Ở bài viết này THPT CHUYÊN LAM SƠN xin chia sẻ đến các bạn công thức tính vận tốc, quãng đường và thời gian của một vật để bạn có thể giải được các bài toán vật lý. Vận tốc là đại lượng vật lý mô tả cả mức độ nhanh chậm lẫn chiều của chuyển động và được xác định bằng tỷ số giữa độ dài quãng đường di chuyển của vật trong một khoảng thời gian với khoảng thời gian đó. Vận tốc ở đây được hiểu là vận tốc dài hay vận tốc tuyến tính, phân biệt với vận tốc góc. Trong vật lý, vận tốc được biểu diễn bởi vectơ [có thể hiểu là “đoạn thẳng có hướng”]. Độ dài của vectơ vận tốc cho biết tốc độ nhanh chậm của chuyển động, và chiều của vectơ biểu thị chiều của chuyển động. Đơn vị của vận tốc phụ thuộc vào đơn vị đo độ dài [quãng đường] và đơn vị đo thời gian. Đơn vị hợp pháp của vận tốc là: m/s và km/h. Trong chuyển động thẳng đều, công thức tính vận tốc của một vật bằng quãng đường vật đi được chia cho thời gian đi hết quãng đường V = S/t Trong đó: Áp dụng từ công thức tính vận tốc chúng ta có thể dễ dàng tính được 2 đại lượng quãng đường và thời gian. Trong một khoảng thời gian nhất định, vận tốc trung bình chính là thương giữa sự thay đổi vị trí trong thời gian đang xét với khoảng thời gian đó.Công thức tính vận tốc trung bình như sau: Vtb = [r-r0] / [t-t0] = Δr/Δt Trong đó:Vận tốc là gì ?
Đơn vị của vận tốc
Công thức tính vận tốc quãng đường thời gian
Công thức tính vận tốc trung bình
Công thức tính vận tốc tức thời
Vận tốc tức thời tại một thời điểm ta xét vận tốc trung bình trong khoảng thời gian vô cùng nhỏ tính từ thời điểm đó. Khái niệm giới hạn trong toán giải tích là công cụ quý giá giúp ta làm điều này:
Phương trình toán học trên cho biết: khi khoảng thời gian được xét tiến dần đến 0 thì vận tốc trung bình tiến dần đến vận tốc tức thời [tại thời điểm t0]. Giới hạn này đồng nghĩa với đạo hàm của vị trí theo thời gian. Từ đó, vận tốc tức thời được định nghĩa như sau:
Công thức tính vận tốc góc
Vận tốc góc của chuyển động quay của vật thể là đại lượng véc tơ thể hiện mức độ thay đổi theo thời gian vị trí góc của vật và hướng của sự chuyển động này. Độ lớn của vận tốc góc bằng tốc độ góc và hướng của véc tơ vận tốc góc được xác định theo quy ước, ví dụ như quy tắc bàn tay phải.
ω = dφ/dt
Trong đó:
- ω là tốc độ góc
- dφ/dt là đạo hàm của góc quay θ sau thời gian t
Công thức tính vận tốc lưu lượng dòng nước
Lưu lượng dòng chảy được xác định công thức tính khác nhau áp dụng cho các trường hợp khác nhau như, tính lưu lượng dòng chảy qua ống tròn, qua bình lọc hay qua máy bơm, máy gia nhiệt…. Ở phạm vi bài viết này Hafuco sẽ chia sẻ cho quý vị công thức tính lưu lượng của dòng nước chạy qua ống tròn:
Q = v.A
Trong đó:
- v: vận tóc dòng chảy
- A: Tiết diện diện tích vecto/bề mặt
Công thức tính vận tốc của vật khi chạm đất
Với những chia sẻ bên trên về các dạng công thức tính vận tốc ở môn Vật Lý trên rất mong sẽ giúp được các bạn chút ít kiến thức mỗi khi gặp khó khăn khi học về công thức.
Trong những môn chơi thể thao như bơi lội hay chạy điền kinh… người về đích sớm nhất sẽ là người giành được huy chương vàng. Hay thời gian họ chạm định là ít nhất. Chúng ta vẫn thường gọi đó là người bơi nhanh nhất hoặc chạy nhanh nhất. Và để nhận biết sự nhanh hay chậm của chuyện động đó người ta dựa vào vận tốc.Vậy công thức tính vận tốc là hãy theo dõi phía dưới với Mobitool nhé.
Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ vận tốc là gì? Cách tính vận tốc quãng đường thời gian. Công thức tính vận tốc dòng chảy… Những thông tin qua bài viết này, Chăm sóc xe hơi sẽ hướng dẫn chi tiết về đại lượng cực kỳ quan trọng này nhé.
