Nguồn Ảnh Internet
Hình trên là định nghĩa về ứng dụng của Universal Design trong thiết kế sản phẩm của hãng Fuji Xerox
Mira lần đầu tiên biết đến thiết kế Universal Design đó là lúc trong lớp học MBA ở Tokyo. Thầy giáo ra đề tài thuyết trình cho nhóm là về Universal Design, lúc đó mình rất ngỡ ngàng khi không biết cái design kiểu này là kiểu gì, chỉ thấy chữ Universal nhìn quen quen, giống từ Universal Studio ở Hollywood .. Tuy nhiên, những bạn Nhật xung quanh thì ai cũng có vẻ rất thông thạo và đưa ra nhiều ví dụ như thiết kế nhà vệ sinh cho người tàn tật, thiết kế cầu thang cho người đi xe lăn …
Sau đó thì Mira mới nôm na hiểu ra rằng Universal Design là một thuật ngữ quốc tế để chỉ những sản phẩm mang những đặc điểm “toàn cầu”, tạo điều kiện dễ dàng sử dụng cho bất kì ai, không phân biệt tuổi tác, sức khỏe, quốc tịch, lành lặn hay tàn tật !
Thiết kế Universal Design, trong tiếng Nhật viết là ユニバーサルデザイン. Còn trong tiếng Việt thì dịch ra là Thiết kế phổ quát, và được định nghĩa trên Wikipedia như sau: Thiết kế phổ quát là thiết kế của các tòa nhà, sản phẩm hoặc môi trường để làm cho chúng có thể truy cập được cho tất cả mọi người, bất kể tuổi tác, khuyết tật hoặc các yếu tố khác.
Cách phân biệt dầu gội và dầu xả Nhật .. mà không cần biết tiếng Nhật !
Hí hửng khi phát hiện ra 1 thuật ngữ mới như kiểu Colombus phát hiện ra Châu Mĩ, thế là Mira bèn chạy về khoe và đánh đố ông chồng, đố ông biết cách phân biệt dầu gội và dầu xả Nhật mà ko cần đọc tiếng Nhật nè ! Ông ấy nhìn mình cười đểu và nói rằng Trời ở bên Nhật cái này con nít cũng biết, Universal Design thì có lạ gì đâu, hic !
Bây giờ mời các bạn cùng xem 1 vài ví dụ thú vị về các sản phẩm phổ biến ở Nhật mà có áp dụng thiết kế Universal Design nhé !
Cách phân biệt dầu gội và dầu xả Nhật như trên hình ! Bạn có nhìn thấy không, thậm chí không cần nhìn mà sờ thôi cũng phân biệt được ! Dù bạn không biết tiếng Nhật hay cả khi đang gội đầu không nhìn thấy gì, nhưng bạn chỉ cần sờ vào thành chai hay trên nắp chai dầu gội, chai nào có những vạch ngang là shampoo, còn ko có là dầu xả- conditioner nhé !
Một số sản phẩm khác mang thiết kế Universal Design ở Nhật !
Bạn nào mà mua mấy chai dressings ở Nhật bán thì sẽ được thử nghiệm với cách mở nắp chai thú vị và dễ dàng này. Với thiết kế UD, bạn chỉ cần xoay nút chai 1 cách nhẹ nhàng theo hướng mũi tên đến khi nghe tiếng … Cạch tức là nắp chai đã được mở, già trẻ lớn bé ai cũng mở được dễ dàng heheh
Chai PET bottle đựng nước suối và trà ở Nhật được thiết kế với chất liệu rất eco friendly, ngoài ra trên thành bình được thiết kế đặc biệt tạo điều kiện dễ dàng cho người già hay sức khỏe yếu có thể cầm chai lên 1 cách dễ dàng.
Còn để phân biệt sữa tươi với các loại nước trái cây đóng hộp khác thì bạn chỉ cần nhìn lên trên miệng hộp, loại nào có 1 vết lõm phía trên là sữa tươi đó nha
Ở Nhật có rất nhiều người bị thị lực yếu, đặc biệt là người già nên họ gặp khó khăn trong việc phân biệt đèn giao thông màu vàng và màu đỏ. Thiết kế Universal Design đã phát minh ra loại đèn giao thông đặc biệt, sử dụng đèn LED, và bên trong có 1 dấu X. Đối với người thị lực bình thường thì ta chỉ thấy màu, chứ ko thấy dấu X, còn đối với người ko nhìn thấy màu thì họ sẽ nhìn thấy dấu X mà biết đường phân biệt giữa Stop và Go
Xe bus với thiết kế lối đi cho người tàn tật
Máy giặt với thiết kế Universal Design
Trong kiến trúc, thiết kế phổ quát có nghĩa là tạo ra không gian đáp ứng nhu cầu của tất cả mọi người, già trẻ, có thể và khuyết tật. Từ sự sắp xếp của các phòng đến việc lựa chọn màu sắc, nhiều chi tiết đi vào việc tạo ra các không gian dễ tiếp cận. Kiến trúc có xu hướng tập trung vào khả năng tiếp cận cho người khuyết tật, nhưng Thiết kế phổ quát là triết lý đằng sau khả năng tiếp cận.
Cho dù đẹp đến đâu, ngôi nhà của bạn sẽ không thoải mái hoặc hấp dẫn nếu bạn không thể di chuyển tự do qua các phòng của nó và độc lập thực hiện các nhiệm vụ cơ bản của cuộc sống. Ngay cả khi mọi người trong gia đình đều khỏe mạnh, một tai nạn bất ngờ hoặc ảnh hưởng lâu dài của bệnh tật có thể gây ra các vấn đề về vận động, suy giảm thị lực và thính giác hoặc suy giảm nhận thức. Thiết kế cho người mù là một ví dụ về thiết kế phổ quát.
