Tác dụng của phương pháp dạy học theo nhóm
Từ VLOS Show
Năng lực hợp tác được xem là một trong những năng lực quan trọng của con người trong xã hội hiện nay, chính vì vậy, phát triển năng lực hợp tác từ trong trường học đã trở thành một xu thế giáo dục trên thế giới. Dạy học hợp tác trong nhóm nhỏ chính là sự phản ánh thực tiễn của xu thế đó. Dạy học nhóm còn được gọi bằng những tên khác nhau như: Dạy học hợp tác, Dạy học theo nhóm nhỏ, trong đó HS của một lớp học được chia thành các nhóm nhỏ, trong khoảng thời gian giới hạn, mỗi nhóm tự lực hoàn thành các nhiệm vụ học tập trên cơ sở phân công và hợp tác làm việc. Kết quả làm việc của nhóm sau đó được trình bày và đánh giá trước toàn lớp.
Dạy học nhóm nếu được tổ chức tốt sẽ phát huy được tính tích cực, tính trách nhiệm; phát triển năng lực cộng tác làm việc và năng lực giao tiếp của HS. 1. Bản chất[sửa]PPDH hợp tác trong nhóm nhỏ còn được gọi bằng một số tên khác như "Phương pháp thảo luận nhóm" hoặc PPDH hợp tác. Đây là một PPDH mà "Hs được phân chia thành từng nhóm nhỏ riêng biệt, chịu trách nghiệm về một mục tiêu duy nhất, được thực hiện thông qua nhiệm vụ riêng biệt của từng người. Các hoạt động cá nhân riêng biệt được tổ chức lại, liên kết hữu cơ với nhau nhằm thực hiện một mục tiêu chung". Phương pháp thảo luận nhóm được sử dụng nhằm giúp cho mọi hs tham gia một cách chủ động vào quá trình học tập, tạo cơ hội cho các em có thể chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm, ý kiến để giải quyết các vấn đề có liên quan đến nội dung bài học; tạo cơ hội cho các em được giao lưu, học hỏi lẫn nhau; cùng nhau hợp tác giải quyết những nhiệm vụ chung. 2. Quy trình thực hiện[sửa]Khi sử dụng PPDH này, lớp học được chia thành những nhóm từ 4 đến 6 người. Tùy mục đích sư phạm và yêu cầu của vấn đề học tập, các nhóm được phân chia ngẫu nhiên hoặc có chủ định, được duy trì ổn định trong cả tiết học hoặc thay đổi theo từng hoạt động, từng phần của tiết học, các nhóm được giao nhiệm vụ giống nhau hoặc mỗi nhóm nhận một nhiệm vụ khác nhau, là các phần trong một chủ đề chung. Cấu tạo của một hoạt động theo nhóm (trong một phần của tiết học, hoặc một tiết, một buổi) có thể là như sau: Bước 1. Làm việc chung cả lớp[sửa]
Bước 2. Làm việc theo nhóm[sửa]
Bước 3. Thảo luận, tổng kết trước toàn lớp[sửa]
3. Ưu điểm[sửa]
4. Hạn chế[sửa]
5. Khi nào sử dụng phương pháp này[sửa]
6. Các cách thành lập nhóm[sửa]Có nhiều cách để thành lập nhóm theo các tiêu chí khác nhau, không nên áp dụng một tiêu chí duy nhất trong cả năm học. Có thể theo sổ điểm danh, theo màu sắc, theo biểu tượng, theo giới tính, theo vị trí ngồi, hoặc có cùng sự lựa chọn,... Bảng sau đây trình bày 10 cách theo các tiêu chí khác nhau. Quy mô nhóm có thể lớn hoặc nhỏ, tùy theo nhiệm vụ. Tuy nhiên, nhóm thường từ 3-5 hs là phù hợp.
