Phân bón hóa học là những hóa chất có chứa các nguyên tố dinh dưỡng, được bón cho cây nhằm nâng cao năng suất mùa màng.
Có ba loại phân bón hóa học chính thường dùng là phân đạm, phân lân và phân kali.
I. Phân đạm
Phân đạm cung cấp nitơ hóa hợp cho cây dưới dạng ion nitrat $NO_3$ và ion amoni $NH^+$. Phân đạm có tác dụng kích thích các quá trình sinh trưởng, làm tăng tỉ lệ của protein thực vật giúp cho cây phát triển nhanh, cho nhiều hạt, củ, quả.
Độ dinh dưỡng của phân đạm được đánh giá theo tỉ lệ phần trăm về khối lượng của nguyên tố nitơ.
1. Phân đạm amoni
Là các muối amoni $NH_4Cl$, $[NH_4]_2SO_4$, $NH_4NO_3$, ... được điều chế khi cho amoniac tác dụng với axit tương ứng.
2. Phân đạm nitrat
Là các muối nitrat: $NaNO_3$, $Ca[NO_3]_2$, ... được điều chế bằng phản ứng giữa axit nitric và muối cacbonat.
3. Urê
- Urê $[NH_2]_2CO$ [chứa khoảng 46%N], là loại phân đạm tốt nhất, được điều chế bằng cách cho amoniac tác dụng với $CO_2$ ở nhiệt độ 180 - 200oC, dưới áp suất khoảng 200 atm.
- Là chất rắn màu trắng, tan tốt trong nước.
- Trong đất, dưới tác dụng của vi sinh vật, urê bị phân hủy cho thoát ra amoniac, hoặc chuyển dần thành muối cacbonat khi tác dụng với nước.
Các loại phân đạm trên đây bị chảy nước do hút hơi ẩm từ khí quyển, nên cần phải bảo quản ở nơi khô ráo.
Urê được sản xuất tại nhà máy phân đạm Bắc Giang và nhà máy phân đạm Phú Mỹ.
II. Phân lân
- Cung cấp photpho cho cây dưới dạng ion photphat, cần cho cây ở thời kì sinh trưởng, thúc đẩy các quá trình sinh hóa, trao đổi chất và trao đổi năng lượng của cây.
- Độ dinh dưỡng của phân lân được đánh giá theo tỉ lệ phần trăm khối lượng $P_2O_5$ tương ứng với lượng P có trong thành phần của nó. Nguyên liệu để sản xuất phân lân là quặng photphorit và apatit.
Những loại phân lân thường dùng là: supephotphat, phân lân nung chảy,...
1. Supephotphat
Có hai loại supephotphat:
a. Supephotphat đơn
- Chứa 14 - 20% $P_2O_5$, được sản xuất bằng cách cho bột quặng photphorit hoặc apatit tác dụng với axit sunfuric đặc.
$C{a_3}{[P{O_4}]_2} + {\text{ }}2{H_2}S{O_4}\left[ {đặc} \right] \to {\text{ }}Ca{[{H_2}P{O_4}]_2} + {\text{ }}2CaS{O_4} \downarrow $
- Gồm 2 muối $Ca[H_2PO_4]_2$ và $CaSO_4$. Cây trồng chỉ đồng hóa được muối dễ tan $Ca[H_2PO_4]_2$; còn $CaSO_4$ không tan trong nước làm rắn đất.
Supephotphat đơn được sản xuất tại nhà máy supephotphat và hóa chất Lâm Thao, Phú Thọ.
b. Supephotphat kép
- Chứa hàm lượng $P_2O_5$40 - 50% vì chỉ có $Ca[H_2PO_4]_2$ được sản xuất qua hai giai đoạn: điều chế axit photphoric và cho axit này tác dụng với photphorit hoặc apatit.
$C{a_3}{[P{O_4}]_2} + {\text{ }}3{H_2}S{O_4} \to {\text{ }}2{H_3}P{O_4} + {\text{ }}3CaS{O_4} \downarrow $
$C{a_3}{[P{O_4}]_2} + {\text{ }}4{H_3}P{O_4} \to {\text{ }}3Ca{[{H_2}P{O_4}]_2}$
2. Phân lân nung chảy
- Để sản xuất phân lân nung chảy, người ta nung hỗn hợp bột quặng apatit, đá xà vân [thành phần chính là magie silicat] và than cốc ở nhiệt độ trên 1000oC trong lò đứng. Sản phẩm nóng chảy từ lò ra được làm nguội nhanh bằng nước, sau đó sấy khô và nghiền thành bột.
- Thành phần chính là hỗn hợp photphat và silicat của canxi và magie [chứa 12 - 14% $P_2O_5$]. Các muối này không tan trong nước, nên chỉ thích hợp cho loại đất chua.
