Tại sao lại sợ gián
Trí tưởng tượng của cô em gái này khiến nhiều người “mắt chữ O, mồm chữ A”.Mới đây, trên mạng xã hội có chia sẻ bài “bóc phốt” nỗi sợ gián của cô em gái đến từ tài khoản có tên N.A khiến cộng đồng mạng được phen cười ngặt nghẽo. Show
Theo người chị này thì cô em gái có nỗi sợ với côn trùng, nhất là gián. Trước đây, khi N.A còn ở nhà, việc đuổi gián sẽ do cô đảm nhiệm, nhưng từ khi đi học xa nhà thì người em phải tự lực cánh sinh. Một đêm nọ, khi bị gián “tập kích”, cô em gái đã phải nhắn tin cầu cứu mẹ với những dòng miêu tả không kém phần hài hước, dí dỏm. Theo đó, với nỗi sợ côn trùng, hình ảnh con gián trong mắt người em hiện lên đầy “đáng sợ” và có phần “sai sai” như là: “siêu to khổng lồ”, “béo như con cá voi”, “đống mỡ đập xuống đất”...
Nguyên văn dòng tin nhắn như sau: “Phòng con có con gián siêu to khổng lồ. Con gián này phải to như con cá voi nhà táng - loài cá voi to nhất hiện nay. Nó béo như con vậy. Rơi xuống đất mà kêu bộp bộp xuống. Cảm giác như đống mỡ của nó đang đập xuống đất vậy. Nó chui xuống gầm giường rồi mẹ ơi. Mai mà không thấy con thì chắc chắn con bị khiêng đi rồi”. Cùng với dòng tin nhắn miêu tả đầy tính phóng đại này là chiếc icon (nhãn dán) mặt khóc thể hiện sự bất lực của cô em gái khi phải đối diện với con côn trùng đáng ghét này.
Sau khi đoạn tin nhắn này được chia sẻ trên mạng xã hội đã nhận về nhiều lượt tương tác của cộng đồng mạng. Ai nấy đều phải bật cười trước trí tưởng tượng phong phú cùng sự đáng yêu, hài hước của người em này. Nhiều người bày tỏ sự cảm thông, thấu hiểu với nỗi sợ côn trùng và cũng để lại bình luận chia sẻ về tình huống “dở khóc, dở cười” của mình. Một số bình luận của cộng đồng mạng: - Sao có thể đáng yêu vậy chứ! Lẽ ra không sợ lắm nhưng đọc xong dòng tin nhắn lại sợ hú hồn. - Giống mình, dù đã là mẹ 2 con nhưng nhìn thấy con gián là chỉ biết gọi “mẹ ơi” để trợ giúp. - Em gái ấy dễ thương xỉu. Đọc cô bé viết miêu tả con gián mà tớ thấy nỗi sợ nó to bự luôn đó! - Cũng sợ gián giống mình, nhưng thay vì gọi mẹ nửa đêm thì mình chọn nằm im phăng phắc và cầu nguyện chờ nó tự bò ra khỏi phòng, vì nếu mẹ lên thì người bị đập là mình chứ không phải gián! - Học văn chắc khá, tưởng tượng phong phú ghê. Mà đọc xong tự dưng nhớ đến con mình, hồi bị đau răng quá nàng bảo "con sâu nó đang đi đu đưa đi trong răng con mẹ ạ". Trẻ con đúng là buồn cười. Bạch Dương Hội chứng sợ gián (Blatophobia) không giống với cảm giác sợ các loài côn trùng thông thường. Người mắc hội chứng này thường sợ hãi tột độ, cảm thấy ghê tởm và mất kiểm soát khi nhìn thấy hoặc tiếp xúc với gián. Mặc dù tên gọi nghe có vẻ bình thường nhưng chứng Blatophobia ảnh hưởng sâu sắc đến mọi khía cạnh của cuộc sống. Hội chứng sợ gián là gì?Đa phần các loại côn trùng đều gây ra sự sợ hãi ít nhiều cho con người. Thông thường, nỗi sợ sẽ bị chi phối bởi mức độ nguy hiểm và ngoại hình xấu xí của từng loài vật. Chẳng hạn như khi nhìn thấy bọ cạp đa phần mọi người sẽ sợ hãi nhiều hơn khi nhìn thấy sâu hay nhện. Sợ hãi nhìn thấy côn trùng là phản ứng thông thường của con người. Tuy nhiên, một số người sợ hãi cực độ, cảm thấy ghê tởm và ám ảnh khi nhìn thấy côn trùng – chẳng hạn như gián. Hội chứng sợ gián (Blatophobia) là một hội chứng tâm lý mà bệnh nhân cảm thấy sợ hãi kinh hoàng khi nhìn thấy gián. Người bệnh hoàn toàn không thể kiểm soát sự sợ hãi của bản thân và đôi khi ngất xỉu