Tại sao lại đau nửa đầu

Thông thường những người bị đau nửa đầu thường nói rằng cơn đau thường đến từ từ, nhưng mỗi lúc một nặng thêm, nối tiếp từ cơn này đến cơn khác khiến người bệnh có cảm giác đầu muốn nổ tung.

Biểu hiện thường thấy là đau kéo dài 2-4 giờ, nhưng cá biệt có thể kéo dài vài ngày, khu trú ở một nửa đầu, đau giật giật theo nhịp mạch đập. Cùng với những cơn đau là cảm giác buồn nôn, nôn, sợ tiếng động và ánh sáng...

Tùy từng cơ địa mà mức độ cũng như thời gian đau của mỗi người khác nhau, nhưng tựu trung, bệnh đau nửa đầu có các triệu chứng rất điển hình: đau mạnh ở một hay cả hai bên đầu, cứng cơ cổ, nhạy cảm với âm thanh và ánh sáng, buồn nôn và nôn, mệt mỏi và dễ cáu kỉnh, tăng số lần đi tiểu và tiêu chảy...

Truy tìm nguyên nhân 

Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra khi lượng máu lên não tự nhiên ít đi, não phản ứng lại với tình trạng thiếu ôxy này bằng cách gây ra đau. Ngoài thiếu ôxy, hậu quả của việc thiếu máu còn làm cho một số mạch máu khác bị giãn nở và viêm tấy, gây ra đau đầu.

Đã có nhiều công trình nghiên cứu, nhưng cho đến nay y học vẫn chưa tìm được chính xác nguyên nhân gây bệnh. Người ta mới chỉ xác định được rằng, ngoài nguyên nhân vận máu lên não kém, bệnh đau nửa đầu còn có thể là do: các gene dị thường trong não truyền đi một tín hiệu bất thường; stress; sự thay đổi hormon thời kỳ kinh nguyệt, trưởng thành, mang thai và mãn kinh ở phụ nữ; thay đổi thời tiết hay độ cao; giấc ngủ thất thường [quá nhiều hay quá ít], sự gián đoạn của giấc ngủ thường ngày; mùi hương quá đậm, đèn quá sáng hay tiếng ồn quá mức; do rượu và một số chất trong thực phẩm... khiến mạch máu co rồi giãn [do tăng chất trung gian hóa học serotonin hoặc sự tích tụ ion canxi trong tế bào thần kinh] gây ra các cơn đau thắt nửa đầu.

Hậu quả nguy hại 

Những người bị đau nửa đầu không chỉ bị cơn đau hành hạ, mà lâu ngày, chứng bệnh còn dẫn đến những hậu quả nguy hại khác cho sức khỏe trong đó phải kể đến tình trạng bệnh nhân mắc trầm cảm.  Đó là bệnh liên quan đến hệ thần kinh, nên lâu ngày bệnh nhân đau nửa đầu dễ bị trầm cảm hoặc cáu gắt. Những bệnh nhân có kèm thêm chứng mất ngủ, ăn uống không điều độ; đến kỳ kinh nguyệt càng dễ thấy sự thay đổi tính tình.

Theo nghiên cứu, nguy cơ bị đột quỵ ở những người bị chứng đau nửa đầu cao gấp 2,16 lần so với những người không bị. Đặc biệt, những phụ nữ bị đau nửa đầu dùng thuốc tránh thai có nguy cơ tăng gấp 8 lần so với những người không dùng thuốc.

Chứng đau nửa đầu ảnh hưởng rất lớn đến thị giác. Điều này rất rõ rệt ở tuổi trung niên. Do có vấn đề bất thường trong việc vận chuyển máu lên não, nên mắt của những người bị đau nửa đầu dễ bị suy thoái võng mạc, dẫn đến mất thị lực và thậm chí mù vĩnh viễn.

 Cơn đau tác động tới các giác quan, nên đa số bệnh nhân đau nửa đầu rất nhạy cảm với tiếng ồn, ánh sáng hoặc một số mùi. Điều đó giải thích vì sao khi bị đau đầu nhiều người còn bị buồn nôn, nôn, hoặc có khi bị tiêu chảy.

Chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh hơn ăn nhiều rau xanh hỗ trợ chữa bệnh đau nửa đầu

Cần làm gì? 

 Đối với những bệnh nhân thường xuyên bị cơn đau nửa đầu hành hạ, ngoài điều trị triệu chứng, cắt cơn đau, các bác sĩ sẽ khuyên bệnh nhân dùng thuốc để dự phòng cơn đau. Đối với phụ nữ, liệu pháp hormon có thể giúp giảm cơn đau nửa đầu có liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt của họ.

