Ưu nhược điểm của bộ sách Chân trời sáng tạo toán 10

[PLO]- Không chỉ TP.HCM, một số đầu sách trong bộ Chân trời sáng tạo được các tỉnh thành như An Giang, Bến Tre, Bà Rịa - Vũng Tàu... lựa chọn.

Theo báo cáo mới nhất của Bộ GD&ĐT, tính đến nay 63 tỉnh, TP đã gửi báo cáo kết quả lựa chọn sách giáo khoa[SGK] về Bộ.

Cả 5 bộ SGK với 46 đầu sách do Bộ GD&ĐT phê duyệt đều được các địa phương lựa chọn. Trong  đó, 61 địa phương chọn các đầu sách của 3 bộ SGK trở lên, 35 tỉnh chọn SGK của cả 5 bộ.

Chia sẻ với báo chí, TS Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục tiểu học, Bộ GD&ĐT, cho hay việc lựa chọn các đầu SGK từ nhiều bộ khác nhau thể hiện được tính dân chủ, khách quan.

Cơ sở giáo dục đã nghiên cứu kỹ lưỡng nên chọn được đầu sách theo từng môn học, phù hợp với yêu cầu, điều kiện tổ chức dạy học của trường. Số liệu này cũng cho thấy các địa phương đã trung thực trong tổng hợp, báo cáo kết quả lựa chọn SGK của cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn.

Đáng lưu ý, mỗi SGK lại có cách tiếp cận khác nhau tùy theo vùng miền, có sử dụng một số phương ngữ. Các địa phương đã dựa trên yếu tố địa phương, người học để chọn sách, tạo sự thuận tiện trong quá trình dạy học tại trường.

Tại các tỉnh phía nam, không chỉ TP.HCM mà các tỉnh An Giang, Bến Tre, Bà Rịa - Vũng Tàu...  cũng chọn các đầu sách trong bộ Chân trời sáng tạo với lệ rất cao từ 95% đến 100%.

Các bộ sách Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục, bộ Kết nối tri thức và cuộc sống và bộ Cùng học để phát triển năng lực [của NXB Giáo dục Việt Nam] được lựa chọn ít hơn.

Theo báo cáo của Sở GD&ĐT TP.HCM, bộ sách Chân trời sáng tạo được lựa chọn với 121.195 bản ở môn Tiếng Việt, 118.161 bản môn Toán, 119.919 bản  môn Tự nhiên và Xã hội…

Bộ sách Cánh diều do NXB ĐH Sư phạm TP.HCM xuất bản được lựa chọn 20.881 bản ở môn Tiếng Việt, 23.079 bản môn Toán, 18.990 bản môn Tự nhiên và Xã hội.

Theo ông Tài, trong 5 bộ SGK được thẩm định lần này, bộ Chân trời sáng tạo là bộ đầu tiên và duy nhất được nhóm tác giả phía nam tham gia biên soạn SGK theo chương trình giáo dục phổ thông quốc gia. Khi nhóm tác giả này biên soạn, có thể thấy nhiều phương ngữ, dữ liệu đưa vào SGK mang tính đặc trưng vùng miền.

Với học sinh tiểu học, đặc biệt là học sinh lớp 1, yếu tố ngôn ngữ và hình ảnh có tác động lớn đến hiệu quả sử dụng SGK của các em. Do tất cả SGK được phê duyệt đều đảm bảo chất lượng và đồng đều nên khi chọn sách, các trường sẽ ưu tiên sách gần gũi, phù hợp, thuận lợi cho dạy và học. 

Ông Tài cho biết thêm, Bộ GD&ĐT đã nhận được kết quả từ 2 địa phương hơi khác so với các địa phương còn lại đó là Khánh Hòa và Long An. Ở Long An, khâu tổng hợp kết quả cuối cùng Sở GD&ĐT thực hiện chưa đúng khi báo cáo đề xuất UBND tỉnh chọn 1 bộ SGK trong khi thực tế có nhiều SGK khác được các trường lựa chọn.

Còn ở Khánh Hòa, khi tiếp cận hồ sơ của các phòng GD&ĐT tập hợp kết quả lựa chọn SGK của các trường gửi về Sở, Bộ GD&ĐT nhận thấy tất cả đều lựa chọn 1 bộ SGK cho 8 môn bắt buộc. Riêng môn tiếng Anh các trường chọn SGK của NXB khác. Điều đó trước mắt cho thấy Sở GD&ĐT đã tôn trọng quyết định lựa chọn của cơ sở và báo cáo trung thực về UBND tỉnh cũng như Bộ GD&ĐT.

Bộ đang yêu cầu hai địa phương này rà soát lại và thực hiện đúng theo thông tư 01 về hướng dẫn chọn SGK lớp 1 Bộ đã ban hành.

