[Dân trí] - U não lành tính, không phải ung thư thường phát triển khá chậm và không di căn. Đau đầu dai dẳng, co giật, buồn nôn, thay đổi tính cách… đều có thể là dấu hiệu của bệnh.
Khối u não lành tính [không phải ung thư] là một khối tế bào phát triển tương đối chậm trong não. Các khối u não không phải ung thư có xu hướng nằm yên một chỗ và không di căn. Nó thường sẽ không tái phát nếu tất cả khối u có thể được loại bỏ một cách an toàn trong khi phẫu thuật.
Nếu khối u không thể được loại bỏ hoàn toàn, có nguy cơ nó có thể phát triển trở lại. Trong trường hợp này, nó sẽ được theo dõi chặt chẽ bằng cách quét hoặc điều trị bằng xạ trị.
Ảnh minh họa: A.L.
Các loại u não lành tính
Theo NHS, có nhiều loại khối u não không phải ung thư khác nhau, có liên quan đến loại tế bào não bị ảnh hưởng.
Những ví dụ về u não lành tính bao gồm:
- U thần kinh đệm - khối u của mô thần kinh đệm, giữ và hỗ trợ các tế bào và sợi thần kinh.
- U màng não - khối u của màng bao bọc não.
- U dây thần kinh âm thanh - khối u của dây thần kinh âm thanh [còn được gọi là u tế bào tiền đình].
- Craniopharyngiomas - khối u gần đáy não thường được chẩn đoán ở trẻ em, thanh thiếu niên và thanh niên.
- Haemangioblastomas - khối u của mạch máu não.
- U tuyến yên - khối u của tuyến yên, một tuyến có kích thước bằng hạt đậu trên bề mặt dưới của não.
Các khối u não được phân loại từ 1 đến 4 tùy theo tốc độ phát triển và lây lan của chúng cũng như khả năng chúng phát triển trở lại sau khi điều trị.
Các khối u não không phải ung thư là loại 1 hoặc 2 vì chúng có xu hướng phát triển chậm và không có khả năng lây lan. Chúng không phải là ung thư và thường có thể được điều trị thành công, nhưng chúng vẫn nghiêm trọng và có thể đe dọa tính mạng.
Các triệu chứng u não lành tĩnh
Các triệu chứng của u não lành tính thư phụ thuộc vào kích thước của nó và vị trí của nó trong não. Một số khối u phát triển chậm có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng nào lúc đầu.
Các triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Nhức đầu dai dẳng.
- Co giật [cơn động kinh].
- Luôn cảm thấy buồn nôn, ốm yếu và buồn ngủ.
- Những thay đổi về tinh thần hoặc hành vi, chẳng hạn như những thay đổi về tính cách.
- Điểm yếu hoặc tê liệt, các vấn đề về thị lực hoặc các vấn đề về giọng nói.
Khi nào gặp bác sĩ đa khoa
Bạn hãy đến bác sĩ nếu bạn có các triệu chứng của khối u não. Mặc dù nó không chắc là một khối u, nhưng những triệu chứng này cần được bác sĩ đánh giá. Bác sĩ sẽ khám cho bạn và hỏi về các triệu chứng của bạn. Họ cũng có thể kiểm tra hệ thống thần kinh của bạn.
Nếu bác sĩ cho rằng bạn có thể bị u não hoặc họ không chắc điều gì gây ra các triệu chứng của bạn, họ sẽ giới thiệu bạn đến bác sĩ thần kinh.
Nguyên nhân u não lành tính
Nguyên nhân của hầu hết các khối u não không phải ung thư là không rõ, nhưng bạn có nhiều khả năng phát triển nếu:
- Trên 50 tuổi.
- Có tiền sử gia đình bị u não.
- Có tình trạng di truyền làm tăng nguy cơ phát triển khối u não không phải ung thư - chẳng hạn như u xơ thần kinh loại 1, u xơ thần kinh loại 2, bệnh xơ cứng củ, hội chứng Turcot, hội chứng ung thư Li-Fraumeni, hội chứng von Hippel-Lindau và hội chứng Gorlin.
- Từng xạ trị.
Điều trị các khối u não lành tính như thế nào?
Điều trị khối u não không phải ung thư tùy thuộc vào loại và vị trí của khối u.
Phẫu thuật được sử dụng để loại bỏ hầu hết các khối u não không phải ung thư và chúng thường không tái phát trở lại sau khi được cắt bỏ. Nhưng đôi khi các khối u phát triển trở lại hoặc trở thành ung thư.
