So sánh vật chất và vật thể triết học
Mục lục
So sánh quan điểm vật chất của Lênin với những quan điểm vật chất của các nhà triết học khác.DOCBạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (104 KB, 11 trang ) Show Website: http://www.docs.vn Email : Tel (: 0918.775.368 hoạt động thực tiễn và nhận thức trong từng thời kỳ của lịch sử nhân loại. Phạm trù về vật chất là một trong những phạm trù cơ bản. Để hiểu rõ về phạm trù vật chất chúng ta cần phải tìm hiều quan điểm vật chất của Lê Nin với những quan điểm vật chất của những nhà triết học khác. Theo quan điểm của Chủ nghĩa duy tâm thì thực thể của thế giới cơ sở của mọi cái tồn tại là bản nguyện tinh thần nào đó. Đó có thể là ý chí của thợng đế là ý niệm tuyệt đối hoặc là những quan hệ có tích chất siêu nhân. Chủ nghĩa duy tâm cho rằng tồn tại về thực chất là tồn tại tinh thần còn chủ nghĩa duy tâm tôn giáo cho rằng sự tồn tại thực chất là sự tồn tại của đấng siêu nhân, đấng tối cao nh chúa trời, thợng đế. Còn trong quan niệm của chủ nghĩa duy vật thì thực thể của thế giới là vật chất cái tồn tại vĩnh cửu tạo nên mọi sự vật và hiện tợng cùng với những thuộc tính của chúng. Thời cổ đại các nhà triết học Phơng Đông cho rằng vật chất gồm năm yếu tố: Kim - Thuỷ - Mộc - Hoả - Thổ và trong Kinh dịch thì cho rằng thế giới đợc tạo nên bởi hai loại âm - dơng. Các nhà triết học HyLạp cổ đại đã đồng nhất vật chất nói chung với những dạng cụ thể của nó tức là những vật thể hình hữu cảm tính đang tồn tại ở thế giới bên ngoài. Talet cho rằng vật chất là nớc, Anaximen cho rằng vật chất là không khí. He ra clít cho rằng vật chất là Hoả còn ămpêđoclo thì cho rằng vật chất bao gồm bốn yếu tố đất, nớc, lửa và không khí một cách khái quát hơn Anaximen thì cho rằng vật chất không thể nhận biết đợc bằng cảm giác với tên là Apây rôn cao hơn trong số các nhà triết học HyLạp Đêmôclit cho rằng vật chất là nguyên tử nhỏ nhất không thể chia đợc, không thể nhận thức đợc bằng 2 Website: http://www.docs.vn Email : Tel (: 0918.775.368 cảm tính. Nói chung theo các nhà triết học HyLạp cổ đại vật chất mang tính khái quát nhng là khái quát bề ngoài của vật chất. Từ cuối thế kỷ thứ XVI và đặc biệt trọng hai thế kỷ XVII - XVIII nền khoa học tự nhiên - thực nghiệm Châu Âu nhờ ứng dụng đợc những thành tựu về cơ học - toán học đã phát triển một cách mạnh mẽ. Lúc này khoa học đã có những phát hiện mới về quang, về điện, về điện từ. Thiên văn học đã giải thích đợc cấu tạo của hệ mặt trời. Động vật học và thực vật học đã nghiên cứu đợc đặc điểm của hàng trục nghìn dạng cơ thể sống, tuy vậy quan điểm siêu hình máy móc vẫn chi phối những hiểu biết của triết học về vật chất. Ngời ta giải thích mọi hiện tợng của tự nhiên bằng sự tác động qua lại của lực hấp dẫn và lực đẩy giữa các phần tử của vật thể theo đó thì các phần tử của vật thể trong quá trình vận động là bất biến cái thay đổi chỉ là trạng thái không gian và tập hợp của chúng. Mọi phân biệt về chất giữa các vật thể đều bị quy giảm về sự phân biệt về lợng. Niềm tin vào chân lý cơ học, trong cơ học Niutơn đã khiến cho các nhà khoa học lúc đó đồng nhất vật chất với khối lợng, coi vận động của vật chất chỉ là biểu hiện của vận động cơ học, nguồn gốc của vận động đợc coi là nằm ở bên ngoài của vật chất. Kế thừa quan điểm nguyên từ luận cổ đại, các nhà triết học duy vật cổ đại vẫn tiếp tục coi nguyên tử là những phần tử vật chất nhỏ nhất không thể phân chia đợc, vẫn tách rời chúng một cách siêu hình với vận động, không gian và thời gian. Các nhà t tởng thời cận đại vẫn cha thấy đợc vận động là thuộc tính cố hữu của nguyên tử. Phải đến cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX khi xuất hiện những phát minh mới trong khoa học tự nhiên con ngời mới có đợc những hiểu biết căn bản hơn càng sâu sắc hơn về nguyên tử. Năm 1895 Rơnghen phát hiện ra tia Rơnghen (còn gọi là tia X) đợc ứng dụng rộng rãi trong thực tế, một trong những ứng dụng quan trọng là dùng để chữa bệnh ung th nông (gần ngoài da) diệt vi khuẩn. Năm 1896 Béccơren phát hiện ra hiện tuợng phóng xạ. Năm1902 hai vợ chồng nhà bác học Maricuiri ngời Ba Lan đã phát hiện ra chất phóng xạ cực mạnh. Vào năm 1905 thuyết tơng đối của Anhxtanh ra đời. . . Những phát hiện này đã chứng minh rằng 3 Website: http://www.docs.vn Email : Tel (: 0918.775.368 nguyên tử không phải là phần vật chất bất biến không