Hỏi Đáp Là gì

Test dengue ns1 là gì

MỤC ĐÍCH VÀ NGUYÊN LÝ

Mục đích

Phát hiện kháng nguyên NS1 của virus dengue trong huyết thanh hoặc huyết tương.

Nguyên lý

Phát hiện kháng nguyên NS1 của virus dengue dựa trên nguyên lý của kỹ thuật sắc ký miễn dịch.

CHUẨN BỊ

Người thực hiện

Người thực hiện: Cán bộ xét nghiệm đã được đào tạo và có chứng chỉ hoặc chứng nhận về chuyên ngành Vi sinh.

Người nhận định và phê duyệt kết quả: Cán bộ xét nghiệm có trình độ đại học hoặc sau đại học về chuyên ngành Vi sinh.

Phương tiện, hóa chất

Phương tiện, hóa chất như ví dụ dưới đây hoặc tương đương.

Trang thiết bị

Máy ly tâm thường.

Pipet vi lượng 5 µl đến 100 µl.

Đồng hồ bấm giây.

Dụng cụ, hóa chất và vật tư tiêu hao [bao gồm nội kiểm, ngoại kiểm]

Thực hiện xét nghiệm 01 mẫu/lần.

STT	Chi phí hóa chất, vật tư tiêu hao	Đơn vị	Số lượng
1	Bông	Kg	0,001
2	Dây garô	Cái	0,001
3	Cồn	ml	1,000
4	Bơm kim tiêm	Cái	1,000
5	Panh	Cái	0,0001
6	Khay đựng bệnh phẩm	Cái	0,0001
7	Hộp vận chuyển bệnh phẩm	Test	0,001
8	Tube đựng bệnh phẩm	Cái	1,000
9	Sinh phẩm chẩn đoán	Test	1,000
10	Khấu hao sinh phẩm cho kiểm tra chất lượng	Test	0,200
11	Đầu côn 200 µl	Cái	2,000
12	Giấy thấm	Cuộn	0,100
13	Giấy xét nghiệm	Tờ	2,000
14	Sổ lưu kết quả xét nghiệm	Tờ	0,001
15	Bút viết kính	Cái	0,020
16	Bút bi	Cái	0,010
17	Mũ	Cái	0,020
18	Khẩu trang	Cái	0,020
19	Găng tay	Đôi	0,100
20	Găng tay xử lý dụng cụ	Đôi	0,020
21	Quần áo bảo hộ	Bộ	0,005
22	Dung dịch nước rửa tay	ml	8,000
23	Cồn sát trùng tay nhanh	ml	1,000
24	Dung dịch khử trùng	ml	10,000
25	Khăn lau tay	Cái	0,010

Bệnh phẩm

Huyết thanh hoặc huyết tương.

Phiếu xét nghiệm

Điền đầy đủ thông tin theo mẫu yêu cầu.

CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

Các bước tiến hành thực hiện theo phương tiện, hóa chất được ví dụ ở trên.

Lấy bệnh phẩm

Theo đúng quy định của chuyên ngành Vi sinh: xem chi tiết phụ lục 2.

Từ chối những bệnh phẩm không đạt yêu cầu: xem chi tiết phụ lục 6.

Tiến hành kỹ thuật

Bộ sinh phẩm Dengue NS1Ag Strip - BioRad [VD].

Các bước	Xét nghiệm định tính Dengue NS1 Ag
2.1	Để Số lượng sinh phẩm cần dùng ở nhiệt độ phòng 30 phút trước khi làm xét nghiệm.
2.2	Sử dụng ống nghiệm bằng nhựa hoặc thủy tinh có chiều cao > 45 mm và đường kính nhỏ hơn 15 mm. Ghi số bệnh phẩm lên ống nghiệm.
2.3	Hút huyết thanh/huyết tương vào trong ống nghiệm.
2.4	Nhỏ thêm 1 giọt dung dịch di chuyển [migration buffer] vào ống nghiệm. Lắc nhẹ nhàng để trộn đều.
2.5	Đặt thanh thử theo phương thẳng đứng vào trong ống nghiệm, hướng chiều mũi tên xuống dưới. Kiểm tra để đảm bảo thanh thử đã được nhúng vào dung dịch bệnh phẩm đã pha loãng.
2.6	Đọc kết quả sau 15 phút.

NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ

Âm tính: Chỉ 1 một đường màu xuất hiện ở vùng chứng.

Dương tính: 2 đường màu xuất hiện ở vùng chứng và vùng thử nghiệm.

Không có giá trị: Không thấy xuất hiện đường màu nào. Phải tiến hành làm lại xét nghiệm với một thanh thử khác.

Lưu ý: Đối với những mẫu huyết thanh/huyết tương kép và những mẫu âm tính thì để nguyên thanh thử trong ống nghiệm và đọc lại kết quả sau 15 phút nữa.

NHỮNG SAI SÓT VÀ XỬ TRÍ

Không thấy sự di chuyển của bệnh phẩm trên màng sắc ký → Kiểm tra để đảm bảo thanh thử đã được nhúng vào dung dịch bệnh phẩm đã pha loãng.

GIỚI THIỆU

Lịch sử hình thành
Sơ đổ tổ chức
Các khoa/ phòng
Thư viện
Văn bản bệnh viện

HOẠT ĐỘNG BỆNH VIỆN

Khám chữa bệnh
Ghép tế bào gốc
Ngân hàng máu
Ngân hàng tế bào gốc
Bản tin BTH
Thông cáo báo chí
Quan hệ Quốc tế
Lịch họp

DỊCH VỤ

DNA huyết thống
Dịch vụ máu cuống rốn
Giữ hồng cầu đông lạnh
Khám chữa bệnh
Xét nghiệm
HLA
Đào tạo - Chỉ đạo tuyến

Y HỌC THƯỜNG THỨC

Điểm tin bệnh
Dinh dưỡng
Bệnh lý huyết học
Truyền thông giáo dục sức khỏe
Tạp chí APBMT

TIN TỨC - SỰ KIỆN

Điểm tin
Hội nghị - Hội thảo
Hoạt động Đảng và tổ chức Đoàn thể
Bảng giá dịch vụ
Câu lạc bộ bệnh nhân
Tin tức vận động hiến máu
Câu lạc bộ hiến máu
Cập nhật kỹ thuật
Lịch hiến máu
Tuyển dụng

HỎI ĐÁP

SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

I. Giới thiệu về bệnh sốt xuất huyết Dengue

Bệnh cảnh sốt và xuất huyết xuất hiện ở nhiều nhóm bệnh do nhiều loại virus gây ra: sốt Nephropathia Scandinavia, sốt Lassa, virus Marbug, virus Ebola, sốt xuất huyết Bolivia, sốt xuất huyết Crimea, … và sốt xuất huyết Dengue. Ở Việt Nam, chủ yếu là sốt xuất huyết do virus Dengue gây ra, virus thuộc nhóm B trong 3 nhóm A,B,C của Arbovirus và thuộc chi Flavivirus. Virus Dengue có 4 type huyết thanh thường gặp là DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Virus truyền từ người bệnh sang người lành thông qua trung gian muỗi vằn Aedes aegypti. Sốt xuất huyết Dengue hiện tại chưa có vacxin phòng bệnh và chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, điều trị chủ yếu hiện nay là điều trị triệu chứng. Bệnh sốt xuất huyết Dengue có biểu hiện lâm sàng đa dạng, diễn biến nhanh chóng từ nhẹ đến nặng. Bệnh thường khởi phát đột ngột và diễn biến qua ba giai đoạn: giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn hồi phục.

Hình 1. Các giai đoạn lâm sàng của bệnh sốt xuất huyết Dengue

[Nguồn: Bộ Y tế. Quyết định số 3705/QĐ-BYT Về việc ban hành hướng dẫn chẩn đoán, điều trị sốt xuất huyết Dengue]

Theo báo cáo từ đầu năm 2019 đến 07/2019, cả nước ghi nhận trên 105.000 trường hợp mắc sốt xuất huyết, trong đó có 10 trường hợp tử vong[1]. Tại TP.HCM, trong tháng 07/2019, số ca sốt xuất huyết tại thành phố được báo cáo là 6456 ca [gồm 3696 ca nội trú và 2760 ca ngoại trú], tăng 123% so với tháng 06. Số ca tích lũy trong 7 tháng đầu năm 2019 là 31.787 ca [gồm 18.255 ca nội trú và 13.532 ca nội trú], tăng 160% so với cùng kỳ năm 2018[2]. Từ giữa tháng 9 đến nay, bệnh sốt xuất huyết giảm liên tục. Số ca mắc hàng tuần hiện nay cũng thấp hơn cùng kỳ năm 2018, không có ca tử vong trong tháng 9 và 10[3].