Nếu không thể loại bỏ tất cả khối u, có thể cần đến các phương pháp điều trị khác, chẳng hạn như xạ trị và hóa trị để kiểm soát sự phát triển của các tế bào bất thường còn lại.
Sau khi điều trị, bạn có thể gặp các vấn đề dai dẳng, chẳng hạn như co giật, khó nói và đi lại. Bạn có thể cần điều trị hỗ trợ để hồi phục hoặc thích nghi với những vấn đề này.
Nhiều người cuối cùng có thể tiếp tục các hoạt động bình thường của họ, bao gồm cả công việc và thể thao, nhưng có thể mất thời gian.
Hà An
BVK - U não xuất hiện khi có tế bào bất thường hình thành bên trong não. Khối u não có nhiều loại, trong số đó có những khối u ác tính và những khối u não lành tính. Khối u não ác tính bắt nguồn từ não được gọi là ung thư não nguyên phát. Còn khối u não do bệnh ung thư từ cơ quan khác của cơ thể phát triển lan rộng tới não được gọi là ung thư não thứ phát, hay còn gọi là di căn não.
Tùy theo tuổi mắc bệnh, vị trí và tính chất mô bệnh học của u mà bệnh nhân có các biểu hiện khác nhau. Các triệu chứng này thường biểu hiện khác nhau đối với mỗi người bệnh, tùy thuộc vào vị trí khối u, loại u, kích thước và tốc độ phát triển của nó.
Dưới đây là một số biểu hiện thường gặp của các khối u não:
Đau đầu
Đau đầu trầm trọng là triệu trứng phổ biến, có thể bắt gặp ở khoảng 50% số bệnh nhân u não. Thường đau nhiều vào sáng sớm hay nửa đêm về sáng, đau dai dẳng, lặp lại hàng ngày, càng ngày càng đau nhiều hơn về cả cường độ và thời gian. Ở trẻ nhỏ chưa biết phàn nàn đau có thể biểu hiện bằng bỏ ăn, quấy khóc, ngủ ít, vật vã.
Nôn và buồn nôn
Bệnh nhân có khối u não thường có biểu hiện nôn, buồn nôn đi kèm với triệu chứng đau đầu, thường nôn vào buổi sáng, sau mỗi lần nôn bệnh nhân thường mệt hơn, nhưng đỡ đau đầu. Nếu để bệnh nhân nôn nhiều có thể dẫn đến suy kiệt, mất nước, rối loạn điện giải. Thời gian đầu, dấu hiệu chưa rõ ràng thì một số ít bệnh nhân được chẩn đoán là triệu chứng nôn đơn thuần có thể nghi ngờ do vấn đề bệnh lý tiêu hóa, đến khi thực hiện các xét nghiệm, chỉ định cho kết quả rõ ràng hơn mới phát hiện ra là u não.
Giảm thị lực
+ Phù gai thị: Đây là dấu hiệu nặng thường gặp trong tăng áp lực nội sọ. Khi nghi ngờ có tăng áp lực nội sọ nên soi đáy mắt để xác định vì qua giai đoạn phù gai thị sẽ chuyển sang teo gai thị có thể dẫn đến mù.
+ Bán manh: Gặp trong trường hợp u chèn vào một phần của cửa dày thị giác hay giải thị giác.
+ Liệt vận nhãn: Gây nhìn đôi, với bệnh nhân liệt dây thần kinh VI thì thường có biểu hiện lác trong, liệt dây thần kinh III biểu hiện lác ngoài. Hội chứng parinaud [bệnh nhân không hội tụ được mắt] thường gặp khi u chèn vào cuống não hoặc u vùng tuyến tùng.
+ Rung giật nhãn cầu: Thường gặp ở bệnh nhân u hố sau.
Kích thước vòng đầu tăng bất thường
Ở các trẻ nhỏ, nhất là trẻ em dưới 2 tuổi thì nhiều khi không có các triệu chứng đau đầu, nôn, phù gai mà biểu hiện bằng kích thước vòng đầu tăng lên bất thường [nhanh hơn so với số đo chuẩn], các khớp sọ giãn rộng, thóp phồng, da đầu căng, giãn các tĩnh mạch dưới da đầu, có thể thấy mắt của bệnh nhân ở vị trí nhìn xuống. Ngoài ra ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có thể có biểu hiện tăng động và rối loạn hành vi nên cha mẹ cần hết sức lưu ý đến biểu hiện của trẻ. Ngoài ra trẻ có biểu hiện hội chứng thần kinh da gồm xơ hóa củ, đa u xơ thần kinh [NF1] thường tăng nguy cơ có khối u ở não.
