Tại sao người việt nam thấp bé
|
Theo số liệu báo cáo trong Kế hoạch hành động Quốc gia về dinh dưỡng đến năm 2020, chiều cao trung bình của người Việt Nam đạt 164cm ở nam và 153cm ở nữ. Con số này được đánh giá là thấp hơn chiều cao trung bình cùng nhóm tuổi của đa số các nước trong khu vực Châu Á và càng xa hơn so với các quốc gia châu Âu. Trong khi phần lớn trẻ em Việt Nam mới sinh đều có chiều dài tương đương với trẻ em sinh ra tại các quốc gia khác (trên 50cm) nhưng từ 3 tuổi trở lên, khoảng cách chiều cao của trẻ em Việt Nam cách biệt dần và bị trẻ em thế giới bỏ xa.
Trong vòng 26 năm, từ năm 1993 đến nay, chiều cao trung bình của thanh niên Việt Nam chỉ tăng thêm được 3 cm. Người Việt Nam hiện lùn thứ 4 thế giới, chỉ xếp trên Indonesia, Philippines và Bolivia (theo số liệu thống kê của Tạp chí Dân số thế giới năm 2019). Lý giải nguyên do chiều cao của người Việt thấp, Tiến sĩ. Bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng, Khoa Khám tư vấn dinh dưỡng số 2, Viện Dinh Dưỡng Quốc Gia cho biết: “Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến phát triển chiều cao ở trẻ em dẫn tới thể lực và tầm vóc của người Việt Nam còn hạn chế. Trong đó, có trên 50% là do dinh dưỡng và rèn luyện thể lực chưa được đảm bảo. Những yếu tố còn lại là gen, tâm lý, sức khỏe,…” Cụ thể, nhiều phụ huynh thiếu hụt kiến thức về bổ sung dinh dưỡng trong chế độ ăn cho trẻ, nhất là ở giai đoạn 1000 ngày đầu đời, tiền dậy thì và dậy thì – những giai đoạn quyết định rất lớn đến sự phát triển chiều cao của trẻ.
Thiếu đạm, các vi chất, canxi, kẽm, sắt,… là nguyên nhân khiến trẻ suy dinh dưỡng, đặc biệt là suy dinh dưỡng về chiều cao. “Hiện nay, tỷ lệ thiếu vitamin A tiền lâm sàng ở trẻ em Việt Nam dưới 5 tuổi là 13%, thiếu máu là 27,8% và thiếu kẽm có tỷ lệ lên tới 69,4%”, ông Hưng nhấn mạnh Tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng thấp còi (chiều cao theo tuổi) ở trẻ em dưới 5 tuổi vẫn ở mức cao với 23,8% năm 2017, tức là cứ 4 trẻ lại có 1 trẻ mắc suy dinh dưỡng thấp còi. Tính chung cả nước, mỗi năm, tỷ lệ này chỉ giảm được khoảng 1%. Thông thường, một trẻ bị suy dinh dưỡng thấp còi lúc 2 hoặc 3 tuổi sẽ có chiều cao khi trưởng thành rất thấp, thậm chí dưới 1m60 với nam, dưới 1m50 với nữ. “Sự ảnh hưởng của thiên tai như bão lũ, hạn hán dẫn đến thiếu lương thực, thực phẩm, “đói theo mùa” tại một số vùng cũng là nguyên nhân khiến trẻ em ở một số địa phương chưa được đảm bảo tốt về vấn đề dinh dưỡng”, Tiến sĩ Hưng cho biết thêm.
