Lý do tại sao đc đá lại penalty

Mùa EURO 2016 và Copa America 2016 đã chứng kiến nhiều khoảnh khắc sút penalty đầy xúc động. Một đội bóng có thể phải ra về vì trượt pha phạt đền và ngay cả cầu thủ có chuyên môn tốt đôi khi cũng bỏ lỡ thời khắc quan trọng này.

Mới đây Lionel Messi cũng sút trượt loạt đá luân lưu trong trận chung kết Copa America và đội Argentina đã để thua Chile 2-4.

Lúc tập luyện hoặc trong trận đấu ít quan trọng, một cầu thủ có thể cảm thấy khá dễ dàng ghi điểm với pha sút phạt. Nhưng với một trận đấu đầy áp lực như ở EURO 2016, khi mà sân vận động ngập tràn tiếng la hét từ người hâm mộ cùng sự chú ý của hàng trăm triệu người xem trên toàn thế giới, các cầu thủ thường bỏ lỡ cơ hội ghi bàn của mình.

Một nghiên cứu đã cho thấy cách các cầu thủ bỏ lỡ cú sút phạt quan trọng khá thú vị. Họ thường làm chính xác các lỗi mà họ cố gắng tránh. Ví dụ, một cầu thủ đứng trước khung thành và thực hiện cú sút phạt và anh ta tự nhủ rằng “nhắm vào phía trái, nhưng đừng sút về phía trái”. Nhưng cuối cùng, anh ta lại sút chính xác vào phía trái. Hiện tượng này được gọi là “ironic error”.

Messi cũng vậy, chắc hẳn cậu ấy đã tự nhủ "đừng sút lên trời, đừng sút lên trời" và...

Tại sao lỗi này lại xảy ra?

Để có thể đưa cơ thể vận động theo cách mong muốn, bộ não dựa vào hai quá trình: điều khiển và giám sát.

Quá trình điều khiển chịu trách nhiệm xác định tất cả các bước để đạt kết quả mong muốn. Nếu bạn chuẩn bị sút penalty, quá trình này sẽ gồm việc tính số bước lùi lại, nghĩ đến vị trí muốn đưa bóng vào, chạy đà và sút.

Cùng lúc đó, quá trình giám sát xảy ra một cách vô thức. Quá trình này hoạt động như một radar tìm kiếm thông tin về những điều có thể diễn ra sai như việc sút vào phía trái chẳng hạn. Một khi xác định được rủi ro nào đó, quá trình giám sát sẽ báo cho quá trình điều khiển để cố gắng tìm thêm thông tin giúp mọi việc theo đúng dự định. Cả hai quá trình làm việc cùng nhau tạo nên một vòng phản hồi.

Hệ thống này thường hoạt động khá tốt và cung cấp cho chúng ta khả năng kiểm soát tinh thần để làm những việc chúng ta muốn làm.

Nhưng trong một giải đấu, ví dụ như Copa America hay EURO 2016, không gian cần thiết cho quá trình điều khiển của não bộ làm việc lại bị tiêu thụ bởi những áp lực tinh thần. Khi đó, suy nghĩ "Tôi biết những gì tôi cần phải làm" (quá trình điều khiển) phải cạnh tranh với "Tôi lo lắng" (sự lo âu). Do đó quá trình điều khiển trở nên kém hiệu quả trong việc giúp các cầu thủ đạt được kết quả như ý.

Mặt khác, quá trình giám sát phần lớn không bị ảnh hưởng bởi áp lực thi đấu. Nguyên nhân là bởi nó hoạt động ở mức độ tiềm thức, không đòi hỏi cần có không gian nhận thức. Và do đó quá trình giám sát thay vì giúp tránh các lỗi xảy ra như chức năng của mình thì lại đưa các lỗi này vào tiềm thức con người.

Những cầu thủ dễ bị kích động tâm lý cũng dễ gặp phải ironic error hơn. Để che giấu sự lo lắng của mình khi phải chịu áp lực thi đấu, các cầu thủ thường dùng cách cố gắng để trở nên lãnh đạm hoặc tỏ ra thật ngầu, thật cool.

