Điện mang đến những giá trị quan trọng phục vụ cuộc sống con người. Tuy nhiên, nếu sử dụng không đúng cách điện có thể gây ra những tổn thương nghiêm trọng đến con người và tài sản khi xảy ra sự cố chập cháy. Do đó, việc nắm rõ an toàn điện là gì và các nguyên tắc liên quan là rất cần thiết.
An toàn điện là gì?
An toàn điện là hệ thống các thiết bị và biện pháp kỹ thuật để ngăn chặn tác động có hại của dòng điện đến con người. Nói cách khác, an toàn điện được xem là một nguyên tắc được đặt lên hàng đầu giúp ngăn chặn tác hại không mong muốn từ dòng điện, trường điện từ, hồ quang điện và tĩnh điện.
An toàn điện giúp hạn chế những nguy hiểm về điện đến con người, thiết bị
Nếu không đảm bảo an toàn điện có thể dẫn đến các tai nạn khi sử dụng điện gồm: điện giật, dòng điện đốt cháy, hỏa hoạn hay cháy nổ. Do đó, việc tìm hiểu một số biện pháp an toàn điện là rất cần thiết.
Các quy tắc an toàn khi sử dụng điện
Sử dụng điện cần đảm bảo các quy tắc an toàn điện như:
- Không chạm vào các khu vực có điện như ổ cắm điện, cầu chì, cầu dao không có nắp đậy, chỗ nối dây, dây điện trần… để không bị điện giật chết người.
- Dây điện trong nhà cần đảm bảo dùng dây có vỏ bọc cách điện, có tiết diện dây đủ lớn để dây điện không bị quá tải gây chạm chập cũng như phát hỏa trong nhà.
- Sử dụng điện dây điện đảm bảo an toàn cần chú ý lắp cầu dao hoặc aptomat để tránh chạm chập, quá tải hoặc hỏa hoạn do điện.
- Khi sử dụng các công cụ điện như máy mài, máy khoan… cần chú ý mang găng tay cách điện để không bị điện giật, tránh rò điện.
- Không bật công tắc điện khi tay ướt, chân không mang dép, nơi ẩm ướt là nguyên tắc an toàn điện để tránh bị điện giật.
- Đảm bảo ngắt điện trước khi sửa chữa mạch điện cũng như các thiết bị điện.
- Không dùng dây điện, thiết bị điện kém chất lượng, dễ gây chập cháy.
- Đối với nhóm đồ điện gia dụng như bàn là, bếp điện, lò nướng, ấm đun nước, nồi cơm điện… có tiềm ẩn khả năng rò rỉ, nguy cơ cháy nổ cao. Người dùng cần chú ý kiểm tra, sửa chữa thiết bị ngay khi có có hư hỏng để hạn chế tình trạng điện giật.
- Không tự ý sửa chữa các thiết bị điện gia đình nếu không chắc chắn về độ an toàn, không đầy đủ dụng cụ an toàn…
Sử dụng điện cần đảm bảo nguyên tắc an toàn khi sử dụng điện
Các nguyên tắc an toàn trong khi sửa chữa điện
Có những biện pháp đảm bảo an toàn khi sửa chữa điện mà người thực hiện cần phải lưu ý đó là 5 nguyên tắc:
1. Hiểu rõ về việc đang sửa cái gì, thiết bị như thế nào? Công việc sửa này gồm những bước nào? Để giải đáp cho 2 câu hỏi trên thì người sửa điện phải nắm rõ thông tin về cấu tạo, nguyên tắc hoạt động của thiết bị đó để có thể đưa ra phương pháp sửa phù hợp
2. Ngắt nguồn điện nguồn với thiết bị điện và cắt nguồn điện tổng nếu sửa lưới điện.
Ngắt nguồn điện tổng khi sửa chữa thiết bị
3. Thông báo với mọi người xung quanh, người trong gia đình về việc bạn đang sửa chữa điện. Đảm bảo công tắc nguồn luôn được đóng trong quá trình sửa chữa, tránh người khác không may bật nguồn trở lại.