NGUYỄN QUYÊN

Giáo viên khối lớp 1 cùng ban giám hiệu Trường tiểu học Kỳ Đồng, Q.3, TP.HCM thảo luận chọn sách giáo khoa mới - Ảnh: NHƯ HÙNG

Tại cuộc họp báo về chọn sách giáo khoa [SGK] diễn ra ở TP.HCM sáng 24-6, ông Nguyễn Thành Trung - chánh văn phòng Sở GD-ĐT TP.HCM - cho biết cả 5 bộ SGK được Bộ GD-ĐT phê duyệt đều được các trường ở TP.HCM lựa chọn, trong đó bộ sách "Chân trời sáng tạo" được lựa chọn chiếm tỉ lệ khoảng 80%. 

Theo ông Trung, đa số các đơn vị chọn sách theo bộ để đảm bảo tính xuyên môn, liên môn khi triển khai chương trình. Tuy nhiên, vẫn có một số đơn vị chọn sách theo môn học, tức là mỗi môn thuộc một bộ SGK khác nhau.

Gần gũi với học sinh TP.HCM

Tại TP.HCM, Trường tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm [Q.1] là một trong những trường chọn cả bộ "Chân trời sáng tạo" với kết quả bỏ phiếu gần như tuyệt đối. 

"21/21 người chọn bộ "Chân trời sáng tạo" ở đa số môn học; chỉ riêng cuốn Tự nhiên - xã hội và cuốn Hoạt động trải nghiệm thì 19/21 người chọn sách của bộ "Chân trời sáng tạo"" - cô Đỗ Ngọc Chi, hiệu trưởng Trường tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm, cho hay.

Cô Chi chia sẻ: "Theo đánh giá của hội đồng chọn lựa SGK Trường Nguyễn Bỉnh Khiêm, cả 5 bộ sách mà Bộ GD-ĐT đã thẩm định đều có kênh hình, kênh chữ rất đẹp; cách thiết kế từng trang sách rất bắt mắt, có những icon dễ thương, phù hợp với tâm lý lứa tuổi của học sinh tiểu học. 

Tuy nhiên, bộ "Chân trời sáng tạo" có những từ ngữ, hình ảnh gần gũi với học sinh TP.HCM - điều này khắc phục được khuyết điểm của bộ SGK hiện hành là có quá nhiều phương ngữ miền Bắc. 

Bộ "Chân trời sáng tạo" còn có sự tham gia viết sách của các giáo viên tiểu học đang trực tiếp đứng lớp nên tính thực tế khá tốt. Thứ ba là cấu trúc của sách đi từ dễ đến khó, tạo điều kiện cho giáo viên dạy học theo hướng cá thể hóa. Tóm lại, bộ sách có tính "mở" khá cao, tạo nhiều "đất" cho giáo viên thể hiện".

Cô Chi cũng cho rằng tính "mở" cao được xem là ưu điểm của bộ sách nếu giáo viên năng động, sáng tạo, vững tay nghề. Mặt khác, nó cũng được xem là nhược điểm nếu giáo viên yếu chuyên môn, ngại đổi mới.

Tương tự, cô Lê Minh Thông - khối trưởng khối 1 Trường tiểu học Kỳ Đồng [Q.3] - nhận xét: "Bộ "Chân trời sáng tạo" có nội dung, hình thức thân thuộc với học sinh TP.HCM nói riêng và học sinh các tỉnh, thành phía Nam nói chung. Với bộ sách này, học sinh trường chúng tôi sẽ thích thú hơn và tiếp thu dễ dàng hơn. Với tôi, như vậy đã là thuận lợi bước đầu rồi, phần còn lại là cách thức tổ chức dạy học của giáo viên nữa thôi. Vì vậy, tôi đã bỏ phiếu chọn bộ "Chân trời sáng tạo"".

Giáo viên khối lớp 1 cùng ban giám hiệu Trường tiểu học Kỳ Đồng, Q.3, TP.HCM thảo luận chọn sách giáo khoa mới - Ảnh: NHƯ HÙNG

Đặc trưng vùng miền

Theo ông Nguyễn Thành Trung, bộ "Chân trời sáng tạo" có nhiều phương ngữ, dữ liệu mang tính đặc trưng của vùng miền, ví dụ sách Tiếng Việt lớp 1 dùng từ ba má thay cho bố mẹ. Bên cạnh đó, bộ sách được các thầy cô giáo trực tiếp biên soạn. 

Đây là những người đang trực tiếp đứng lớp, tham gia trong quá trình đổi mới phương pháp dạy - học, kiểm tra - đánh giá của thành phố, nên những chủ trương, biện pháp đổi mới cũng được thể hiện nhiều và sát hợp với giáo viên thành phố.