Khắc phục sự cố

Làm thế nào để cầu thủ có thể tránh ironic error? Đơn giản nhất là luyện tập kiểm soát sự lo lắng khi gặp áp lực bằng cách thư giãn thông qua việc sử dụng các kỹ thuật kiểm soát hơi thở, hoặc thả lỏng cơ bắp.

Một cách khác là diễn đạt suy nghĩ tích cực thay vì tiêu cực. Thay vì nói với bản thân rằng "không được sút bên trái", anh ta nên nghĩ tới vị trí chính xác muốn tấn công chẳng hạn như “hãy sút vào góc trên bên tay phải cầu môn”.

Dù sao thì Copa đã kết thúc và EURO 2016 vẫn đang tiếp tục. Chúng ta có thể chờ đợi để đón xem những tình huống đá phạt thú vị trong những trận đấu sắp tới.

Theo iflscience

Những loạt sút phạt penalty để phân định thắng thua chính là thứ khiến bóng đá trở thành một môn thể thao đầy khắc nghiệt dưới góc nhìn khoa học.

Nhưng liệu penalty có thực sự công bằng và có bao nhiêu khả năng một thủ môn có thể chặn được một cú sút penalty. Với sự trợ giúp của công nghệ, thống kê và kinh tế học, Ignacio Palacios-Huerta đã nghiên cứu 11.000 cú đá penalty và tìm ra câu trả lời về lý do tại sao đá penalty lại thiếu công bằng với các thủ môn và chúng ta có thể làm gì.

0,4 giây. Đó là khoảng thời gian bạn sử dụng mỗi lần chớp mắt. Đó cũng là một khoảng thời gian quyết định tính thành bại của một pha bắt penalty của các thủ môn. Và nó chắc chắn không đủ thời gian cho một thủ môn phản ứng và phản hồi lại. Vì thế thủ môn không thể phục thuộc đơn thuần vào tốc độ và khả năng của họ để có thể cản được một quả penalty. Thay vào đó, họ phải đoán hướng bóng và phụ thuộc vào may mắn hoặc lý thuyết trò chơi.

Lý thuyết trò chơi là một khái niệm trong kinh tế. Nó nói về kết quả của một việc phụ thuộc nhiều hơn vào việc bán đoán đúng hành vi của đối phương hơn là khả năng của chính bạn. Do đó, bởi vì, thủ môn không có lựa chọn nào khác ngoài việc đoán, họ nên đoán một cách logic hơn là đoán ngẫu nhiên.

Với công trình nghiên cứu 11.000 cú sút penalty của mình, kết quả mà Ignacio Palacios-Huerta có lẽ được đã phần nào phát huy tác dụng trong trận chung kết Champions League 2008 giữa Manchester United và Chelsea. Đây là một trận đấu phải phân định thắng thua bằng loạt penalty. Với một vài chỉ điểm, Huerta khuyên thủ môn Chelsea rằng Ronaldo gần như chắc chắn sẽ sút trái bóng về phía bên phải nếu anh dừng lại một chút ở bước chạy đà và thực tế điều này đã diễn ra, thủ môn Chelsea đã đẩy được trái bóng. Mặc dù cuối cùng, phần thắng vẫn thuộc về “quỷ đỏ”, thế nhưng thông tin này đã giúp khẳng định rằng khoa học hoàn toàn có thể giúp loại bỏ yếu tố may rủi phần nào đó trong đá penalty.

Trong năm 2014, FiveThirtyEight tính toán rằng 72,5% số cú số penalty đều thành công trong lịch sử World Cup. Trên phạm vi thi đấu toàn thế giới, con số này thậm chí còn cao hơn. Và khi để ý kĩ hơn, con số này hoàn toàn không đáng ngạc nhiên. Phản ứng cua con người cần gần 1/10 giây để bắt đầu hoạt động. Trung bình một cầu thủ sẽ sút bóng ở tốc độ 112 km/h, điều này có nghĩa là thủ môn chỉ có thể nhận ra được hướng bóng khi khoảng cách với nó chỉ còn là trên dưới 7 mét. Để phản ứng và với đến trái bóng, thủ môn cần thêm 0,5 đến 0,7 giây nữa. Thế nhưng, ở thời điểm đó thì mọi thứ đã “an bài”.

(Theo Tri Thức Trẻ)