Muốn thành công nhanh, hãy học từ người giỏi nhất Điều đó luôn luôn đúng ở bất kì lĩnh vực nào. Bạn muốn nấu ăn giỏi, hãy theo học những đầu bếp danh tiếng. Bạn muốn bán hàng tốt, hãy ở gần và học hỏi kinh nghiệm từ những tay best seller, muốn đầu tư chứng khoán thành công, hãy theo chân những nhà đầu tư hàng đầu.
Vậy nhà đầu tư hàng đầu hiện nay là ai? Có lẽ không ai phù hợp hơn Warren Buffett tỉ phú với khối tài sản lớn thứ 2 thế giới mà có lẽ đã quá quen thuộc với chúng ta.
Bí quyết gì đã khiến Buffet kiếm được hàng tỉ đô la từ thị trường chứng khoán trong suốt hơn 50 năm?? Đương nhiên đó luôn là câu hỏi mà rất nhiều nhà đầu tư thắc mắc và đã không ít những cuốn sách được ra đời chỉ để giải thích câu hỏi này.
Nhưng có 1 điều mà chúng ta chắc chắn, đó là khả năng chọn cổ phiếu của Warren Buffett đã trở thành huyền thoại trong hàng thập kỉ biến động của thị trường. Và thông qua những bức thư gửi các cổ đông hàng năm của ông, chúng ta phần nào sáng tỏ được bí quyết của Buffett.
Thứ nhất, công cuộc kinh doanh của doanh nghiệp phải rõ ràng và là lĩnh vực mà tập đoàn có thể hiểu được. Thứ hai, ông sẽ chỉ lựa chọn các cổ phiếu có viễn cảnh phát triển sáng sủa trong dài hạn. Thứ ba, công ty đó phải được điều hành và quản lý bởi những con người trung thực và có đủ trình độ. Cuối cùng, tập đoàn có thể mua được cổ phiếu đó ở mức giá RẤT HẤP DẪN.
Đó là 4 yêu cầu cơ bản của Warren Buffett khi lựa chọn cổ phiếu vào danh mục đầu tư của mình.
1/Bạn phải hiểu được lĩnh vực kinh doanh của công ty
Điều này có thể coi là yếu tố bắt buộc hàng đầu với Buffett. Với ông, mua cổ phiếu chính là sở hữu 1 phần công ty, không phải chỉ là sở hữu tờ giấy chứng nhận quyền sở hữu của cổ đông đối với công ty đó. Và nếu bạn sở hữu nó, liệu bạn có muốn bỏ tiền vào nơi mà bạn chả hiểu nó làm gì??
Đây cũng là nguyên nhân khiến Warren Buffett kiên quyết đứng ngoài thị trường khi bùng nổ cơn sốt dotcom cuối những năm 90, không phải vì ông không muốn lợi nhuận mà chỉ đơn giản vì ông không hiểu cách nó hoạt động và kiếm tiền. Và hành động bị rất nhiều người chỉ trích đó đã trở thành khôn ngoan khi bong bóng dotcom vỡ đầu những năm 2000 khiến hàng triệu nhà đầu tư mất tiền.
Câu hỏi đặt ra là hiểu doanh nghiệp bằng cách nào ?
Mình khuyên mọi người nên đọc hiểu báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Tại sao lại như thế ? Vì thông qua báo cáo tài chính bạn có thể hiểu rõ doanh nghiệp kinh doanh gì? lịch sử hình thành và phát triển ? Tình hình kinh doanh ra sao....vvv
Bạn có thể em thêm hướng dẫn đọc báo cáo tài chính doanh nghiệp tại đây.
2/Bạn hãy lựa chọn cổ phiếu của những công ty có khả năng phát triển trong dài hạn
Điều tiếp theo cần chú ý là liệu công ty có khả năng bán sản phẩm của họ trong 30 năm tới hay không. Một câu hỏi rất hay mà Buffett thường đặt ra là: Internet có thay đổi cách chúng ta sử dụng sản phẩm này không?. Nếu câu trả lời là có, nghĩa là sản phẩm sẽ sớm lỗi thời và bạn có thể không muốn đầu tư. Đó là lý do Warren Buffett quyết định đầu tư vào kẹo cao su Wrigley vì Internet sẽ không thể thay đổi cách chúng ta nhai kẹo cao su trong một thời gian dài nữa.
Câu hỏi đặt ra là sao có thể biết được ?
Có nhiều cách nhưng cái chính vẫn là do bạn phải bỏ công sức ra tìm hiểu về doanh nghiệp đó, ngành đó......Từ đó mình mới đưa ra được nhận định đúng đắn về triển vọng tương lai của doanh nghiệp.
Bước 1: Vẫn là báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Mình nghĩ điều tiên quyết là bạn phải biết cách đọc báo cáo tài chính.
