Tại sao lại có mưa axit
Mưa axit được xem như là một trong những thảm họa thiên nhiên, gây tác động xấu đến con người, sinh vật cũng như môi trường tự nhiên. Vậy hiện tượng mưa axit là gì? Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này và quá trình hình thành nó như thế nào? Tác hại của mưa axit ra sao? Bên cạnh tác hại thì mưa axit có lợi ích gì không? Hãy cùng đón đọc bài viết sau của VietChem để có câu trả lời cho các vấn đề trên. Show
Hiện tượng mưa axit là gì?Mưa axit là một trong những hiện tượng xảy ra khi diễn ra tình trạng ô nhiễm môi trường không khí. Theo đó, mưa axit là hiện tượng mà nước mưa có độ pH dưới 5,6, được tạo ra bởi lượng khí thải SO2 cùng NOx từ các quá trình phát triển sản xuất, con người đã tiêu thụ nhiều than đá hay dầu mỏ và các nhiên liệu tự nhiên khác. Mưa axit là gì? Lịch sử hình thành thuật ngữ “mưa axit”- Robert Angus Smith là người đầu tiên đã đưa ra mối quan hệ giữa mưa axit và ô nhiễm khí quyển ở Manchester, Anh vào năm 1852. Ông được Hiệp hội Hóa học Hoàng gia gọi là “cha đẻ của mưa axit”. Robert Angus Smith đã đặt ra thuật ngữ “mưa axit” khi kiểm tra thành phần hóa học của nước mưa gần các thành phố công nghiệp ở Anh cùng Scotland. Ông đã ghi lại những phát hiện của mình vào năm 1872 trong cuốn sách có tựa đề “Air and Rain: The Beginnings of a Chemical Climatology”. - Từ những năm 50, các nhà khoa học ở Mỹ đã bắt đầu nghiên cứu về hiện tượng này. Đến những năm 60 và đầu những năm 70, mưa axit trở thành một vấn đề môi trường có sức ảnh hưởng đến các khu vực Tây Âu và Đông Bắc Mỹ. 🚫🚫🚫 Axit là gì? Các loại axit mạnh và cách gọi tên của chúng Nguyên nhân gây mưa axit- Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng mưa axit như sự phun trào của núi lửa hay khói từ các đám cháy,… Tuy nhiên, nguyên nhân chính vẫn là do con người. Cụ thể, con người đã sử dụng than đá, dầu mỏ làm chất đốt. Trong than đá cùng dầu mỏ thường chứa một lượng lưu huỳnh, mà trong không khí lại có lượng lớn khí nitơ. - Nguyên nhân gây ra mưa axit là sự gia tăng lượng oxit của lưu huỳnh và nitơ trong khí quyển bởi các hoạt động của con người. Ô tô, các nhà máy nhiệt điện cùng một số nhà máy khác khi đốt nhiên liệu đã xả ra khí SO2 vào trong khí quyển. Nhà máy luyện kim, lọc dầu cũng góp phần vào việc tăng lượng khí SO2. Trong khí xả, ngoài SO2 còn có khí NO được không khí tạo ra ở nhiệt độ cao từ phản ứng đốt nhiên liệu. Các nhiên liệu như than đá, dầu khí đều có chứa S và N. Khi cháy tại môi trường không khí có thành phần O2, sẽ chuyển thành SO2 và NO2 với đặc tính sễ tan trong nước. Trong quá trình mưa, dưới tác động của bức xạ môi trường, các oxit sẽ phản ứng với hơi nước trong khí quyển và tạo thành các axit như H2SO4, HNO3. Sau đó chúng sẽ rơi xuống mặt đất cùng với các hạt mưa hoặc lưu lại trong khí quyển cùng với mây trên trời. Chính các axit này đã tạo cho nước mưa có tính axit. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến mưa axit nhưng chủ yếu do là con người gây nên Giải thích hiện tượng mưa axit- Như ở trên, chúng ta đã biết trong chất đốt tự nhiên như than đá và dầu mở có chứa một lượng lớn chất lưu huỳnh, trong khi đó, không khí lại chứa nhiều nitơ. Quá trình đốt cháy diễn ra làm sản sinh ra các khí độc hại như SO2, NO2. Các khí này hòa tan với hơi nước sẽ tạo ra H2SO4, HNO3. Khi trời mưa, các hạt axit này hòa lẫn vào với nước mưa, làm giảm độ pH của nước mưa. Nước mưa nếu có độ pH dưới 5,6 được gọi là mưa axit. Với độ chua khá lớn, nước mưa có khả năng hòa tan được một số bụi lim loại và oxit kim loại có mặt trong không khí như oxit chì,… làm nước mưa trở nên độc hơn với cây cối, vật nuôi cũng như con người. - Quá trình này được mô tả thông qua các phương trình hóa học sau: S + O2 → SO2
