Đọc hiểu bài Tại sao mẹ lại khóc

[Đề số 15] Đề kiểm tra học kì 1 – Tiếng Việt lớp 5: Em cũng đã từng có lúc mệt, ốm đau được mẹ dỗ dành, chăm sóc. Hãy viết một đoạn văn tả mẹ em lúc đó.

I. ĐỌC HIỂU

CẨM LẤY TAY NHAU

Đêm ấy, dù đã làm việc rất khuya nhưng cô y tá vẫn cố gắng để đưa một thanh niên có dáng vẻ mệt mỏi đến bên giường của một bệnh nhân già. Cô cúi xuống người bệnh và khẽ khàng gọi : “Cụ ơi, con trai cụ đã đến rồi đây!”

Đôi mắt lạc thần của ông cụ cố gắng mở ra, rồi ánh lung linh vội khép lại. Chàng thanh niên nắm chặt bàn tay nhăn nheo của người bệnh và ngồi xuống bên ông cụ. Suốt đêm hôm đó, anh cứ ngồi như thế chẳng thiết gì đến nghỉ ngơi, vừa cầm tay cụ già vừa thì thầm những lời vỗ về, an ủi bên tai cụ.

Đến rạng sáng thì cụ già qua đời. Các nhân viên y tế đến làm những thủ tục cần thiết. Cô y tá đêm qua cũng trở lại và đang nói lời chia buồn với chàng lính trẻ thì anh chợt ngắt ngang hỏi : “Ông cụ ấy là ai vậy ?”

Cô y tá sửng sốt : “Tôi tưởng ông cụ là cha anh chứ !”

– Không, ông ấy không phải là cha tôi. – Chàng thanh niên nhẹ nhàng đáp. – Tôi chưa gặp ông cụ lần nào cả.

– Thế sao anh không nói cho tôi biết lúc tôi đưa anh đến gặp cụ ?

– Tôi nghĩ là người ta đã nhầm giữa tôi và con trai cụ khi cấp phép, có thể do tôi và anh ấy trùng tên hay trùng quê quán gì đó. Ông cụ đang rất mong mỏi được gặp con trai mà anh ấy lại không có mặt ở đây, khi đến bên cụ tôi nhận thấy cụ đã yếu đến nỗi không thể nhận ra tôi không phải là con trai cụ. Tôi nghĩ cụ rất cần có ai đó ở bên nên tôi mới quyết định ở lại.

Mẹ Tê-rê-sa* đã nhắc nhở chúng ta rằng trong thê giới này lẽ ra không nên có ai phải chết trong nỗi đơn côi, không ai phải buồn khổ, đớn đau hay lặng lẽ khóc một mình trong những bất hạnh của đời mình.

Chúng ta sinh ra và cùng nắm tay nhau đi qua những chặng đường muôn vẻ của cuộc sống. Lúc nào cũng có một ai đó sẵn lòng chìa cho ta bàn tay thân ái. Và luôn có một ai đó, quanh đây, đang mong mỏi được ta dắt dìu.

(Theo Xti-vơ Gu-đi-ơ)

*Mẹ Tê-rê-sa (1910 – 1997), vốn là người An-ba-ni, được phái làm giáo sĩ thừa sai công giáo La Mã tại Ấn Độ. Mẹ đã có nhiều hoạt động tích cực nhằm giúp đỡ người nghèo, được giải Nô-ben hoà bình năm 1979.

Khoanh tròn chữ cái trước câu trả lời đúng :

1.Người ta đã đưa ai đến bên một cụ già đang hấp hối ?

a. Một thanh niên là bạn con trai cụ.

b. Người con trai cụ.

c. Một thanh niên xa lạ.

2.Điều gì làm cô y tá ngạc nhiên ?

a. Cụ già qua đời.

b. Cậu thanh niên không phải là con cụ già.

c. Cậu thanh niên đã ngồi bên cụ già suốt đêm.

