Hành trình tinh trùng đi tìm trứng diễn ra như thế nào?
Sau khi phóng tinh, sẽ có từ 300 – 500 triệu tinh trùng vào trong âm đạo. Các tinh trùng này sẽ bắt đầu “hành trình” tiến về phía trứng bằng cách bơi qua âm đạo đi tới tử cung và vào ống dẫn trứng. Trong quá trình đó, rất nhiều tinh binh sẽ bị “chết yểu” do gặp phải những “chướng ngại vật”.
Đầu tiên là độ axit ở âm đạo là một môi trường “khắc nghiệt”, nhất là với tinh trùng Y. Tiếp theo là màng nhầy ở cổ tử cung, bình thường màng nhầy này sẽ đóng kín cổ tử cung, nhưng nó sẽ giãn ra vào ngày rụng trứng. Tuy giãn ra nhưng nó cũng khiến "quân số" của tinh trùng giảm đi nhiều.
Sau đó, những “chàng” tinh trùng còn lại sẽ phải vượt qua một quãng đường 20cm từ cổ tử cung tới ống dẫn trứng với tốc độ 2-3mm/phút. Thời gian ngắn nhất để chúng gặp được trứng là 45 phút, cũng có những tinh trùng phải mất 12 giờ mới tới được ống dẫn trứng. Tại đây, nếu chưa gặp trứng, chúng có thể sống tối đa 3-5 ngày.
Sau khi phóng tinh, sẽ có từ 300 – 500 triệu tinh trùng vào trong âm đạo để tìm đường tìm đến trứng. [ảnh minh họa]
Khi nào trứng gặp được tinh trùng?
Về phía trứng, sau khi được phóng ra từ một trong hai buồng trứng, nó sẽ di chuyển tới đoạn một phần ba ống dẫn trứng từ phía bên ngoài để gặp tinh trùng. Trong trường hợp chưa gặp được, trứng có thể tồn tại ở đây từ 12 – 24 giờ.
Tới khi trứng gặp được tinh trùng, giữa các “chàng” tinh trùng sẽ xảy ra một “cuộc chiến“, chúng thi nhau tiết một chất làm mềm vỏ trứng để chui được vào bên trong noãn. Sau khi có một tinh trùng đầu tiên chui được vào, trứng sẽ tiết ra một chất làm cứng lại vỏ để ngăn không cho các tinh trùng khác chui vào. 12 giờ tiếp theo, trứng và tinh trùng sẽ diễn ra quá trình thụ tinh tạo thành hợp tử.
Như vậy, quá trình thụ tinh có thể diễn ra nhanh nhất khi tinh trùng gặp được trứng luôn tại đoạn một phần ba vòi trứng. Thời gian nhanh nhất là 45 phút và lâu nhất là 12 tiếng. Còn nếu trong trường hợp, tinh trùng không gặp được trứng thì có thể sẽ phải đợi từ 2 – 3 ngày khi trứng rụng.
Trứng gặp tinh trùng bao lâu thì làm tổ?
Quá trình thụ thai được tính từ khi trứng thụ tinh tới khi phôi thai làm tổ được trong tử cung. Sau khi thụ tinh 3 – 4 ngày, trứng bắt đầu di chuyển ra khỏi ống dẫn trứng để vào tử cung, tìm nơi làm tổ. Trong quá trình di chuyển, hợp tử sẽ bắt đầu phân bào với 3 lần: lần 1 thành 2 tế bào mầm, lần 2 thành 4 tế bào mầm, lần 3 thành 8 tế bào mầm trong đó có 4 tế bào mầm to, 4 tế bào mầm nhỏ. 4 tế bào mầm to sau này sẽ phát triển thành lá thai còn 4 tế bào mầm nhỏ hình thành lên lá nuôi.
Tính từ lúc trứng đã được thụ tinh, quá trình thụ thai sẽ diễn ra trong khoảng 13 – 14 ngày. [ảnh minh họa]
Tế bào mầm nhỏ bắt đầu phát triển nhanh chóng, bao bọc lấy tế bào mầm to, tạo thành phôi dâu rồi hình thành lên một buồng chứa dịch đẩy các tế bào khác sang một bên, gọi là phôi nang. Khi tới được buồng tử cung, phôi nang đã hình thành xong. Quá trình này có thể mất vài ngày nhưng cũng có khi mất tới một tuần.
Khi tới được tử cung, phôi nang sẽ tìm một chỗ thích hợp để bám vào thành tử cung bằng cách chân giả của lá nuôi bám vào niêm mạc, dần dần hình thành lên nhau thai. Còn lá thai là tiền đề để tạo thành các cơ quan trong cơ thể thai nhi. Quá trình làm tổ này thường kéo dài từ 7 – 10 ngày. Tức là tính từ lúc thụ tinh, quá trình thụ thai sẽ diễn ra trong khoảng 13 – 14 ngày.
