Bác sĩ Nguyễn Thị Minh Đức Đã trả lời: Ngày 15/07/2021
Vô sinh - Hiếm muộn
Chào bạn,
Nhiều nghiên cứu ở trên thế giới đã chỉ ra rằng, tỷ lệ mang thai của phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung là khoảng từ 6 – 26%. Tỷ lệ thành công của phương pháp này còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Chẳng hạn như nguyên nhân gây vô sinh hiếm muộn, chỉ định điều trị, số lượng tinh trùng di động, số lượng nang noãn,…
Quy trình bơm tinh trùng vào buồng tử cung thường được bắt đầu vào ngày thứ 2 của chu kỳ kinh nguyệt. Theo đó, người vợ sẽ được tiêm thuốc kích thích buồng trứng mỗi ngày trong khoảng từ 8 – 10 ngày. Trong khoảng thời gian này, người vợ sẽ được bác sĩ hẹn siêu âm và đánh giá tình hình phát triển của nang trứng khoảng từ 2 – 3 lần.
Vào ngày được hẹn tới bơm tinh trùng, người chồng sẽ lấy tinh trùng của mình bằng cách thủ dâm. Sau đó, tinh trùng của người chồng sẽ được lọc rửa để chọn ra những con tinh trùng di động tốt nhất và loại một phần chất kích thích co thắt tử cung ở trong tinh dịch để loại bỏ tế bào chết cũng như vi sinh vật có hại.
Tinh trùng của người chồng sau khi được lọc rửa sẽ được bơm vào buồng tử cung bằng một ống nhỏ chuyên dụng mềm, có đầu tù để dễ đưa vào buồng tử cung và hạn chế được những tổn thương tử cung. Sau khi bơm tinh trùng vào buồng tử cung, người vợ sẽ nằm nghỉ ngơi tại chỗ khoảng 15 phút rồi ra về và bắt đầu dùng thuốc trước toa kê của bác sĩ. Sau 14 ngày thực hiện phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung, người vợ sẽ quay lại bệnh viện để thử thai theo lịch hẹn của bác sĩ.
Nếu muốn biết rõ về tình trạng của hai vợ chồng, bạn hãy liên hệ với tổng đài của Hệ thống Y Tế Thu Cúc TCI theo số điện thoại: 1900.5588.92 để được hỗ trợ đặt lịch thăm khám sớm nhất nhé.
Thời điểm tốt nhất là trước hoặc sau rụng trứng 6 giờ. Thời gian IUI tùy thuộc vào thời điểm cho HCG [thuốc gây rụng trứng]. IUI thường thực hiện 2 lần sau khi cho HCG 24 và 48 giờ, hoặc 1 lần vào 34-36 giờ.
Nhiều nghiên cứu trên thế giới cho thấy tỉ lệ có thai của phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung IUI khá cao, khoảng từ 6 – 26%.
Bơm tinh trùng vào buồng tử cung [IUI] là phương pháp điều trị phổ biến với các cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn hiện nay, trong đó, bác sỹ sẽ dùng một ống thông nhỏ, bên trong có chứa tinh trùng đã lọc rửa, chọn lọc, đưa qua cổ tử cung và bơm trực tiếp vào buồng tử cung. Quá trình này được thực hiện rất nhanh [khoảng 2-5 phút] và thường không gây đau cho người bệnh.
Đối với nam, phương pháp IUI được áp dụng khi người bệnh bị rối loạn khả năng xuất tinh như lỗ tiểu thấp, có hiện tượng xuất tinh ngược dòng, rối loạn cương dương; chất lượng tinh trùng kém [Tinh trùng ít, kém di động, tỉ lệ tinh trùng dị dạng cao]; có kháng thể kháng tinh trùng ở nam hay ở nữ giới.
Đối với nữ, IUI được chỉ định khi người bệnh rụng trứng không đều, lạc nội mạc tử cung mức độ nhẹ và trung bình, vô sinh không rõ nguyên nhân.
Nhiều nghiên cứu trên thế giới cho thấy tỉ lệ có thai của phương pháp IUI khá cao, khoảng từ 6 – 26%. Tỉ lệ thành công tùy thuộc vào nhiều yếu tố như: chỉ định điều trị, nguyên nhân vô sinh, số lượng nang noãn [nang noãn càng nhiều thì tỉ lệ thành công càng cao], số lượng tinh trùng di động cao thì khả năng thành công cao hơn.
Thời điểm tốt nhất là trước hoặc sau rụng trứng 6 giờ. Thời gian IUI tùy thuộc vào thời điểm cho HCG [thuốc gây rụng trứng]. IUI thường thực hiện 2 lần sau khi cho HCG 24 và 48 giờ, hoặc 1 lần vào 34-36 giờ.
