Xây dựng nền Quốc phòng toàn dân vững mạnh là một chủ trương chiến lược của Đảng và Nhà nước ta, nhằm tạo ra sức mạnh để ngăn ngừa, đẩy lùi, đánh bại mọi âm mưu, hành động xâm hại phá hại công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Vậy Quốc phòng toàn dân là gì lại có một vai trò quan trọng như vậy?
Khoản 1 Điều 7 Luật Quốc phòng 2018 quy định: “ Nền quốc phòng toàn dân là sức mạnh quốc phòng của đất nước, được xây dựng trên nền tảng chính trị, tinh thần, nhân lực, vật lực, tài chính, mang tính chất toàn dân, toàn diện, độc lập, tự chủ, tự cường.”
Quốc phòng toàn dân là nền quốc phòng mang tính chất “vì dân, do dân, của dân”, phát triển theo phương hướng toàn dân, toàn diện, độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường và ngày càng hiện đại, kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng và an ninh, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lí, điều hành của Nhà nước, do nhân dân làm chủ, nhằm giữ vững hoà bình, ổn định của đất nước, sẵn sàng đánh bại mọi hành động xâm lược và bạo loạn lật đổ của các thế lực đế quốc, phản động; bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Để thực hiện tốt nhiệm vụ xây dựng nền quốc phòng toàn dân, góp phần bảo vệ vững chắc Tổ quốc, đòi hỏi mỗi cán bộ, đảng viên và toàn dân cần nhận thức sâu sắc để đồng tâm, hợp lực.
Đặc trưng của nền Quốc phòng toàn dân
Thứ nhất: Nền quốc phòng toàn dân chỉ có mục đích duy nhất là tự vệ chính đáng
Đặc trưng thể hiện sự khác nhau về bản chất trong xây dựng nền quốc phòng của những quốc gia có độc lập chủ quyền đi theo con đường xã hội chủ nghĩa với các nước khác.
Chúng ta xây dựng nền quốc phòng vững mạnh là để tự vệ, chống lại thù trong, giặc ngoài, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc của nhân dân.
Thứ hai: Là nền quốc phòng vì dân, của dân và do toàn thể nhân dân tiến hành
Đặc trưng vì dân, của dân, do dân của nền quốc phòng nước ta là thể hiện truyền thống, kinh nghiệm của dân tộc ta trong lịch sử dựng nước và giữ nước.
Đặc trưng vì dân, của dân, do dân và mục đích tự vệ của nền quốc phòng cho phép huy động mọi người, mọi tổ chức, mọi lực lượng đều thực hiện xây dựng nền quốc phòng và đấu tranh quốc phòng. Đồng thời, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước về quốc phòng, an ninh phải xuất phát từ lợi ích, nguyện vọng và khả năng của nhân dân.
Thứ ba: Đó là nền quốc phòng có sức mạnh tổng hợp do nhiều yếu tố tạo thành
Sức mạnh tổng hợp của nền quốc phòng, an ninh nước ta tạo thành bởi rất nhiều yếu tố như chính trị, kinh tế, văn hoá, tư tưởng, khoa học, quân sự, an ninh,… cả ở trong nước, ngoài nước, của dân tộc và của thời đại, trong đó những yếu tố bên trong của dân tộc bao giờ cũng giữ vai trò quyết định. Sức mạnh tổng hợp của nền quốc phòng toàn dân là cơ sở, tiền đề và là biện pháp để nhân dân đánh thắng kẻ thù xâm lược.
Thứ tư: Nền quốc phòng toàn dân được xây dựng toàn diện và từng bước hiện đại
Việc tạo ra sức mạnh quốc phòng không chỉ ở sức mạnh quân sự, an ninh mà phải huy động được sức mạnh của toàn dân về mọi mặt chính trị, quân sự, an ninh, kinh tế, văn hoá, khoa học. Phải kết hợp hữu cơ giữa quốc phòng với các mặt hoạt động xây dựng đất nước, kết hợp chặt chẽ giữa quốc phòng, an ninh với hoạt động đối ngoại.
Xây dựng nền quốc phòng toàn diện phải đi đôi với xây dựng nền quốc phòng hiện đại là một tất yếu khách quan. Xây dựng quân đội nhân dân, công an nhân dân từng bước hiện đại. Kết hợp giữa xây dựng con người có giác ngộ chính trị, có tri thức với vũ khí trang bị kĩ thuật hiện đại. Phát triển công nghiệp quốc phòng, từng bước trang bị hiện đại cho các lực lượng vũ trang nhân dân. Kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh.