Xem thêm: Các kỹ thuật dạy học tích cực/Kỹ thuật chia nhóm 7. Một số lưu ý[sửa]
8. Ví dụ minh họa[sửa]Minh họa qua môn Toán[sửa]Ví dụ 1[sửa]Khi học bài "Bất phương trình và hệ bất phương trình bậc nhất một ẩn (Đại số 10)", để củng cố bài có thể cho hs hoạt động theo nhóm để giải các bài tập trong phiếu học tập sau: Phiếu học tập số 1: Khi giải bất phương trình
Vậy tập nghiệm của bất phương trình đã cho là Xét xem lời giải trên đã đúng chưa? Nếu chưa đúng, hãy sửa lại. Phiếu học tập số 2: Khi giải hệ bất phương trình Ta có: Vậy tập nghiệm của hệ bất phương trình đã cho là Xét xem lời giải trên đã đúng chưa? Nếu chưa đúng, hãy sửa lại. Chia hs thành các nhóm, mỗi nhóm từ 4-5 hs. Phân công nhiệm vụ (một nửa số nhóm làm phiếu số 1, một nửa số nhóm còn lại làm phiếu số 2). Các nhóm làm bài (thời gian: 3 phút), sau đó đại diện các nhóm trình bày kết quả làm việc của nhóm mình, hs cả lớp cùng nhận xét, bổ sung và hoàn chỉnh. Từ việc thảo luận như trên, hs nhận thấy một số sai lầm cần tránh khi giải bất phương trình, hệ phương trình. Ví dụ 2[sửa]Khi dạy bài Đường parabol (Hình học 10 nâng cao), gv có thể tổ chức cho hs hoạt động theo nhóm trong một số tình huống học tập, chẳng hạn: 1) Sau khi đưa ra định nghĩa parabol, để củng cố khái niệm này gv có thể phân lớp thành các nhóm để giải các bài tập sau: Bài tập nhóm: 1 - 4 - 7 Dùng định nghĩa, hãy lập phương trình parabol có tiêu điểm F(0;1) có đường chuẩnBài tập nhóm: 2 - 5 - 8 Dùng định nghĩa, hãy lập phương trình parabol có tiêu điểm F(1;-2) có đường chuẩnBài tập nhóm: 3 - 6 - 9 Dùng định nghĩa, hãy lập phương trình Parabol có tiêu điểm F(1;0) có đường chuẩnSau khi các nhóm cử đại diện trình bày bài tập nhóm mình, gv yêu cầu nhóm khác nhận xét. gv đánh giá kết quả hoạt động của hs. 2) Sau khi học phương trình chính tắc của parabol, để củng cố việc viết phương trình chính tắc có thể tổ chức cho hs làm việc theo nhóm giải các bài tập sau: Bài tập nhóm: 1 - 2 - 3 Viết phương trình chính tắc của parabol biết tiêu điểm F(3;0)Bài tập nhóm: 4 - 5 - 6 Viết phương trình chính tắc của parabol biết parabol đi qua điểm M(1;-1).Bài tập nhóm: 7 - 8 - 9 Xác định tiêu điểm và phương trình đường chuẩn của parabolQua phần trình bày của các đại diện nhóm, hs biết được cách làm cho các dạng bài tập khác nhau về phương trình chính tắc của parabol. Điều này khó hoàn thành được khi hs làm việc cá nhân trong một khoảng thời gian ngắn. Minh họa qua môn GDCD lớp 10[sửa]Khi dạy "Bài 2: Hàng hóa - Tiền tệ - Thị trường". Gv nên tổ chức thành ba nhóm (mỗi nhóm một loại nói trên), các em thảo luận nhóm và ghi lại các chức năng của hàng hóa, tiền tệ, thị trường và các ví dụ minh họa. Sau đó cho đại diện các nhóm lên báo cáo, các nhóm còn lại đóng góp ý kiến. Có thể tổ chức cho các em hoạt động nhóm và ghi lại kiến thức dưới dạng bản đồ tư duy. Minh họa qua môn Địa lí[sửa]Khi dạy "Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển, phân bố ngành Giao thông vận tải" (trong Bài 36 - SGK Địa lí lớp 10 theo chương trình chuẩn), có thể tổ chức thành ba nhóm, mỗi nhóm thảo luận về một trong ba vấn đề:
Sau khi đại diện các nhóm trình bày, gv chốt lại ảnh hưởng của các yếu tố tới sự phát triển và phân bố của giao thông vận tải. Chú thích[sửa]Tham khảo[sửa]
|