(b) vì sao các tàu chở dầu khi bị tai nạn thường gây ra thảm họa cho một vùng biển rất rộng?
Tràn dầu là sự cố xảy ra trong quá trình khai thác, chế biến, vận chuyển dầu mỏ và sản phẩm từ dầu, (chẳng hạn như rò rỉ ống dẫn, tai nạn tàu thuỷ, sự cố tại giàn khoan,… ) dẫn đến tình trạng dầu thoát ra ngoài gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng xấu đến sinh thái và thiệt hại đến các hoạt động kinh tế. Số lượng dầu tràn ra tự nhiên khoảng vài trăm lít trở lên có thể coi là tràn dầu. Dầu loang trên mặt biển. Ảnh: Reuters Dưới đây là một vài nguyên nhân chính cho hiện tượng tràn dầu:
Trước hết, dầu sẽ nổi trên mặt nước, sau đó loang ra, chủ yếu trên bề mặt nước. Sóng, gió và các dòng chảy đẩy váng dầu lan rộng, ảnh hưởng đến các tầng nước mặt của đại dương, khu vực ven bờ và môi trường sống của các sinh vật nơi chúng đi qua. Dầu cũng bay hơi một phần, trở nên đặc, nhớt và tạo thành một lớp váng dày. Một phần khác có thể tan vào nước, phân tán đến gần như vô hình trong nước, hoặc tạo thành đám bọt dày. Phần khác có thể chìm cùng các hạt vật chất lơ lửng, còn lại kết thành cục hắc ín. Qua một khoảng thời gian dài, rác dầu bị phân huỷ bởi ánh mặt trời hoặc vi sinh vật. Dầu tràn trên biển như thế nào Tràn dầu mang đến rất nhiều mối nguy hại:
Một chú bồ nông bị vướng vào dầu loang và đang kêu cứu.Ảnh: Odyssey Online.[1]
Trên thế giới, tràn dầu do tai nạn tàu thuyền đã giảm đáng kể từ những năm 1970 nhờ các cải tiến về kỹ thuật, song các sự cố vỡ và rò rỉ đường ống khiến dầu tràn ra biển cho thấy xu hướng ngược lại. Số lượng sự cố đã tăng từ mức trung bình 47 vụ/năm trong giai đoạn 1968-1977, lên 188 và 228 trong hai thập kỷ kế tiếp.[2] Ở Mỹ, con số này đã tăng gấp bốn lần kể từ năm 1990.[3] Vụ tràn dầu có chủ ý lớn nhất từng được ghi nhận là ở Vịnh Ba Tư trong sự kiện Chiến tranh Vùng Vịnh năm 1991. Khoảng hơn 7 triệu tấn dầu đã tràn vào vùng biển gần Kuwait và Ả-rập Xê-út, khi một số tàu chở dầu và bể chứa bị phá huỷ khi cuộc chiến diễn ra. Sự cố không chủ ý lớn nhất là vụ nổ giàn khoan Deepwater Horizon năm 2010, trong đó hơn 6 triệu tấn dầu tràn ra Vịnh Mexico.[4] Ở Việt NamTheo nguồn tin của Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Hồ Chí Minh, trong khoảng thời gian 20 năm gần đây, hàng năm ở Việt Nam có khoảng 10 vụ tràn dầu lớn được ghi nhận.[5] Từ ngày 7/7 tới 31/7/2013, trên vùng biển Quy Nhơn cũng đã xảy ra một sự cố tràn dầu gây thiệt hại lên tới hơn 2 tỷ đồng. Hơn 700 lồng cá của 80 hộ ngư dân tại đầm Thị Nại với diện tích gần 14.000m2 bị ảnh hưởng bởi dầu thấm và bám dính vào dụng cụ đánh bắt, nuôi trồng…dẫn tới hơn thiệt hại hơn 10.000 con cá, hàu. Ngoài ra, chính quyền phải mất hơn 200 triệu để xử lý dầu loang, vón cục trên biển [6] Ở khu vực vịnh Cửa Lục - cầu Bãi Cháy (Hạ Long, Quảng Ninh), hàm lượng dầu có xu hướng tăng trong giai đoạn 2011 - 2015, đạt giá trị từ 0,012mg/L đến 0,826mg/L, so với quy chuẩn là 0,2mg/L (QCVN) [7] Gần đây nhất, vào tháng 8/ 2017, trong quá trình chuyển tải dầu giữa hai tàu chịu trách nhiệm bởi công ty TNHH Vận tải Diệp Dũng bằng ống nhựa cao su, đường ống truyền tải bị bục và lượng dầu thất thoát xuống môi trường biển vào khoảng 200 lít. [8]
Nếu sự cố tràn dầu xảy ra ở địa phương bạn, hãy cùng tham gia xử lý sự cố cùng với những người có chuyên môn trong khả năng của bạn nhé:
Do dầu mỏ và các sản phẩm làm từ dầu có thể gây ra nhiều nguy hại như vậy, việc ngăn chặn các các mối nguy hại này là cực kỳ cần thiết. Khi chúng ta sử dụng ít dầu mỏ, lượng dầu cần phải vận chuyển sẽ giảm đi, đồng nghĩa với việc sẽ có ít hơn những vụ tràn dầu trên biển sau này. Những việc đơn giản chúng ta có thể làm bao gồm:
2. Số phận của dầu tràn 3. Chuyện gì đang xảy ra? 4. Cùng hành động
🏠 Hướng DẫnCách Làm
b) Dầu không tan trong nước bị tách thành từng lớp nên nổi lên mặt nước do tác động sóng biển và thủy triều các váng dầu trôi đi rất xa, thấm qua da và màng tế bào sinh vật sống trên biển, gây hủy hoại môi trường biển ảnh hưởng đến môi trường sinh thái biển. Đề bài Biết rằng thành phần chủ yếu của xăng dầu là hiđrocacbon a) Vì sao xăng dầu phải được chứa trong các bình chuyên dụng và phải bảo quản ở những kho riêng ? b) Vì sao các tàu chở dầu khi bị tai nạn thường xuyên gây ra thảm họa cho một vùng biển rất rộng ? c) Vì sao các chi tiết máy hoặc đồ dùng bị bẩn dầu mỡ người ta thường dùng xăng dầu hoặc dầu hỏa để lau rửa ? d) Vì sao khi bị cháy xăng dầu không nên dùng nước để dập? Lời giải chi tiết a) Xăng dầu dễ bay hơi và rất dễ cháy gây ra phản ứng nổ nên phải bảo quản ở những bình chứa chuyên dụng và kho riêng. b) Dầu không tan trong nước bị tách thành từng lớp nên nổi lên mặt nước do tác động sóng biển và thủy triều các váng dầu trôi đi rất xa, thấm qua da và màng tế bào sinh vật sống trên biển, gây hủy hoại môi trường biển ảnh hưởng đến môi trường sinh thái biển. c) Dầu là hỗn hợp hiđrocacbon dễ bị hòa tan trong dung môi xăng cũng là hỗn hợp hiđrocacbon. Vì vậy đồ dùng bị bẩn dầu mỡ người ta thường dùng xăng hoặc dầu hỏa để lau rửa. d) Xăng dầu cháy không nên dùng nước dập vì xăng dầu vừa nhẹ hơn nước vừa không tan trong nước. Vì vậy xăng dầu cháy mà dùng nước sẽ làm cho xăng dầu loang ra, tiếp xúc với không khí nhiều hơn, làm cho cháy lớn và cháy rộng. |