- Được sản xuất ở Văn Điển [Hà Nội] và một số địa phương khác.
III. Phân kali
- Phân kali cung cấp cho cây trồng nguyên tố kali dưới dạng ion $K^+$, thúc đẩy nhanh quá trình tạo ra các chất đường, bột, chất xơ, chất dầu, tăng cường sức chống rét, chống sâu bệnh và chịu hạn của cây.
- Độ dinh dưỡng của phân kali được đánh giá theo tỉ lệ phần trăm khối lượng $K_2O$ tương ứng với lượng K có trong thành phần của nó.
- Hai muối kali clorua và kali sunfat được sử dụng nhiều nhất để làm phân kali. Tro thực vật chứa $K_2CO_3$cũng là một loại phân kali.
IV. Phân hỗn hợp và phân phức hợp
Là loại phân bón chứa đồng thời một số nguyên tố dinh dưỡng cơ bản.
1. Phân hỗn hợp [phân NPK]
Chứa nitơ, photpho, kali, là sản phẩm trộn lẫn các loại phân đơn theo tỉ lệ N: P: K khác nhau, tuỳ theo loại đất và cây trồng.
2. Phân phức hợp
Là hỗn hợp các chất được tạo ra đồng thời bằng tương tác hóa học của các chất. Thí dụ, amophotlà hỗn hợp các muối $NH_4H_2PO_4$và $[NH_4]_2HPO_4$, thu được khi cho amoniac tác dụng với axit photphoric.
V. Phân vi lượng
- Cung cấp cho cây các nguyên tố như bo, kẽm, mangan, đồng, molipđen, ... ở dạng hợp chất đóng vai trò như những vitamin cho thực vật.
- Dùng một lượng rất nhỏ để tăng khả năng kích thích quá trình sinh trưởng và trao đổi chất, tăng hiệu lực quang hợp, ....
-Phân vi lượng được đưa vào đất cùng với phân bón vô cơ hoặc phân bón hữu cơ.
- Chỉ có hiệu quả cho từng loại cây và từng loại đất, dùng quá lượng quy định sẽ có hại cho cây.
Page 2
SureLRN
Trang chủ
Sách ID
Khóa học miễn phí
Luyện thi ĐGNL và ĐH 2023
Cho các phát biểu sau:
1]. Độ dinh dưỡng của phân kali được đánh giá bằng hàm lượng phần trăm của kali trong phân.
[2]. Phân lân có hàm lượng photpho nhiều nhất là supephotphat kép [ Ca[H2PO4]2 ]
[3]. Nguyên liệu để sản xuất phân là quặng photphorit và đolômit.
[4]. Bón nhiều phân đạm amoni sẽ làm cho đất chua.
[5]. Thành phần chính của phân lân nung chảy là hỗn hợp photphat và silicat của canxi và magie.
[6]. Phân urê có công thức là [NH2]2CO.
[7]. Phân hỗn hợp chứa nitơ, phôtpho, kali được gọi chung là phân NPK.
[8]. Phân lân cung cấp nitơ hóa hợp cho cây dưới dạng ion nitrat [NO3-] và ion amoni [NH4+ ].
[9]. Amophot là hỗn hợp các muối [NH4]2HPO4 và KNO3.
Số phát biểu đúng là
VnHocTap.com giới thiệu đến các em học sinh lớp 11 bài viết Tính độ dinh dưỡng hay khối lượng của phân bón hóa học, nhằm giúp các em học tốt chương trình Hóa học 11.
Nội dung bài viết Tính độ dinh dưỡng hay khối lượng của phân bón hóa học: TÍNH ĐỘ DINH DƯỠNG HAY KHỐI LƯỢNG CỦA PHÂN BÓN HÓA HỌC. Phương pháp: Nắm vững cách tính độ dinh dưỡng của các loại phân bón. Độ dinh dưỡng của phân đạm được đánh giá bằng hàm lượng %N trong phân. Độ dinh dưỡng của phân lân được đánh giá bằng hàm lượng %P2O5 tương ứng với lượng photpho có trong thành phần của nó. Độ dinh dưỡng của phân kali được đánh giá bằng hàm lượng %K2O tương ứng với lượng kali có trong thành phần của nó.
Thí dụ 1: Một loại phân kali có thành phần chính là KC1 [còn lại là các tạp chất không chứa kali] được sản xuất từ quặng xinvinit có độ dinh dưỡng 55%. Tính phần trăm khối lượng của KCl trong loại phân kali đó. Thí dụ 2: Một loại phân supephotphat kép có chứa 69,62% muối canxi đihiđrophotphat, còn lại gồm các chất không chứa photpho. Tính độ dinh dưỡng của loại phân lân này. Thí dụ 3: Một loại phân amophot chỉ chứa hai muối có số mol bằng nhau. Từ 1,96 tấn axit photphoric sản xuất được tối đa bao nhiêu tấn phân bón loại này? Thí dụ 4: Một loại phân lân supephotphat đơn có chứa 31,31% Ca[H2PO4]2 về khối lượng [còn lại là các tạp chất không chứa photpho], được sản xuất từ quặng photphorit. Độ dinh dưỡng của phân lân là.
