Itadakimasu và Gochisousama Deshita là hai cách diễn đạt của người Nhật được sử dụng trong bữa ăn để cảm ơn thức ăn. Điều mà ít ai biết là ý nghĩa và lịch sử thực sự của nó, vì vậy chúng ta sẽ đi sâu nghiên cứu về hai từ này trong tiếng Nhật.
Itadakimasu [頂きます] là một cụm từđược sử dụng trước bữa ăn có nghĩa đen là“Nhận“. Nó được dùng để tỏ lòng biết ơn đối với thực phẩm và tham gia. Đó là phong tục cúi đầu và chung tay của bạn như đang cầu nguyện.
Gochisousama Deshita [御馳走様でした] đại loại là itadakimasu, Nhưng nó được sử dụng sau bữa ăn và theo nghĩa đen có thể được dịch là nhờ cho bữa ăn. Bạn không nhất thiết phải nói hai biểu thức những thành tiếng.
Lịch sử của Itadakimasu
Chữ kanji được sử dụng trong từ Itadakimasu [頂] cũng có nghĩa là "hàng đầu" và động từ itadaku [頂く] ban đầu có nghĩa là "đặt cái gìđó lên đầu của bạn". Từ lâu, mọi người đặt thức ăn lên trên đầu trước khi ăn, đặc biệt là khi thức ăn được cung cấp bởi một người cóđịa vị xã hội cao hơn. Cử chỉ này đã làm nảy sinh biểu hiện itadakimasu [いただきます].
Vì Nhật Bản có nền tảng văn hóa Phật giáo, không có gì ngạc nhiên khi Itadakimasu nó cũng liên quan đến nguyên tắc Phật giáo là tôn trọng tất cả chúng sinh.
Trước bữa ăn, Itadakimasu người ta nói như một lời cảm ơn đến các cây trồng vật nuôi mà hy sinh đời mình cho bữa ăn bạn đang về để tiêu thụ. Ông cũng nhờ tất cả mọi người tham gia, từ các thợ săn, nông dân, gạo, Thiên Chúa và người chuẩn bị bữa ăn.
Hành động chắp tay và hạ thấp đầu là một phần của nguyên tắc Phật giáo này. Từ Itadakimasu là một phần của cuộc sống hàng ngày Nhật Bản. Bất kể tôn giáo nào, nó cũng nên được sử dụng như một “cảm ơn”Để cảm ơn vì những bữa ăn.
Có một câu nói của người Nhật nhấn mạnh rằng cảm ơn tất cả các yếu tố tạo nên món ăn:
- お 米一粒一粒には、七人の神様が住んでいる。
- Komehitotsubu hitotsubu ni wa, nana-ri no kamisama ga sunde iru;
- 7 vị thần sống trên một đơn hạt gạo;
Câu nói này cũng nhấn mạnh một phong tục khác là không bao giờ để thức ăn trên đĩa. &Nbsp; Điều này cũng liên quan đến triết lý Phật giáo rằng tất cả sự sống đều thiêng liêng. Cũng ăn đũa có quy tắc của nó.
Có phải tất cả người Nhật đều nói được tiếng itadakimasu?
Một số tôn giáo không muốn có quan hệ với Phật giáo, đơn giản là tránh chắp tay, cúi đầu mà nói itadakimasu và gochisousama deshita thông thường. Chỉ không phải tất cả người Nhật đều nói itadakimasu hiện tại.
Khảo sát cho thấy khoảng 64% người Nhật đưa tay lên và phát biểu itadakimasu, trong khi 28% chỉ nói, 1% chỉ chung tay và 6% hoàn toàn không làm gì.
Phong tục chắp tay và cúi đầu xuất phát từ giáo phái Phật giáo Jodo-Shinshu, tập trung nhiều nhất ở Hiroshima và phía nam của đất nước. Khoảng 90% người dân vùng này có thói quen chung tay.
Ở Hokkaido và miền bắc Nhật Bản, phong tục này ít hơn nhiều. Có thể xảy ra trường hợp một số người Nhật nói các từ với giọng rất thấp itadakimasu và gochisousama deshita, như thể họ xấu hổ.