Bên cạnh chế độ dinh dưỡng, sự thiếu hụt trong vận động thể lực cũng là nguyên do khiến phát triển chiều cao của người Việt còn nhiều hạn chế. Theo các chuyên gia y tế, đối với trẻ nhỏ, cần tối thiểu 3 tiếng một ngày để trẻ vận động, chạy nhảy còn đối với trẻ lớn (từ giai đoạn tiền dậy thì) cần ít nhất 1 tiếng. Tuy nhiên, một bộ phận không nhỏ trẻ ở lứa tuổi dậy thì (từ 12 đến 18 tuổi) và tiền dậy thì ít vận động thể lực, tập trung vào các trò chơi điện tử, điện thoại thông minh, làm ảnh hưởng không nhỏ đến “giai đoạn vàng” trong phát triển chiều cao. Việc trẻ bị cuốn vào “guồng” học tập, thi cử hay các giờ thể dục ở nhà trường chưa đáp ứng yêu cầu cũng là nguyên nhân hạn chế các hoạt động thể lực của nhiều em ở lứa tuổi này. . Để có thể cải thiện chiều cao cho con, chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo, các bà mẹ nên có một chế độ dinh dưỡng đầy đủ, đa dạng trong cả giai đoạn mang thai và cho con bú. Sau sinh, cần cho con bú mẹ 6 tháng đầu và cung cấp cho con đủ các chất tinh bột, đạm, chất béo, chất xơ, vitamin,… khi bắt đầu ăn dặm. Phụ huynh cũng nên tiếp tục cho con sử dụng sữa và các chế phẩm từ sữa sau giai đoạn cai sữa mẹ để bổ sung canxi, vitamin; sử dụng thêm các sản phẩm vi chất dinh dưỡng để cung cấp đủ chất cho trẻ. Ngoài ra, trẻ cũng cần được chăm sóc y tế tốt, tiêm phòng đầy đủ, có những giấc ngủ đều đặn và đúng giờ. 21h tối là khoảng thời gian đi ngủ thích hợp giúp kích thích hoocmon tăng trưởng chiều cao ở trẻ. Vấn đề thường xuyên theo dõi sự tăng trưởng, phát triển của trẻ và đảm bảo môi trường sống sạch sẽ cũng rất cần được phụ huynh lưu tâm.
“Đặc biệt, cần chú trọng tăng cường hoạt động thể lực cho con ở cả gia đình và trường học, nhất là với những trẻ lứa tuổi dậy thì, tiền dậy thì. Trong những năm đầu đời, nếu thấy trẻ có dấu hiệu của suy dinh dưỡng thấp còi, cha mẹ cần đưa con đi khám ngay để được tư vấn, can thiệp dinh dưỡng sớm nhất”, Tiến sĩ. Bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng nhấn mạnh. Nguyễn Liên Ngay cả tiếp xúc ngắn hạn với khói bụi cũng có thể dẫn đến khả năng gia tăng đột biến trong bệnh tâm thần.
Tại Đông Nam Á, hầu như nước nào cũng sở hữu chiều cao trung bình hơn Việt Nam ít nhất 3cm, như nam giới Lào có chiều cao trung bình là 1m7 trội hơn nam giới Việt Nam 6-7cm, như nữ giới Singapore có chiều cao trung bình 1m6 bỏ xa nữ giới Việt Nam tới 7cm. Tại sao người Việt lại lùn?