3.Tại sao anh thanh niên đã ngồi suốt đêm bên cụ già ?

a. Vì anh không biết đi đâu.

b. Vì anh nghĩ cụ đang rất cần có ai đó ở bên cạnh vào lúc này.

c. Vì các bác sĩ yêu cầu như vậy.

4.Câu chuyện muốn nói với em điều gì ?

a. Hãy cùng nắm tay nhau đi qua những chặng đường muôn vẻ của cuộc sống và sẵn lòng chìa bàn tay thân ái ra sưởi ấm giúp đỡ mọi người chung quanh.

b. Hãy biết sống chan hoà vói mọi người.

c. Hãy biết kiên trì làm việc.

II. LUYỆN TỪ VÀ CÂU

1.Các từ được gạch dưới trong câu sau là danh từ, động từ, tính từ, đại từ, hay quan hệ từ ?

Mẹ Tê-rê-sa đã nhắc nhở chúng ta rằng trong thế giới này lẽ ra không nên có ai phải chết trong nỗi đơn côi, không ai phải buồn khổ, đớn đau hay lặng lẽ khóc một mình trong những bất hạnh của đời mình.

2.Tìm 3 danh từ có tiếng “nỗi”, 3 danh từ có tiếng “niềm” (Ví dụ : niềm vui).

3.Từ khó khăn, mong muốn trong các câu sau là danh từ hay động từ ?

a) Trong cuộc sống khó khăn chúng ta luôn được một ai đó giúp đỡ. Chúng ta cũng luôn sẵn lòng giúp đỡ những ai gặp khó khăn.

b) Và luôn có một ai đó, quanh đây, đang mong muốn được ta dắt dìu. Chúng ta cần hiểu rõ những mong muốn của mọi người sống quanh ta.

III. CẢM THỤ VĂN HỌC

Hãy viết tiếp vào chỗ trống để có đoạn văn khẳng định rằng trong câu chuyện này, cả cụ già, anh thanh niên và những người chứng kiến câu chuyện đều là những ngưòi may mắn, hạnh phúc :

Cụ già trong câu chuyện là người may mắn, hạnh phúc bởi vì…

Chàng trai cảm thấy vui vì…

Những người chứng kiến câu chuyện này củng cảm thấy ấm lòng vì hiểu rằng trong cuộc sống quanh ta luôn có…

IV. TẬP LÀM VĂN

Em cũng đã từng có lúc mệt, ốm đau được mẹ dỗ dành, chăm sóc. Hãy viết một đoạn văn tả mẹ em lúc đó.

I. ĐỌC HIỂU

II. LUYỆN TỪ VÀ CÂU

1.

– Danh từ : Mẹ, Tê-rê-sa, thế giới, nỗi đơn côi, bất hạnh, đời.

– Động từ :  nhắc nhở, chết, khóc.

– Tính từ : buồn khổ, đớn đau, lặng lẽ.

– Đại từ : chúng ta.

– Quan hệ từ : rằng, trong, hay, của.

 Câu 2:

– 3 danh từ có tiếng “nỗi”:nỗi buồn, nỗi khổ, nỗi đau.

– 3 danh từ có tiếng “niềm”: niềm hạnh phúc, niềm mong nhớ, niềm vui sướng.

3.

a) khó khăn 1 là tính từ, khó khăn 2 là danh từ.

b) mong muốn 1 là động từ, mong muốn 2 là danh từ.

III. CẢM THỤ VĂN HỌC

Tham khảo : Cụ già trong câu chuyện là ngưòi may mắn và hạnh phúc. Cụ đã thoả được ước nguyện cuối cùng là gặp được người con trai của mình. Chàng trai đã giúp cụ thực hiện ước muốn này. Anh cũng thấy hạnh phúc vì đã làm một việc tốt là mang lại niềm vui cho ông cụ trước khi cụ qua đời. Những người chứng kiến câu chuyện này cảm thấy ấm lòng vì hiểu rằng trong cuộc sống quanh ta có biết bao người tốt, biết bao điều tốt đẹp, biết bao người sẵn lòng dang rộng vòng tay giúp đỡ người khác.