Itadakimasu ý nghĩa và sử dụng
Mọi người đều biết rằng các từ mang những ý nghĩa khác nhau không liên quan đến nguồn gốc của chúng. Tương tự như vậy, Itadakimasu có thể được hiểu với một số nghĩa khác.
Khi nó có liên quan đến các loại thực phẩm, có thể được hiểu là: “Hãy ăn nào”, “Ăn ngon” hoặc “Cảm ơn vì món ăn”. Một số người thậm chí còn so sánh từ đó với truyền thống của Cơ đốc giáo là nói lời nhân từ trước bữa ăn.
Itadakimasu được sử dụng không chỉ khi ăn một bữa ăn, nhưng bạn có thể nói bằng cách chấp nhận một cái gì đó hoặc một món quà từ ai đó. Hãy nhớ rằng bản dịch nghĩa đen của phương tiện từ “Tôi khiêm tốn nhận“, &Nbsp; vì vậy tổng số đó có ý nghĩa.
Ví dụ, nếu ai đó mang đến cho bạn một món quà, hoặc nếu bạn nhận được một mẫu miễn phí tại một cửa hàng, bạn có thể sử dụng itadakimasu. Hầu như bất cứ lúc nào bạn nhận được một cái gì đó, bạn có thể sử dụng itadakimasu.
Để có được một ý tưởng tốt hơn khi nó là thích hợp để sử dụng itadakimasu ngoài các tình huống liên quan đến thực phẩm, bạn có thể xem một số bộ phim hoặc anime và chú ý khi itadakimasu được nói.
Thực sự không phải bất cứ lúc nào bạn cũng nói được câu đó, có rất nhiều cách để cảm ơn bằng tiếng Nhật, chỉ cần có thời gian bạn sẽ học được cách phù hợp cho từng dịp.
Gochisousama Deshita có nghĩa là gì?
Trong khi Itadakimasu cảm ơn tất cả mọi người tham gia sản xuất thực phẩm, Gochisousama Deshita thường nhấn mạnh đầu bếp hoặc bất kỳ ai phục vụ thức ăn. Nghĩa đen có thể là: "Cảm ơn vì bữa ăn ngon!"
Hãy xem bản dịch nghĩa đen của từ này Gochisousama Deshita [御馳走様でした]:
- Đi - 御 - Tiền tố tôn trọng, tương tự như“お” của [お金], [お元気], v.v.;
- Chisou - 馳走 - Nó có nghĩa là thỏa thích, bữa tiệc, bữa tiệc, bữa ăn ngon, thức ăn ngon và những thứ khác;
- Sama - 様 - Hậu tố rất tôn trọng và danh dự được sử dụng với khách hàng và ngay cả đối với vua và các vị thần;
- Deshita - でした - Sự kết hợp trong quá khứ, như thể nó là một “đã“.
Trước đây là từ chiso [馳走] có nghĩa là chạy hoặc nỗ lực hết sức. Trước đây, người ta cưỡi ngựa chạy đi kiếm thức ăn cho khách.
Mặc dù không liên quan đến ngựa, mọi người cũng cần chạy để chuẩn bị bữa ăn cho khách. Chẳng bao lâu từ đó bắt đầu bao hàm ý nghĩa mời mọi người dùng bữa.
Ở cuối của Thời kì Edo [1603-1868] các từ GO [御] và SAMA [様] được thêm vào để thể hiện sự đánh giá cao, vì vậy người Nhật đã sớm bắt đầu sử dụng gochisousama sau bữa ăn.
Có rất nhiều công sức và nỗ lực của nhiều người đằng sau mỗi bữa ăn mà chúng ta ăn. &Nbsp; Nói điều này trong một nhà hàng nhấn mạnh rằng bạn thích món ăn đó.
Gochisosama [御馳走様] không cần thiết phải được dùng sau bữa ăn. Bạn có thể sử dụng nóđể cảm ơn vì một bữa ăn ngày khác, một số món ăn mà bạn đã giành được và những thứ tương tự.
Trong một nhà hàng, gochisousama nó phải được chuyển hướng đến đầu bếp chứ không phải những người có mặt trong bàn ăn. Vì vậy, ở một số nhà hàng, bạn có thể cảm ơn nhân viên thu ngân khi thanh toán bữa ăn của mình.