Con giống đẻ ra mới bé tí lại đã lao đầu vào học. Học thêm học nếm, học ở trường học ở nhà. Người lớn có chuyện gì lo lắng là mất ngủ, là mệt bơ phờ nữa là trẻ con. Nỗi đau đáu của ông Trưởng ban Tổ chức Xin được bắt đầu bằng trăn trở buồn bã của ông Hoàng Văn Lượt - Trưởng ban Tổ chức Huyện ủy huyện Thanh Miện (Hải Dương): “Nhiều lần tôi đi dự các cuộc khai giảng ở trường mẫu giáo, trường tiểu học của các xã trong huyện, nhìn các cháu học sinh mà buồn. Mặt chúng bơ phờ, người chúng quắt queo, da chúng đen nhẻm. Những em bé mập mạp, béo tốt, hồng hào toàn ở trên ti vi thôi chứ ở nhà quê ít lắm. Không tin tôi với anh đi xuống một vài trường xem sao". Điểm đầu tiên chúng tôi đến là Trường tiểu học xã Lam Sơn. Một bức tranh sống động về những đứa trẻ còi cọc xuất hiện vào buổi tan trường. Các em túa ra, ríu ran hồn nhiên như một đàn chim sẻ. Chúng đi bộ thành nhóm hay một mình nô đùa trên yên những chiếc xe đạp, xe máy của ông bà, cha mẹ. Cặp nặng trĩu, đeo lệch cả vai. Bên cạnh một số ít tạm gọi là có da, có thịt là vô số đứa gầy gò thậm chí có biểu hiện suy dinh dưỡng. Lam Sơn cách huyện lỵ chỉ vài ba cây số, nghề nghiệp phong phú, kinh tế khá giả, trường học đã kịp đạt chuẩn nhưng vẫn còn phô ra vẻ thiếu thốn khó che giấu. Thiếu đầu tiên là nhà vệ sinh. Cả trường có mấy trăm học sinh nhưng cái hố xí dạng thùng bé tẹo bẩn đến mức buồn nôn khiến nhiều học sinh đành phải nhịn. Nhịn cả ngày, nhịn cả tháng, nhịn cả năm quá đủ để tác động lên đầu óc non nớt của chúng một stress lớn. Khu nhà liên hợp thể thao của trường trống không một dụng cụ, cửa kính vỡ, sứt, khung bảo vệ hoen rỉ. Cũng may, Lam Sơn còn hơn nhiều xã khác là có ao bơi với diện tích hơn 2.400 m2. Ao bơi là một thuật ngữ vừa mới lại vừa cũ. Trước tiên nó cũng là một cái ao nhưng còn sạch sẽ nhất có thể so với nhiều ao hồ khác đang đen xì nước bể phốt, lềnh phềnh rác rưởi, phân lợn phân gà. Nền được đổ cát dày, xung quanh bờ được xây kè chắc chắn lại còn có bậc lên xuống thế là thành ao bơi. Cũng bởi vì thiếu bể bơi, ao bơi và đội ngũ giáo viên dạy kèm nên hàng vạn trẻ trong huyện “mù bơi” hoặc dễ dàng rơi vào vòng hiểm nguy khi tự tập bơi ngoài sông, ngoài ngòi. Chỉ tính từ 2014 đến nay, trên địa bàn Thanh Miện đã xảy ra 16 trường hợp chết đuối…
Nhiều trường vùng sâu, vùng xa của huyện để tập hợp đủ một đội văn nghệ cho ra hồn khó chẳng kém gì bắc thang lên trời. Tại trường tiểu học Chi Lăng Nam, tôi có một yêu cầu rất đơn giản với các cô giáo rằng hãy xếp các em thấp bé sang một bên, các em bình thường sang một bên rồi đếm. Lớp 1 của cô Ngô Thị Hồng Thắm có 15 cháu/32 cháu thuộc dạng thấp còi với trọng lượng trung bình chừng 16-17 kg, chiều cao trung bình chừng 105-110cm. Lớp 1 của cô Nguyễn Thu Huyền có khá hơn, 10/28 cháu thuộc dạng thấp còi. Nhiều em vạch áo lên, xương sườn, xương sống, xương quai xanh nhấp nhô như tượng các ông La Hán trên chùa. Phỏng vấn nhanh hai em Bùi Thị Nhật Chúc và Nguyễn Thị Thùy Dương lớp 7 ở xã Diên Hồng tôi được biết một nặng 28 kg, một 29 kg. Cả hai mỗi ngày học trung bình 10-11 tiếng gồm 7-8 tiếng trên lớp, 2-3 tiếng tự học ở nhà, ngủ mỗi tối được 6-7 tiếng, thường xuyên không