Nội dung cơ bản xây dựng nền quốc phòng toàn dân
Khoản 2 Điều 7 Luật Quốc phòng 2018 quy định nội dung cơ bản xây dựng nền quốc phòng toàn dân bao gồm:
a] Xây dựng chiến lược bảo vệ Tổ quốc, kế hoạch phòng thủ đất nước; nghiên cứu phát triển nghệ thuật quân sự Việt Nam; xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân và hệ thống chính trị vững mạnh;
b] Xây dựng thực lực, tiềm lực quốc phòng; xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân vững mạnh, có sức chiến đấu cao, làm nòng cốt bảo vệ Tổ quốc;
c] Xây dựng cơ sở vật chất, kỹ thuật; phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh, khoa học, công nghệ quân sự; huy động tiềm lực khoa học, công nghệ của Nhà nước và Nhân dân phục vụ quốc phòng; ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ quân sự phù hợp để xây dựng đất nước;
d] Xây dựng, tổ chức thực hiện kế hoạch bảo đảm nhu cầu dự trữ quốc gia cho quốc phòng; chuẩn bị các điều kiện cần thiết bảo đảm động viên quốc phòng;
đ] Xây dựng phòng thủ quân khu, khu vực phòng thủ vững chắc toàn diện, hợp thành phòng thủ đất nước; củng cố, tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh ở các vùng chiến lược, trọng điểm, biển, đảo, khu vực biên giới, địa bàn xung yếu; xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân trong phạm vi cả nước;
e] Xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch, biện pháp về chiến tranh thông tin, chiến tranh không gian mạng;
g] Xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch, biện pháp phòng thủ dân sự trong phạm vi cả nước;
h] Đối ngoại quốc phòng;
i] Kết hợp quốc phòng với kinh tế – xã hội và kinh tế – xã hội với quốc phòng; kết hợp quốc phòng với an ninh, đối ngoại;
k] Xây dựng và bảo đảm chế độ, chính sách đối với lực lượng vũ trang nhân dân, thân nhân của người phục vụ trong lực lượng vũ trang nhân dân;
l] Tuyên truyền, phổ biến đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về quốc phòng; thực hiện giáo dục quốc phòng và an ninh.
Trên đây là các nội dung liên quan đến Quốc phòng toàn dân là gì? Hy vọng các thông tin này hữu ích và giúp bạn giải đáp thắc mắc.
Vị trí:
một số khái niệm:
-quốc phòng toàn dân:
+là nền quốc phòng mang tính chất “vì dân,do dân,của dân”.phát triển theo hướng toàn dân,toàn diện,độc lập,tự chủ,tự lực,tự cường và ngày càng hiện đại,kết hợp chặc chẽ kinh tế với quốc phòng và an ninh,dưới sự lãnh đạo của Đảng,sự quản lý,điều hành của nhà nước,do nhân dân làm chủ,nhằm giữ vững hòa bình,ổn định đất nước,sẵn sàng đánh bại mọi hành động xâm lược và bạo loạn lật đổ của các thế lực đế quốc,phản động,bảo vệ vững chắc tổ quốc VNXHCN
-an
ninh nhân dân:
+là sự nghiệp của toàn dân,do nhân dân tiến hành,lực lượng an ninh nhân dân làm
nòng cốt dưới sự lãnh đạo của Đảng,sự quản lý của nhà nước,kết hợp phong trào
toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc với các biện
pháp nghiệp vụ của lực lượng chuyên trách,nhằm đập tan mọi hành động và
âm mưu xâm phạm an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội cùng với quốc phòng
toàn dân bảo vệ vững chắc tổ quốc VNXHCN.
Vị trí:
Xây dựng nền quốc phòng,ANND vững mạnh là tạo ra sức mạnh để ngăn ngừa,đẩy lùi,đánh bại mọi âm mưu,hành động xâm hại đến mục tiêu trong sự nghiệp xd và BVTQVNXHCN
Đặc
trưng:
-nền quốc phòng toàn dân,ANND chỉ có mục đích duy nhất là tự vệ chính Đảng.
-chúng ta XD Nền QPTD,ANND vững mạnh là để tự vệ,chống thù trong giặc ngoài,bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền,thống nhất toàn vẹn lãnh thổ,bảo vệ chế độ XHCN và cuộc sống ấm no,tự do hạnh phúc của nhân dân.
-đó là nền quốc phòng an ninh,”vì dân,của dân và do toàn thể nhân dân tiến hành”.đặc trưng vì dân,của dân,do dân và mục đích tự vệ của nền quốc phòng an ninh,cho phép ta huy động mọi người,mọi tổ chức,mọi lực lượng đều thực hiện xd nền quốc phòng ,an ninh và đấu tranh QPAN.đồng thời,đường lối của Đảng,pháp luật của nhà nước về QPAN phải xuất phát từ lợi ích,khả năng và nguyện vọng của nhân dân.
- đó là QPAN,có sức mạnh tổng hợp do nhiều yếu tố tạo thành: kinh tế,văn hóa,khoa học,quân sự,chính trị,an ninh...cả ở trong nước lẫn ngoài nước,của dân tộc và của cả thời đại.