Theo định nghĩa, vận tốc là một đại lượng để mô tả mức độ chuyển động nhanh hay chậm. Do đó, vận tốc sẽ được xác định dựa trên quãng đường đi được trong một đơn vị thời gian. Đại lượng này sẽ được biểu diễn theo vectơ. Độ dài của vectơ sẽ cho ta biết tốc độ nhanh hoặc chậm của chuyển động. Chiều vectơ hiển thị là chiều chuyển động.
Vận tốc là yếu tố quyết định đến chiến thắng môn Bơi lộiNhư vậy, vận tốc là một đại lượng hữu hướng. Các bạn cần phân biệt được tốc độ, một đại lượng vô hướng đơn thuần được sử dụng để mô tả tính nhanh, chậm của một chuyển động. Tốc độ chính là độ lớn vectơ vận tốc.
Hiểu đơn giản, vận tốc chỉ quãng đường vật di chuyển được trong một đơn vị thời gian s. Độ lớn vận tốc sẽ cho ta biết được mức độ nhanh hoặc chậm của chuyển động và được tính bằng độ dài của quãng đường đi được trong một đơn vị thời gian.
Trong chuyển động thẳng đều, Công thức vận tốc sẽ được tính theo công thức: V= S/T.
Trong đó ta có:
- V: Vận tốc
- S: Quãng đường vật chuyển động được
- T: Thời gian để di chuyển hết quãng đường.
Áp dụng từ công thức tính vận tốc chúng ta có thể dễ dàng tính được 2 đại lượng quãng đường và thời gian.
- Khi biết được vận tốc, thời gian ta có công thức tính quãng đường: s= v*t.
- Khi biết được vận tốc, quãng đường ta có công thức tính thời gian: t=s/v.
Đơn vị của vận tốc sẽ phụ thuộc theo đơn vị độ dài và của thời gian. Trong hệ thống đo lường SI, ta có quãng đường được đo bằng mét, thời gian đo theo giây [s]. Vậy nên ta sẽ có đơn vị vận tốc là mét/ giây [m/s].
Bên cạnh đó, vận tốc còn có những đơn vị khác như km/h/ .Do đó trước khi giải quyết những bài toán liên quan đến vận tốc, chúng ta cần xem đơn vị của thời gian và quãng đường đã cùng đơn vị hay chưa.
Chú ý: Cách để đổi đơn vị trong vật lý khá đơn giản mà bạn cần ghi nhớ như sau: 1m/s= 3,6 km/h; 1m/s= 3,6 km/h
Vận tốc là đơn vị được sử dụng để đo nhanh hoặc chậm. Vậy nên được sử dụng trong nhiều lĩnh vực, hoạt động khác nhau trong cuộc sống. Một số trường hợp điển hình sử dụng vận tốc như: Đo lường tốc độ của xe cộ, tốc độ chạy hay tốc độ di chuyển vạn vật trong đời sống…
Vận tốc khi lái xe luôn là yếu tố người tham điều khiển cần quan tâmThông qua vận tốc sẽ phản ảnh trực tiếp được hiệu quả làm việc của các thiết bị, phương tiện và cả con người. Vậy nên đại lượng này ngày càng được ứng dụng phổ biến và trở nên quen thuộc của rất nhiều người.
Từ khái niệm vận tốc là gì? Chúng ta có thêm vận tốc trung bình. Đây cũng một trong những khái nhiệm được ứng dụng nhiều trong thực tế.
Vận tốc trung bình chính là vận tốc của vật bị thay đổi theo thời gian. Trong một khoảng thời gian nhất định, vận tốc trung bình chính là thương giữa sự thay đổi vị trí trong thời gian đang xét với khoảng thời gian đó. Công thức tính vận tốc trung bình như sau:
Trong đó:
Trên những khoảng thời gian khác nhau, vận tốc trung bình sẽ mang các giá trị khác nhau. Vậy nên chúng ta cần phân biệt được vận tốc trung bình so với tốc độ trung bình. Nhắc đến tốc độ chính là độ lớn vận tốc. Tốc độ luôn là một con số không âm. Trong khi đó, vận tốc còn thể hiểu được chiều chuyển động vậy nên đó có thể là một con số âm hoặc dương. Cụ thể như sau:
- Vận tốc sẽ đặc trưng cho chiều, độ nhanh hoặc chậm của chuyển động tại thời điểm đó. Vận tốc có thể mang giá trị âm hoặc dương. Vận tốc trung bình trong một chu kỳ sẽ luôn bằng 0.