được ngủ trưa mà lắm lúc bài vở vẫn còn ngập đầu. Chị Nguyễn Thị Ngoan, Trạm y tế xã Diên Hồng, kể với tôi rằng đợt tiêm chủng vừa qua bản thân chị cũng giật mình khi thấy một lứa trẻ quá nhỏ bé dù trên sổ sách tỷ lệ trẻ dưới 5 tuổi thấp còi của xã là 33/328 tức 13,8%, còn tỷ lệ suy dinh dưỡng là hơn 11%. Những cái thiếu và những cái thừa Giờ về quê, tìm đỏ mắt cũng không còn thấy các trò chơi ô ăn quan, nhảy dây, nhảy ngựa, đánh khăng, đá cầu… mà chỉ toàn thấy trẻ con cắm xấp mặt vào màn hình ti vi hay các trò chơi trên smartphone. Thiếu không gian để chơi, thiếu trò chơi để vận động nhưng lại thừa thực phẩm ô nhiễm, môi trường ô nhiễm, áp lực học hành nên từ ngoại hình đến tinh thần chúng phần đa đều không khỏe mạnh. Chứng kiến cảnh ấy, ông Hoàng Văn Lượt thở dài: “Chúng tôi ngày xưa tiếng là chăn trâu cắt cỏ khổ vậy nhưng cái đầu rất thảnh thơi, học hành có mức độ. Giờ, con cháu mình chỉ ở nhà học và học. Học ngày học đêm. Học không có thời gian để vui chơi. Học đến mất cả lớn. Làm gì có chuyện ra đồng cắt cỏ, bắt cua bắt cá hay tung tăng bơi lội trên sông, trên hồ? Học từ lớp một đến đại học, tất cả các thứ vi phân, tích phân nhưng khi đi làm có sử dụng được đâu?”.
Kém thứ hai là về cường độ lao động. Xưa phấn đấu cấy lúa, nuôi cá đủ ăn đã là sướng rồi nên sức lao động bỏ ra thực ra không nặng nhọc như bây giờ phải lo cho con ăn, cho con học rồi lại mua việc cho con. Lao động ngày nay là thứ lao động bất chấp, làm gì cũng được miễn là có tiền từ cấy lúa trồng rau, đi buôn đi bán, thợ xây thợ nề… Mải mê đến mức nhiều khi quên cả chăm sóc con cái. Bản thân lao động đó đã mệt mỏi, lo lắng đến kiệt sức nên chất lượng con giống không tốt. Con giống ấy đẻ ra mới bé tí lại đã lao đầu vào học. Học thêm học nếm, học ở trường học ở nhà. Người lớn có chuyện gì lo lắng là mất ngủ, là mệt bơ phờ nữa là trẻ con. Cái ăn ngày nay bảo rằng đã khá nhưng nói thật là khá hơn trước đây thôi chứ dinh dưỡng chưa đủ. Trước ăn cháo giờ ăn cơm. Trước rau dưa nhiều giờ tăng thêm ít thịt, ít cá. Tất cả chưa nói lên điều gì. Không khéo lại càng nhồi càng không lớn được vì cơ thể chưa kịp thích nghi như ngày xưa đói không chết lại chết vì no vậy. Đã thế bây giờ ăn cái gì cũng hãi vì sợ rởm, sợ độc. + Trang thông tin Telegraph cùng website Averageheight mới đây đã công bố chiều cao trung bình của 98 quốc gia, hầu hết người lùn đều tập trung ở châu Á và châu Phi. Quốc gia có chiều cao nam giới trung bình thấp nhất là Indonesia với 1.58m và Việt Nam đứng thứ 4 trong danh sách các nước “đội sổ” với trung bình là 1.62m. Tại Đông Nam Á, hầu như nước nào cũng sở hữu chiều cao trung bình hơn Việt Nam ít nhất 3cm, như nam giới Lào có chiều cao trung bình là 1m7 trội hơn nam giới Việt Nam 6-7cm, như nữ giới Singapore có chiều cao trung bình 1m6 bỏ xa nữ giới Việt Nam tới 7cm. So với thế giới, tình hình càng thảm hơn khi chiều cao trung bình là 177 cm đối với nam và 163,7 cm đối với nữ. + Khoa học đã chứng minh sữa là thực phẩm giàu dinh dưỡng, giúp tăng trưởng chiều cao. Tuy nhiên, theo thống kê trung bình mỗi năm một người Việt chỉ sử dụng khoảng 12 lít sữa trong khi đó lại uống 38 lít bia. Theo NNVN |