chỉ vì nhìn thấy hoặc chạm vào loài động vật này. Gián gây ra sự sợ hãi cho nhiều người, tuy nhiên mức độ sợ hãi thường không đáng kể vì gián là loài côn trùng vô hại. Hội chứng sợ gián chưa được công nhận trong Sổ tay chẩn đoán và thống kê các rối loạn tâm thần (DSM-5). Tuy nhiên, hội chứng này vẫn sẽ được tiếp nhận thăm khám và điều trị khi cần thiết. Chứng Blatophobia có cơ chế giống với các rối loạn lo âu ám ảnh sợ hãi khác. Do đó, ngoài cảm giác sợ hãi và ghê tởm, bệnh nhân thường có xu hướng né tránh đối tượng gây ra nỗi sợ. Gián là loài côn trùng có mặt ở mọi nơi nên không ít người chọn nhốt mình trong nhà để không phải nhìn thấy gián. Vì lý do này, đa phần người mắc hội chứng sợ gián sẽ phải điều trị. Biểu hiện của hội chứng sợ giánHội chứng sợ gián có biểu hiện giống với các rối loạn ám ảnh sợ hãi khác. Trong đó, triệu chứng điển hình là sự sợ hãi quá mức, vô lý và cảm giác ghê tởm khi nhìn thấy gián. Chứng Blatophobia thường sẽ dẫn đến rối loạn ám ảnh cưỡng chế. Nỗi sợ gián quá mức sẽ thôi thúc người bệnh dọn dẹp nhà cửa và xe hơi liên tục. Sự sợ hãi thường trực khiến bệnh nhân luôn ở trong trạng thái bất an, lo lắng và căng thẳng. Ngoài ra, nỗi sợ cũng sẽ tăng lên khi nhìn thấy gián. Tương tự như các rối loạn ám ảnh sợ hãi khác, hội chứng sợ gián sẽ gây ra nhiều triệu chứng thể chất bên cạnh các cảm xúc tiêu cực. Dấu hiệu nhận biết hội chứng sợ gián:
Khi nhìn thấy hoặc tiếp xúc với gián, nỗi sợ sẽ tăng lên và kích thích các triệu chứng thể chất bùng phát. Các triệu chứng có thể gặp phải khi nhìn thấy hoặc tiếp xúc với gián:
Các triệu chứng do hội chứng sợ gián gây ra thường không đe dọa đến sức khỏe. Tuy nhiên, nỗi sợ quá mức có thể khiến người bệnh sợ hãi, mất kiểm soát và dẫn đến tai nạn khi làm việc hoặc lưu thông trên đường. Ngoài ra, nỗi sợ vô lý về gián cũng gia tăng những phiền toái khi học tập và làm việc. Nguyên nhân gây ra chứng sợ gián (Blatophobia)Nguyên nhân gây hội chứng sợ gián chưa được nghiên cứu rõ ràng. Dù vậy, theo các chuyên gia, nguyên nhân sẽ có sự khác nhau ở từng trường hợp. Sợ hãi là cảm xúc được hình thành dựa trên quá trình tiến hóa. Con người thường sẽ sợ hãi những thứ có thể gây nguy hiểm như thú dữ, thiên tai,… Cảm xúc này cho thấy cơ thể phải chiến đấu hoặc bỏ chạy để đảm bảo sự an toàn cho bản thân. Tuy nhiên, một số người có thể sợ hãi quá mức với những đối tượng hoặc tình huống không thật sự nguy hiểm. Tình trạng này được gọi chung là hội chứng ám ảnh sợ. Theo các chuyên gia, nỗi sợ vô lý về gián có thể bắt nguồn từ những nguyên nhân sau:
Cảm giác sợ hãi quá mức khi nhìn thấy gián sẽ giảm dần khi trưởng thành. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nỗi sợ có thể kéo dài trong nhiều năm nếu không được điều trị. Ảnh hưởng của hội chứng sợ giánCác triệu chứng của hội chứng sợ gián không đe dọa trực tiếp đến sức khỏe. Tuy nhiên, vì luôn lo sợ sẽ gặp gián nên người bệnh thường ở trong trạng thái căng thẳng và bất an. Ngoài ra, hội chứng này còn thôi thúc các hành vi cưỡng chế như dọn dẹp xe hơi, nhà cửa, phun xịt côn trùng quá mức cân thiết. Khi nhìn thấy gián, người bệnh có thể lên cơn hoảng loạn. Nếu đang làm việc ở trên cao hoặc đang điều khiển phương tiện giao thông, khả năng xảy ra tai nạn là rất cao. So với các rối loạn ám ảnh sợ hãi khác như sợ nhện, sợ máy bay thì sợ gián có mức độ ảnh hưởng cao hơn. Bởi gián là loài côn trùng xuất hiện ở