Số ca mắc sốt xuất huyết hàng tuần năm 2019 và 2018

[Nguồn: Trung tâm y tế dự phòng TP.HCM. Thông tin bệnh truyền nhiễm tháng 10 năm 2019]

II. Các mức độ của bệnh sốt xuất huyết Dengue

Theo Tổ chức Y tế thế giới năm 2009, có 3 mức độ của bệnh sốt xuất huyết Dengue là: sốt xuất huyết Dengue, sốt xuất huyết Dengue có dấu hiệu cảnh báo và sốt xuất huyết Dengue nặng.

III. Các xét nghiệm chẩn đoán sốt xuất huyết Dengue

Các xét nghiệm chẩn đoán sốt xuất huyết Dengue bao gồm các xét nghiệm giúp phát hiện kháng nguyên NS1 và kháng thể IgM/IgG trong máu bệnh nhân nhằm giúp chẩn đoán, theo dõi và điều trị bệnh.

v Phân lập virus Dengue: Đây vẫn là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán nhiễm virus Dengue, đang được thay thế dần bằng kỹ thuật real-time PCR

v Xét nghiệm huyết thanh học bao gồm:

- Xét nghiệm ngăn ngưng kết hồng cầu [hemaglutination inhibition - HI]

- Xét nghiệm trung hòa mảng bám [plaque neutralization test - PRNT]

- Xét nghiệm cố định bổ thể [complement fixation – CF]

- Xét nghiệm hấp thụ miễn dịch gắn men [Emzym-linked Immuno Sorbent Assay – ELISA]: phát hiện kháng thể IgM/IgG

- Xét nghiệm test nhanh tìm kháng nguyên NS1 trong 5 ngày đầu của bệnh: dựa trên phương pháp sắc ký miễn dịch, sử dụng kháng thể đơn dòng đặc hiệu với kháng nguyên NS1 của virus sốt xuất huyết và được cố định trên màng nitrocellulose tương ứng với vạch T trên test thử. Khi có sự hiện diện của kháng nguyên NS1 trong mẫu thử, một phức hợp kháng nguyên-kháng thể vàng được hình thành và di chuyển trên màng cho đến khi bị bắt giữ ở vạch T tạo thành một đường màu hồng. Một vạch chứng C sẽ luôn xuất hiện để kiểm tra qui trình xét nghiệm đã được thực hiện đúng.

- Xét nghiệm test nhanh tìm kháng thể IgM/IgG từ ngày thứ 5 của bệnh: dựa trên phương pháp sắc ký miễn dịch, kháng thể chuột kháng IgM và IgG người được cố định trên màng nitrocellulose tương ứng với hai vạch xét nghiệm IgM và IgG. Khi mẫu xét nghiệm di chuyển trên màng đến vùng xét nghiệm, nếu có sự hiện diện của IgM hay IgG trong mẫu thử sẽ xuất hiện vạch màu tương ứng IgM hay IgG trên test thử. Một vạch chứng C sẽ luôn xuất hiện bất kể có hay không kháng thể IgM, IgG trong mẫu thử để kiểm soát qui trình xét nghiệm đã được thực hiện đúng.

v Xét nghiệm Hct và đếm số lượng tiểu cầu

IV. Phòng bệnh sốt xuất huyết Dengue

Trung tâm y tế dự phòng TP.HCM khuyến cáo:

1. Những việc cần làm để không bị bệnh sốt xuất huyết

- Diệt muỗi và không để muỗi chích bằng các biện pháp: dùng bình xịt muỗi, nhang muỗi; bôi kem chống muỗi; ngủ mùng kể cả ban ngày

- Diệt lăng quăng và không để muỗi sinh sản: súc rửa hồ, phuy, lu, xô chứa nước trước khi thay nước mới; đậy kín nắp lu, hồ, phuy khi không sử dụng; thay nước bình bông, chén nước cúng hằng ngày; thu gom và xử lý các vật phế thải; thường xuyên tìm và xử lý các vị trí, đồ vật có thể bị đọng nước trong và xung quanh nhà.

