Nhân vật tôi trong hai cây phong là ai

Aytmatov [1928-2008]

• Tên đầy đủ là Chyngyz Torekulovich Aytmatov [Ai-ma-tốp]
  
• Là nhà văn người Kyrgyztan [Cư-rơ-gư-xtan] - một nước cộng hòa ở vùng Trung Á, thuộc Liên Xô trước đây.
• Nhiều tác phẩm của ông quen thuộc với bạn đọc Việt Nam như Cây phong non trùm khăn đỏ, Người thầy đầu tiên, Con tàu trắng...

Tác phẩm

Xuất xứ

Văn bản"Hai cây phong" là phần đầu của truyện "Người thầy đầu tiên".

Chủ đề

Trích đoạn cho thấy tình yêu quê hương da diết và lòng xúc động đặc biệt xuất phát từ những kỉ niệm thời thơ ấu đẹp đẽ của nhân vật "tôi" về hai cây phong gắn liền với câu chuyện về thầy Đuy-sen - người thầy đã vun trồng ước mơ, hi vọng cho những học trò nhỏ của mình. 

Bố cục

Văn bản được chia làm 4 phần:

• Phần 1 [Từ đầu đến "...tận chân trời phía tây"]: Giới thiệu về làng quê của nhân vật "tôi"
• Phần 2 [Tiếp theo cho đến "...mảnh vỡ của chiếc gương thần xanh"]: Nỗi nhớ về hai cây phong, tâm trạng của "tôi" mỗi khi về làng thăm hai cây phong.
• Phần 3 [Tiếp theo cho đến "...chân trời xa thẳm biêng biếc kia"]: Nhớ về những kỉ niệm thời thơ ấu của nhân vật "tôi" với bạn bè gắn liền với hai cây phong.
• Phần 4 [Còn lại]: Hình ảnh hai cây phong gắn liền với thầy Đuy-sen.

NỘI DUNG [edit]

Nguồn ảnh: sưu tầm Internet

1. Hai cây phong trong cảm nhận của nhân vật "tôi"

1.1. Hình ảnh hai cây phong gắn liền với hình ảnh ngôi làng Ku-ku-rêu

1.1.1. Ngôi làng Ku-ku-rêu

Ngôi làng được giới thiệu ngay từ mở đầu là một vùng quê có phong cảnh hùng vĩ, bao la và nên thơ:

• Nằm trên một cao nguyên rộng, có những khe nước ào ào đổ xuống
  
• Phía dưới là thung lũng Đất vàng, là cánh thảo nguyên mênh mông nằm giữa các nhánh của rặng núi Đen và con đường sắt
  

• Vị trí: nằm phía trên làng, giữa một ngọn đồi, hiện ra như "những ngọn hải đăng đặt trên núi"
• Đặc điểm: có đời sống tâm hồn phong phú, sức sống dẻo dai mãnh liệt ["có tiếng nói riêng, tâm hồn riêng, chan chứa những lời ca êm dịu"]

            - "nghiêng ngả thân cây, lay động lá cành, không ngớt tiếng rì rào theo nhiều cung bậc khác nhau"

            - "tưởng như một làn sóng thủy triều dâng lên vỗ vào bãi cát"

            - "nghe như một tiếng thì thầm thiết tha nồng thắm truyền qua lá cành như một đốm lửa vô hình"

            - "bỗng im bặt một thoáng, rồi khắp lá cành cất tiếng thở dài một lượt như thương tiếc người nào"

            - "Khi mây đen kéo đến cùng bão dông, xô gãy cành, tỉa trụi lá, chúng nghiêng ngả tấm thân dẻo dai và reo vù vù như một ngọn lửa bốc cháy rừng rực".

1.2. Hình ảnh hai cây phong gắn liền kí ức tuổi thơ qua cảm nhận của "tôi" và "chúng tôi"

• Khi "chúng tôi" chạy lên đồi:"bóng râm mát rượi và tiếng lá xào xạc dịu hiền"
• Khi "chúng tôi" trèo lên cây, nhìn từ trên cao xuống: thấy "cả một thế giới đẹp đẽ vô ngần của không gian bao la và ánh sáng":

            - Chuồng ngựa của nông trang nhỏ lại: từ "một tòa nhà rộng lớn nhất trên thế gian" bỗng trở thành "một căn nhà xép bình thường"

            - Dải thảo nguyên hoang vu mất hút trong làn sương mờ

            - Dòng sông trở nên lóng lánh như "những sợi chỉ bạc mỏng manh"

            - Lắng nghe thấy tiếng gió ảo huyền và tiếng lá cây đáp lại lời của gió về miền đất bí ẩn mà "chúng tôi" thấy

2. Hai cây phong và thầy Đuy-sen

Điều bí ẩn chứa đựng sau hai cây phong: Hai cây phong gắn với câu chuyện xúc động về tình thầy trò giữa thầy Đuy-sen và cô học trò An-tư-nai

• Thầy Đuy-sen là người có công đầu tiên trong việc xây dựng ngôi trường xóa mù chữ cho trẻ em làng Ku-ku-rêu
  
• Thầy là người đem hai cây phong non về trồng cùng cô học trò An-tư-nai với ước mong và hi vọng những đứa trẻ nghèo khổ sẽ được đi học và trở thành người có ích.
  

Lời thầy Đuy-sen đã nói với An-tư-nai: “Hai cây phong này thầy mang về cho em đây. Chúng ta sẽ cùng trồng. Và trong khi chúng lớn lên, ngày một thêm sức sống, em sẽ trưởng thành, em sẽ là một người tốt… Em bây giờ trẻ măng nhe một thân cây non, như đôi cây phong nhỏ này…”.

ĐẶC SẮC NGHỆ THUẬT [edit]

• Lựa chọn ngôi kể, tạo nên hai mạch kể lồng ghép độc đáo:

            - Mạch thứ hai, người kể chuyện xưng "chúng tôi": Khi thể hiện cảm xúc của tập thể [bọn con trai trong quá khứ, trong đó có "tôi"] khi gắn bó với hai cây phong và thảo nguyên xanh.

• Nghệ thuật miêu tả bằng ngòi bút đậm chất hội họa
• Nhiều hình ảnh liên tưởng, tưởng tượng phong phú