Điều đó có nghĩa là từ thời điểm quan hệ tới khi thai nhi đã làm tổ trong tử cung, sẽ mất khoảng 14 – 17 ngày. Trong khoảng thời gian này, có tới 1/3 trường hợp thụ thai không thành công, dù là trứng đã được thụ tinh. Nguyên nhân là do trong khi phân bào, hợp tử gặp phải bất thường về nhiễm sắc thể, khiến phôi thai bị vỡ ra trước khi kịp làm tổ.
Xem thêm: Video quá trình hình thành và phát triển của thai nhi
Xem thêm chủ đề Thông tin y tế
Theo Phong Thư [Dịch từ Pregnancyandbaby] [Khám phá]
Tham vấn y khoa: Bác sĩ Lê Duy Thảo – Trung tâm IVF Hồng Ngọc
Chắc hẳn có nhiều người tò mò về hành trình trứng và tinh trùng gặp nhau cũng như quá trình thụ thai diễn ra như thế nào và phải mất bao lâu để biết được kết quả đã thụ thai thành công. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp hết những thắc mắc của mọi người.
Đối với phụ nữ vào mỗi chu kỳ kinh nguyệt thì buồng trứng sẽ rụng khoảng từ 1 đến 3 quả trứng. Trung bình mỗi quả trứng chỉ có thể tồn tại trong vòng 24 giờ sau khi rụng.
Sau khi rụng, trứng sẽ di chuyển qua ống dẫn trứng để đến tử cung và đợi để gặp tinh trùng và nếu thụ tinh thành công thì người phụ nữ có thể sẽ mang thai.
Mặt khác, nếu quá trình thụ tinh không xảy ra thì trứng sẽ bị các đại thực bào tiêu hóa.
Theo ước tính, một người phụ nữ có thể phóng thích khoảng 400 trứng tính từ khi kỳ kinh đầu tiên cho đến khi mãn kinh.
Khác với phụ nữ, khi mỗi kỳ kinh nguyệt chỉ rụng khoảng từ 1 quả trứng thì đàn ông lại luôn sản xuất tinh trùng thường xuyên. Các tinh trùng sẽ sống một vài tuần trong cơ thể đàn ông và thường phải mất 2-3 tháng cho chu kỳ tái tạo tinh trùng.
Mỗi khi xuất tinh, nam giới sẽ xuất ra khoảng 40-300 triệu tinh trùng và chỉ có duy nhất một tinh trùng có thể vượt qua “các chướng ngại vật” để tiến tới thụ tinh với trứng.
Sau khi xuất tinh thì tinh trùng sẽ qua âm đạo hướng về phía tử cung đi qua tử cung đến vòi trứng tìm gặp trứng. Tại đây, tinh trùng sẽ tiết ra chất làm mềm vỏ trứng để có thể chui vào được bên trong noãn. Và khi có một tinh trùng thành công chui vào noãn thì trứng sẽ ngay lập tức tiết ra chất làm cứng vỏ để không cho các tinh trùng khác có cơ hội xâm nhập.
Quá trình thụ tinh sẽ diễn ra trong thời gian nhanh nhất khi tinh trùng gặp luôn được trứng tại đoạn đầu của vòi. Thời gian ước tính ngắn nhất mất khoảng 45 phút và chậm nhất là 12 tiếng. Tuy nhiên, nếu tinh trùng không gặp được trứng thì sẽ phải đợi trong khoảng thời gian từ 2-3 ngày khi trứng rụng để có thể thụ tinh.
Một trong những yếu tố cũng ảnh hưởng đến thời gian tinh trùng gặp trứng chính là đặc điểm của tinh trùng. Theo đó, những tinh trùng mang nhiễm sắc thể Y thường khỏe hơn, di chuyển nhanh hơn nhưng thời gian sống lại tương đối ngắn. Ngược lại những tinh trùng mang nhiễm sắc thể X có tốc độ di chuyển chậm hơn nhưng lại tồn tại lâu hơn.
Bên cạnh đó có một số nguyên nhân có thể gây cản trở cho quá trình tinh trùng gặp trứng như:
Chất nhầy ở cổ tử cung: nếu vào những ngày rụng trứng thì chất nhầy sẽ lỏng hơn và giúp tinh trùng có thể dễ dàng chui qua. Nhưng đối với những ngày không phải rụng trứng thì chất nhầy sẽ đặc hơn và cản trở tinh trùng có thể tiến vào bên trong.
Ngoài ra, trong một số trường hợp, chất nhầy cổ tử cung của người phụ nữ cũng có thể hình thành kháng thể để kháng tinh trùng của người chồng.
Tìm hiểu thêm về kháng thể kháng tinh trùng trong miễn dịch sinh sản tại đây.
Độ ph trong âm đạo: trong môi trường âm đạo thì độ ph có tính axit nên tinh trùng khó có thể tồn tại được.
Hệ miễn dịch: tinh trùng có thể bị tiêu diệt ngay bởi các tế bào bạch cầu vì hệ miễn dịch của phụ nữ vốn vô cùng nhạy cảm.