4. Trang bị đầy đủ các vật dụng bảo hộ để đảm bảo an toàn điện trong quá trình sử dụng như găng tay cao su, ủng cao su, ván cách điện… Không sửa điện ở các vị trí ẩm ướt, có nước hoặc nếu bắt buộc phải thực hiện thì phải tăng cường các dụng cụ cách điện
5. Sau khi hoàn thành việc sửa chữa, người sửa điện cần kiểm tra lại tình trạng rò rỉ điện trên bề mặt. Thực hiện các biện pháp đo tiếp đất, cánh điện cho thiết bị điện.
Các thiết bị an toàn điện
Điện có thể gây ra nguy hiểm cho thiết bị và tính mạng con người. Do đó, quá trình kiểm tra và sửa chữa, người thực hiện cần trang bị những thiết bị an toàn điện cần thiết, bao gồm:
- Quần áo chống hồ quang điện
- Giày/ủng cách điện
- Găng tay cách điện
- Găng tay da bảo vệ
Tay áo cách điện - Tấm phủ cách điện
- Line Hose – Dây dẫn cách điện
- Sào cách điện cứu hộ
- Thiết bị thử điện
Nhìn chung, an toàn điện là một nguyên tắc hàng đầu trong tìm hiểu, sửa chữa các thiết bị điện. Hiểu được các quy tắc an toàn khi sử dụng điện là điều cần thiết với bất kỳ ai. Hy vọng những thông tin trên hữu ích với bạn.
Mỗi năm có hàng trăm người bị chấn thương và chết do các vụ tai nạn liên quan đến điện năng, để đảm bảo an toàn chính phủ đã ban hành Nghị định 14/2014/NĐ-CP.
Cơ sở pháp lý:
-Nghị định 14/2014/NĐ-CP hướng dẫn Luật điện lực về an toàn điện;
-Nghị định 51/2020/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 14/2014/NĐ-CP hướng dẫn Luật Điện lực về an toàn điện.
1. An toàn điện là gì?
Khái niệm an toàn điện có thể hiểu là một chuỗi các biện pháp ứng phó để đề phòng sự cố xảy ra tại nạn điện . Những biện pháp an toàn điện giúp chúng ta được bảo vệ tốt hơn khi tiếp xúc , làm việc trong môi trường có nguy cơ xảy ra tai nạn điện như : các nhà máy , phân xưởng , công trình , ….
An toàn điện là một hệ thống các biện pháp tổ chức và phương tiện kỹ thuật để ngăn chặn các tác động có hại và nguy hiểm đối với con người từ dòng điện , hồ quang điện , trường điện từ và tĩnh điện.
Tất cả các hệ thống liên quan đến điện đều có khả năng gây hại, điện có thể là tính hay động. Đối với điện động là các Electron sẻ chuyển động qua một dây dẫn thông qua dây dẫn chất liệu bằng kim loại. Còn tĩnh điện sẻ là sự tích tụ điện trên bề mặt do tiếp xúc hoặc quá trình ma sát tạo ra.