Thời gian kiêng giao hợp tốt nhất là từ 3-5 ngày trước IUI, đây là khoảng thời gian tốt nhất về khả năng sống và di động của tinh trùng.
Sau IUI có thể giao hợp để tăng cơ hội có thai. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân có ra huyết do khi thực hiện thủ thuật thì thường nên đợi khoảng 48 giờ sau mới giao hợp.
Trung bình số nang noãn lý tưởng để đạt tỉ lệ có thai cao nhất là từ 3 – 4 nang. Nếu số nang nhiều hơn nữa có thể sẽ tăng tỉ lệ có thai nhưng tỉ lệ đa thai cũng tăng theo.
Phần lớn là không. Tuy nhiên có nhiều trường hợp ra máu rất ít sau IUI là do quá trình thực hiện, cổ tử cung bị tổn thương hay ở 1 số ít phụ nữ sau khi rụng trứng sẽ gây tình trạng ra huyết nhẹ.
Hai tuần sau khi thực hiện IUI, người bệnh nên thử máu hoặc nước tiểu xem có thai hay không. Nếu kết quả cho thấy có thai, người bệnh sẽ được siêu âm 2-3 tuần sau đó để khẳng định chắc chắn có thai hay không
Với đội ngũ y bác sỹ chuyên môn sâu, giàu kinh nghiệm và hệ thống máy móc, trang thiết bị được đầu tư đồng bộ, hiện đại, Khoa Hỗ trợ sinh sản – Trung tâm Sản Nhi đã hỗ trợ hàng trăm cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn thỏa nguyện ước được làm cha mẹ. Từ năm 2016 đến nay đã có 573 em bé ra đời nhờ các phương pháp hỗ trợ tại Khoa.
Lọc rửa tinh trùng là gì?
Lọc rửa tinh trùng là thao tác làm sạch tinh trùng, chọn lọc tinh trùng chất lượng để bơm vào buồng tử cung hoặc đưa vào trong ống nghiệm, thực hiện thụ tinh nhân tạo.
Kỹ thuật này nhằm tách tinh trùng ra khỏi lớp tinh dịch để thu được một lượng tối đa những tinh trùng có hình dạng bình thường và di động, không có những mảnh vỡ và không chứa các tế bào mầm hay tinh trùng chết. Hai kỹ thuật lọc rửa tinh trùng phổ biến hiện nay là thang nồng độ Gradient và Swim up.
Bơm tinh trùng vào buồng tử cung là gì?
Bơm tinh trùng vào buồng tử cung [IUI – Intrauterine Insemination] là đưa tinh trùng sau khi lọc rửa vào trong buồng tử cung của người phụ nữ bằng catheter [ống thông Y tế] tại thời điểm càng gần với thời điểm rụng trứng càng tốt [trước thời điểm rụng trứng khoảng 1 đến 4 tiếng].Khi nào cần áp dụng phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung?
Các trường hợp vô sinh hiếm muộn áp dụng phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung bao gồm:
- Tinh trùng yếu nhẹ* về số lượng và chất lượng, kháng thể kháng tinh trùng**.
- Lạc nội mạc tử cung, bất thường chất nhầy cổ tử cung.
- Rối loạn phóng noãn.
- Vô sinh không rõ nguyên nhân.
Điều kiện để thực hiện bơm tinh trùng vào buồng tử cung là người vợ phải có ít nhất một vòi trứng hoạt động tốt và trong chu kỳ thực hiện phương pháp phải có trứng rụng. Để kiểm tra vòi trứng có thể hoạt động tốt hay không, người vợ nên được chỉ định chụp X-quang buồng tử cung vòi trứng - phương pháp đánh giá tử cung và vòi trứng có giá trị nhất hiện nay trong chẩn đoán vô sinh nguyên phát và thứ phát do tắc vòi trứng một phần hay hoàn toàn.
Quá trình bơm tinh trùng vào buồng tử cung
- Kích thích buồng trứng và theo dõi nang noãn: Dùng thuốc kích thích buồng trứng để có được khoảng 2 - 3 nang noãn phát triển và trưởng thành.
- Kích thích rụng trứng: Khi siêu âm xác định nang noãn trưởng thành, người vợ được hướng dẫn tiêm thuốc kích thích rụng trứng.
- Vào ngày bơm tinh trùng, người chồng đến Bệnh viện để lấy mẫu tinh trùng cho nhân viên y tế lọc rửa.
- Sau khi lọc rửa, chọn lựa những tinh trùng tốt nhất, tinh trùng sẽ được đưa vào một ống thông nhỏ để bơm vào buồng tử cung của người vợ.