thể phân chia đợc mà trái lại nó luôn chuyển động biến đổi. Quan niệm này đã làm đảo lộn quan điểm về vật chất trớc kia, đã đẩy chủ nghĩa duy vật cũ vào cuộc khủng hoảng. Chủ nghĩa duy tâm học đã lợi dụng tình hình đó và tuyên bố vật chất đã biến mất đã tiêu tan nên khoa học tự nhiên cũng rơi vào khủng hoảng. Đúng lúc đó xuất phát từ yêu cầu phát triển khoa học của nhận thức nói chung Lênin đã chứng minh rằng: không phải vật chất tiêu tan biến mất mà thực ra là những giới hạn nhận thức của con ng- ời về thế giới vật chất đã bị phá vỡ. Do đó phải thay thế quan niệm cũ về vật chất bằng quan niệm mới đáp ứng nhu cầu về sự phát triển khoa học. Vì vậy định nghĩa về vật chất của Lê nin ra đời. Theo Lê nin: Vật chất là một phạm trù triết học dùng để chỉ thực tại khách quan đợc đem lại cho con ngời trong cảm giác, đợc cảm giác của chúng ta chép lại, chụp lại, phản ánh và tồn tại không lệ thuộc vào cảm giác Phạm trù vật chất ở đay đợc hiểu là quan niệm triết học về vật chất, hơn nữa nó là một quan niệm triết học khoa học về vật chất dới hình thức phạm trù phản ánh những thuộc tính căn bản phổ biến của vật chất. Đồng thời nó khác với quan niệm của các khoa học cụ thể. Vật chất ở đây đợc hiểu là thực tại khách quan tức là tất cả những gì tồn tại độc lập bên ngoài ý thức của chúng ta, độ lập không phụ thuộc với ý thức của chúng ta gọi là vật chất. Nhng nh thế cha đủ vật chất là cái tuy tác động lên giác quan của chúng ta có thế gây cho chúng ta cảm giác. Định nghĩa về vật chất của Lê nin đã khắc phục đựoc những hạn chế và sai lầm của tất cả các quan điểm về vật chất trớc kia, nó khắc phục đợc khủng hoảng cuả chủ nghĩa duy vật, nâng chủ nghĩa duy vật lên một bớc phát triển mới là sự ra đời của chủ nghĩa suy vật biện chứng. Mặt khác nó khắc phục đợc cuộc khủng hoảng trong khoa học tự nhiên nhất là trong vật lý học. Nó mở đờng cho khoa học tự nhiên phát triển đi lên. Hơn na định nghĩa về vật chất của Lê nin làm cơ sở cho việc xác định quan điểm đúng đắn, khoa học về lịch sử, xã hội loài ngòi. 4 Website: http://www.docs.vn Email : Tel (: 0918.775.368 II. Để làm rõ hơn quan điểm vật chất của Lê-nin chúng ta phải so sánh quan điểm về vật chất của Lê nin với các nhà triết học khác nh: Đêmôcrit, Hêraclit. . . Đêmôcrit là đại biểu xuất sắc nhất của chủ nghĩa duy vật Hylạp cổ đại. Từ quan niệm nguyên tử của Lơxip ông xây dựng thành học thuyết nguyên tử cổ điển hoặc thuyết nguyên tử về cấu tạo vật chất. Khi xây dựng thuyết nguyên tử ông lấy nguyên lý về vật chất và vận động của vật chất làm nguyên lý cơ sở. ông bắt đầu giải thích bức tranh thế giới, xác định khởi nguyên thế giới và theo ông nó bao gồm hai yếu tố: là cái tồn tại (các nguyên tử) và cái không tồn tại (khoảng không). Quan điểm của ông bắt đầu xuất hiện khái niệm tồn tại và không tồn tại, tồn tại các nguyên tử chính là những hạt vật chất cực nhỏ không thể phân chia đợc. Những hạt vật chất này khác nhau về hình dáng kích thớc để chỉ ra sự khác nhau ấy ông cho rằng có bao nhiêu nguyên tử sẽ có bấy nhiêu hình dáng kích thớc. Trong quan niệm của ông số lợng nguyên tử vô hạn và hình dáng kích thớc cũng vô hạn. Các nguyên tử không có đặc tính về chất lợng không có màu sắc, cảm giác. Các nguyên tử với t cách là cái tồn tại - cái khởi nguyên nên nó không bao giờ biến mất mà tồn tại vĩnh viễn. Còn cái không tồn tại (chân không) là cái bất động vô hạn là điều kiện cho sự vận động của các nguyển tử. Do đó khởi nguyên của thế giới là sự thống nhất của hai mặt tồn tại và khôn giao không tồn tại. Tồn tại không còn là cái tồn tại thuần tuý mà qua các hạt vật chất cực nhỏ sự vật tồn tại trong cái không tồn tại không ảnh hởng gì và vì vậy không tồn tại cũng đợc hiểu nh cái tồn tại. Sự xuất hiện của sự vật và sự mất đi của chúng chính là sự kết hợp và phân huỷ của các nguyên tử trong chân không. Sự biến đổi sự vật từ sự vật này sang sự vật khác thực chất là sự biến đổi trật tự vị trí của các nguyên tử trong chân không. Vật trong quan niệm của Đêmôcrit có sự kế thừa của các nhà triết học trớc đó. Trong khi đó quan niệm về vật chất của Lênin cho rằng: thuộc tính cơ bản của vật chất là thực tại khách quan, tồn tại không lệ thuộc vào cảm giác vật chất là vô cùng vô tận, nó có vo vàn các thuộc tính khác nhau rất đa dạng và phong phú mà khoa học ngày càng tìm ra và phát hiện thêm những thuộc tính của 5 |