Cây trồng muốn sinh trưởng và phát triển tốt, ngoài điều kiện nguồn nước và ánh sáng thì cần cung cấp thêm phân bón hoá học cho cây. Vậy phân bón hoá học là gì và vì sao trong nông nghiệp luôn sử dụng chúng, ta cùng tìm hiểu bài Phân bón hoá học lớp 11.Bạn đang xem : Độ dinh dưỡng của phần kali được đánh giá bằng phần trăm khối lượng của
Phân bón hoá học là những hoá chất có chứa các nguyên tố dinh dưỡng, được bón cho cây trồng nhằm nâng cao năng suất mùa màng.
I. Phân bón hoá học lớp 11: PHÂN ĐẠM
– Nguyên tố dinh dưỡng : Ni tơ- Dạng ion đồng hoá : ion NO3 – và NH4 + .- Tác dụng : Tăng cường quy trình sinh trưởng của cây cối .Tỉ lệ protêin thực vật tăng .Cây tăng trưởng mạnh, tăng sản lượng, củ quả có nhiều dinh dưỡng .Phân đạm có tính năng rất lớn so với cây cối và thực vật nói chung, đặc biệt quan trọng là cây lấy lá như rau .- Độ dinh dưỡng : đánh giá thông quá % Nitơ có trong phân .- Để phân loại phân đạm ta dựa vào thành phần hoá học : phân đạm amoni, phân đạm nitrat, phân đạm urê .
1. Phân đạm Amoni:
– Trong thành phần phải chứa gốc amoni NH4 +, ví dụ như NH4Cl [ amoni clorua ], [ NH4 ] 2SO4 [ amoni sunfat ], NH4NO3 [ amoni nitrat ]- Điều chế : Cho amoniac tính năng với axit tương ứng .Ví dụ :
2. Phân đạm Nitrat:
– Trong thành phần phải chứa gốc nitrat NO3 -, ví dụ như NaNO3 [ natri nitrat ], Ca [ NO3 ] 2 [ canxi nitrat ], …- Điều chế : muối cacbonat sắt kẽm kim loại [ MCO3 ] công dụng với HNO3 .Ví dụ :- Tính chất : vì thành phần chứa muối tan nên dễ tan trong nước, dễ chảy rửa, do đó cây thuận tiện hấp thu nhung cũng dễ bị rửa trôi, tương tự như phân amoni .
3. Phân đạm Urê:
– Công thức hoá học : [ NH2 ] 2CO .- Điều chế :
|
Phân đạm |
Thành phần |
Ion mà cây trồng hấp thụ |
Tính chất |
Điều chế |
| Amoni | Muối amoni NH4Cl, [ NH4 ] 2SO4, NH4NO3 | NH4 +, NO3 – | Tan tốt trong nước, dễ chảy rửa . | Cho amoniac tính năng với axit tương ứng |
| Nitrat | Muối nitrat NaNO3, Ca [ NO3 ] 2, … | NO3 – | Tan tốt trong nước, dễ chảy rửa . | Muối cacbonat MCO3 tính năng với HNO3 |
| Urê | [ NH2 ] 2CO | NH4 + | Chất rắn màu trắng, tan tốt trong nướcHàm lượng N cao nhất . | Cho CO2 công dụng với NH3 ở 180 – 2000C và áp suất 200 atm . |
II. Phân bón hoá học lớp 11: PHÂN LÂN
– Nguyên tố dinh dưỡng : photpho .
– Dạng ion: ion photphat [PO43-].