mọi lúc mọi nơi. Điều này khiến người bệnh luôn căng thẳng, nhốt mình trong nhà và từ chối ra ngoài. Hội chứng sợ gián (Blatophobia) có thể dẫn đến các vấn đề tâm lý như rối loạn ám ảnh cưỡng chế, rối loạn lo âu lan tỏa, trầm cảm,… Cảm giác bất lực vì không kiểm soát được nỗi sợ khiến nhiều người lạm dụng rượu bia và nghiện chất. Ngoài ra, trẻ nhỏ mắc chứng bệnh này sẽ khó có thể học tập tốt, chậm phát triển thể chất và tâm lý thường không ổn định. Cách vượt qua hội chứng sợ giánNỗi sợ côn trùng thông thường sẽ không phải điều trị vì ít gây ra phiền toái trong cuộc sống. Tuy nhiên với hội chứng sợ gián, đa phần phải can thiệp trị liệu để có thể bình thường hóa cuộc sống và ngăn chặn những ảnh hưởng lâu dài đối với sức khỏe. Như đã đề cập, Blatophobia chưa được công nhận là hội chứng tâm lý chính thức. Do đó, các bác sĩ sẽ sử dụng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn ám ảnh sợ hãi trong trường hợp này. Về cơ bản, các ám ảnh sợ có cơ chế và biểu hiện giống nhau. Vì vậy, trị liệu tâm lý và sử dụng thuốc sẽ được cân nhắc để giảm bớt sự sợ hãi, đồng thời giúp người bệnh giảm các hành vi né tránh và học cách giải tỏa sự lo lắng, căng thẳng do chứng sợ gián gây ra. Các phương pháp được cân nhắc trong quá trình điều trị hội chứng sợ gián: 1. Trị liệu tâm lýTrị liệu tâm lý là phương pháp có hiệu quả nhất khi điều trị các hội chứng ám ảnh sợ bao gồm cả chứng sợ gián. Phương pháp này được thực hiện nhằm tìm hiểu về nguyên nhân gây ra nỗi sợ gián vô lý. Sau đó, chuyên gia sẽ chọn hướng can thiệp để giúp bệnh nhân thay đổi suy nghĩ sai lầm, từ đó điều chỉnh hành vi và cảm xúc theo chiều hướng tích cực hơn. Có khá nhiều phương pháp tâm lý được áp dụng cho bệnh nhân mắc hội chứng sợ gián. Trong đó, các phương pháp được áp dụng phổ biến bao gồm:
Trị liệu tâm lý mang lại hiệu quả cao trong điều trị hội chứng sợ gián. Quá trình trị liệu có thể kéo dài khoảng vài tuần hoặc lâu hơn. Nếu kiên trì trị liệu, hầu hết bệnh nhân đều có đáp ứng tốt và vượt qua được hội chứng sợ gián. 2. Sử dụng thuốcSử dụng thuốc hiếm khi được chỉ định khi điều trị hội chứng sợ gián. Tuy nhiên, vì gián có thể xuất hiện mọi lúc mọi nơi nên không ít người trở nên quá căng thẳng, lo âu và trầm cảm. Do đó, thuốc có thể được sử dụng để giảm các cảm xúc tiêu cực và cải thiện các triệu chứng thể chất có liên quan. Các loại thuốc được xem xét sử dụng cho người mắc hội chứng sợ gián:
Sử dụng thuốc mang lại hiệu quả nhanh chóng. Tuy nhiên, thuốc chỉ giúp cải thiện triệu chứng, không thể làm giảm nỗi sợ vô lý với gián. Do đó, dùng thuốc chỉ được xem là biện pháp hỗ trợ trong điều trị hội chứng sợ gián. Bệnh nhân buộc phải trị liệu tâm lý nếu muốn vượt qua nỗi sợ và trang bị các kỹ năng cần thiết. 3. Các biện pháp hỗ trợHội chứng sợ gián khiến bệnh nhân luôn căng thẳng, bất an vì sợ phải đối mặt với gián. Tâm lý căng thẳng có thể kéo theo nhiều vấn đề về thể chất như căng cơ, đau đầu, mất ngủ, tăng huyết áp,… Để hỗ trợ quá trình điều trị, bệnh nhân nên thực hiện một số biện pháp hỗ trợ bên cạnh sử dụng thuốc và trị liệu tâm lý:
Hội chứng sợ gián nghe có vẻ bình thường nhưng ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Mặc dù nguyên nhân chưa được biết rõ nhưng hội chứng này có thể được kiểm soát thông qua liệu pháp tâm lý. Vì vậy, nếu nghi ngờ mắc bệnh, nên điều trị sớm để có thể học tập, làm việc và phát triển một cách lành mạnh.
|