- Tốc độ đặc trưng cho độ nhanh hoặc chậm của chuyển động tại thời điểm đó. Tốc độ trung bình luôn có giá trị dương và khác 0.
Vận tốc góc chuyển động quay của vật thể được gọi là đại lượng vectơ để thể hiện mức độ thay đổi theo thời gian vị trí góc vật và hướng của sự chuyển động này. Độ lớn vận tốc góc bằng với tốc độ góc và hướng vectơ vận tốc góc và được xác định quy tắc bàn tay phải.
Công thức tính vận tốc góc: ω=dθ/dt.
Trong đó, ω là kỳ hiệu véc tơ vận tốc góc.
Vận tốc tức thời là đại lượng mô tả sự nhanh hoặc chậm và chiều chuyển động tại một thời điểm nào đó trên đường di chuyển của vật. Nếu vận tốc trung bình cho biết được cái nhìn tổng quát về vận tốc vật trong một khoảng thời gian xác định thì vận tốc tức thời sẽ giúp đánh giá cụ thể tại một thời điểm.
Công thức tính vận tốc tức thời tại một thời điểm ta dựa theo vận tốc trung bình trong khoảng thời gian vô cùng nhỏ được tính từ thời điểm đó.
Công thức toán học trên cho ta xác định khi khoảng thời gian được xét tiến dần đến 0 thì vận tốc trung bình dần tiến đến vận tốc tức thời tại thời điểm t0. Giới hạn này sẽ đồng nghĩa đạo hàm của vị trí theo thời gian. Công thức xác định vận tốc tức thời như sau: Trong đó:
Vận tốc là kiến thức quan trọng trong các bộ môn khối khoa học tự nhiên [toán học, hóa học và vật lý]. Dưới đây sẽ là một số dạng bài tập công thức liên quan đến vận tốc chúng ta cần nắm rõ để vận dụng trong thực tiễn cũng như thi cử.
Chú ý: Trong trường hợp vật chuyển động ngược dòng ta sẽ có thêm lực cản dòng nước. Ngược lại khi chuyển động xuôi dòng có thêm vận tốc dòng nước. + Các công thức cần nhớ như sau:
Công thức tính vận tốc ngược chiều
- Vận tốc xuôi dòng = Vận tốc thực vật + Vận tốc dòng nước
- Vận tốc ngược dòng = Vận tốc thực vật – Vận tốc dòng nước
Như vậy tùy theo yêu cầu từng bài, ta sẽ có công thức tính vận tốc dòng nước khác nhau phụ thuộc vào chiều chuyển động của vật. Trong đó,
- Vận tốc thực vật: Vận tốc khi dòng nước yên lặng
- Trên cùng một quãng đường ta sẽ luôn có thời gian và vận tốc là hai đại lượng có tỉ lệ nghịch.
Việc tính toán vận tốc gió trong đường ống rất quan trọng khi lắp đặt thông gió của kho lạnh hay các thiết bị điều hòa một cách phù hợp nhất. Bởi lẽ đây là yếu tố tác động trực tiếp tới vùng gió thổi ra từ bất kỳ một vị trí nào trong phòng.
Trong trường hợp vận tốc gió lớn hơn sẽ khiến cường độ trao đổi nhiệt ẩm tăng mạnh. Khi đó người dùng sẽ cảm thấy mát hơn, da khô hơn trong cùng điều kiện về độ ẩm và nhiệt độ.
Nếu như nhiệt độ không khí thấp, vận tốc gió của đường ống quá lớn sẽ gây cảnh giác lạnh. Vậy nên, tiêu chuẩn tính vận tốc gió trong đường ống sẽ phụ thuộc vào các yếu tố như nhiệt độ gió, độ ẩm, cường độ lao động và cả trạng thái sức khỏe con người…
Chúng ta sẽ áp dụng công thức tính vận tốc quãng đường thời gian. Cụ thể như sau: v = S/t . Trong đó:
- v: Vận tốc truyền âm, đơn vị m/s
- s: Quãng đường truyền âm, đơn vị m
- t: Thời gian truyền âm.
Trên đây là toàn bộ kiến thức tổng hợp quan trọng nhất về vận tốc mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn. Theo đó, bạn có thể vận dụng để xác định các công thức tính vận tốc băng tải hay công thức tính vận tốc đường truyền. Đừng lo lắng, có câu hỏi nào cần giải đáp hãy để lại câu hỏi Chăm Sóc Xe Hơi sẽ hỗ trợ nhanh nhất cho bạn nhé!