Xem thêm: Laptop chuyên game Asus FX503VD Core i7, Card rời 4GB, SSD 128GB
– Tác dụng : ở thời kì sinh trưởng, thôi thúc những quy trình sinh hóa, trao đổi chất và nguồn năng lượng của thực vật. Được bón phân lân giúp cành lá rậm rạp, hạt chắc, quả củ to .- Độ dinh dưỡng của phân lân được đánh giá bằng hàm lượng % P2O5 tương ứng với lượng photpho có trong thành phần của nó .- Phân lân gồm : supephotphat và phân lân nung chảy, …Xem thêm :
1. Supephotphat
– Bao gồm : supephotphat đơn và supephotphat kép- Thành phần chính : Ca [ H2PO4 ] 2 [ canxi dihidrophotphat ] .a] Supephotphat đơn– Chứa khoảng chừng 14-20 % P2O5 .- Điều chế : Cho quặng photphorit hoặc quặng apatit công dụng với axit sunfuric đặc .- Dạng ion cây xanh đồng hoá : H2PO4 – .- CaSO4 không tan trong nước, là phần không có ích, làm rắn đất .b] Supephotphat kép– Chứa khoảng chừng 40-50 % P2O5, cao hơn so với supephotphat đơn .- Điều chế : Cho quặng photphorit hoặc quặng apatit tính năng với axit sunfuric đặc theo 2 tiến trình :- Vì điều chế theo 2 quy trình tiến độ nên CaSO4 đã được vô hiệu, hàm lượng P2O5 sẽ cao hơn và đất trồng không bị rắn .
2. Phân lân nung chảy
– Nguyên liệu : bột quặng apatit, đá xà vân [ thành phần chính gồm magie silicat ] và than cốc .- Quy trình : cho hỗn hợp nguyên vật liệu vào lò đứng trên 10000C. Sản phẩm nóng chảy từ lò được làm lạnh nhanh bằng nước, sau đó sấy khô và nghiền nát thành bột .- Thành phần chính : hỗn hợp photphat và silicat của canxi và magie .- Hàm lượng : chứa 12-14 % P2O5 .- Thích hợp cho đất chua .Giải thích : Các muối này không tan trong nước, đất chua có tính axit nên có năng lực hoà tan chúng .
|
Loại phân |
Thành phần chính |
Ion cây trồng đồng hoá |
Phương pháp điều chế |
Hàm lượng |
| Supephotphat đơn | Ca [ H2PO4 ] 2 và CaSO4 | H2PO4 – | 14-20 % | |
| Supephotphat kép | Ca [ H2PO4 ] 2 | H2PO4 – | theo 2 quy trình tiến độ : | 40-50 % |
| Lân nung chảy | Hỗn hợp photphat và silicat của canxi và magie . | Nung hỗn hợp bột quặng apatit, đá xà vân [ thành phần chính gồm magie silicat ] và than cốc trong lò đứng với nhiệt độ trên 10000C . | 12-14 % |
III. Phân bón hoá học lớp 11: Phân kali
– Nguyên tố dinh dưỡng : kali dưới dạng K + .- Tác dụng : thôi thúc quy trình tạo đường, bột, chất xơ, chất dầu ; tăng cường sức chống rét, chống sâu bệnh và chịu hạn của cây .- Độ dinh dưỡng được đánh giá qua % K2O .- Hai muối được sử dụng nhiều để làm phân kali là KCl [ kali clorua ], K2SO4 [ kali sunfat ] .- Tro thực vật cũng là phân kali vì chứa K2CO3 .
IV. Phân bón hoá học lớp 11: Một số loại phân bón khác
1. Phân hỗn hợp và phân phức hợp:
– Chứa đồng thời một số nguyên tố dinh dưỡng cơ bản .- Phân hỗn hợp : Chứa nitơ, photpho, kali được gọi chung là phân NPK .Ví dụ : nitrophotka là hỗn hợp [ NH4 ] 2HPO2 và KNO3 .Khi trộn lẫn những loại phân bón với tỉ lệ N : P : K khác nhau ta thu được phân hỗn hợp, tuỳ theo loại đất và cây xanh .- Phân phức tạp : hỗn hợp những chất được tạo ra đồng thời bằng tương tác hoá học những chất .Ví dụ : amophot là hỗn hợp những muối NH4H2PO2 và [ NH4 ] 2HPO2, thu được khi cho amoniac công dụng với axit photphoric
2. Phân vi lượng
Phân vi lượng phân phối cho cây những nguyên tố như bo, kẽm mangan, đồng, molipden, … ở dạng hợp chất .Cây trồng chỉ cần một lượng rất nhỏ loại phân bón này để tăng năng lực kích thích quy trình sinh trưởng và trao đổi chất, tăng hiệu lực hiện hành quang hợp, …- Các nguyên tố trên đóng vai trò như những vitamin cho thực vật .
– Phân vi lượng được đưa vào đất cùng với phân bón vô cơ hoặc phân bón hữu cơ.
Xem thêm: Laptop ASUS TUF Gaming FX505DD-AL186T | Phong Vũ
– Loại phân bón này chỉ có hiệu suất cao cho từng loại cây và từng loại đất, dùng quá lượng lao lý sẽ có hại cho cây .
Từ những kiến thức chi tiết về phân bón hoá học lớp 11 các em đã có thêm kiến thức về phân bón, thành phần dinh dưỡng, cây trồng cần chúng trong những giai đoạn nào từ đó có thể giải thích được các kiến thức thực tế đời sống.