Mất kiểm soát hành vi
Biểu hiện này khiến cho người bệnh đi lại loạng choạng, hay bị ngã, rối loạn thăng bằng, rối tầm, liệt các dây thần kinh sọ não.
Căng thẳng kéo dài, thậm chí là trầm cảm
Biểu hiện cáu gắt, mệt mỏi, căng thẳng, dễ kích động, kém tập trung, ngủ nhiều hoặc luôn ở trạng thái buồn ngủ cũng là một trong những biểu hiện cần chú ý.
Yếu liệt và tê bì
Cảm giác yếu liệt, tê bì, cảm giác kiến bò ở bàn tay, bàn chân. Tê, yếu thường có xu hướng một bên thân người. Nhất là bệnh nhân có hội chứng của trên lều tiểu não: thường sẽ giảm hoặc mất cảm giác nửa người, yếu hoặc liệt vận động nửa người, rối loạn nói [có thể hiểu lời nói nhưng bệnh nhân không nói được hoặc nói được nhưng không hiểu lời nói], rối loạn nhìn, rối loạn ý thức, giảm sự tập chung, rối loạn giấc ngủ.
Động kinh
Các khối u có thể đè đẩy vào các tế bào thần kinh não, tác động và làm biến đổi các tín hiệu điện từ trong não sẽ gây ra các cơn động kinh.
Cơn động kinh đôi khi là dấu hiệu đầu tiên của một khối u não, nó cũng có thể gặp ở bất kỳ giai đoạn nào của bệnh. Khoảng 50% người bệnh bị u não trải qua ít nhất một lần cơn động kinh. Tuy nhiên động kinh không phải lúc nào cũng vì sự xuất hiện của một khối u não. Các nguyên nhân gây co giật khác bao gồm: dị dạng mạch máu não, sau đột quỵ não, sau chấn thương não, viêm nhiễm ký sinh trùng trong não…
Trên đây là một số triệu chứng, dấu hiệu cảnh báo bệnh u não. Nếu bạn xuất hiện một số dấu hiệu này thì không có nghĩa là bạn đã bị u não bởi vì các triệu chứng ấy có thể gặp ở nhiều loại bệnh khác nhau. Tuy nhiên bạn cần phải gặp bác sĩ để được chẩn đoán sớm, chính xác và tìm ra phương án điều trị phù hợp, mang lại kết quả tốt nhất cho bạn.
Tại Bệnh viện K, u não được điều trị đa mô thức gồm các phương pháp: phẫu thuật [với kính vi phẫu, phẫu thuật ít xâm lấn, phẫu thuật nội soi, phẫu thuật với chất huỳnh quang đánh dấu u], điều trị hóa trị, điều trị xạ trị thông thường, điều trị bằng dao Gamma. Với điều trị đa mô thức sẽ góp phần tối ưu hóa các phương pháp điều trị cho bệnh nhân, người bệnh không cần phải sang nước ngoài vẫn được điều trị bằng các kỹ thuật cao như các nước tiên tiến trên thế giới. Đặc biệt đầu tháng 7/2019, Bệnh viện K đã đưa vào điều trị xạ phẫu bằng Gamma Knife thế hệ Icon, đây là thế hệ máy xạ phẫu hiện đại nhất trên thế giới hiện nay. Tại khoa Ngoại thần kinh, Bệnh viện K đã điều trị bằng dao Gamma thường quy cho các bệnh nhân u não và trong các bệnh lý khác về não như: các khối ung thư di căn vào não; u màng não, u thần kinh, u tuyến yên, u sọ hầu, u dây thần kinh số 8, số 5, u dốc nền, u não thất, u vùng tuyến tùng, các dị dạng động tĩnh mạch... mà không làm tổn thương tới các mô não lành xung quanh. Điều trị bằng dao Gamma cũng đặc biệt hiệu quả với các tổn thương ở các vị trí khó tiếp cận bằng phẫu thuật, các tổn thương tái phát hay u còn tồn dư sau phẫu thuật. Bệnh nhân chỉ cần điều trị 1 lần, và chỉ cần nằm viện một ngày, giảm chi phí điều trị. Mọi tư vấn điều trị bằng dao Gamma, xin liên hệ hotline 0866.251.888.