Bạn cũng có thể thêm totemo oishikatta [とても美味しかった] rất hay, sau câu gochisousama deshita. Nó có thể hơi thân mật, nhưng nó cho thấy rằng bạn thực sự thích bữa ăn.
Đây là bằng chứng thêm rằng văn hóa Nhật Bản và ngôn ngữ của nó đầy tính giáo dục và tôn trọng. Và bạn có nghĩ đến những từ đó không? Bạn có tận dụng chúng không? Nếu bạn thích bài viết, chia sẻ và để lại ý kiến của bạn!
Đọc quá: Lịch sử bóng đá ở Nhật Bản
Theo như ghi chép từ nhiều sổ sách, cụm từ “Itadakimasu” xuất hiện tại một số vùng nước Nhật từ sau thời Meiji [1913]. Câu nói này thường được các gia đình quý tộc tại Nhật Bản dùng trước bữa ăn mỗi ngày. Từ sau Chiến tranh thế giới lần thứ 2 thì cụm từ này, qua những bộ phim Nhật Bản có chủ đề gia đình, đã được sử dụng phổ biến hơn tại Nhật Bản.
Vào thời Showa [Chiêu Hòa] năm thứ 7, khi các trường tiểu học tại Shimane đã phục vụ bữa trưa cho các học sinh thì dưới đây là bài đồng dao được các em nhỏ hát trước bữa ăn.
「箸とらば、天地御代の御恵み、親や師匠の恩を味へいただきます」
[Hãy cầm đũa lên, thưởng thức hương vị món quà của trời đất và công ơn cha mẹ, thầy cô].
Ngoài ra, một số cuốn sách của Nhật cũng được xuất bản nhằm đưa “lời chào trước bữa ăn” này vào để giáo dục trẻ em và theo thời gian, Itadakimasu đã trở thành một phong tục không thể thiếu trước bữa ăn của mỗi gia đình người Nhật.
Itadakimasu còn được xem là một trong những chuẩn mực để đánh giá nhân phẩm, đạo đức con người ở xứ sở phù tang.
Để thể hiện lòng cảm ơn chân thành, khi nói Itadakimasu, người Nhật thường chắp tay. Cụ thể hơn:
- Họ ngồi ngay ngắn trước bàn và chắp hai tay lại, cúi đầu nói Itadakimasu
- Nếu cầm đũa thì phải đặt ngang đôi đũa, kẹp ở hai ngón cái, chắp tay và nói Itadakimasu
Để các bạn dễ hiểu, đầu tiên chúng ta cùng xem xét nghĩa của từ Itadakimasu [いただきます] nhé. Từ này vốn là khiêm nhường ngữ của:
- 食べる [Taberu]: Ăn
- 飲む [Nomu]: Uống
- 貰う [Morau]: Nhận
- Đặc biệt hơn, nghĩa gốc của từ いただく [Itadaku] là “đặt lên đầu”.
Và theo OHAYO chúng mình thì các bạn có thể hiểu đơn giản là việc nhận được sự ăn, sự uống một cách kính trọng nhất có thể.
Chính xác nhất thì từ Itadakimasu được rút gọn từ câu: “あなたの命を、わたくしの命にさせていただきます”, trong đó:
- あなたの [Anata no] nghĩa là của bạn
- 命 [Inochi] nghĩa là sự sống, sinh mệnh
- わたくし [Watakushi] là cách nói khiêm nhường của わたし [Watashi]
- させていただきます [Saseteitadakimasu] là thể khiêm nhường của させてもらう [Sasetemorau] nghĩa là xin phép đối phương được làm gì đó, hoặc thể hiện sự biết ơn.
Câu nói trên có thể dịch là “Xin cảm ơn vì đã nuôi sống tôi bằng cả sinh mệnh của bạn”. Bên cạnh ý nghĩa cảm ơn, trong nhiều trường hợp, Itadakimasu còn được hiểu theo nghĩa là “Mời ăn”, “Cảm ơn vì bữa ăn” hay “Chúc ăn ngon miệng”.