Toàn bộ quá trình bơm tinh trùng vào buồng tử cung chỉ mất khoảng 3 - 5 phút. Sau khi bơm, người vợ nên nằm nghỉ 15 - 20 phút để tinh trùng có thời gian và điều kiện tốt nhất tiến đến gặp trứng. Sau khi trở về nhà người phụ nữ có thể hoạt động bình thường nhưng nên hạn chế lao động nặng.
Thời điểm tốt nhất để bơm tinh trùng vào buồng tử cung
Thời gian tốt nhất để bơm tinh trùng vào buồng tử cung với trường hợp bơm 1 lần là sau khi tiêm mũi thuốc rụng trứng hCG 34 – 40 giờ. Nếu bơm 2 lần thì thực hiện sau khi tiêm hCG 24 giờ và 48 giờ.
Các yếu tố liên quan đến tỷ lệ thành công của phương pháp lọc rửa và bơm tinh trùng
Tỷ lệ thành công của phương pháp này phụ thuộc rất nhiều vào nguyên nhân vô sinh, chất lượng tinh trùng và số lượng nang noãn. Chất lượng tinh trùng càng tốt, số lượng nang noãn càng nhiều thì tỉ lệ thụ thai thành công càng cao. Tuy nhiên, số nang noãn tốt nhất là từ 2 - 4 nang, nếu có nhiều nang hơn sẽ tăng tỉ lệ đa thai. Cùng với đó, sức khỏe của vợ và chồng là một trong những yếu tố tác động rất lớn tới khả năng thành công của phương pháp lọc rửa và bơm tinh trùng. Trước khi thực hiện phương pháp này, các cặp vợ chồng cần chuẩn bị sức khỏe và tâm lý thật tốt để đạt hiệu quả thụ thai tốt nhất.Đối với người vợ
Cải thiện chế độ dinh dưỡng, ăn nhiều thực phẩm bổ dưỡng, các loại thức ăn giàu protein, vitamin và khoáng chất:
- Bổ sung thêm sắt, axit folic qua các sản phẩm thuốc bổ trợ được Bác sỹ kê đơn hoặc qua thức ăn như thịt nạc, cá biển, rau muống, ngũ cốc, bánh mì.
- Tiêm phòng bệnh rubella, cúm, thủy đậu.
- Khám phụ khoa và điều trị các bệnh phụ khoa nếu có.
- Không hút thuốc lá; không uống rượu bia, cà phê, không sử dụng các chất kích thích.
- Giữ tinh thần thoải mái, không để bản thân bị căng thẳng, áp lực.
Đối với người chồng
- Ăn uống đầy đủ các nhóm dưỡng chất.
- Ăn nhiều thực phẩm tốt cho tinh trùng, giàu axit folic, kẽm, vitamin C như: Hàu, thịt bò, hải sản, trứng, rau có lá màu xanh đậm,...
- Không hút thuốc lá, không uống rượu bia, không sử dụng chất kích thích.
- Có chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, giữ cho tâm lý thoải mái, tránh căng thẳng, mệt mỏi.
- Không mặc đồ bó sát, ngồi quá lâu.
Tại Bệnh viện Quốc tế Vinh hiện có triển khai thực hiện kỹ thuật lọc rửa tinh trùng đối với các trường hợp bơm tinh trùng vào buồng tử cung. Với đội ngũ Bác sỹ, Kỹ thuật viên được đào tạo tại Bệnh viện Từ Dũ và Bệnh viện Phụ sản trung ương cùng sự tận tâm, chúng tôi hi vọng sẽ có thể mang lại niềm vui làm cha mẹ cho những cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn lâu năm.
Chú thích:
*: Khi tỷ lệ tinh trùng tiến tới [tinh trùng loại PR] khoảng từ 12 - 20% và sau khi lọc rửa tổng số tinh trùng tiến tới tối thiểu là 2 triệu con trong mẫu lọc rửa.
**: Có thể phát hiện ra kháng thể kháng tinh trùng bằng các xét nghiệm:
• MAR [mixed antiglobulin reaction]: Dựa trên nguyên lý ngưng kết với Hồng cầu cừu khi có sự xuất hiện của IgA,IgG.
• Xét nghiệm IBT[immunobead test]: Dựa trên cơ chế phức hợp Polyacrilamide gắn kháng thể người với kháng thể kháng tinh trùng.
-------------
Để được hỗ trợ cung cấp thông tin và tư vấn chi tiết, vui lòng liên hệ:
• Bệnh viện Quốc tế Vinh
• Số 99, đường Phạm Đình Toái, xã Nghi Phú, TP Vinh, Nghệ An
• Số điện thoại 02383.968.888/0901.74.71.73