15:26 ICT Chủ nhật, 08/05/2022
Thứ năm - 27/08/2015 10:25
Vì sao con người buộc phải tiến hóa?
Hai nhà nghiên cứu Mỹ Mark Cane và Peter Molnar đã đưa ra một giả thuyết cho rằng người nguyên thuỷ đã buộc phải tiến hoá để thích nghi với sự biến đổi khí hậu ở đông Phi cách đây từ 4-2,5 triệu năm.
Theo các nhà nghiên cứu, vào thời điểm đó, khí hậu Đông Phi trở nên khô ráo hơn, lượng mưa ít đi khiến các cánh rừng nhiệt đới rậm rạp suy thoái dần, nhường chỗ cho đất đồng cỏ. Khi đó, các cư dân cổ ở đây phải chuyển sang sử dụng đôi chân nhiều hơn để tìm kiếm thịt, cũng như thu thập hoa quả và củ, làm thức ăn. Thay cho việc dùng tay leo trèo trong các cánh rừng rậm, họ dần đứng thẳng trên đôi chân của mình. Các nhà khoa học tin rằng khoảng 5 triệu năm trước đây, phần lớn các dòng chảy vào Ấn Độ Dương là từ phía nam Thái Bình Dương tới, trong đó có một nửa là các dòng hải lưu ấm. Những dòng nước ấm đó gây ra lượng mưa lớn ở Đông Phi. Nhưng, khi lục địa Australia và New Guinea dần trôi dạt về phía bắc, quần đảo Indonesia, đặc biệt là đảo Halmahera, nổi lên rất cao đã chặn các dòng hải lưu ấm này. Thế vào đó là các dòng hải lưu lạnh chảy từ phía bắc Thái Bình Dương xuống Ấn Độ Dương. Kết quả là tỷ lệ bốc hơi và lượng mưa ở Đông Phi giảm đi rõ rệt, biến các cánh rừng nhiệt đới trước đó thành đất đồng cỏ.
Tổ tiên loài người chống chọi với biến đổi khí hậu
Những tổ tiên cổ xưa của loài người đã phải chống chọi với biến đổi khí hậu để sống sót qua những đợt hạn hán, giá rét và lũ lụt. Và hiện nay, ngày càng có nhiều nhà khoa học tin rằng những biến đổi khí hậu của Trái Đất đã tạo ra một số đặc điểm đặc trưng của loài người.
Nghiên cứu của họ cho rằng những bước tiến hóa nhảy vọt như não phát triển to hơn hay khả năng tạo ra và sử dụng các công cụ phức tạp có liên quan tới những thời kỳ khí hậu bất ổn.
Tiến sỹ Rick Potts thuộc Chương trình nghiên cứu Nguồn gốc Loài người của Viện Smithsonian cho biết, có ít nhất hai lần tiến hóa nhảy vọt có liên quan tới biến đổi khí hậu. Lần thứ nhất xảy ra khoảng 3 triệu năm trước, khi người Australopithecus afarensis tuyệt chủng và người Homo xuất hiện, với các mẫu hóa thạch cho thấy não bộ đã phát triển lớn hơn cùng sự ra đời của những công cụ đầu tiên. Lần thứ hai là vào khoảng giữa 1,5 đến 2 triệu năm trước, khi người Homo erectus biết sử dụng những lưỡi rìu được chế tạo tinh xảo và trở thành những người đầu tiên rời châu Phi. Tiến sỹ Mark Maslin thuộc trường Cao đẳng London [UCL] cho rằng khi khí hậu ẩm ướt và thức ăn nhiều lên, nữ giới cũng trở nên cẩn thận hơn trong việc lựa chọn bạn đời để sinh ra những đứa con khỏe mạnh và thông minh hơn.Tiến sỹ John Stewart thuộc Đại học Bournemouth thì cho rằng loài người cổ đại thay đổi chỗ ở khi khí hậu biến đổi, tạo ra những nhóm người sống biệt lập và tiến hóa nhanh hơn tại những khu vực nhất định.
Tác giả bài viết: //moitruong.com.vn
Từ khóa: nghiên cứu, giả thuyết, tiến hoá, thích nghi, sự biến, khí hậu
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Skip to main contentSkip to search
Elaine Morgan là người đề xướng đầy ngoan cường về giả thuyết vượn nước: quan niệm này cho rằng loài người đã tiến hóa từ tổ tiên là động vật linh trưởng sống ở các môi trường nước. Hãy cùng lắng nghe tinh thần bảo vệ ý kiến đến cùng của bà ấy -- và học thuyết của bà về nguyên do tại sao khoa học chủ đạo lại không chú tâm đến nó.
Want to hear more great ideas like this one? Sign up for TED Membership to get exclusive access to captivating conversations, engaging events, and more!
This talk was presented at an official TED conference. TED's editors chose to feature it for you.
Elaine Morgan là người đề xướng đầy ngoan cường về giả thuyết vượn nước: quan niệm này cho rằng loài người đã tiến hóa từ tổ tiên là động vật linh trưởng sống ở các môi trường nước. Hãy cùng lắng nghe tinh thần bảo vệ ý kiến đến cùng của bà ấy -- và học thuyết của bà về nguyên do tại sao khoa học chủ đạo lại không chú tâm đến nó.
This talk was presented at an official TED conference. TED's editors chose to feature it for you.
Want to hear more great ideas like this one? Sign up for TED Membership to get exclusive access to captivating conversations, engaging events, and more!