2. Nguyên tắc an toàn điện
Dưới đây một số nguyên tắc đảm bảo an toàn điện yêu cầu mọi người cần phải tuân thủ thực hiện theo:
-Đảm bảo người lao động phải biết phương thức vận hành máy trước khi sử dụng
-Dây cắm phải đủ dài, các vị trí ổ cắm phải đủ tải và không nên sử dụng quá nhiều phích cắm chung một ổ
-Sắp xếp đường dây điện gọn gàng vừa phòng tránh tai nạn và hạn chế rủi ro chập điện
Xem thêm: Các hành vi bị nghiêm cấm trong an toàn về điện
-Yêu cầu người thợ sửa điện Đà Nẵng phải có kiến thức chuyên môn cao đồng thời phải có kinh nghiệm thi công nhiều dự án lớn
-Ngừng sử dụng điện khi phát hiện sự cố rò hay hư hỏng điện
-Những thiết bị, ổ cắm điện cần được lắp đặt trên cao cách mặt đất > 1m tránh tiếp xúc trẻ em
-Không sử dụng máy bay điều khiển hoặc thả diều gần các đường dây điện
-Tuyệt đối không sử dụng thiết bị điện, dây điện kém chất lượng
-Mang dày dép, đồ bảo hộ cao xúc, thiết bị cách điện khi tiến hành sửa chữa, bảo trì
3. Các hành vi bị nghiêm cấm trong án toàn điện
1. Trộm cắp hoặc tháo gỡ dây néo, dây tiếp địa, trang thiết bị của lưới điện; trèo lên cột điện, vào trạm điện hoặc khu vực bảo vệ an toàn công trình điện khi không có nhiệm vụ.
2. Sử dụng công trình lưới điện cao áp vào những mục đích khác khi chưa được sự thỏa thuận với đơn vị quản lý công trình lưới điện cao áp.
Xem thêm: Bị yêu cầu bồi thường do vi phạm hành lang an toàn điện
3. Thả diều, vật bay gần công trình lưới điện cao áp có khả năng gây sự cố lưới điện.
4. Lắp đặt ăng ten thu phát sóng; dây phơi; giàn giáo; biển, hộp đèn quảng cáo và các vật dụng khác tại các vị trí mà khi bị đổ, rơi có thể va chạm vào công trình lưới điện cao áp.
5. Trồng cây hoặc để cây vi phạm khoảng cách an toàn đối với đường dây dẫn điện trên không, trạm điện.
6. Bắn chim đậu trên dây điện, trạm điện hoặc quăng, ném bất kỳ vật gì lên đường dây điện, trạm điện.
7. Đào đất gây lún sụt công trình lưới điện cao áp, trạm điện.
8. Đắp đất, xếp các loại vật liệu, thiết bị hoặc đổ phế thải vi phạm khoảng cách an toàn.
9. Sử dụng cột điện, trạm điện để làm nhà, lều, quán, buộc gia súc hoặc sử dụng vào mục đích khác.
10. Nổ mìn, mở mỏ; xếp, chứa các chất dễ cháy nổ, các chất hóa học có khả năng gây ăn mòn hoặc hư hỏng các bộ phận của công trình lưới điện.
Xem thêm: Bồi thường đường dây điện 220kv từ năm 1990
11. Đốt nương rẫy, sử dụng các phương tiện thi công gây chấn động hoặc có khả năng làm hư hỏng, sự cố công trình lưới điện, trạm điện, nhà máy điện.
12. Điều khiển các phương tiện bay có khoảng cách đến bộ phận gần nhất của công trình lưới điện cao áp nhỏ hơn 100 m, trừ trường hợp phương tiện bay làm nhiệm vụ quản lý, bảo dưỡng, sửa chữa đường dây điện được phép theo quy định.
13. Để cây đổ vào đường dây điện khi chặt tỉa cây hoặc lợi dụng việc bảo vệ, sửa chữa công trình lưới điện cao áp để chặt cây.