SO2 + OH → HOSO2
HOSO2 + O2 → HO2 + SO3
SO3(k) + H2O(l) → H2SO4(l) SO3 sẽ phản ứng với nước và tạo thành axit sulfuric (H2SO4). Đây là thành phần chủ yếu của mưa axit N2 + O2 →2NO 2NO + O2 → 2NO2 3NO2(k) + H2O(l) → 2HNO3(l) + NO(k)
Quá trình hình thành nên hiện tượng mưa axit Hiện tượng lắng đọng axit1. Lắng đọng ướtLắng đọng ướt axit được xảy ra dưới bất kỳ hình thức mưa nào như mưa, tuyết,… Loại bỏ axit trong khí quyển đồng thời cũng cung cấp nó cho bề mặt trái đất. Đây có thể là kết quả của sự lắng động của axit đã được sản xuất trong những giọt nước mưa hay do kết tủa loại bỏ các axit hoặc trong đám mây hay dưới các đán mây. 2. Lắng đọng khôLắng đọng axit cũng được xảy qua thông qua sự lắng đọng khô khi không có mưa. Trường hợp này chiếm khoản 20 – 60% tổng số axit lắng đọng. Nó xảy ra khi các hạt và các loại khí dính vào mặt đất, thực vật hay các bề mặt khác. Tác hại của mưa axit1. Ảnh hưởng đến sức khỏe của con ngườiMưa axit gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người tiêu biểu như:
2. Tác động đến sinh vật dưới nước
3. Gây xói mòn bề mặt các công trình kiến trúc
4. Đối với thực vật
Mưa axit gây ảnh hường lớn đến các loại thực vật Mưa axit góp phần ngăn Trái Đất nóng lênTheo điều tra cho thấy, thành phần sunphua có trong các cơn mưa axit có thể ngăn Trái Đất nóng lên. Việc này có thể thực hiện được nhờ vào việc tác động vào quá trình sản xuất khí metan tự nhiên của các vi khuẩn trong đầm lầy.
☢️☢️☢️ Ô nhiễm môi trường biển là gì? Nguyên nhân & biện pháp khắc phục Biện pháp khắc phục mưa axit
Thực trạng mưa axit ở Việt Nam- Tại Việt Nam, mưa axit ở một số nơi đã có biểu hiện rõ rệt, vượt ngưỡng cho phép. Trên tổng thê, tại khu vực miền Bắc và miền Trung có tần suất xuất hiện mưa axit từ 15 đến 85%. Trong đó, lượng mưa axit cao nhất đã đo được ở trạm Đà Nẵng (tần suất hơn 83,1%), tiếp theo là Cúc Phương, Ninh Bình (tần suất 55%) và Hòa Bình (34,9%). Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh có nồng độ mưa axit thấp hơn nhiều so với những địa phương trên. - Theo các chuyên gia, sự gia tăng tình trạng ô nhiễm không khí bởi các hoạt động phát triển đô thị, giao thông,… đang khiến cho hiện tượng mưa axit xuất hiện ngày một nhiều hơn. Tại một số khu vực phía Bắc như Lạng Sơn, Lào Cai dù không có nguồn phát thải đáng kể nhưng vẫn xảy ra các trận mưa có nồng độ axit cao. Điều này chứng tỏ, mưa axit ở Việt Nam ngoài chịu ảnh hưởng từ nguồn phát thải nội địa còn có cả nguồn phát lan truyền xuyên biên giới. Trên đây là những thông tin về hiện tượng mưa axit mà VietChem đã tổng hợp. Qua đây, mong rằng bạn đọc đã có thể biết được nguyên nhân cũng như tác hại to lớn mà mưa axit gây ra. Từ đó, cùng chung tay bảo vệ môi trường không khí nói riêng và môi trường nói chung. |