-Nền QPANND được xd toàn diện và từng bước hiện đại:
+việc tạo ra sức mạnh QPAN không chỉ ở sức mạnh quân sự,an ninh mà còn phải huy động sức mạnh của toàn dân về mọi mặt chính trị,quân sự,an ninh,kinh tế,văn hóa,khoa học...
+phải kết hợp hữu cơ giữa QPAN với các mặt hoạt động xây dựng đất nước,kết hợp chặt chẽ giữa QPAN với hoạt động đối ngoại.
+xây dựng nền QPAN toàn diện phải đi đôi với xd nền quốc phòng AN hiện đại.kết hợp giữa xd con người có giác ngộ chính trị,có tri thức với vũ khí trang bị kĩ thuật hiện đại,phát triển công nghiệp quốc phòng ,từng bước trang bị hiện đại cho các lực lượng vũ trang nhân dân.
+kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế XH với tăng cường QPAN.
-nền QPTD gắn liền với ANND
+kết hợp chặt chẽ giữa QPAN phải thường xuyên và tiến hành đồng bộ ,thống nhất từ trong chiến lược,quy hoạch kế hoạch xd,hoạt động của cả nước cũng như từng vùng,miền,địa phương,mọi ngành,mọi cấp.
Xây dựng nền QPTD,ANND vững mạnh để bảo vệ tổ quốc VNXHCN:
Mục đích xây dựng nền QPTD,ANND vững mạnh hiện nay:
-tạo ra sức mạnh tổng hợp của đất nước cả về chính trị,quân sự,an ninh,kinh tế,văn hóa,XH,KH-CN để giữ vững hòa bình ,ổn định,đẩy lùi,ngăn chặn nguy cơ chiến tranh,sẵn sàng đánh thắng chiến tranh xâm lược dưới mọi hình thức và quy mô.
-tạo thế chủ động cho sự nghiệp XDBVTQ,nhằm bảo vệ vững chắc độc lập,chủ quyền,thống nhất,toàn vẹn lãnh thổ;bảo vệ Đảng,nhà nước,nhân dân và chế độ XHCN,bảo vệ sự nghiệp đổi mới,sự nghiệp CNH-HĐH đất nước;bảo vệ lợi ích quốc gia,dân tộc;bảo vệ AN chính trị,an ninh kinh tế,an ninh tư tưởng văn hóa-XH;giữ vững ổn định chính trị,môi trường hòa bình phát triển đất nước theo định hướng XHCN.
Nhiệm vụ XD nền QPTD,ANND vững mạnh hiện nay:
-xây dựng lực lượng QPAN đáp ứng yêu cầu bảo vệ vững chắc tổ quốc VNXHCN.
+ lực lượng QPAN của nền QPTD và ANND bao gồm lực lượng toàn dân[lực lượng chính trị] và lực lượng vũ trang nhân dân.
+lực lượng chính trị bao gồm các tổ chức trong hệ thống chính trị,các tổ chức chính trị XH và những tổ chức khác trong đời sống XH đã được phép thành lập và quần chúng nhân dân.
Lực lượng vũ trang nhân dân bao gồm quân đội nhân dân,dân quân tự vệ và công an nhân dân.
-xây dựng lực lượng QPAN là lực lượng chính trị và lực lượng vũ trang nhân dân đáp ứng yêu cầu của quốc ,an ninh bảo vệ tổ quốc VNXHCN.
+trong XD nền quốc phòng toàn dân,ANND vững mạnh hiện nay,kế thừa đại hội X,đại hội XI chỉ ra những nhiệm vụ,giải pháp chủ yếu:”phát huy mạnh mẽ sức mạnh tổng hợp toàn dân tộc,của cả hệ thống chính trị,thực hiện tốt mục tiêu,nhiệm vụ”.
-xây dựng quân đội nhân dân,công an nhân dân cách mạng chính quy ,tinh nhuệ,từng bước hiện đại.đẩy mạnh phát triển công nghiệp quốc phòng,an ninh;tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật đảm bảo cho các lực lượng vũ trang từng bước trang bị hiện đại,trước hết là cho lực lượng hải quân,phòng không không quân,lực lượng an ninh,tình báo,cảnh sát cơ động.đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học,nghệ thuật quân sự,an ninh đánh thắng chiến tranh bằng vũ khí công nghệ cao của các lực lượng thù địch.
-đảm bảo sự lãnh đạo tuyệt đối,trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với QĐND và CAND,nâng cao hiệu quả quản lý của nhà nước về quốc phòng,an ninh.Hoàn thiện các chiến lược quốc phòng,an ninh và hệ thống cơ chế, chính sách về quốc phòng,an ninh trong điều kiện mới,tiếp tục bổ sung…
Xây dựng tiềm lực quốc phòng an ninh ngày càng vững mạnh:
-xây dựng tiềm lực chính trị ,tinh thần
-xây dựng tiềm lực kinh tế
-xây dựng tiềm lực khoa học công nghệ
-xây dựng tiềm lực quân sự an ninh.