IV. TẬP LÀM VĂN

Tham khảo : Hình ảnh mẹ luôn in đậm trong tâm trí tôi. Tôi nhớ nhất là gương mặt đầy lo âu của mẹ trong những lúc tôi bị ốm. Da mẹ dường như sạm đi, đôi mắt mẹ trũng sâu hơn sau những đêm thức trắng chăm sóc tôi. Giọng nói của mẹ thật ấm áp và đầy yêu thương khiến tôi cảm thấy bệnh nhẹ hẳn đi. Mẹ kiên nhẫn dỗ dành, bón cho tôi từng thìa cháo, cho tôi uống từng viên thuốc. Tôi thương mẹ quá !

Tổng hợp nội dung Đọc hiểu lớp 5 Bộ phận quan trọng nhất trên cơ thể hay nhất. Trả lời toàn bộ các câu hỏi đọc hiểu bài Bộ phận quan trọng nhất trên cơ thể trong SGK Tiếng Việt lớp 5.

“Phần quan trọng nhất trên cơ thể”

Mẹ tôi đã ra một câu đố: “Con yêu, phần nào là quan trọng nhất trên cơ thể hả con?” .Ngày nhỏ, tôi đã nói với mẹ rằng âm thanh là quan trọng đối với con người nên tai là bộ phận quan trọng nhất. Mẹ lắc đầu: “không phải đâu con. Có rất nhiều người trên thế giới này không nghe được đâu, con yêu ạ. Con tiếp tục suy nghĩ về câu đố đó đi nhé, sau này mẹ sẽ hỏi lại con.” Vài năm sau, tôi đã nói với mẹ rằng hình ảnh là quan trọng nhất, vì thế đôi mắt là bộ phận mà mẹ muốn đố tôi. Mẹ lại nhìn tôi âu yếm nói: “Con đã học được nhiều điều rồi đấy, nhưng câu trả lời của con chưa đúng bởi vi vẫn còn nhiều người trên thế gian này chẳng nhìn thấy gì”. Đã bao lần tôi muốn mẹ nói ra đáp án, và vì thế tôi toàn đoán lung tung. Mẹ chỉ trả lời tôi: “Không đúng. Nhưng con đang tiến bộ rất nhanh, con yêu của mẹ”.

Rồi đến năm 1991, bà nội yêu quý của tôi qua đời. Mọi người đều khóc vì thương nhớ bà. Một mình tôi đã vừa đạp xe vừa khóc trên suốt chặng đường 26 km từ thị xã về quê trong đêm mưa rào ngày 4/5 âm lịch của năm đó. Tôi đạp thật nhanh về bệnh viện huyện để mong được gặp bà lần cuối. Nhưng tôi đến nơi thì đã muộn mất rồi. Tôi đã thấy bố tôi gục đầu vào vai mẹ tôi và khóc. Lần đầu tiên tôi thấy bố khóc như tôi. Lúc liệm bà xong, mẹ đến cạnh tôi thì thầm: “Con đã tìm ra câu trả lời chưa?” Tôi như bị sốc khi thấy mẹ đem chuyện đó ra hỏi tôi lúc này. Tôi chỉ nghĩ đó là một trò chơi giữa hai mẹ con thôi.

Nhìn vẻ sững sờ trên khuôn mặt tôi, mẹ liền bảo cho tôi đáp án: “Con trai ạ, phần quan trọng nhất trên cơ thể con chính là cái vai.” Tôi hỏi lại: “Có phải vì nó đỡ cái đầu con không hả mẹ?” Mẹ lắc đầu: “Không phải thế, bởi vì đó là nơi người thân của con có thể dựa vào khi họ khóc. Mỗi người đều cần có một cái vai để nương tựa trong cuộc sống. Mẹ chỉ mong con có nhiều bạn bè và nhận được nhiều tình thương để mỗi khi con khóc lại có một cái vai cho con có thể ngả đầu vào.”

