Người bị bệnh gan nếu không được phát hiện sớm và can thiệp kịp thời sẽ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm là xơ gan, ung thư gan. Tuy nhiên, với FibroScan là một phương pháp mới, không xâm lấn, không bức xạ, nhanh chóng và đầy triển vọng cho việc chẩn đoán và định lượng tình trạng xơ gan ở các bệnh nhân có bệnh gan mạn tính. Kỹ thuật này đã được FDA [Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Thuốc Hoa Kỳ] phê chuẩn sử dụng trong lâm sàng.
Tháng 6/2017, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc đưa vào sử dụng máy Fibroscan - thiết bị duy nhất trên thế giới hiện nay giúp tầm soát và định lượng mức độ xơ hóa gan, gan nhiễm mỡ. Máy Fibroscan là máy có các giá trị được công nhận tiêu chuẩn trong nước và quốc tế:
- FDA phê chuẩn sử dụng trong lâm sàng [ 04/2013];
- Chứng nhận ISO 13485 [tiêu chuẩn về hệ thống quản lý an toàn cho sản phẩm y tế nằm trong bộ tiêu chuẩn ISO 13485:2003 do tổ chức ISO ban hành] từ năm 2005;
- Chứng nhận CE [cho biết sản phẩm cần tuân theo pháp luật của Liên minh Châu Âu [EU] đề ra và cho phép một dòng sản phẩm nào đó đựơc lưu thông tự do trong thị trường Châu Âu] từ năm 2003.
Tại sao nên sử dụng phương pháp Fibroscan?
Để tầm soát xơ gan, giải pháp phổ biến nhất hiện nay là sinh thiết gan bằng cách dùng kim sinh thiết chọc vào nhu mô gan lấy mẫu mô, sau đó đem quan sát dưới kính hiển vi để đánh giá mức độ tổn thương, xơ hóa của gan. Đây là một giải pháp vừa gây đau đớn vừa có thể gây biến chứng nguy hiểm như chảy máu, nhiễm trùng... Chính vì vậy, rất ít người chủ động tìm đến sơ sở y tế làm sinh thiết để tầm soát xơ gan. Điều này cũng lý giải vì sao phần lớn người bệnh phát hiện bị xơ gan thường rơi vào giai đoạn nặng.
Tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc chúng tôi trang bị máy Fibroscan do hãng Echosen sản xuất tại Pháp [hãng phát minh ra công nghệ và máy fibroscan]. Tại đây, bệnh nhân được thực hiện dịch vụ Fibroscan bởi đội ngũ bác sĩ có trình độ chuyên môn cao, được chuyên gia của hãng Echosens, Pháp đào tạo và cấp chứng chỉ. FibroScan là một phương pháp mới, không xâm lấn, nhanh chóng và đầy triển vọng cho việc chẩn đoán và định lượng tình trạng xơ gan ở các bệnh nhân có bệnh gan mạn tính.
Nguyên lý đo của máy Fibroscan
Fibroscan hoạt động theo nguyên lý nào?
Máy fiboscan có 02 khả năng đó là đánh giá xơ gan và gan nhiễm mỡ trong cùng 1 lần thăm khám.
- Đánh giá xơ gan:
+ Sử dụng sóng đàn hồi tần số thấp [50Hz].
+ Vận tốc truyền của các sóng này liên quan trực tiếp đến tính đàn hồi của gan.
+ Nếu gan càng nhiều tổ chức xơ tức là mô gan càng cứng thì vận tốc sóng đàn hồi càng nhanh do đó chỉ số Fibroscan càng cao.
+ Đầu dò của máy được đặt ở kẽ liên sườn tương ứng vị trí thùy gan phải và/hoặc thùy gan trái. Thông tin thu được từ đầu dò sẽ được máy phân tích và hiển thị bằng một con số định lượng có đơn vị là kPa [KiloPascal].
+ Từ con số này mức độ xơ hóa sẽ được phân thành các mức độ [từ F0 đến F4]tương ứng với hệ thống phân loại METAVIR.
- Đánh giá gan nhiễm mỡ:
+ Sử dụng nguyên lý của sóng siêu âm.
+ Kết quả đo đạc cũng được hiển thị bằng một con số định lượng có đơn vị là dB/m
+ Từ con số này tình trạng nhiễm mỡ sẽ được phân thành các mức độ tương ứng [từ S0 đến S4].
Tương quan giữa độ cứng và độ xơ hóa gan
Fibroscan được chỉ định trong những trường hợp nào?