*xây dựng tiềm lực chính trị,tinh thần:
+tiềm lực chính trị,tinh thần được thể hiện ở năng lực lãnh đạo của Đảng,quản lý điều hành của nhà nước,ý chí quyết tâm của nhân dân,của các lực lượng vũ trang nhân dân,sẵn sàng đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ QPAN,BVTQ trong mọi điều kiện,hoàn cảnh,tình huống.
+xây dựng tiềm lực chính trị tinh thần của nền quốc phòng toàn dân,ANND cần tập trung: xây dựng tình yêu quê hương đất nước,niềm tin đối với sự lãnh đạo của nhà nước đối với chế độ XHCN.Xây dựng hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh,phát huy quyền làm chủ của nhân dân.XD khối đại đoàn kết toàn dân,nâng cao cảnh giác cách mạng,giữ vững ổn định chính trị,trật tự an toàn xã hội,thực hiện tốt GDQPAN.
*xây dựng tiềm lực kinh tế:
Xây dựng tiềm lực kinh tế của nền quốc phòng toàn dân,ANND cần tập trung vào đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước,XD nền kinh tế độc lập,tự chủ.Kết hợp chặc chẽ phát triển kinh tế XH với tăng cường QPAN,kết hợp xây dựng cơ sở hạ tầng quốc phòng với cơ sở hạ tầng kinh tế,có kế hoạch chuyển sản xuất từ thời bình sang thời chiến và duy trì sự phát triển của nền kinh tế.
*XD tiềm lực khoa học công nghệ:
XD tiềm lực KHCN của nền QPTD,ANND là tạo nên khả năng về KHCN của quốc gia có thể khai thác,huy động phục vụ cho QPAN.Do đó,phải huy động tổng lực các KHCN quốc gia,trong đó khoa học quân sự,an ninh làm nòng cốt để nghiên cứu các vấn đề quân sự,an ninh về sửa chữa,cải tiến,sản xuất các loại vũ khí trang bị.Đồng thời phải thực hiện tốt công tác đào tạo,bồi dưỡng,sử dụng có hiệu quả đội ngũ cán bộ KHKT.
*xây dựng
tiềm lực quân sự,an ninh:
+ tiềm lực quân sự,an ninh được biểu hiện ở khả năng duy trì và không ngừng
phát triển trình độ sản xuất,chiến đấu,năng lực và sức mạnh chiến đấu của các lực
lượng vũ trang nhân dân,nguồn dự trữ về sức người,sức của trên các lĩnh vực đời
sống XH và nhân dân có thể huy động phục vụ cho nghĩa vụ quân sự ,an ninh cho
chiến tranh.
Xây dựng tiềm lực quân sự an ninh cần tập trung vào:
+xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân vững mạnh toàn diện,gắn quá trình CNH-HĐH đất nước với quá trình tăng cường vũ khí trang bị cho các lực lượng vũ trang nhân dân.
+xây dựng đội ngũ cán bộ trong lực lượng vũ trang nhân dân đáp ứng yêu cầu,nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc trong tình hình mới.
+bố trí lực lượng luôn đáp ứng yêu cầu chuẩn bị cho đất nước về mọi mặt,sẵn sàng động viên thời chiến.
+tăng cường nghiên cứu khoa học quân sự,nghệ thuật quân sự trong chiến tranh nhân dân bảo vệ tổ quốc hiện nay và nâng cao chất lượng giáo dục QPAN.
Xây dựng thế trận QPTD,ANND:
Thế trận quốc phòng an ninh là sự tổ chức,bố trí lực lượng,tiềm lực mọi mặt của đất nước và của toàn dân.
Nội dung xây dựng thế trận QPTD,ANND bao gồm:
Hiện nay cần tập trung:
+ Gắn thế trận quốc phòng với thế trận an ninh trong một tổng thể thống nhất.
+ Phân vùng chiến lược về quốc phòng, an ninh với phân vùng kinh tế.
+ Xây dựng hậu phương chiến lược, khu vực phòng thủ tỉnh [thành phố] vững mạnh.
+ Tổ chức xây dựng “Kế hoạch phòng thủ dân sự”
+ Xây dựng phương án, triển khai các lực lượng chiến đấu
- Tăng cường công tác giáo dục quốc phòng, an ninh.
- Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước đối với nhiệm vụ xây dựng nền quốc phòng, an ninh.
- Không ngừng nâng cao chất lượng các lực lượng vũ trang nhân dân nòng cốt là quân đội và công an.
-Nâng cao ý thức trách nhiệm cho sinh viên.