TED is supported by ads and partners
TED is supported by ads and partners
Đó là kết quả của một nghiên cứu mới, lần đầu tiên, đo lường chính xác lượng nước mà con người mất và thay thế mỗi ngày so với họ hàng động vật sống gần nhất của chúng ta.
Con người tiêu thụ nước chỉ bằng một nửa loài vượn
Theo nghiên cứu được công bố ngày 5-3 trên tạp chí Current Biology, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, trung bình con người tiêu thụ 3 lít, tương đương khoảng 12 cốc nước mỗi ngày. Trong khi tinh tinh, khỉ đột sống trong vườn thú phải tiêu thụ gần gấp đôi con số đó.
Nghiên cứu đã so sánh lượng nước luân chuyển của 309 người với nhiều lối sống, từ nông dân, săn bắn hái lượm, đến nhân viên văn phòng, với 72 con vượn sống trong vườn thú và khu bảo tồn.
Kết quả này hơi bất ngờ, vì con người có số tuyến mồ hôi nhiều gấp 10 lần tinh tinh và nói chung, hoạt động mạnh hơn nhiều so với loài vượn, nên đáng ra phải tiêu thụ nhiều nước hơn mỗi ngày. Nhưng trong số các loài linh trưởng, con người đã tiến hóa để trở thành mô hình có dòng chảy thấp.
Phó giáo sư nhân chủng học tiến hóa Herman Pontzer, Đại học Duke, tác giả chính cho biết, một sự thay đổi cổ xưa về khả năng tiết kiệm nước của cơ thể con người có thể đã cho phép tổ tiên săn bắn hái lượm của chúng ta phiêu lưu xa hơn các con suối và hố nước để tìm kiếm thức ăn.
Phó giáo sư Pontzer nói: “Ngay cả khi chỉ có thể đi lâu hơn một chút mà không có nước cũng đã là một lợi thế lớn khi con người ban đầu bắt đầu kiếm sống trong những thảo nguyên khô hạn”.
Ông Pontzer cho hay, để duy trì sự cân bằng chất lỏng trong phạm vi lành mạnh, cơ thể của con người hoặc bất kỳ động vật nào khác giống như một cái bồn tắm: "nước đi vào phải bằng lượng nước đi ra".
Thí dụ như mất nước bằng cách đổ mồ hôi, và tín hiệu khát của cơ thể xuất hiện, yêu cầu chúng ta uống. Con người thường uống nhiều nước hơn cơ thể cần, và thận sẽ loại bỏ lượng chất lỏng thừa.
Đối với mỗi cá nhân trong nghiên cứu, các nhà nghiên cứu một mặt tính toán lượng nước hấp thụ qua thức ăn và đồ uống, mặt khác đo lượng nước bị mất qua mồ hôi, nước tiểu và đường tiêu hóa.
Thêm vào đó, thực tế cho thấy những con vượn lớn như tinh tinh, linh trưởng, khỉ đột và đười ươi có một cuộc sống lười biếng. "Hầu hết các loài vượn dành 10 đến 12 giờ mỗi ngày để nghỉ ngơi hoặc ăn, sau đó chúng ngủ 10 giờ. Chúng chỉ di chuyển vài giờ mỗi ngày", ông Pontzer cho biết.
Các nhà nghiên cứu đã so sánh sự khác biệt về khí hậu, kích thước cơ thể và các yếu tố như mức độ hoạt động và lượng calo đốt cháy mỗi ngày của người và vượn. Vì vậy, họ kết luận rằng, việc tiết kiệm nước của con người là có thật.
Những giả thuyết tại sao con người tiết kiệm nước
Các phát hiện cho thấy một điều gì đó đã thay đổi trong quá trình tiến hóa của con người đã làm giảm lượng nước mà cơ thể chúng ta sử dụng hàng ngày để duy trì sức khỏe.
Một giả thuyết được đưa ra là phản ứng khát của cơ thể chúng ta đã được điều chỉnh lại để về tổng thể, chúng ta cần nước cho mỗi calo ít hơn so với họ hàng loài vượn. Ngay cả khi còn là trẻ sơ sinh, rất lâu trước khi có thức ăn đặc đầu tiên, tỷ lệ nước trên calo của sữa mẹ thấp hơn 25% so với sữa của các loài vượn lớn khác.
Một khả năng khác là bằng chứng hóa thạch cho thấy rằng, khoảng 1,6 triệu năm trước, với sự ra đời của loài người cổ xưa Homo erectus, con người bắt đầu phát triển sống mũi cao hơn. Những người anh em họ của chúng ta là khỉ đột và tinh tinh có mũi phẳng hơn rất nhiều.
Đường mũi của chúng ta giúp tiết kiệm nước bằng cách làm mát và ngưng tụ hơi nước từ không khí thở ra, biến nó trở lại thành chất lỏng ở bên trong mũi, nơi nó có thể được tái hấp thu.
Việc có một chiếc mũi nhô lên cao hơn có thể đã giúp con người ban đầu giữ được nhiều độ ẩm hơn trong mỗi lần hít thở.
Ông Pontzer kết luận: “Vẫn còn bí ẩn cần giải đáp, nhưng rõ ràng con người đang tiết kiệm nước. Việc tìm ra chính xác tại sao chúng ta lại làm vậy sẽ thực sự thú vị".
HOÀNG DƯƠNG [Theo Phys, Sciencealert, Duke]