Ngôi nhà mơ ước của bạn có thể có cầu thang xoắn ốc và ban công với tầm nhìn bao quát, nhưng liệu mọi người trong gia đình bạn có thể sử dụng và tiếp cận được không?
Việc thiết kế các sản phẩm và môi trường để mọi người có thể sử dụng được ở mức độ lớn nhất có thể mà không cần phải điều chỉnh hoặc thiết kế chuyên biệt.
-Trung tâm thiết kế phổ quát
Trung tâm Thiết kế Phổ quát tại Cao đẳng Thiết kế, Đại học Bang North Carolina , đã thiết lập bảy nguyên tắc bao quát cho tất cả các thiết kế phổ quát:
- Sử dụng Công bằng
- Tính linh hoạt khi sử dụng
- Sử dụng đơn giản và trực quan
- Thông tin có thể cảm nhận [ví dụ: độ tương phản màu sắc]
- Dung sai cho lỗi
- Nỗ lực thể chất thấp
- Kích thước và không gian để tiếp cận và sử dụng
Nếu các nhà thiết kế sản phẩm áp dụng các nguyên tắc thiết kế phổ quát, đặc biệt tập trung vào khả năng tiếp cận cho người khuyết tật và nếu các chuyên gia về khả năng sử dụng thường xuyên đưa những người khuyết tật vào các bài kiểm tra khả năng sử dụng, thì sẽ có nhiều sản phẩm hơn được tiếp cận và sử dụng bởi mọi người.
-Khả năng, Cơ hội, Kết nối Internet và Công nghệ [DO-IT], Đại học Washington
Các cơ quan nhà ở địa phương của bạn có thể cung cấp cho bạn các thông số kỹ thuật chi tiết hơn về xây dựng và thiết kế nội thất trong khu vực của bạn. Được liệt kê ở đây là một số hướng dẫn rất chung chung.
Tổng thống George HW Bush đã ký Đạo luật Người khuyết tật Hoa Kỳ [ADA] thành luật vào ngày 26 tháng 7 năm 1990, nhưng liệu điều đó có khởi đầu cho những ý tưởng về khả năng tiếp cận, khả năng sử dụng và thiết kế phổ quát? Đạo luật về Người khuyết tật của Hoa Kỳ [ADA] không giống với Đạo luật về Thiết kế Toàn cầu. Nhưng bất kỳ ai thực hành Thiết kế phổ quát sẽ không phải lo lắng về các quy định tối thiểu của ADA.
- Dành đủ không gian sàn để chứa xe lăn cố định và cũng đủ chỗ để quay đầu êm ái: ít nhất 1965 mm [78 inch] x 1525 mm [60 inch].
- Bao gồm các bàn hoặc quầy có nhiều chiều cao để phù hợp với chỗ đứng, chỗ ngồi và một loạt các công việc khác nhau.
- Cung cấp các giá và tủ thuốc mà những người ngồi trên xe lăn có thể tiếp cận được.
- Đảm bảo cửa ra vào các phòng rộng ít nhất 815 mm [32 inch].
- Đặt bồn tắm trong phòng tắm cách sàn không quá 865 mm [34 inch].
- Lắp các thanh vịn trong vòi hoa sen và bên cạnh nhà vệ sinh.
- Cung cấp một chiếc gương soi toàn thân để tất cả mọi người, kể cả trẻ em đều có thể xem được.
- Tránh thảm xù xì, sàn gạch không bằng phẳng và các bề mặt sàn khác có thể gây nguy cơ trượt và vấp ngã.
- Thiết kế một căn phòng để người khiếm thính có thể hoàn thành nhiệm vụ trong khi quay mặt về phía trung tâm của căn phòng. Gương là một giải pháp kém cho thiết kế phổ thông.
Phòng thí nghiệm Sống Thiết kế Phổ quát [UDLL], một ngôi nhà theo phong cách thảo nguyên hiện đại được hoàn thành vào tháng 11 năm 2012, là Nhà trình diễn Quốc gia ở Columbus, Ohio. Trung tâm DO-CNTT [Người khuyết tật, Cơ hội, Kết nối Internet và Công nghệ] là một trung tâm giáo dục tại Đại học Washington ở Seattle. Thúc đẩy thiết kế phổ quát trong không gian vật lý và công nghệ là một phần trong các sáng kiến địa phương và quốc tế của họ. Trung tâm Thiết kế Phổ quát tại Đại học Thiết kế Đại học Bang North Carolina đã đi đầu trong việc đổi mới, quảng bá và đấu tranh để được cấp vốn.
Connell, Bettye Rose. "Các Nguyên tắc của Thiết kế Phổ quát." Phiên bản 2.0, Trung tâm Thiết kế Phổ quát, Đại học Bang NC, ngày 1 tháng 4 năm 1997.
Craven, Jackie. "Ngôi nhà Không Căng thẳng: Nội thất Đẹp đẽ cho Cuộc sống Thanh thản và Hài hòa." Bìa cứng, Sách mỏ đá, ngày 1 tháng 8 năm 2003.
"Mục lục." Trung tâm Thiết kế Phổ thông, Cao đẳng Thiết kế, Đại học Bang North Carolina, 2008.
"Ngôi nhà." Phòng thí nghiệm Sống Thiết kế Phổ quát, 2005.
"Sự khác biệt giữa thiết kế dễ tiếp cận, có thể sử dụng và phổ quát là gì?" DO-IT, Đại học Washington, ngày 30 tháng 4 năm 2019.