– Bệnh nhân viêm gan virus, đặc biệt viêm gan B, viêm gan C, bao gồm cả nhiễm HIV.
– Theo dõi trước, trong và sau điều trị viêm gan virus.
– Các bệnh lý gan không do rượu:
+ Những người bị thừa cân, béo phì, đái tháo đường type 2, rối loạn mỡ máu, … + Những người bị tăng huyết áp.
+ Người có hút thuốc: thuốc lá, thuốc lào, xì gà, tẩu, …
– Những người uống rượu, bia và các thức uống có cồn.
– Bệnh lý gây tăng áp lực tĩnh mạch cửa không phải xơ gan: bệnh cavenom bẩm sinh, bệnh còn tĩnh mạch rốn bẩm sinh, bệnh viêm tắc nội mạc tĩnh mạch trên gan.. – Theo dõi sau ghép gan.
– Những người có tăng men gan kéo dài có nguyên nhân hoặc không có nguyên nhân. – Chỉ định kiểm tra sức khỏe định kỳ ở tất cả các lứa tuổi, cả nam và nữ. Trước khi đo cần nhịn ăn và nhịn uống ít nhất 2 giờ. Trong thời gian 2 giờ có thể uống vài ngụm nước nhỏ.
Tiến trình đo FibroScan được thực hiện như sau: bệnh nhân nằm ngửa, tay phải dơ lên cao sau gáy để khoảng liên sườn được mở rộng tối đa, khi đo đầu dò siêu âm đàn hồi được đặt trên da, trong khoảng liên sườn ở khu vực gan phải. Thông thường việc đo FibroScan được thực hiện trong khoảng 5 đến 10 phút và không gây đau khoặc khó chịu cho bệnh nhân.
Máy fibroscan giúp đánh giá mức độ tổn thương của gan, xoa hóa gan
Fibroscan chống chỉ định khi nào?
- Cổ chướng:
+ Dịch cổ chướng có thể chặn sự lan truyền của sóng biến dạng;
+ Nguy cơ duy nhất là giá trị nằm ngoài khả năng đo được [thất bại]
+ Không có nguy cơ đối với bệnh nhân
- Phụ nữ có thai:
+ Không có nguy cơ đối với phụ nữ có thai
+ Không có ảnh hưởng, không có biến cố bất lợi trong thai kỳ sau khi sinh được quan sát và báo cáo
- Bệnh nhân đeo máy tạo nhịp
+ Không có chống chỉ định với những bệnh nhân này
Ưu điểm của công nghệ tầm soát xơ gan Fibroscan
Với sự tiến bộ của y học, gần đây, ở nước ta phương pháp tầm soát xơ gan bằng máy Fibroscan - đo độ đàn hồi gan đã được triển khai. Đây là bước đột phá mới giúp người bệnh tầm soát xơ gan một cách nhẹ nhàng và không ảnh hưởng đến sức khỏe. Nguyên lý của máy Fibroscan là dùng sóng siêu âm để đo độ cứng của gan. Sau đó gan được đánh giá theo từng cấp độ và dựa vào đó, sẽ biết được mức độ tổn thương của gan để đưa ra quyết định điều trị phù hợp. Phương pháp này có độ nhạy chuyên biệt khoảng 95%, tương đương với sinh thiết nhưng lợi thế hơn nhờ thao tác nhẹ nhàng giống siêu âm, không xâm lấn cơ thể, gây đau hay biến chứng, có thể thực hiện cho tất cả bệnh nhân và cho kết quả ngay.
Bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc tư vấn cho bệnh nhân sau khi có kết quả âm bằng máy Fibroscan
Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc phục vụ chẩn đoán sớm xơ gan và gan nhiễm mỡ bằng kỹ thuật Fibroscan thế nào?
Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc hiện đã có đầy đủ trang thiết bị hiện đại để đáp ứng nhu cầu của bác sĩ và khách hàng trong chẩn đoán sớm xơ gan và gan nhiễm mỡ, bao gồm:
- Xét nghiệm: từ xét nghiệm cơ bản đến các xét nghiệm chuyên khoa sâu;
- Chẩn đoán hình ảnh: siêu âm, CT scanner, CT, …máy FibroScan Echosens 530.
Những xét nghiệm, kỹ thuật trên được thực hiện hàng ngày tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh, kể cả ngày lễ, tết và được thực hiện bởi các Bác sỹ chuyên khoa giàu kinh nghiệm nên luôn bảo đảm chất lượng chẩn đoán nhanh và chính xác.