Bước 2: Đọc thông tin về kinh tế vĩ mô bạn có thể đọc tại trang của cục thống kê việt nam tại đây. Thông qua đó bạn có thể biết được trong tương nay ngành nào sẽ phát triển, ngành nào có tiềm năng. Và xem công ty hay cổ phiếu mình đang phân tích lựa chọn có thuộc ngành tiềm năng không ? Hoặc để nhàn hơn bạn có thể lên google và gõ tìm kiếm báo cáo ngành của các công ty chứng khoán hay tổ chức phân tích chẳng hạn "Bạn chỉ cần gõ: ví dụ : Báo cáo ngành bán lẻ 2021, báo cáo ngành thép 2021....."
3/Công ty phải được điều hành bởi ban lãnh đạo trung thực và tài năng.
Một công ty vững mạnh là 1 doanh nghiệp có đội ngũ nhân viên mạnh mẽ được chèo lái bởi những người thuyền trưởng tài năng và có tâm. Warren Buffett luôn nhìn vào đội ngũ lãnh đạo cao cấp của công ty bao gồm CEO và Chủ tịch hội đồng quản trị. Ông xem mức lương của họ, ông đánh giá xem nợ của công ty có nằm trong tầm kiểm soát, những quyết định của ban lãnh đạo trong quá khứ và mức độ sở hữu cổ phần công ty của họ đến đâu.
Câu hỏi đặt ra là sao có thể biết được ban lãnh đạo tốt hay xấu ?
Cái này thực sự rất khó, nhưng mình có thể đánh giá thông qua các chính sách cổ tức, phân bổ cơ cấu vốn, chính sách phát triển.....Hay bạn cũng có thể nghe ngóng thông tin trên internet chẳng hạn như banh lãnh đạo mà mua ra bán vào liên tục cổ phiếu của công ty mình chẳng hạn.... thông tin giao dịch nội bộ bạn có thể xem tại Cafef tại mục "ban lãnh đạo và sở hữu"
Khi bạn nắm giữ một cổ phiếu nhiều năm thì đại khái bạn có thể hiểu và đánh giá được ban lãnh đạo.
4/Cổ phiếu công ty đang được giao dịch ở mức giá hấp dẫn
Một đôla ngày mai không giống như một đôla hôm nay. Warren Buffett theo dõi và đánh giá giá trị thực của công ty trong dài hạn. Nếu mức giá hiện tại thấp hơn giá trị thực của công ty, ông sẽ không ngần ngại đầu tư. Đây mới chính là công việc khó khăn phức tạp nhất đối với các nhà đầu tư giá trị như Buffett, và cũng là kĩ năng quan trọng nhất của ông. Để tính được giá thực của công ty, nhà đầu tư cần tính toán dựa trên phân tích các dữ liệu cơ bản, trong đó có lãi ròng, tổng doanh thu, tài sản.
| Một trong những file định giá của mình |
Lý thuyết là như vậy ? Nhưng thực hiện sao ?
Như bản thân mình đây, để là có thể định giá được một cổ phiếu xem là nó có đang được định giá rẻ hay không [Mức giá giao dịch hấp dẫn] thì cần phải bỏ nhiều thời gian để nghiên cứu về vĩ mô, ngành và doanh nghiệp. Bước sau cùng mới có thể áp dụng một vài phương pháp sau đó mới đưa ra được nhận định là hiện tại cổ phiếu này đang đắt hay rẻ. Nhiều bạn hỏi anh cho em xin công thức hay file excel để em tính. Nhưng bạn ơi nó không đơn giản như thế đâu, nếu mà chỉ cần 1 cái file excel mà tính toán được thì chắc ai cũng giàu to rồi.
Nó phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, file định giá excel chỉ là khâu lắp ráp cuối cùng thôi. Mình lúc mới vào TTCK cũng thế chẳng biết gì, nhưng mình đã phải bỏ nhiều tiền đi học, phải học thì bạn mới có kiến thức như thế cơ hội đầu tư thành công sẽ lớn hơn rất nhiều. Bạn thử nghĩ xem nếu bạn chỉ xem youtube hay đọc vài cái bài viết [Ngay cả bài viết của mình cũng thế] thì bạn sẽ không đầu tư thành công được đâu, nếu có chỉ là may mắn thôi, và may mắn sẽ không mỉm cười với bạn mãi. Nó đều là những thứ tổng quan nhất, cơ bản nhất......Tại sao vậy? đơn giản vì nó là FREE.
Mình không nói những thứ FREE là không tốt, nó tốt vì nó cho bạn hiểu được những cái tổng quan, những cái cơ bản nhất. Đặc biêt nó hữu ích với những nhà đầu tư F0, những nhà đầu tư mới. Bạn phải có cái cơ bản làm nền tảng đã sau đó bạn mới nâng cao được. Không ai mà chưa biết bò mà đã biết chạy cả.
Nguyễn Chí Phương