thoại di động.

   B. Rađiô [máy thu thanh].

   C. Tivi [ máy thu hình] .

   D. Nồi cơm điện.

Lời giải:

   Đáp án: D

Vì nồi cơm điện dùng để nấu cơm, hoạt động của nó dựa trên tác dụng nhiệt của dòng điện, dòng điện đi qua nồi cơm làm cho vật nóng lên rồi chín cơm.

   A. Bàn là điện

   B. Máy sấy tóc

   C. Đèn LED

   D. Ấm điện đang đun nước

Lời giải:

   Đáp án: C

Vì khi có dòng điện chạy qua đèn LED, nhờ cơ chế đặc biệt, chất bột phủ bên trong đèn phát sáng. Vì vậy đèn LED hoạt động dựa trên tác dụng phát sáng của dòng điện chứ không phải tác dụng nhiệt.

   A. Bóng đèn của bút thử điện.

   B. Bóng đèn dây tóc.

   C. Đèn LED.

   D. Ấm điện đang đun nước.

Lời giải:

   Đáp án: B

Bóng đèn đây tóc là dụng cụ chứng tỏ dòng điện chạy qua nó có thể làm vật dẫn nóng lên tới nhiệt độ cao và phát sáng.

   A. Nồi cơm điện, quạt điện, radio, tivi.

   B. Máy bơm nước, bàn là, bút thử điện, đồng hồ điện.

   C. Ấm điện, máy tính bỏ túi, máy chụp ảnh tự động, chuông điện.

   D. Bếp điện, bóng đèn dây tóc, nồi cơm điện, bàn là, lò sưởi điện.

Lời giải:

   Đáp án: D

Đáp án A sai vì: động cơ điện trong quạt điện hoạt động nhờ vào tác dụng từ của dòng điện chứ không phải tác dụng nhiệt.

Đáp án B sai vì bút thử điện hoạt động dựa trên tác dụng phát sáng của dòng điện chứ không phải tác dụng nhiệt.

Đáp án C sai vì chuông điện hoạt động dựa trên tác dụng từ của dòng điện chứ không phải tác dụng nhiệt.

Vậy đáp án D là đáp án đúng, tất cả các dụng cụ đều hoạt động dựa trên tác dụng nhiệt của dòng điện.

   A. Thanh nung của nồi cơm điện

   B. Radio [máy thu thanh]

   C. Điôt phát quang [đèn LED]

   D. Ruột ấm điện

Lời giải:

   Đáp án: A

Vì dòng điện chạy qua radio chỉ có tác dụng nhiệt không có tác dụng phát sáng, dòng điện chạy qua điôt phát quang chỉ có tác dụng phát sáng còn dòng điện chạy qua ruột ấm thì chỉ có tác dụng nhiệt không có tác dụng phát sáng. Vì vậy đáp án A là đáp án đúng.

   A. Bóng đèn dây tóc

   B. Bàn là

   C. Cầu chì

   D. Bóng đèn của bút thử điện

Lời giải:

   Đáp án: D

Vì bóng đèn của bút thử điện phát sáng khi có dòng điện chạy qua chất khí ở trong khoảng giữa hai đầu dây bên trong đèn.

   A. Đèn LED [điôt phát quang]

   B. Đèn dây tóc đui cài

   C. Đèn dây tóc đui xoáy

   D. Đèn của bút thử điện

Lời giải:

   Đáp án: D

Dòng điện chạy qua đèn của bút thử điện làm phát sáng chất khí

Tác dụng của dòng điện Dụng cụ điện

1. Làm vật dẫn nóng lên đến nhiệt độ cao và phát sáng.

2. Làm nóng chảy đoạn dây dẫn và ngắt mạch điện phát sáng.

3. Khi đi qua theo một chiều nhất định thì đèn phát sáng.

4. Làm nóng dây dẫn để tạo thành các nguồn toả nhiệt.

a. Ấm điện, nồi cơm điện, bàn là

b. Bóng đèn dây tóc

c. LED

d. Bóng đèn bút thử điện

e. Cầu chì

Lời giải:

   1 – b     2 – e     3 – c     4 – a

Dòng điện chạy và tồn tại bên trong của mạch điện chúng ta không thể nhìn thấy được nó bằng mắt thường. Song, chúng ta có thể nhận biết được nó tồn tại và những tác dụng của nó thông qua các thiết bị và dụng cụ điện. Một trong những tác dụng phổ biến và được con người ứng dụng nhiều nhất vào trong thực tế đó là tác dụng phát sáng và tác dụng tỏa nhiệt. Tác dụng phát sáng của dòng điện là gì? Vì sao dòng điện có tác dụng nhiệt? Sẽ được chúng tôi lý giải trong bài viết ngày hôm nay.

Phát sáng là một trong những tác dụng của dòng điện giúp chúng ta có thể nhận biêt được dòng điện tồn tại. Điều này chúng ta có thể thấy rõ nhất qua bóng đèn có bên trong bút thử điện. Khi chúng ta dùng bút thử điện để kiểm tra một mạch điện có điện hay không, nếu bóng đèn của bút thử điện sáng chứng tỏ mạch đó có tồn tại điện và ngược lại.

Tác dụng phát sáng của dòng điện

Từ ví dụ trên chứng ta có thể thấy, dòng điện di chuyển thông qua một số vật dẫn đặc biệt thì sẽ xảy ra hiện tượng phát sáng, lúc này ta nhận định dòng điện có tác dụng phát sáng.