Từ lúc đó, tôi hiểu rằng phần quan trọng nhất của con người không phải là “phần ích kỷ”, mà là phần biết cảm thông với nỗi đau của người khác. Đã nhiều năm rồi, những lời mẹ nói vẫn còn in sâu trong tâm trí tôi: “Vì cuộc sống là tình yêu, con hãy là bờ vai để người khác tựa vào. Cuộc sống bận rộn, nhịp đời hối hả, càng ngày con người càng xa cách nhau hơn, nhưng suy cho cùng, tất cả mọi sự cố gắng của con người đều nhằm mục đích cải thiện cuộc sống mình.

Khoanh vào chữ cái trước ý trả lời đúng hoặc làm theo yêu cầu:

1. (0,5 điểm) Vì sao cậu bé cho rằng đôi tai là phần quan trọng nhất của cơ thể?

A. Vì âm thanh quan trọng nhất với con người mà đôi tai lại giúp con người ta nghe được âm thanh .

B. Vì đôi tai giúp ta lắng nghe những chia sẻ của người khác

C. Vì âm thanh quan trọng hơn hình ảnh

D. Vì nhờ có đôi tai con người mới hoàn chỉnh

ĐÁP ÁN A

2. (0,5 điểm) Cậu bé muốn nói gì khi cho rằng hình ảnh là quan trọng nhất?

A. Cậu muốn nói rằng mắt là bộ phận quan trọng nhất

B. Cậu muốn nói rằng không có hình ảnh thì chúng ta không làm việc được

C. Cậu muốn nói rằng hình ảnh quan trọng hơn âm thanh

D. Cậu muốn nói rằng mắt là bộ phận quan trọng nhất vì nó giúp ta nhìn thấy hình ảnh

ĐÁP ÁN D

3. (0,5 điểm) Vì sao người mẹ cho rằng phần quan trọng nhất của cơ thể là đôi vai?

A. Vì đôi vai gánh vác những công việc nặng nhọc cho cuộc sống

B. Vì đôi vai để người khác dựa vào mỗi lúc họ gặp khó khăn, cần giúp đỡ

C. Vì đôi vai cần để đỡ cái đầu

D. Vì đôi vai giúp cân bằng cơ thể

ĐÁP ÁN B

4. (1 điểm) Trong câu chuyện, em hiểu như thế nào về lời giải thích của người mẹ?

- Em hiểu cái vai ở đây không phải chỉ là cái vai của bản thân mình, mà còn là cái vai của người thân bạn bè đỡ đần ta khi ta gục ngã, là nơi cho ta dựa vào khi ta mệt mỏi và ngược lại.

5. (1 điểm) Qua câu chuyện trên, em học được điều gì?

- Em học được cuộc sống là phải có tình thương giữa người với nhau, phải biết thông cảm, sẻ chia giúp đỡ

6. (0,5 điểm) Từ nào trong các từ sau có tiếng “nhân” không có nghĩa là “người”:

A. nhân lực

B. nhân quả

C. nhân công

D. nhân loại

ĐÁP ÁN B

7. (1 điểm) Hãy đặt một câu ghép nói về giữ gìn An ninh trật tự trong đó có cặp quan hệtừ Nếu …. thì ….

VD: Nếu khu phố chúng ta lắp camera thì sẽ bắt được bọn trộm nhanh chóng hơn.

8. (1 điểm) Phân tích cấu tạo của câu sau (TN, CN – VN): Ngày nhỏ, tôi đã nói với mẹ rằng âm thanh là quan trọng nhất đối với con ngườinên tai là bộ phận quan trọng nhất

Ngày nhỏ,(trạng ngữ)/ tôi (chủ ngữ)/ đã nói với mẹ rằng âm thanh là quan trọng nhất đối với con người nên tai là bộ phận quan trọng nhất