Ngoài việc dùng thuốc, những người mắc bệnh đau nửa đầu cần hết sức lưu ý tới chế độ ăn uống và sinh hoạt. Trong đó phải kiêng các thực phẩm có chất kích thích như: rượu, bia, trà, cà phê, thuốc lá, nước uống có gas, sôcôla, phomat, xúc xích, dăm bông,...  Bên cạnh đó, lối sống khoa học rất quan trọng đối với những người bị đau nửa đầu. Ngủ sớm, ngủ đủ giấc, thức dậy sớm sẽ giúp tinh thần người bệnh sảng khoái hơn, các cơn đau vì thế cũng giảm đi. Bệnh nhân đau nửa đầu nên tránh xa những căng thẳng, lo âu trong cuộc sống. Không nên ngồi nhiều trước máy vi tính và nghe nhạc quá to trong một khoảng thời gian lâu. Tập thể dục thể thao cũng là một phương pháp nâng cao sức khỏe và giảm căng thẳng thần kinh, giảm các cơn đau nửa đầu do vận mạch.

BS. Nguyễn Văn Bình

Bất kể bạn là ai thì cũng có thể là đối tượng của chứng đau nửa đầu bên phải. Đặc biệt, dưới những áp lực của cuộc sống hiện đại, triệu chứng này xuất hiện ngày càng nhiều và dần trẻ hóa. Mặc dù không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng chứng đau nửa đầu lại có nhiều tác động tiêu cực đến đời sống hằng ngày.

1. Đau nửa đầu bên phải xuất phát từ đâu?

Theo nhiều thống kê, có đến hơn 300 loại đau đầu khác nhau và 90% trong số đó vẫn chưa biết được nguyên nhân rõ ràng. Tuy nhiên, chứng đau đầu chùm hay đau nửa đầu có nguy cơ cao dẫn đến Đau nửa đầu bên phải.

Có hơn 300 loại đau đầu chưa tìm ra nguyên nhân rõ ràng

Một số lý do có thể là nguồn xuất phát của chứng đau nửa đầu phía bên phải gồm:

Các bệnh thuộc hệ thần kinh

- Dây thần kinh chẩm bị tổn thương hoặc bị viêm dẫn đến đau nửa đầu bên phải với các triệu chứng đi kèm như cảm giác đau, rát liên tục, vùng đau bắt đầu từ hộp sọ rồi lan rộng ra phía sau và dọc theo vùng đầu phía bên phải. Đau ở vị trí sau hốc mắt cùng theo đó là biểu hiện nhạy cảm với ánh sáng.

- Các động mạch thái dương, động mạch ở vùng đầu và cổ trở lên bị viêm sẽ gây ra cơn đau dữ dội ở bên phải đầu, cơ thể mệt mỏi, đau hàm và nhức vùng thái dương.

- Sự gián đoạn khi truyền tín hiệu đến dây thần kinh sinh ba dưới đáy não dẫn đến đau cơn đau dữ dội ở đầu và mặt. Thường cơn đau chỉ ảnh hưởng một bên đầu vào một thời điểm.

- Thiếu máu não dẫn đến não phản ứng lại với tình trạng thiếu oxy gây ra đau đầu trong đó có đau nửa bên phải. Thường các cơn đau do thiếu máu não không quá dữ dội, đi kèm với choáng váng, chóng mặt, ù tai, giảm trí nhớ, tê đầu ngón tay, nhức mỏi vùng vai gáy.

- U não cũng có thể là nguồn cơn gây ra chứng đau nửa đầu vùng bên phải do sự chèn ép của các khối u ngày càng lớn đến các dây thần kinh.

Bên phải đầu bị đau còn là triệu chứng thường gặp của bệnh đột quỵ - hiện tượng ngưng cung cấp máu đột ngột lên não.

Đau đầu vận mạch [đau đầu Migraine] là một bệnh thần kinh với biểu hiện đau nhói vùng nửa đầu bên phải hoặc trái có thể kéo dài từ 4 đến 72 tiếng. Cùng với đau nửa đầu là đau giật từng cơn, chóng mặt, buồn nôn, sợ ánh sáng và tiếng động.

Căng thẳng, áp lực kéo dài và liên tục

Các chuyên gia thần kinh đã cho rằng nguồn cơn khởi phát cho chứng đau nửa đầu phải là do những áp lực, căng thẳng, trầm cảm. Các kích thích về sinh lý hoặc tâm lý sẽ tạo ra một phản ứng tự nhiên để thích nghi phòng thủ là trạng thái căng thẳng thần kinh. Các kích thích kéo dài khiến não bộ làm việc quá sức, mạch máu co giãn bất thường sẽ gây ra đau, khó chịu. Cơn đau sẽ giảm nếu cơ thể được nghỉ ngơi, thư giãn và massage vùng đầu bên phải.