14. Các hành vi khác vi phạm quy định về bảo vệ an toàn công trình lưới điện cao áp.
4. Yêu cầu tiêu chuẩn chung về an toàn điện?
Mỗi năm có hàng trăm người bị chấn thương và chết do các vụ tai nạn liên quan đến điện năng, để đảm bảo an toàn chính phủ đã ban hành Nghị định 14/2014/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành luật điện lực về an toàn điện. Trong đó đưa ra yêu cầu chung về an toàn trong phát điện, truyền tải điện, phân phối điện và sử dụng điện để sản xuất:
Đối với các nhà máy điện, trạm điện, đường dây dẫn điện chuẩn bị đưa vào khai thác, sử dụng, chủ đầu tư phải bàn giao đầy đủ tài liệu thiết kế, thi công, hoàn công và các tài liệu kỹ thuật khác theo quy định của pháp luật về xây dựng cho đơn vị quản lý vận hành
– Chủ đầu tư phải có đầy đủ các tài liệu thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công, các tài liệu hoàn công xây lắp và các tài liệu kỹ thuật khác theo quy định của pháp luật về xây dựng bàn giao cho đơn vị quản lý vận hành;
– Chủ đầu tư các dự án nhà máy điện, trạm điện, đường dây dẫn điện phải thực hiện công tác thí nghiệm, hiệu chỉnh từng phần và toàn bộ hệ thống các trang thiết bị trong dây chuyền công nghệ phát điện, truyền tải và phân phối điện để bảo đảm phù hợp với các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, các thông số quy định trong thiết kế đã được duyệt. Hồ sơ thí nghiệm, hiệu chỉnh phải được đưa vào biên bản nghiệm thu từng phần và toàn bộ dự án.
-Đối với đoạn đường dây dẫn điện trên không vượt qua nhà ở, công trình có người sinh sống, làm việc bên trong và nơi thường xuyên tập trung đông người thì các chế độ vận hành của đường dây không được vượt quá tiêu chuẩn, định mức quy định.
– Có đầy đủ các tài liệu về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật an toàn điện; các hướng dẫn như: Quy trình, nội quy và biện pháp tổ chức thực hiện các quy định về an toàn điện tại cơ quan, doanh nghiệp trên cơ sở tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về an toàn điện hiện hành. Thiết lập hồ sơ, lý lịch, tài liệu kỹ thuật liên quan đến thiết bị điện và tổ chức quản lý theo quy định.
– Tại các vị trí vận hành phải có đầy đủ các quy trình: Vận hành thiết bị, xử lý sự cố điện; sơ đồ lưới điện, nội quy phòng cháy, chữa cháy, sổ nhật ký vận hành, dụng cụ, trang bị phương tiện bảo vệ cá nhân, biển cấm, biển báo và các dụng cụ, phương tiện khác theo quy định.
– Bố trí người lao động làm công việc vận hành, thí nghiệm, xây lắp, sửa chữa đường dây điện hoặc thiết bị điện phải đảm bảo đủ các điều kiện sau:
– Được đào tạo về nghiệp vụ, kỹ thuật đúng yêu cầu ngành nghề;
– Được huấn luyện và cấp thẻ an toàn điện.
Sử dụng các thiết bị, dụng cụ điện có chứng chỉ chất lượng hoặc nhãn mác đăng ký chất lượng phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và các quy định pháp luật khác có liên quan. Các thiết bị, dụng cụ điện phải được kiểm định an toàn kỹ thuật theo đúng quy định.
Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định chi tiết về danh mục trang thiết bị, dụng cụ điện phải kiểm định; nội dung kiểm định; hình thức, chu kỳ kiểm định; quy trình kiểm định; trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động kiểm định an toàn kỹ thuật thiết bị, dụng cụ điện
-Xây dựng, ban hành kế hoạch phòng ngừa, ngăn chặn sự cố, tai nạn. Trường hợp xảy ra sự cố, tai nạn về điện, phải nhanh chóng áp dụng các biện pháp cần thiết để cấp cứu người bị nạn, giảm nhẹ thiệt hại về người, tài sản; phải tổ chức điều tra xác định, phân tích nguyên nhân; kiểm điểm, xác định trách nhiệm.
-Tổ chức hoặc tham gia tuyên truyền, phổ biến rộng rãi về công tác an toàn điện.
–Thực hiện việc thống kê, báo cáo tai nạn điện, vi phạm hành lang bảo vệ an toàn lưới điện cao áp.
Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định chi tiết về thống kê, báo cáo tai nạn điện và vi phạm hành lang bảo vệ an toàn lưới điện cao áp