Ông Trung còn cho biết thêm: "Bộ "Chân trời sáng tạo" được các tỉnh, thành phía Nam lựa chọn nhiều. Hiện nay có 11 địa phương chọn các đầu sách của bộ "Chân trời sáng tạo" cao hơn so với các bộ khác; 24 địa phương chọn với tỉ lệ hơn 10% và 41 địa phương có chọn các đầu sách của bộ "Chân trời sáng tạo"".

Một số tỉnh, thành chọn các đầu sách của bộ "Chân trời sáng tạo" với tỉ lệ rất cao như: tỉnh Bến Tre chọn cả bộ sách tỉ lệ 90% [cao nhất], tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu chọn các môn Tiếng Việt, Đạo đức, Mỹ thuật đạt 100%; tỉnh An Giang chọn các môn Tiếng Việt [91%], Toán [89%], Tự nhiên - xã hội [90%], Mỹ thuật [89%], Giáo dục thể chất [88%].

Học sinh lớp 1 Trường tiểu học Kỳ Đồng, Q.3, TP.HCM đang học với sách hiện hành - Ảnh: NH.HÙNG

Các bộ SGK của NXB Giáo Dục VN chiếm gần 70%

NXB Giáo Dục cho biết tính chung cả 4 bộ SGK của đơn vị này, họ có gần 70% số trường lựa chọn. Phần còn lại thuộc về bộ "Cánh diều" của hai NXB khác.

Tuy nhiên đại diện NXB Giáo Dục VN cho biết trong 4 bộ SGK của mình, sự lựa chọn cũng khác nhau tùy theo vùng miền. Cụ thể bộ "Chân trời sáng tạo" được 80% trường ở TP.HCM lựa chọn nhưng có những tỉnh thành khác, sự lựa chọn các bộ còn lại cũng đạt tỉ lệ cao.

Liên quan tới bộ "Chân trời sáng tạo" có 80% số trường học tại TP.HCM lựa chọn, trong khi trước đó bộ sách này từng "gây bão" khi lộ thông tin lãnh đạo Sở GD-ĐT TP.HCM nhận thù lao của NXB Giáo Dục VN để biên soạn bộ sách này, PGS.TS Nguyễn Văn Tùng - phó tổng biên tập NXB Giáo Dục VN - trao đổi:

"Việc NXB Giáo Dục VN hợp tác với các chuyên gia và đội ngũ nhà giáo trong nước cũng như chuyên gia nước ngoài, trả thù lao cho những lao động, đóng góp công sức trí tuệ của các cộng tác viên nhằm đạt được hiệu quả cao nhất trong việc biên soạn SGK hoàn toàn tuân thủ các quy định của pháp luật. Còn các địa phương vẫn thực hiện việc lựa chọn SGK theo hướng dẫn của Bộ GD-ĐT, làm sao chọn được những bộ SGK phù hợp nhất với địa phương và có hiệu quả dạy học cao nhất".

VĨNH HÀ

Không có chuyện định hướng

Theo tổng hợp và thông tin của các phòngGD-ĐT ở Hà Nội thì không có một bộ SGK nào trong các bộ SGK đã phê duyệt được 80 - 100% các trường trong quận, huyện chọn. "Bộ SGK nào cũng có các ưu điểm và những điểm không phù hợp theo tiêu chí, cách đánh giá của giáo viên và cán bộ quản lý.

Nếu nhìn nhận kết quả lựa chọn theo bộ SGK thì thấy các trường trong quận lựa chọn rất đa dạng. Trong một bộ, có những môn được 14/15 trường chọn, nhưng có môn không trường nào chọn hoặc chỉ 1-2 trường chọn. Như vậy về tổng thể, bộ nào cũng có những môn có tỉ lệ chọn cao, thậm chí áp đảo nhưng có môn rất ít" - ông Lê Hồng Vũ, trưởng Phòng GD-ĐT quận Tây Hồ [Hà Nội], cho biết.

Theo ông Vũ, sự đa dạng này cũng phản ánh việc các trường được chủ động và toàn quyền trong việc lựa chọn SGK, không có chuyện định hướng, chỉ đạo từ trên xuống.

Ông Lê Đức Thuận - trưởng Phòng GD-ĐT quận Ba Đình [Hà Nội] - cũng khẳng định các trường đều được tiếp cận đầy đủ, công bằng, khách quan với tất cả các bộ SGK. Một điểm dễ nhận thấy là ở Hà Nội và nhiều tỉnh phía Bắc, rất hiếm trường chọn sách của bộ "Chân trời sáng tạo".

Trong khi bộ "Chân trời sáng tạo" có 80% số trường ở TP.HCM chọn thì bộ "Cánh diều" của NXB ĐH Sư Phạm và NXB ĐH Sư Phạm TP.HCM, ba bộ sách còn lại của NXB Giáo Dục VN có nhiều sự lựa chọn hơn ở thị trường miền Bắc, miền Trung, một số tỉnh miền Tây Nam Bộ.

VĨNH HÀ

HOÀNG HƯƠNG