2. Những việc cần làm khi theo dõi chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết tại nhà

- Người có triệu chứng sốt nên đi khám tại các cơ sở y tế để được bác sỹ khám và hướng dẫn theo dõi tại nhà

- Uống thuốc theo hướng dẫn của bác sỹ

- Uống nhiều nước

- Nếu thấy một trong các dấu hiệu sau: lừ đừ, mệt mỏi, chi lạnh, nôn ói nhiều, đau bụng, xuất huyết nhiều thì đến ngay bệnh viện để được thăm khám và điều trị kịp thời.

V. Bệnh viện Truyền máu Huyết học thực hiện xét nghiệm sốt xuất huyết Dengue như thế nào

Hiện nay, bệnh viện chúng tôi đã triển khai xét nghiệm: Dengue virus NS1Ag test nhanh; Dengue virus IgM-IgG test nhanh.

Bảng giá chi phí thực hiện: Chi phí xét nghiệm căn cứ vào bảng giá dịch vụ hiện hành của Bệnh viện.

Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ:

- Khoa Vi sinh [lầu 4] – Bệnh viện Truyền máu Huyết học; cơ cở 2

Số 201 Phạm Viết Chánh, P Nguyễn Cư Trinh Quận 1, Tp Hồ Chí Minh

ĐT: 028 38397535 [máy lẻ 202]

- Khoa sàng lọc [lầu 2] – Bệnh viện Truyền máu Huyết học; cơ sở 1

Số 118 Hồng Bàng, P 12 Quận 5, Tp Hồ Chí Minh

ĐT: 028 3957 1342 [máy lẻ 196 hoặc 178]

Tài liệu tham khảo

1. Bộ Y Tế. Chỉ thị số 07/CT-BYT Về việc tăng cường công tác phòng chống bệnh sốt xuất huyết, ngày 29 tháng 07 năm 2019.

2. Trung tâm y tế dự phòng TP.HCM. Bệnh truyền nhiễm tại TP.HCM 7 tháng đầu năm 2019.

3. Trung tâm y tế dự phòng TP.HCM. Thông tin bệnh truyền nhiễm tháng 10 năm 2019.

4. Bộ Y Tế. Quyết định số 3705/QĐ-BYT Về việc ban hành hướng dẫn chẩn đoán, điều trị sốt xuất huyết Dengue, ngày 22 tháng 08 năm 2019.

5. Phan Văn Bé Bảy, Hoàng Tiến Mỹ. Xét nghiệm elisa phát hiện kháng nguyên NS1 trong chẩn đoán sốt dengue/sốt xuất huyết dengue. Y học TP. Hồ Chí Minh * Tập 13 * Phụ bản số 1 * 2009: 249-255.

KHOA VI SINH

TIN KHÁC

QUẢN LÝ VIỆC TRUYỀN MÁU CHO NGƯỜI BỆNH ĐƯỢC ĐIỀU TRỊ VỚI CÁC KHÁNG THỂ ĐƠN DÒNG CHỐNG CD38 3/5/2022
KHẢO SÁT TỈ LỆ NHIỄM HBsAg, KT HCV, KN-KT HIV Ở NGƯỜI HIẾN MÁU TÌNH NGUYỆN TẠI BV.TMHH 28/4/2022
ỨNG DỤNG TÁI SẮP XẾP GEN IG TRONG THEO DÕI ĐIỀU TRỊ BỆNH ĐA U TỦY XƯƠNG 30/3/2022
XÉT NGHIỆM SÀNG LỌC CÁC TÁC NHÂN LÂY NHIỄM QUA ĐƯỜNG TRUYỀN MÁU Ở NGƯỜI HIẾN MÁU TẠI BỆNH VIỆN TRUYỀN MÁU HUYẾT HỌC 23/12/2021
KỸ THUẬT XÉT NGHIỆM BỆNH GIANG MAI 23/12/2021