3. Ý nghĩa của câu nói “Itadakimasu”
Ý nghĩa sâu xa của câu nói này là lời biết ơn, cảm tạ với thần linh, cảm ơn thiên nhiên đã ban tặng thực phẩm, cảm ơn những người nông dân đã vất vả trên cánh đồng, cảm ơn những người chế biến và cả những người phục vụ món ăn.
Người Nhật có quan niệm “Trên mỗi hạt gạo có 7 vị thần”. Với họ, vạn vật hữu linh. Từ cỏ cây, trăng sao, chim muông, hoa lá sau khi chết đều sẽ trở thành thần linh. Họ cho rằng những sinh mệnh đã cống hiến thân mình để trở thành thức ăn cho con người đều là những vị thần đáng tôn kính. Vì thế, việc trân quý đồ ăn cũng chính là trân quý sự chăm sóc và bảo hộ của họ dành cho con người.
Bên cạnh đó, người Nhật cũng có quan niệm rằng ăn không phải là hưởng thụ mà là cho đi. Thức ăn của bạn nó đã từng là một sự sống [từ thực vật đến động vật]. Để duy trì sự sống cho con người, rất nhiều sự sống khác buộc phải hy sinh, và vòng tuần hoàn đó cũng tương tự như chuỗi thức ăn theo quan điểm của phương Tây, từ đó tạo nên vận động của thế giới. Đồng thời, khi nói Itadakimasu, người Nhật cũng tự nhắc nhở mình phải ăn thật ngon và ăn cho hết. Lãng phí thức ăn được xem là sự xúc phạm với những sinh mệnh tự nhiên kia. Vì thế, đôi khi Itadakimasu cũng được dịch nôm na là “Tôi sẽ ăn hết!”.
Ngoài ra, để thịt cá và rau củ trở thành món ăn ngon, không thể không có yếu tố con người. Cách nói “Itadakimasu” trước bữa ăn cũng nhắc nhở đến những đóng góp ấy. Để có được một món ăn phải là thành quả lao động của hàng trăm con người mà bạn không biết tên [từ những người nông dân, ngư dân, đến những người chế biến, chuyên chở, người bán hàng…] và nếu không có họ thì bạn sẽ chẳng thể có một bữa ăn ngon.
Cuối cùng, đừng bao giờ quên biết ơn những điều tốt đẹp ngay trước mặt. Khi được mời đến nhà và được thiết đãi [hoặc đơn giản là một bữa cơm gia đình] điều đầu tiên bạn phải nói trước bữa ăn chính là Itadakimasu, với ý nghĩa rất đơn giản và thực tế: Cảm ơn đã cho tôi thức ăn, tôi sẽ kính trọng và ăn thật ngon.
Nếu bạn tự nấu để ăn thì điều đó cũng xem như là việc coi trọng, nâng niu công sức của bản thân và yêu thương bản thân nhiều hơn.
Trước khi ăn, các bạn hãy ngồi ngay ngắn trước bàn và chắp hai tay lại cúi đầu nói Itadakimasu và sau bữa ăn hãy nói Gochisousama desu – ご馳走様です với ý nghĩa cảm ơn vì bữa ăn thực sự rất ngon.
Itadakimasu không chỉ đơn thuần là lời cảm ơn đến tự nhiên và cả công sức con người mà còn thể hiện quan niệm sống và triết lý sâu sắc. Nó trở thành một nét văn hóa đẹp tại Nhật Bản. Đây cũng là điều mà du học sinh, thực tập sinh hay các khách du lịch Nhật Bản quan tâm và tìm hiểu trước khi đến với đất nước mặt trời mọc.
Các bạn đừng quên nói câu Itadakimasu trước bữa ăn nhé! Chỉ với hành động nhỏ này nhưng mối quan hệ của bạn sẽ được cải thiện trông thấy, đồng thời sẽ để lại được ấn tượng đẹp trong mắt người Nhật.
Nguồn: OHAYO tổng hợp và biên dịch
________________________
Theo dõi OHAYO để cập nhật những tin tức thú vị nhất từ nước Nhật!
Tags: biểu tượng văn hoá nhậtbữa ănitadakimasuthần linhtriết lý sống