Quá trình thụ thai được tính từ lúc trứng bắt đầu thụ tinh cho tới khi phôi thai làm tổ trong tử cung. Sau khi thụ tinh thành công, khoảng 3-4 ngày sau trứng sẽ bắt đầu di chuyển để đi vào tử cung tìm nơi làm tổ. Trong quá trình di chuyển, hợp tử sẽ bắt đầu phân bào và hình thành nên phôi nang.
Phôi nang sẽ đi về phía tử cung và quá trình này có thể mất đến 3 ngày. Khi phôi nang bám vào thành tử cung sẽ dần dần hình thành nên phôi thai và nhau thai. Quá trình làm tổ thường mất khoảng 7 đến 10 ngày. Nếu tính khoảng thời điểm từ sau khi quan hệ đến khi thai nhi làm tổ trong tử cung sẽ mất khoảng thời gian từ 14 đến 17 ngày.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp phôi nang lại bám vào một nơi khác ngoài thành tử cung và thường nằm trong ống dẫn trứng, đây chính là hiện tượng mang thai ngoài tử cung. Nếu không điều trị kịp thời sẽ gây ra những biến chứng vô cùng nguy hiểm cho ống dẫn trứng.
Ngoài ra cũng có những trường hợp kể cả khi thụ tinh thành công thì cũng không thể thụ thai vì trong quá trình phân bào, hợp tử gặp phải những bất thường về nhiễm sắc thể khiến cho phôi bị vỡ trước khi kịp làm tổ trong tử cung.
Mặt khác, giới tính của thai nhi được quyết định bởi nhiễm sắc thể của tinh trùng lọt vào bên trong trứng đầu tiên. Nếu trứng thụ tinh với tinh trùng mang nhiễm sắc thể X thì đứa bé sẽ mang giới tính nữ. Còn nếu trứng thụ tinh với tinh trùng mang nhiễm sắc thể Y thì giới tính sẽ là nam.
Ngoài những phương pháp kiểm tra thụ thai thành công như dùng que thử hay chính xác nhất là xét nghiệm nồng độ HCG trong máu thì có một số biểu hiện bên ngoài giúp nhận biết dấu hiệu mang thai như:
Căng tức ngực, nhũ hoa dần sậm màu: hiện tượng này xảy ra khi tinh trùng và trứng thụ tinh thành công dẫn đến lượng hormone thay đổi đột ngột, làm cho lượng máu tuần hoàn đến ngực nhiều hơn gây ra sự căng tức ở ngực.
Trễ kinh: đây được coi là dấu hiệu mang thai dễ nhận biết nhất và có độ chính xác cao. Khi trứng thụ tinh thành công thì kỳ kinh nguyệt sẽ không đến nữa trong suốt thai kỳ. Sau khi sinh xong kỳ kinh nguyệt sẽ quay trở lại.
Ra máu bất thường: nếu chưa đến kỳ kinh nguyệt tiếp theo mà phụ nữ lại xảy ra hiện tượng ra máu thì có thể đó là dấu hiệu thụ thai vì khi trứng thụ tinh bám vào lớp nội mạc tử cung để làm tổ thì một vài mảnh niêm mạc có thể bị bong ra gây ra hiện tượng này.
Bên cạnh các dấu hiệu như trên thì một vài triệu chứng mà phụ nữ cũng thường có như cảm thấy mệt mỏi, thân nhiệt cao hơn bình thường, thường xuyên bị chuột rút hoặc đi tiểu thường xuyên,…
Để giúp cho quá trình thụ thai diễn ra suôn sẻ hơn thì có một số cách có thể hỗ trợ các cặp vợ chồng tăng tỷ lệ thành công như:
Hai vợ chồng cần đảm bảo thể trạng sức khỏe tốt nhất, hạn chế sử dụng các loại chất kích thích như bia, rượu, thuốc lá,… Ngoài ra tinh thần, giảm thiểu áp lực stress cũng là yếu tố quan trọng giúp việc thụ thai dễ dàng hơn.
Ngoài ra, thời điểm vàng quan hệ giúp dễ có thai nhất là 5 ngày trước rụng trứng và trong ngày rụng trứng.
Tìm hiểu thêm về cách tính ngày rụng trứng tại đây.
Bên cạnh đó, sau khi quan hệ tình dục, người nữ không nên thụt rửa âm đạo mà thay vào đó hãy nằm ngửa tại chỗ và kê gối dưới mông trong khoảng 20 đến 30 phút để giúp tinh trùng di chuyển nhanh hơn.
Fanpage Trung Tâm IVF Hồng Ngọc: //www.facebook.com/ivfhongngoc2014
Xem thêm:
Quan hệ xong tinh trùng chảy ra ngoài có thai được không?
Số lượng tinh trùng trong một lần xuất tinh như thế nào là bình thường?
10 sự thật về quá trình thụ tinh mà bạn nên biết.