Nguồn cơn khởi phát cho chứng đau nửa đầu bên phải là do những áp lực

Chế độ ăn uống, sinh hoạt thiếu khoa học

Ăn quá nhiều đồ ngọt, mì chính, thực phẩm có nhiều chất tạo ngọt, socola, phô mai, các chất kích thích, chất có cồn, rượu, bia, thuốc lá, cà phê,… là nguồn cơn gây ra đau nửa đầu.

Ngoài ra việc bỏ bữa, thức khuya, sử dụng máy tính nhiều, chơi game quá lâu cũng có thể gây ra đau nửa đầu bên phải.

Công việc

Nhân viên văn phòng với tính chất công việc cần sử dụng máy tính liên tục, cường độ công việc cao cùng với những áp lực khiến cơ thể mệt mỏi kéo dài. Điều đó dẫn đến các rối loạn chuyển hóa, nội tiết tố cũng là nguyên nhân khá phổ biến dẫn đến bệnh.

Bên cạnh những nguyên nhân trên, vùng đầu bên phải bị đau còn có thể do di truyền, thay đổi nội tiết tố nữ, thay đổi thời tiết, cảm cúm,…

2. Các yếu tố thuận lợi gây đau nửa đầu

Các cơn đau nửa đầu có thể xuất hiện vào bất cứ lúc nào. Một số trường hợp có thể do yếu tố kích thích làm cơn đau đến nhanh nhưng đôi khi đau nửa đầu sẽ “ghé thăm” mà không cần một yếu tố tác động nào.

Một số yếu tố kích hoạt từ bên ngoài có thể khiến cơn đau nửa đầu phía bên phải đến nhanh như:

• Âm thanh quá lớn, ánh sáng mạnh hay một số mùi như nước hoa, mắm tôm,…

• Các stress về tâm sinh lý.

• Giấc ngủ không sâu, khó ngủ, ác mộng khi ngủ

• Hút thuốc hoặc ngửi mùi thuốc, bỏ bữa, ăn nhiều đồ ngọt, uống sữa, trà sữa, sử dụng các đồ uống có cồn, chất kích thích,…

• Bị dị ứng hoặc uống thuốc dị ứng, uống thuốc tránh thai, thuốc thay đổi hormone.

• Ăn socola, bơ, các loại hạt, họ nhà cam, quýt,…

Bạn nên tìm hiểu về mối liên hệ giữa bản thân và các yếu tố trên hoặc một số yếu tố khác mà bạn thường gặp để hạn chế xuất hiện các cơn đau nửa đầu.

3. Làm gì để khắc phục khi bị đau nửa đầu bên phải mà không phải dùng thuốc?

Có nhiều cách giúp bạn giảm cơn đau nhanh chóng mà không cần dùng thuốc, dưới đây là một số phương pháp thường được sử dụng:

• Châm cứu là một biện pháp cho tác dụng nhanh chóng và có thể làm giảm tần suất các cơn đau nửa đầu bên phải hiệu quả. Tuy nhiên, phương pháp này cần độ chính xác tại vị trí châm kim ở các huyệt vùng đầu và phải áp dụng với nhiều phương pháp khác mới có thể điều trị dứt điểm.

• Massage dù chưa có những nghiên cứu sâu nhưng lại cho hiệu quả rõ rệt. Nhiều người khi cơn đau xuất hiện sẽ ngay lập tức tự massage hoặc nhờ sự hỗ trợ từ người khác để giảm cơn đau. Ngoài ra việc massage sẽ giúp cơ thể giải tỏa những căng thẳng, mệt mỏi, tạo giấc ngủ sâu.

Massage giúp giảm tần suất các cơn đau nửa đầu bên phải

• Bổ sung nhiều vitamin và chất khoáng đặc biệt là B2 và Magie hay hợp chất coenzyme Q10 có thể giúp bạn hạn chế các cơn đau nửa bên phải.

• Hít thở sâu, tập thể dục đều đặn, tập yoga, ngồi thiền, đọc sách là những biện pháp thư giãn đầu óc đơn giản nhưng hữu hiệu mà nhiều bác sĩ khuyên bệnh nhân thực hiện.

• Thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt, nghỉ ngơi, hạn chế các loại thực phẩm là thủ phạm gây ra cơn đau, bổ sung các loại thực phẩm tốt cho não cũng là cách để hạn chế tần suất cơn đau nửa đầu.

Nếu bạn có biểu hiện của chứng đau nửa đầu bên phải, dù nặng hay nhẹ thì cũng nên đặc biệt chú ý và tốt nhất là đến gặp bác sĩ để được tư vấn nhiều hơn. Đồng thời việc bổ sung những kiến thức liên quan sẽ giúp bạn có những biện pháp ngăn ngừa và chăm sóc sức khỏe của bản thân tốt hơn. Nếu bạn muốn được tư vấn nhiều hơn, hãy gọi ngay đến hotline: 1900 56 56 56 để sắp lịch với các bác sĩ chuyên khoa tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC nhé!