Chơi chữ là gì cho ví dụ minh họa
|
a + b + d) - Sánh với Na Va ’’ranh tướng’’ Pháp Tiếng tăm nồng nặc ở Đông Dương. (Tú Mỡ) Lối chơi chữ của hai câu thơ trên là sử dụng lối nói trạn âm (gần âm) : ranh tướng gần với danh tướng nhưng nghĩa hoàn toàn khác nhau. Danh tướng và vị tướng giỏi được lưu danh ; còn ranh tướng là kẻ ranh ma – ý mỉa mai – chế giễu. - Mênh mông muôn mẫu một màu mưa Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ. (Tú Mỡ) Lối chơi chữ của câu thơ trên là dùng cách điệp âm, hai câu thơ điệp âm m tới 14 lần => Diễn tả sự mịt mờ của không gian đầy mưa. - Con ’’cá đối’’ bỏ trong ’’cối đá’’, Con ’’mèo cái’’ nằm trên ’’mái kèo’’, Trách cha mẹ em nghèo, anh nỡ phụ duyên em. (Ca dao) Lối chơi chữ của câu ca dao trên là dùng lối nói lái : + Cá đối nói lái thành cối đá + Mèo cái nói lái thành mái kèo Nhằm diễn tả sự trái khoáy, sự hẩm hiu của duyên phận. - Ngọt thơm sau lớp vỏ gai, Quả ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng. Mời cô mời bác ăn cùng, Sầu riêng mà hoá vui chung trăm nhà.(Phạm Hổ) Lối chơi chữ của đoạn thơ trên là dùng từ ngữ đồng âm : + Sầu riêng – danh từ - chỉ một loại trái cây ở Nam Bộ + Sầu riêng – tính từ - chỉ sự phiền muộn riêng từ của con người. c) Chơi chữ là lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc thái dí dỏm, hài hước,…làm câu văn hấp dẫn và thú vị. Bạn tham khảo nhé! Chúc bạn học tốt! THAM KHẢO NHA EM: - Cách sử dụng thành ngữ: + Thành ngữ có cấu tạo từ một loại đơn vị là “từ”. + Thành ngữ là những tổ hợp từ cố định, kết hợp với nhau theo một cấu trúc chặt chẽ, có thể có vần điệu và đối xứng (về số lượng tiếng). + Thành ngữ là một cụm từ cố định (cho nên không viết hoa từ đầu cụm), nêu ra một khái niệm một cách có hình ảnh, chẳng hạn: “đẹp như tiên”, “mẹ tròn con vuông”, “trăm năm hạnh phúc” ... - Chơi chữ là lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc thái dí dỏm, hài hước, … làm câu văn hấp dẫn và thú vị. VD: "Không răng đi nữa cũng không răng, (Tôn Thất Mỹ) - Các lối chơi chữ thường gặp: + Dùng từ ngữ đồng âm (như bài thơ trên của Tôn Thất Mỹ) + Dùng lối nói trại âm (gần âm): "Sánh với Na-va “ranh tướng” Pháp Tiếng tăm nồng nặc ở Đông Dương." (Tú Mỡ) + Dùng cách điệp âm: " Mênh mông muôn mẫu một màu mưa Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ." (Tú Mỡ) + Dùng lối nói lái: "Con cá đối bỏ trong cối đá, Con mèo cái nằm trên mái kè Trách cha mẹ em nghèo, anh nỡ phụ duyên em." (Ca dao) + Dùng từ ngữ trái nghĩa, đồng nghĩa, gần nghĩa: * Trái nghĩa: "Ngọt thơm sau lớp vỏ gai, Quả ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng. Mời cô mời bác ăn cùng, Sầu riêng mà hóa vui chung trăm nhà." (Phạm Hổ) * Đồng nghĩa: "Chuồng gà kê sát chuồng vịt" (kê, yếu tố Hán Việt, có nghĩa là “gà”) * Gần nghĩa (cùng trường nghĩa):
(Hồ Xuân Hương) (Các từ dùng trong bài đều là họ nhà cóc: nhái bén, chẫu chàng, nòng nọc, chẫu chuộc). |