Sở dĩ bóng đèn của bút thử điện phía trên sáng là do dòng điện đi qua chất khí có trong bóng đèn bút thử điện, khiến cho chất khí này phát sáng. Ngoài bóng đèn bút thử điện còn còn có rất niều loại đèn khác ứng dụng tác dụng phát sáng của dỏng điện. Cụ thể như sau:

  • Ứng dụng trong đèn điot phát quang hay còn được gọi là đèn LED. Loại đèn này chỉ cho dòng điện chạy qua theo 1 chiều duy nhất, khi dòng điện chạy qua bóng đèn này sẽ phát sáng. Ưu điểm của loại đèn này là có độ bền cao, giá thành rẻ và tiêu tốn ít điện năng. Nó được sử dụng làm đèn báo trong các thiết bị, dụng cụ điện tử như: Tivi, phích cắm điện, nồi cơm điện, ổn áp, điện thoại di động …
  • Ứng dụng trong bóng đèn sợi đốt: Khi có dòng điện đi qua dây tóc khiến cho dây tóc nóng lên đạt tới một nhiệt độ nhất định sẽ phát sáng.
  • Ứng dụng bên trong đèn ống: Đây là loại bóng đen có hình dạng ống, bên trong thành ống có phủ một lớp bột phát quang. Khi có dòng điện chạy qua chất bột này sẽ phát sáng giúp cho bóng đèn nóng lên ít. Đồng thời giúp cho loại bóng đèn này tiêu thụ ít điện hơn so với bóng đèn sợi tóc [bóng đèn sợi đốt].

Bạn có biết, ngoài tác dụng nhiệt, dòng điện còn có nhiều tác dụng khác như tác dụng từ, tác dụng hóa học, tác dụng nhiệt. Đọc chi tiết qua bài viết dòng điện là gì, các tác dụng của dòng điện

Ngoài tác dụng phát sáng thì tác dụng nhiệt là tác dụng được con người ứng dụng nhiều nhất trong cuộc sống. Dòng điện có một đặc tính đó là khi chạy qua mọi vật dẫn thông thường đều khiến cho vật dẫn ấy nóng lên. Khi vật dẫn nóng đến một mức độ nhất định có thể phát sáng. 

Nguyên nhân khiến dòng điện có tác dụng nhiệt là do trong các vật dẫn có tồn tại điện trở. Tác dụng nhiệt của dòng điện có cả lợi ích và tác hại. 

Trong một số trường hợp, nếu muốn làm giảm tác dụng nhiệt của dòng điện thì dây dẫn sử dụng phải có điện trở suất nhỏ. 

Tác dụng nhiệt của dòng điện được ứng dụng trong đời sống như:

  • Ứng dụng trong bàn là điện: Khi dòng điện chạy qua sẽ làm cho bàn là nóng lên, nhờ đó mà chúng ta có thể là phẳng các nếp nhăn trên bề mặt vải.
Ứng dụng tác dụng nhiệt của dòng điện
  • Ứng dụng bên trong cầu chì: Đây là một trong những ứng dụng quan trọng của tác dụng nhiệt.

Ngoài tác dụng phát sáng và tỏa nhiệt còn có một tác dụng nữa của dòng điện mang lại nhiều lợi ích cho con người đó chính là tác dụng sinh lý, hóa học và tác dụng từ.

Bạn có biết:

  • Dòng điện cảm ứng xuất hiện khi nào?
  • Các công thức tính cường độ dòng điện

Câu 1: Em hãy kể tên một số dụng cụ, thiết bị nóng lên khi có dòng điện chạy qua?

Trả lời: Một số thiết bị, dụng cụ nóng kên khi có dòng điện chạy qua như: Bếp điện, nồi cơm điện, bóng đèn sợi tóc, bàn là điện, chăn điện, máy sấy tóc, … 

Câu 2: Tại sao sợi tóc của bóng đèn sợi đốt được làm từ Vonfram? 

Trả lời: 

Bóng đèn sợi đốt, dây tóc được làm từ vonfram vì đây là bộ phận giúp cho bóng đèn có thể phát sáng khi bị đốt nóng [khi bóng đèn sáng bình thường nhiệt độ của dây tóc rơi vào khảng 2.500 độ C] bởi dòng điện chạy qua. 

Sở hữu nhiệt độ nóng chảy là 3.370 độ C lớn hơn so với nhiệt độ cần để phát sáng của bóng đèn, nên Vonfram là vật liệu thích hợp nhất để làm sợi đốt bóng đèn. 

Câu 3: Bóng đèn bút thử điện sáng khi có dòng điện chạy qua là do hai đầu dây của bóng nóng sáng hay do chất khí ở giữa hai đầu phát sáng?

Bút thử điện sáng khi có dòng điện chạy qua

Trả lời: 

Khi bóng đèn của bút thử điện sáng chứng tỏ là có dòng điện chạy qua lớp khí neon giữa hai đầu dây bên trong bóng đèn. Như vậy chất khí trong bóng đèn của bút thử điện phát sáng khi có dòng điện chạy qua.

Trên đây là toàn bộ những thông tin chúng tôi muốn chia sẻ với các bạn về tác dụng phát sáng và tác dụng nhiệt của bóng đèn. Hy vọng qua bài viết đã giúp các bạn giải đáp được câu hỏi tác dụng phát sáng của dòng điện là gì? cũng như vì sao dòng điện có tác dụng nhiệt?

Tìm hiểu thêm:

Video liên quan

Chủ Đề